Bài Thơ Mưa của Trần Đăng Khoa: Nội Dung, Cảm Nhận, Phân Tích

Bài Thơ Mưa Trần Đăng Khoa ❤️️ Nội Dung, Cảm Nhận, Phân Tích Bài Thơ ✅ Chia Sẻ Chi Tiết Về Nội Dung, Ý Nghĩa, Bố Cục, Nghệ Thuật Của Bài Thơ Mưa.

NỘI DUNG CHÍNH

Nội Dung Bài Thơ Mưa Trần Đăng Khoa

Bài thơ Mưa là một trong những tác phẩm nổi bật trong tập thơ Góc sân và khoảng trời của Trần Đăng Khoa. Dưới đây là nội dung chi tiết của bài thơ, mời bạn đọc cùng thưởng thức.

Mưa
Tác giả: Trần Đăng Khoa

Sắp mưa
Sắp mưa
Những con mối
Bay ra
Mối trẻ
Bay cao
Mối già
Bay thấp
Gà con
Rối rít tìm nơi
Ẩn nấp
Ông trời
Mặc áo giáp đen
Ra trận
Muôn nghìn cây mía
Múa gươm
Kiến
Hành quân
Đầy đường
Lá khô
Gió cuốn
Bụi bay
Cuồn cuộn
Cỏ gà rung tai
Nghe
Bụi tre
Tần ngần
Gỡ tóc
Hàng bưởi
Đu đưa
Bế lũ con
Đầu tròn
Trọc lốc
Chớp
Rạch ngang trời
Khô khốc
Sấm
Ghé xuống sân
Khanh khách
Cười
Cây dừa
Sải tay
Bơi
Ngọn mùng tơi
Nhảy múa
Mưa
Mưa
Ù ù như xay lúa
Lộp bộp
Lộp bộp…
Rơi
Rơi…
Đất trời
Mù trắng nước
Mưa chéo mặt sân
Sủi bọt
Cóc nhảy chồm chồm
Chó sủa
Cây lá hả hê
Bố em đi cày về
Đội sấm
Đội chớp
Đội cả trời mưa…

Gửi thêm cho bạn thông tin về🌿Thơ Trần Đăng Khoa 🌿Tuyển Tập Thơ

Hoàn Cảnh Sáng Tác Bài Thơ Mưa

Bài thơ Mưa được sáng tác năm 1967 và được in trong tập thơ đầu tay “Góc sân và khoảng trời”. Khi ấy Trần Đăng mới lên 9 tuổi.

Trần Đăng Khoa thường viết về những cảnh vật và con người bình dị, gần gũi ở làng quê, nơi góc sân vườn nhà, nhưng lại từ chỗ đó mà nhìn ra được đất nước và mang khí thế của thời đại chống Mỹ cứu nước. Bài thơ Mưa cũng nằm trong mạch sáng tác ấy của tác giả.

Ý Nghĩa Bài Thơ Mưa

Bài thơ Mưa đã miêu tả chính xác và sinh động cảnh vật thiên nhiên trước và trong cơn mưa rào ở làng quê, thông qua đó thể hiện tài năng quan sát, miêu tả thiên nhiên một cách hồn nhiên, tinh tế, độc đáo của tác giả; và cũng qua đó ta thấy được tình yêu thiên nhiên, làng quê của Trần Đăng Khoa.

Tìm hiểu chi tiết về 🌿Góc Sân Và Khoảng Trời 🌿 Tuyển Tập Thơ, Cảm Nhận

Bố Cục Bài Thơ Mưa

Bố cục bài thơ Mưa của Trần Đăng Khoa có thể chia thành 3 phần:

Phần 1 (từ đầu đến “…nhảy múa”): Khung cảnh lúc trời sắp mưa
Phần 2 (tiếp đó đến “…cây lá hả hê”): Khung cảnh khi trời mưa
Phần 3 (còn lại): Hình ảnh con người trong cơn mưa.

