Đánh Thức Tiềm Lực: Nội Dung Bài Thơ + Nghệ Thuật + Phân Tích

Đánh Thức Tiềm Lực ❤️️ Nội Dung Bài Thơ, Nghệ Thuật, Phân Tích ✅ Đọc Hiểu Bài Thơ, Gợi Ý Cách Phân Tích, Cảm Nhận Tác Phẩm.

Nội Dung Bài Thơ Đánh Thức Tiềm Lực Nguyễn Duy

Trong bài viết hôm nay, hãy cùng Thohay.vn tìm hiểu chi tiết về nội dung, ý nghĩa bài thơ Đánh thức tiềm lực của Nguyễn Duy nhé!

Đánh thức tiềm lực
Tác giả: Nguyễn Duy

Tiễn đưa anh S.D. đi làm kinh tế

Hãy thức dậy, đất đai!
cho áo em tôi không còn vá vai
cho phần gạo mỗi nhà không còn thay bằng ngô, khoai, sắn…
xin bắt đầu từ cơm no, áo ấm
rồi thì đi xa hơn – đẹp, và giàu, và sung sướng hơn

Khoáng sản tiềm tàng trong ruột núi non
châu báu vô biên dưới thềm lục địa
rừng đại ngàn bạc vàng là thế
phù sa muôn đời như sữa mẹ
sông giàu đằng sông và bể giàu đằng bể
còn mặt đất hôm nay thì em nghĩ thế nào?
lòng đất rất giàu, mặt đất cứ nghèo sao?

***

Lúc này ta làm thơ cho nhau
đưa đẩy mà chi mấy lời ngọt lạt
ta ca hát quá nhiều về tiềm lực
tiềm lực còn ngủ yên…

***

Tôi lớn lên bên bờ bãi sông Hồng
trong màu mỡ phù sa máu loãng
giặc giã từ con châu chấu, con cào cào
mương máng, đê điều ngổn ngang chiến hào
trang sử đất ngoằn ngoèo trận mạc
giọt mồ hôi nào có gì to tát
bao nhiêu đời mặn chát các dòng sông
bao nhiêu thời vỡ đê trắng đất mất đồng
thuyền vỏ trấu mỏng manh ba chìm bảy nổi
khúc dân ca cũng bèo dạt mây trôi
hột gạo nõn nà hao gầy đi vì thiên tai
đói thâm niên
đói truyền đời
điệu múa cổ cũng chậm buồn như đói…

Tôi đã qua những chặng đường miền Trung bỏng rát và dai dẳng
một bên là Trường-Sơn-cây-xanh
bên còn lại Trường-Sơn-cát-trắng
đồng bằng hình lá lúa gầy nhẳng
cơn bão chưa qua, hạn hán đổ tới rồi
ngọn cỏ nhọn thành gai mà trốn không khỏi úa
đất nứt nẻ ngỡ da người nứt nẻ
cơn gió Lào rát ruột lắm em ơi!

Hạt giống ở đây chết đi sống lại
hạt gạo kết tinh như hạt muối
cây lúa đứng lên cũng đạp đất đội trời

***

Tôi về quê em – châu thổ sáng ngời
sông Cửu Long giãn mình ra biển
đất cuồn cuộn sinh sôi và dịch chuyển
cây mắm cây tràm lặn lội mở đường đi

Đất tân sinh ngỡ ngọt ngào trên mặt
lòng còn chát chua nào mặn nào phèn
má sung sức và ba cường tráng thế
man mác âu sầu trong câu hát ru em

Đã qua đi những huyền thoại cũ mèm
những đồng lúa ma không trồng mà gặt
những ruộng cá không nuôi mà sẵn bắt
những ghểnh cẳng, vuốt râu mà làm chơi ăn thật
miếng ăn nào không nước mắt mồ hôi!

Ruộng bát ngát đó thôi, và gạo đắt đó thôi
đất ghiền phân vô cơ như người ghiền á phiện
con rầy nâu khoét rỗng cả mùa màng
thóc bỏ mục ngoài mưa thiếu xăng dầu vận chuyển
phà Cần Thơ lê lết người ăn xin
cây đàn hát rong não nề câu vọng cổ
quán nhậu lai rai – nơi thừa thiếu trốn tìm

***

Này, đất nước của ba miền cày ruộng
chưa đủ no cho đều khắp ba miền
ta ca hát quá nhiều về tiềm lực
tiềm lực còn ngủ yên…

Lúc này tôi làm thơ tặng em
em có nghĩ tôi là đồ vô dụng?
vô dụng lấy đi của cuộc sống những gì
và trả lại được gì cho cuộc sống?