Ngoài bài thơ mưa của Trần Đăng Khoa thêm chùm thơ mưa mầm non cho các bé:

Nghệ Thuật Bài Thơ Mưa

Điểm qua các giá trị nghệ thuật trong bài thơ Mưa của Trần Đăng Khoa:

Thể thơ tự do, lối nói đồng dao rất tự nhiên, chân thật.
Các hình ảnh thơ đều sinh động, có hồn, có suy nghĩ, hành động như con người.
Các câu thơ ngắn đan cài, kết hợp nhuần nhuyễn với cách gieo vần chân tạo nên nhạc điệu cho các câu thơ, vừa gợi hình vừa gợi cảm.
Vận dụng linh hoạt biện pháp nghệ thuật nhân hóa, ẩn dụ, hệ thống từ láy đã tạo nên những hình ảnh lạ hóa, thú vị, khiến cho thế giới tự nhiên trở nên ngộ nghĩnh, đáng yêu hơn bao giờ hết.

Đừng bỏ qua 🔰 Thơ Thiếu Nhi Trần Đăng Khoa 🔰Ngoài Bài Thơ Mưa Trần Đăng Khoa

5 Mẫu Phân Tích, Cảm Nhận Bài Thơ Mưa Hay Nhất

Sưu tầm 5 mẫu phân tích, cảm nhận bài thơ Mưa của Trần Đăng Khoa hay nhất.

Mẫu Phân Tích, Cảm Nhận Bài Thơ Mưa Hay – Mẫu 1

Bài Mưa được Trần Đăng Khoa viết năm 1967, khi ấy tác giả mới lên chín tuổi. Thơ tuổi thơ của Trần Đăng Khoa thường viết về những cảnh vật và con người bình dị, gần gũi ở làng quê, nơi góc sân vườn nhà, nhưng lại từ chỗ đó mà nhìn ra được đất nước và mang khí thế của thời đại chống Mỹ cứu nước. Bài thơ Mưa cũng nằm trong mạch sáng tác ấy.

Bức tranh mưa rào được Trần Đăng Khoa miêu tả theo trình tự thời gian. Từ lúc sắp mưa đến trong cơn mưa.

Quang cảnh lúc trời sắp mưa được mở đầu bằng hai dòng thơ lặp lại:

Sắp mưa Sắp mưa

Như lời báo động rất khẩn trương cho mọi người biết là cơn mưa rào đã đến. Quang cảnh được diễn ra bằng hàng loạt hình ảnh diễn tả sự hoạt động của cảnh vật rất sống động: cả họ hàng nhà mối rời tổ bay ra, bay cao, bay thấp, nhào lộn trong không trung, mối già, mối trẻ sao mà nhiều mối thế! Đích xác là trời sắp mưa rồi! Dưới đất đàn gà con đang rối rít tìm nơi ẩn nấp. Vội vã quá! Kìa ông trời đã mặc áo giáp đen ra trận, mưa đã múa gươm, kiến đang hành quân, rồi bụi bay, gió cuốn… Tất cả, tất cả đều vội vã, khẩn trương hành động khi cơn mưa sắp tới. Còn có hình ảnh nào đẹp hơn:

Cỏ gà rung tai
Nghe
Bụi tre
Tần ngần
Gỡ tóc
Hàng bưởi
Đu đưa
Bế lũ con thơ
Đầu tròn
Trọc lốc

Từ động tác của cây cỏ gà và động tác rung rinh của nó trong cơn gió mà tác giả đã hình dung ra như cái tai cỏ gà rung lên để nghe âm thanh của những cơn gió mạnh lúc trời sắp mưa; những cành tre và lá tre bị gió thổi mạnh được hình dung như mớ tóc của bụi tre đang gỡ rối. Nhưng càng gỡ càng rối bởi gió mỗi lúc càng mạnh hơn. Một hình ảnh so sánh rất táo bạo của nhà thơ: những quả bưởi được ví như lũ trẻ con, đầu không có tóc đang ẩn náu trong những cành lá bưởi đang đưa đi, đưa lại trước gió…

Nhà thơ phải quan sát thật kĩ và vô cùng tinh tế, qua cảm nhận bằng mắt và tâm hồn của trẻ thơ, kết hợp với sự liên tưởng phong phú, mạnh mẽ mới có được những vần thơ hồn nhiên và độc đáo đến như vậy!

Cơn mưa được miêu tả theo cấp độ tăng dần. Nếu như quang cảnh khi trời sắp mưa là sự hoạt động và trạng thái khẩn trương, vội vã của cây cối và loài vật thì trong cơn mưa, khung cảnh thiên nhiên được tác giả miêu tả dữ dội hơn, sự hoạt động của sự vật và có cả con người nữa có phần mạnh mẽ hơn.

Chớp
Rạch ngang trời
Khô khốc.

Từ rạch có sức gợi sự hoạt động của tia chớp quá nhanh và mạnh đến nỗi như người cầm dao rạch đứt đôi bầu trời để từ vết rạch đó toé ra những tia lửa điện báo hiệu trời mưa đã đến nơi rồi. Kèm theo chớp là sấm sét, một sự liên tưởng hợp với lô-gíc tự nhiên. Biện pháp nhân hoá được sử dụng liên tiếp trong đoạn thơ: Sấm cười, cây dừa sải tay bơi, ngọn mùng tơi nhảy múa. Những vật vô tri vô giác vào thơ của Trần Đăng Khoa đều có hồn.

Bức tranh sống động, rộn ràng hơn khi tác giả miêu tả âm thanh:

Mưa
Mưa
Ù ù như xay lúa
Lộp bộp
Lộp bộp.

Cả không gian đất trời mù trắng nước. Nước sủi bọt bong bóng phập phồng dưới mái hiên. Cây lá được uống mưa, tắm mưa tươi tỉnh “hả hê” sung sướng.

Hình ảnh con người được hiện lên trong bức tranh thiên nhiên rất đẹp. Trong cơn mưa dữ dội, con người đã bất chấp:

Đội sấm
Đội chớp
Đội cả trời mưa…

Ở đây có sự đối lập giữa thiên nhiên và con người. Một bên là mưa, sấm, chớp dữ dội, một bên là sự chủ động bình tĩnh của con người. Phải chăng tác giả đã sử dụng thiên nhiên như là một cái nền tôn cao tư thế của con người. Con người ở đây là Người cha đi cày về.

Đi cày là một công việc bình thường và quen thuộc ở làng quê đã được hiện lên, nổi bật với dáng vẻ lớn lao, với tư thế vững vàng giữa khung cảnh thiên nhiên dữ dội của trận mưa như là bất chấp tất cả, vượt lên tất cả để tự tin, chiến thắng. Điệp từ đội được sử dụng liên tiếp trong ba dòng thơ cuối bài đã làm cho con người trở thành điểm sáng giữa bức tranh thiên nhiên.

Với thể thơ tự do, với cách sử dụng câu ngắn, nhịp điệu nhanh và dồn dập, phép nhân hoá được sử dụng rộng rãi và chính xác, với tài năng quan sát và miêu tả tinh tế, năng lực liên tưởng, trí tưởng tượng phong phú, cách cảm nhận thiên nhiên rất sâu sắc và trẻ thơ, bài thơ đã miêu tả chính xác và sinh độrg cảnh tượng trước và trong cơn mưa rào ở làng quê qua những hoạt động và trạng thái của nhiều cảnh vật, loài vật và con người. Nổi bật lên trong bức tranh thiên nhiên đó là hình ảnh con người được nâng lên lớn lao, có sức mạnh to lớn để sánh với thiên nhiên và vũ trụ.

Mẫu Phân Tích, Cảm Nhận Bài Thơ Mưa Chọn Lọc – Mẫu 2

Tác giả Trần Đăng Khoa là một gương mặt nhà thơ tiêu biểu của thế hệ thiếu nhi Việt Nam, các tác phẩm của ông không chỉ gần gũi, quen thuộc với đời sống sinh hoạt hàng ngày mà còn thể hiện được những nét hồn nhiên, trong sáng hiếm có. Bài thơ Mưa là một trong những bài thơ tiêu biểu của Trần Đăng Khoa, cũng là một trong những bài thơ đã vô cùng quen thuộc với thiếu nhi Việt Nam.

Bài thơ Mưa kể về cơn mưa mà tác giả đã chứng kiến tại nơi mà mình sinh sống. Cơn mưa là một hiện tượng rất bình thường trong tự nhiên nhưng khi đi vào trong sáng tác của Trần Đăng Khoa nó lại hiện lên với vẻ mới mẻ, độc đáo đến lạ lùng. Ngay đầu bài thơ tác giả đã giới thiệu về cơm mưa, mang lại cho người đọc cảm giác háo hức, mong chờ:

Sắp mưa
Sắp mưa
Những con mối
Bay ra
Mối trẻ
Bay cao
Mối già
Bay thấp

Ấn tượng đầu tiên của người đọc về bài thơ này đó chính là hình thức thơ rất ngắn gọn, tác giả đã sử dụng hình thức câu thơ tự do với những câu thơ ngắn gọn, tạo ra nhịp điệu vui tươi, hối hả cho bài thơ.