Em có nghĩ tôi là con chích choè ăn và gại mỏ?
Em có nghĩ tôi là tay chuyên sản xuất hàng giả?
Em có nghĩ tôi là kẻ thợ chữ đục đẽo nát cả giấy
múa võ bán cao trên trang viết mong manh?
tình nghĩa nhập nhằng với cái hư danh
tờ giấy chép văn thành tờ giấy bạc

Em có nghĩ…
mà thôi!

***

Xin em nhìn kia – người cuốc đất
(tôi cũng từng chai tay cuốc đất)
cái cuốc theo ta đời này, đời khác
lưỡi cuốc nhỏ nhoi liếm sạch cánh đồng rồi
dướn mình cao
chĩa cuốc lên trời
bổ xuống đánh phập
đẹp lắm chứ cái tạo hình cuốc đất!

Xin em nhìn – người gánh phân, gánh thóc
(tôi cũng từng mòn vai gánh phân, gánh thóc)
kẽo kẹt hai vai một nhịp cầu vồng
đẹp lắm chứ cái tạo hình gồng gánh!

Những cái đẹp thế kia… em có chạnh lòng không?
cái đẹp gợi về thuở ngày xưa ngày xửa
nhịp theo tiết tấu chậm buồn
cái đẹp ấy lẽ ra không nên tồn tại nữa!

Em có chạnh lòng chăng
giữa thành phố huy hoàng bạt ngàn quán nhậu
bỗng hiện lù lù cái xe hơi chạy than
vệt than rơi toé lửa mặt đường

Em có chạnh lòng chăng
xích lô đạp càng ngày càng nghênh ngang
xích lô máy và xe lam chạy dầu vừa nã đại liên vừa phun khói độc
người đi bộ vừa đi vừa nghĩ về tiềm lực
tiềm lực còn ngủ yên…

***

Tôi trót sinh ra nơi làng quê nghèo
quen cái thói hay nói về gian khổ
dễ chạnh lòng trước cảnh thương tâm

Làng tôi xưa toàn nhà tranh vách đất
bãi tha ma không một cái mả xây
mùa gặt hái rơm nhiều, thóc ít
lũ trẻ chúng tôi vầy đất tối ngày

Thuở tới trường cũng đầu trần chân đất
chữ viết loằng ngoằng củ sắn ngọn khoai
thầy giáo giảng rằng
nước ta giàu lắm!…
lớp lớp trẻ con cứ thế học thuộc bài

***

Lúc này
tôi và em không còn là lũ trẻ con nữa
ta biết buồn để biết lạc quan
và, để nhắn lại sau ta cho lớp lớp trẻ con
(dù sau này dầu mỏ đã phun lên
quặng bô-xít cao nguyên đã thành nồi thành soong
thành tàu bay hay tàu vũ trụ…
dù sau này có như thế… như thế… đi nữa
thì chúng ta vẫn cứ nên nhắn lại)
rằng
đừng quên đất nước mình nghèo!

Lúc này
tôi và em không còn là lũ trẻ con nữa
tuổi thanh xuân trọn vẹn cuộc chiến tranh
sau lưng ta là kỷ niệm bi tráng
trước mặt ta vẫn con đường gập ghềnh
vẫn trang trọng tấm lòng trung thực
dù có thể lỗi lầm – làm thế nào mà biết trước
dù có sao thì cũng phải chân thành

Xưa mẹ ru ta ngủ yên lành
để khôn lớn ta hát bài đánh thức
có lẽ nào người lớn cứ ru nhau
ru tiềm lực ngủ vùi trong thớ thịt

***

Tiềm lực còn ngủ yên
trong quả tim mắc bệnh đập cầm chừng

Tiềm lực còn ngủ yên
trong bộ óc mang khối u tự mãn

Tiềm lực còn ngủ yên
trong con mắt lờ đờ thuỷ tinh thể

Tiềm lực còn ngủ yên
trong lỗ tai viêm chai màng nhĩ

Tiềm lực còn ngủ yên
trong ống mũi khò khè không nhận biết mùi thơm

Tiềm lực còn ngủ yên
trong lớp da biếng lười cảm giác

Năng động lên nào
từ mỗi tế bào, từ mỗi giác quan
cố nhiên cần lưu ý tính năng động của cái lưỡi

***

Cần lưu ý
lời nói thật thà có thể bị buộc tội
lời nịnh hót dối lừa có thể được tuyên dương
đạo đức giả có thể thành dịch tả
lòng tốt lơ ngơ có thể lạc đường