Tác giả đã điệp ngữ hai lần từ “sắp mưa” vừa như lời nhắc nhở nhưng cũng như lời hô reo đầy hào hứng khi cơn mưa sắp kéo xuống. Khi trời sắp mưa, những con mối trong tổ thường bay ra, đây là một hiện tượng rất phổ biến,đặc biệt là ở những vùng quê. Không chỉ tả về cảnh những con mối bay ra khỏi tổ mà Trần Đăng Khoa còn miêu tả chi tiết, cụ thể đến từng đối tượng “Mối trẻ/ Bay cao”; “mối già/ Bay thấp”.

Gà con
Rối rít tìm nơi
Ẩn nấp
Ông trời
Mặc áo giáp đen
Ra trận

Không chỉ có sự quan sát tỉ mỉ, chi tiết các hiện tượng xảy ra khi trời mưa mà qua ngòi bút đầy sáng tạo của mình thì những hình ảnh quen thuộc cũng trở nên vô cùng mới lạ, độc đáo. Trời mưa, đàn gà con ríu rít chạy tìm đến nơi an toàn để ẩn nấp, tránh những giọt mưa.

Bầu trời khi trời mưa thường có mây đen giăng kín bầu trời. Nhưng trong sự cảm nhận của mình, Trần Đăng Khoa lại thấy sắc đen của bầu trời như một tấm áo giáp kiên cố, an toàn của những người tướng lĩnh mỗi khi ra trận “Ông trời/ Mặc áo giáp đen/ Ra trận”. Ta có thể thấy được sự liên tưởng này vô cùng độc đáo, vừa có cái hài hước, vừa có cái mới lạ trong cảm nhận.

Muôn nghìn cây mía
Múa gươm
Kiến
Hành quân
Đầy đường

Không chỉ bầu trời mà mọi sự vật diễn ra xung quanh đều được Trần Đăng Khoa miêu tả như chuẩn bị vào một cuộc chiến thực sự. Những cây mía vì bị gió cuốn mà bay nghiêng ngả, trong cái nhìn của nhà văn, những cây mía như đang múa những đường gươm đầy yểu chuyển, điệu nghệ. Những con kiến cũng vội vã về tổ thì được nhà thơ hình dung ra một cuộc hành quân đông đảo, đầy sức mạnh.

Lá khô
Gió cuốn
Bụi bay
Cuồn cuộn
Cỏ gà rung tai

Khung cảnh xung quanh vô cùng náo nhiệt bởi những chiếc lá khô bị gió cuốn bay vào trong không gian, những bụi bẩn trên mặt đất cũng bị cuốn lên “cuồn cuộn”, cò gà thì rung tai đầy thú vị. Không chỉ có những sự vật mà ngay cả những con vật quen thuộc cũng bị náo loạn bởi trời mưa, có thì nhảy chồm chồn trên sân, tiếng chó sủa inh ỏi, cây lá hả hê:

Cóc nhảy chồm chồm
Chó sủa
Cây lá hả hê

Như vậy, bài thơ Mưa của Trần Đăng Khoa không chỉ miêu tả được khung cảnh khi trời sắp đổ mưa mà thông qua cái nhìn đầy độc đáo nhà thơ đã dựng lên được một cảnh tượng vô cùng độc đáo, náo nhiệt.

Mẫu Phân Tích, Cảm Nhận Bài Thơ Mưa Hay Đặc Sắc – Mẫu 3

Trần Đăng Khoa sinh năm 1958, quê ở huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương, năng khiếu thơ nảy nở rất sớm. Từ lúc là học sinh Tiểu học đã có nhiều bài thơ đăng báo và tập thơ đầu được in năm 1968, lúc tác giả mới mười tuổi. Bài Mưa được rút từ tập thơ đầu tay Góc sân và khoảng trời của tác giả.

Mưa được làm theo thể thơ tự do, mỗi câu có độ dải, ngắn khác nhau, ghi lại cảm xúc về cơn mưa rào vào một ngày hè ở quê nhà của tác giả.

Mưa, có lẽ đã có từ khi đất trời, và đã là thần nên mới có truyền thuyết Sơn Tinh, Thủy Tinh. Nhiều nhà thơ, nhà văn đã miêu tả về mưa theo cách nhìn, cảm xúc của mình. Riêng Trần Đăng Khoa, cơn mưa đã được mô tả như thế nào dưới ngòi bút của cậu bé thuở còn Tiểu học?

Mở đầu bài thơ là hai câu, mỗi câu hai tiếng

“Sắp mưa
Sắp mưa”

Đọc lên ta nghe như tiếng reo vui báo hiệu cơn mưa sẽ đến. Với người lớn, ý nghĩa của “sắp mưa” có thể sẽ khác, ấy là lời thúc giục thu dọn mọi thứ đang ở ngoài trời. Với cậu bé Khoa thì không thế. Trẻ con mà! Ngày hè nắng nóng thấy mưa là vui!

Sau tiếng reo ấy, Trần Đăng Khoa miêu tả hiện tượng trước khi mưa. Ấy là hình ảnh của những con “mối trẻ, mối già”, hình ảnh của những chú “gà con” hối hả tìm chỗ ẩn nấp. Từ những hình ảnh gần, dưới mặt đất, nhà thơ miêu tả những hình ảnh ở xa và trên cao bằng nghệ thuật nhân hóa:

“Ông trời
Mặc áo giáp đen
Ra trận
Muôn nghìn cây mía
Múa gươm
Kiến
Hành quân”

Một loạt các câu nhân hóa bởi các tính từ và động từ đã làm cho những hình ảnh trong bài thơ thêm sống động. Cảnh trời đất vần vù trước cơn mưa chẳng khác gì một đạo quân đang thẳng tiến ra mặt trận bụi tung, gió cuốn mà “Ông trời / Mặc áo giáp đen” là thống soái, và quân sĩ thì như “Muôn nghìn cây mía / Múa gươm”. Nghệ thuật miêu tả ấy đã làm cho khung cảnh vừa trung thực vừa có hồn gần như khắp cả, từ xa đến gần, từ ngoài đến trong vườn, với những:

“Bụi tre
Tần ngần
Gỡ tóc
Hàng bưởi
Đu đưa
Bế lũ con
Đầu tròn Trọc lốc”

Tất cả những hình ảnh được nhân hóa ở trên (và trong cá bài thơ) đều có tác dụng khơi gợi trí tưởng tượng của người đọc, làm tăng cảm xúc ở họ khi đọc những câu thơ ấy. Người đọc có thể tưởng tượng những “bụi tre – hàng bưởi” là những phụ nữ, những “tóc – lũ con đầu tròn trọc lóc” là lá tre, là những trái bưởi đang bay bay, đong đưa trong cơn gió thổi lúc mạnh, lúc yếu, lúc lặng yên…

Rồi thì cơn mưa ào tới. Cả thị giác và thính giác của người đọc đều được những câu thơ đánh thức. Những câu thơ chỉ có một tiếng, hai tiếng (chớp / sấm / cười / bơi / mưa / rơi) thể hiện ban đầu hạt mưa lúc nhặt lúc khoan cho tới tiếng “rơi” cùng với dấu chấm lửng (…) thì mưa ào tới, liên tục khiến:

“Đất trời
Mù trắng nước
Mưa chéo mặt sân
Sủi bọt”

Không chỉ tận dụng phép nhân hóa, nhà thơ còn có cách gieo vần rất “tự do”, không bị ràng buộc bởi phép gieo vần của thơ cổ (Đường luật, cổ phong) hay thơ mới. Phần thơ tả trời sắp mưa, lúc trời mưa thì gieo vần cách trong từng đoạn thơ dài ngắn khác nhau. Từ đầu bài trở xuống, người đọc thấy “thấp / nấp”, và “gươm / đường”, “cuốn / cuộn”, rồi “tóc / lốc / khốc”, và “múa / lúa”, vần liền thì có “rơi / trời”, “hê / về” nên dù là thơ tự do nhưng vẫn liền mạch khi đọc.

Từ đầu bài thơ cho đến “cây lá hả hê” vì đang lúc nóng khát lại được tắm gội nhờ mưa, bây giờ mới xuất hiện bóng dáng con người:

“Bố em đi cày về
Đội sấm
Đội chớp
Đội cả trời mưa…”

Với Trần Đăng Khoa, có lẽ nhà thơ rất tự hào về hình ảnh khỏe khoắn, tự tin của người cha là biểu tượng của nông dân. Còn với người “bố” thì ông đang hòa mình vào thiên nhiên, vào cơn mưa vì “… có nước tôi uống, có ruộng tôi cày, lấy đầy bát cơm …”.