Cần lưu ý
có cái miệng làm chức năng cái bẫy
sau nụ cười là lởm chởm răng cưa
có cái môi mỏng rát hơn lá mía
hôn má bên này bật máu má bên kia
có trận đánh úp nhau bằng chữ nghĩa
khái niệm bắn ra không biết lối thu về

Cần lưu ý
có lắm sự nhân danh lạ lắm
mượn áo thánh thần che lốt ma ranh
nhân danh thiện tâm làm điều ác đức
rao vị nhân sinh để bán món vị mình

Cần lưu ý
có lắm nghề lạ lắm
nghề mánh mung cứa cổ bóp hầu nhau
nghề chửi đổng, nghề ngổi lê, nghề vu cáo
nghề ăn cắp lòng tin và chẹt họng đồng bào
có cả nghề siêu nghề gọi là nghề không làm gì cả
thọc gậy bánh xe cũng một thứ nghề…

Bộ sưu tập những điều ngang trái ấy
phù chú ma tà ru tiềm lực ngủ mê

***

Tôi muốn được làm tiếng hát của em
tiếng trong sáng của nắng và gió
tiếng chát chúa của máy và búa
tiếng dẻo dai đòn gánh nghiến trên vai
tiếng trần trụi của lưỡi cuốc
lang thang
khắp đất nước
hát bài hát
ĐÁNH THỨC TIỀM LỰC…

Chia sẻ thông tin đầy đủ về 🔰 Thơ Nguyễn Duy 🔰 Tác Giả, Tác Phẩm

Hoàn Cảnh Sáng Tác Bài Thơ Đánh Thức Tiềm Lực

Bài thơ Đánh thức tiềm lực được nhà thơ Nguyễn Duy sáng tác trong giai đoạn 1980-1982 những mãi đến năm 1987, bài thơ mới được có mặt đàng hoàng trong tập thơ “Mẹ và em” cùng với bài viết “Đi tìm tiềm lực trong thơ Nguyễn Duy” của Nguyễn Quang Sáng (Nhà xuất bản Thanh Hoá). Và từ đó bài thơ đã được chọn vào nhiều tuyển tập. 

Ý Nghĩa Bài Thơ Đánh Thức Tiềm Lực

Bài thơ mang ý nghĩa nhắc nhở việc đánh thức tiềm lực trong con người là điều quan trọng. Tác giả muốn nhắn nhủ rằng đánh thức tiềm lực để xây dựng một đất nước, một quốc gia, một dân tộc là công việc mang tính chất vĩnh cửu liên tục chứ không phải công việc nhất thời của một giai đoạn nào.

Đón đọc tác phẩm 🌿Ngồi Buồn Nhớ Mẹ Ta Xưa 🌿 Nội Dung Bài Thơ, Cảm Nhận

Bố Cục Bài Thơ Đánh Thức Tiềm Lực

Bố cục bài thơ Đánh thức tiềm lực có thể chia thành 10 đoạn nhỏ như sau:

• Đoạn 1: Từ đầu đến “mặt đất cứ nghèo sao?”
• Đoạn 2: Tiếp theo đến “tiềm lực còn ngủ yên”
• Đoạn 3: Tiếp theo đến “đạp đất đội trời”
• Đoạn 4: Tiếp theo đến “nơi thừa thiếu trốn tìm”
• Đoạn 5: Tiếp theo đến “Em có nghĩ…mà thôi!”
• Đoạn 6: Tiếp theo đến “tiềm lực còn ngủ yên”
• Đoạn 7: Tiếp theo đến “cứ thế học thuộc bài”
• Đoạn 8: Tiếp theo đến “ngủ vùi trong thớ thịt”
• Đoạn 9: Tiếp theo đến “ru tiềm lực ngủ mê”
• Đoạn 10: Phần còn lại

Nghệ Thuật Bài Thơ Đánh Thức Tiềm Lực

Xem thêm về nghệ thuật mà tác giả sử dụng trong bài thơ Đánh thức tiềm lực sau đây.

• Bài thơ sử dụng thể thơ tự do, nhịp điệu đa dạng đa dạng trong từng câu thơ
• Hình ảnh thơ phong phú, ngôn từ mới mẻ góp phần làm nên diện mạo phong phú của thơ ca Việt Nam
• Tác giả sử dụng các câu hỏi tu từ để xoáy sâu vào vấn đề cũng như thể sự trăn trở của người viết về việc đánh thức tiềm lực quốc gia và khai thác có hiệu quả những nguồn lực đó

Đừng nên bỏ qua 🍃Bài Thơ Nhớ Con Sông Quê Hương [Tế Hanh] 🍃 Nội Dung, Ý Nghĩa

Mẫu Cảm Nhận, Phân Tích Bài Thơ Đánh Thức Tiềm Lực

Tham khảo ngay mẫu văn cảm nhận về bài thơ Đánh thức tiềm lực được Thohay.vn sưu tầm sau đây.