Tóm lại, bằng việc sử dụng rộng rãi phép nhân hóa, với thể thơ tự do, nhịp thơ ngắn và nhanh, nhà thơ đã miêu tả chính xác và sinh động cảnh vật thiên nhiên trước và trong cơn mưa rào ở làng quê. Bài thơ thể hiện tài năng quan sát và miêu tả thiên nhiên một cách hồn nhiên, tinh tế và độc đáo của Trần Đăng Khoa.

Mẫu Phân Tích, Cảm Nhận Bài Thơ Mưa Tiêu Biểu – Mẫu 4

Trần Đăng Khoa sinh năm 1958, quê ở huyện Nam Sách tỉnh Hải Dương. Năng khiếu thơ của Trần Đăng Khoa nảy nở rất sớm.

Từ lúc còn là học sinh tiểu học, lúc đó tác giả mới chín tuổi đang là cây bút thiếu nhi nổi tiếng. Góc sân và khoảng trời, tập thơ đầu tay của tác giả được in 1968. Bài Mưa được rút ra từ tập thơ đó. Người đọc đã cảm nhận một cơn mưa rào ở một làng quê qua những nghệ thuật đặc sắc của bài thơ.

Cái thú vị của bài thơ là tác giả không chỉ trực tiếp tả cơn mưa với sấm, chớp, nước mưa… mà chủ yếu là tập trung miêu tả hoạt động và trạng thái của các loài vật, cây cối, con người trước và trong cơn mưa. Chính cách miêu tả này mà người đọc nhận ra được cảnh tượng cụ thể và sinh động của cơn mưa.

Nét nghệ thuật đặc sắc thứ nhất là nhà thơ đã xây dựng hình ảnh sáng tạo, độc đáo và có giá trị phát hiện rất mới lạ nhưng vẫn đảm bảo được độ chính xác:

Cỏ gà rung tai
Nghe Bụi tre
Tần ngần Gỡ tóc

Từ hình dáng của cây cỏ gà và động tác rung rinh của nó trong cơn gió mà tác giả hình dung ra như cái tai cỏ gà rung lên để nghe; còn những cành tre và lá tre bị gió thổi mạnh thì được hình dung như mớ tóc của bụi tre đang gỡ rối. Và còn nhiều những hình ảnh khác nữa xuất hiện liên tiếp trong bài thơ gợi lên sự thích thú cho người đọc. Không phải ai cũng hình dung được như vậy mà đó là sự liên tưởng rất phong phú của tâm hồn trẻ thơ mới có được hình ảnh ngộ nghĩnh đến như vậy!

Nét đặc sắc thứ hai được nổi bật trong nghệ thuật miêu tả của bài thơ là phép nhân hoá được sử dụng rộng rãi và chính xác:

Ông trời
Mặc áo giáp đen
Ra trận
Muôn nghìn cây mía
Múa gươm
Kiến Hành quân đầy đường

Những hình ảnh nhân hoá đã tạo nên cảnh tượng một cuộc ra trận dữ dội với khí thế mạnh mẽ, khẩn trương Ông trời – mặc áo giáp đen là cảnh những đám mây đen che phủ cả bầu trời như một lớp áo giáp cúa một dũng tướng ra trận.

Còn Muôn nghìn cây mía lá nhọn, sắc quay cuồng trong cơn gió được hình dung như những lưỡi gươm khua lên trong tay các chiến sĩ của một đội quân đông đảo; kiến đi từng đàn vội vã có hàng lối như một đoàn quân đang hành quân khẩn trương.

Phép nhân hoá ở đây- được sử dụng thành công là nhờ sự quan sát tinh nhạy cùng với sức tưởng tượng và khả năng liên tưởng mạnh mẽ của nhà thơ. Tài tình hơn là hình ảnh nhân hoá được “liệt kê” nối tiếp nhau nhưng không nhàm chán mà càng làm cho bức tranh Mưa hiện lên sống động như thật. Người đọc có thể thấy và cảm nhận được ngay.

Nét đặc sắc thứ ba là nghệ thuật miêu tả người của tác giả trong bức tranh Mưa. Hình ảnh người cha đi cày được xây dựng theo lối ẩn dụ khoa trương. Dưới cái nhìn của Trần Đăng Khoa, người lao động đã hiện lên với dáng vẻ lớn lao, với tư thế vững vàng giữa khung cảnh thiên nhiên dữ dội đầy sấm, đầy chớp của trận mưa như là bất chấp tất cả, vượt lên tất cả để tự tin, chiến thắng.

Đội sấm Đội chớp Đội cả trời mưa
Một tư thế thật hào hùng, dũng mãnh.

Đúng như ca dao xưa đã ca ngợi:

Trời mưa thì mặc trời mưa
Chồng tôi đi bừa đã có áo tơi.

Câu thơ của Trần Đăng Khoa hôm nay còn tự tin và mạnh mẽ, hồn nhiên. Nó dựng lên được hình ảnh con người có tầm vóc lớn lao, tư thế hiên ngang và sức mạnh to lớn, con người không bị thiên nhiên vũ trụ che lấp, trái lại, nó trở thành điểm sáng giữa bức tranh thiên nhiên.

Hình ảnh đối lập giữa thiên nhiên và con người đã làm nổi bật vẻ đẹp của người lao động bình thường (đi cày) trước cái dữ dội của cơn mưa rào. Đúng hơn, tác giả đã sử dụng thiên nhiên như là một cái nền để tôn cao tư thế con người. Có phải thiên nhiên là cái nền đã tôn cao vẻ đẹp của con người lên? Hay còn vì cách nhìn sáng tạo, độc đáo và thái độ trân trọng trong cách tả cảnh và tả người tinh tế của tác giả.

Chính vì thế mà cả bài thơ có 63 dòng, 59 dòng tả cảnh thiên nhiên, tác giả chỉ dành 4 dòng cuối để tả con người, nhưng con người hiện lên vẫn rất đẹp.

Bài thơ tả cảnh mưa thành công bởi thể thơ và nhịp điệu thơ. Với thể thơ tự do, những câu thơ ngắn, từ một đến năm tiếng, số câu ngắn chiếm rất nhiều. Trong bài chỉ có hai câu thơ năm tiếng: câu 48 và câu 60, phần lớn là câu hai tiếng, và đặc biệt có tới 10 dòng thơ một tiếng. Các câu thơ ngắn, không đều nhau đã tạo ra nhịp nhanh, mạnh, dồn dập, diễn tả sinh động từng đợt dồn dập, dữ dội của cơn mưa rào mùa hè.

Mưa của Trần Đăng Khoa là sự kết tinh của những nét nghệ thuật đặc sắc, thể hiện qua tài năng quan sát và miêu tả tinh tế, năng lực liên tưởng phong phú của tác giả. Cách cảm nhận thiên nhiên ở bài thơ vừa hồn nhiên vừa sâu sắc. Bài thơ đã miêu tả chính xác và sinh động cảnh tượng cơn mưa rào ở làng quê qua những hoạt động và trạng thái của nhiều cảnh vật, loài vật, con người trước và trong cơn mưa.

Mẫu Phân Tích, Cảm Nhận Bài Thơ Mưa Ngắn Hay – Mẫu 5

Tài năng thơ của Trần Đăng Khoa nảy nở từ rất sớm và ngay năm mới lên mười tuổi, tập thơ đầu tay của cậu bé thần đồng đã được ra đời. Góc sân và khoảng trời thể hiện một thế giới tuổi thơ vừa hồn nhiên, tươi trẻ nhưng nhiều khi cũng hết sức tinh tế, góc cạnh. Có thể nói, với năng lực ngôn ngữ ưu trội, lại có óc quan sát tài tình, trái tim giàu mẫn cảm, thơ Trần Đăng Khoa đem lại những xúc cảm hết sức tươi trẻ về cuộc sống.

Sắp mưa
Sắp mưa

Hai câu thơ mở đầu được lặp lại cùng một thông báo như đem đến niềm háo hức rất trẻ thơ: niềm vui được đón cơn mưa, được giỡn đùa với nước. Nhưng ngay sau lời thơ như một tiếng thầm reo vui, là một sự quan sát rất tinh tế. Chỉ trong vài hình ảnh, cảnh trời sắp mưa đã được hiện lên rõ nét.

Bài thơ được miêu tả theo trục tuyến tính của thời gian: mây đen, giông gió, sấm chớp, mưa; nhưng trong bối cảnh chung ấy, sự phát hiện về các trạng thái và hoạt động của muôn loài lại rất ngẫu hứng, tưởng như mỗi lần lia mắt từ hàng hiên, ánh mắt trẻ thơ vội chộp lấy một hình ảnh này rồi lại nhanh chóng bị hình ảnh khác thu hút, khiến những đối tượng quan sát liên tục thay đổi.