Đánh thức tiềm lực là một trong những bài thơ nổi tiếng của nhà thơ Nguyễn Duy. Bài thơ này từng gây rúng động truyền thông một thời khi vừa ra mắt.

Hãy thức dậy, đất đai!
cho áo em tôi không còn vá vai
…….
còn mặt đất hôm nay thì em nghĩ thế nào?
lòng đất rất giàu, mặt đất cứ nghèo sao?

Tiềm lực đất nước mà nhà thơ nhắc đến ở đây chính là sức mạnh nội tại, tiềm tàng của đất nước, về cả nhân lực, vật lực, tài nguyên thiên nhiên, sức mạnh con người. Vậy nên ta có thể hiểu đánh thức tiềm lực đất nước chính là khơi dậy, vận dụng có hiệu quả sáng tạo những tiềm lực ấy.

Lúc này ta làm thơ cho nhau
đưa đẩy mà chi mấy lời ngọt lạt
ta ca hát quá nhiều về tiềm lực
tiềm lực còn ngủ yên…

Đánh thức tiềm lực đất nước để đem lại hiệu quả kinh tế, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, phát triển đất nước. Cần phải đánh thức tiềm lực vì Việt Nam là đất nước giàu tài nguyên thiên nhiên “rừng vàng biển bạc” nhưng tài nguyên thiên nhiên chưa hiệu quả, dẫn đến tình trạng lãng phí tài nguyên đất nước.

Đánh thức tiềm lực đất nước không phải là khai thác “vô tội vạ” các tài nguyên đất nước khoáng sản… mà phải khai thác hợp lí, có hiệu quả, khai thác đi kèm phát triển bền vững, giữ gìn và bảo vệ cho con cháu mai sau.

Việc đòi hỏi cho đất nước giàu mạnh là đòi hỏi muôn đời của bất cứ quốc gia nào, dân tộc nào chứ không phải là đòi hỏi nhất thời. Đây là đòi hỏi mang tính chất vĩnh cửu của một quốc gia, dân tộc. Với thế hệ trẻ, tôi tin họ cảm nhận được điều này.

Tiềm lực còn ngủ yên
trong quả tim mắc bệnh đập cầm chừng
……
Năng động lên nào
từ mỗi tế bào, từ mỗi giác quan
cố nhiên cần lưu ý tính năng động của cái lưỡi

Sứ mệnh, trách nhiệm đánh thức tiềm lực đất nước của cá nhân trong thực tiễn ngày nay – đó là trách nhiệm của tất cả cá nhân trong cộng đồng, không phải là trách nhiệm của riêng ai. Hãy ý thức đúng đắn về tiềm lực của đất nước: không phải là vô tận để mà lãng phí.

Đồng thời cũng hãy giữ gìn và phát huy những giá trị truyền thống văn hóa đất nước nói chung và tài nguyên đất nước nói riêng, từ đó tạo nên “sức mạnh chân chính của một quốc gia”, đặc biệt là trong xu thế hội nhập với thế giới.

Tôi muốn được làm tiếng hát của em
tiếng trong sáng của nắng và gió
tiếng chát chúa của máy và búa
tiếng dẻo dai đòn gánh nghiến trên vai
tiếng trần trụi của lưỡi cuốc
lang thang
khắp đất nước
hát bài hát
ĐÁNH THỨC TIỀM LỰC…

Đất nước có nhiều tiềm lực nhưng nếu không biết khai thác, khơi dậy những tiềm lực ấy thì đất nước vẫn mãi lạc hậu, tiềm lực vẫn “ngủ yên”. Bản thân mỗi công dân phải có sứ mệnh đánh thức tiềm lực của đất nước và của chính mình.

Những cái tốt đẹp có thể bị xâm hại, nhưng điều vẫn tồn tại ở lớp người này đến lớp người khác, đó là bản chất của dân tộc. Chúng ta tin tưởng thế hệ trẻ càng học càng giỏi,  tin những trí tuệ và tấm lòng của giới trẻ không bao giờ bị thui chột. Dân tộc này sẽ vẫn tồn tại với lớp trẻ nên các bạn cần nhận thức được điều đó.

Tìm hiểu bài thơ 🌸 Vội Vàng [Xuân Diệu] 🌸 Sơ Đồ Tư Duy, Phân Tích, Dàn Ý