Dưới bầu trời mây đen ùn ùn kéo đến, cây cối và loài vật hiện lên rất sinh động. Các loài vật được thu vào tầm mắt: mối, gà con, kiến, cóc,…; và các loài cây; mía, cỏ gà, tre, bưởi, dừa, mùng tơi,… Sự vật không chỉ phong phú, mà quan trọng hơn, chúng đều được “cắt nghĩa, lý giải” bằng cảm nhận rất trẻ thơ. Đàn mối có con bay cao, con bay thấp bởi chúng có con già, con non.

Gà con thì sợ sệt, rối rít tìm nơi trú ẩn. Kiến vội vàng hành quân tránh nước. Và khi mưa xuống, những con cóc nhảy chồm chồm từ trong bờ cây bụi cỏ ra đón làn nước mát… Cây cối cũng vậy. Khi “ông trời mặc áo giáp đen ra trận” thì cây mía trở thành vũ khí, không ngừng “múa gươm”trong gió bụi cuồn cuộn. Sát dưới mặt đất, cỏ gà ngơ ngác rung tai nghe sự chuyển động khác lạ ở trên cao.

Bụi tre phiền não, tần ngần bởi cứ phải gỡ mái tóc bị gió xoáy tạt liên hồi về mọi phía. Hàng bưởi phải chuyển động khéo léo, đu đưa nhịp nhàng với ngọn gió để che chở cho chùm quả. Các tàu lá dừa to lớn phải gắng nhịp nhàng lay động trong khi ở phía dưới gốc, những ngọn mùng tơi lại tha hồ nhảy múa vui tươi… Mỗi một trạng thái, một hoạt động đều tìm được một sự giải thích “hợp tình hợp lí” trong cơn mưa.

Và mưa đã đến:
Mưa
Mưa

Giống như cách lặp từ “sắp mưa” ở đầu đoạn miêu tả trước cơn mưa, cách lặp từ “mưa” ở đầu đoạn miêu tả trong cơn mưa hiện lên như tiếng reo vui của đứa trẻ: trời đã mưa! Một cơn mưa giông thật to. Ban đầu là ào ạt những nước, tiếng mưa “ù ù như xay lúa”. Sau mưa thành từng cơn, khi mưa thưa với những hạt to: lộp bộp/ lộp bộp…, khi mưa mau với những hạt nhỏ: rơi/rơi…

Cứ như thế, trên trời cao, màu xám đen của mây mưa đã chuyển sang màu xám bạc của nước mưa; còn dưới đất, mặt sân đầy ăm ắp nước. Rồi gió thổi làm cơn mưa xiên chéo, hạt mưa làm nổi bong bóng khắp sân… Cơn mưa ào đến đã đem lại sức sống mới khiến cho vạn vật đều được hả hê tắm làn nước mát.

Có thể nói, một miêu tả về cơn mưa như vậy là sinh động và tài tình. Vạn vật đều được nhân cách hóa, biểu hiện những phẩm tính của con người trong khát khao đón trận mưa xóa tan đi không khí oi nồng ngột ngạt. Thể thơ tự do đã thật sự đắc dụng trong việc thể hiện niềm vui này, đồng thời cũng có giá trị tạo hình trong việc khắc họa cơn mưa theo nhịp điệu ngắn và nhanh của các câu thơ.

Tuy nhiên, niềm vui bao trùm không vì thế mà át được những lo lắng bởi những tai ương bất ngờ có thể xảy đến. Đàn gà con gặp cảnh huống lạ lẫm rối rít tìm nơi ẩn nấp. Đàn kiến lo tổ ngập úng vội vàng hành quân chuyển nhà lên trên cao. Hàng bưởi thì hết sức nhẹ nhàng khéo léo đung đưa cành lá để bao bọc cho những quả non tơ… Đâu đâu cũng thấy ánh lên phẩm chất của con người. Ngay cả cơn mưa cũng mang trong mình phẩm chất ấy, khi quyết liệt, nghiêm nghị, khi vui vẻ, hồn nhiên:

Chớp
Rạch ngang trời
Khô khốc
Sấm
Ghé xuống sân
Khanh khách
Cười

Rõ ràng, đứa trẻ đã thổi hồn mình vào tạo vật, ban phát cho tạo vật những đặc điểm, tính chất của bản thân mình. Khám phá và tham dự vào trò chơi với thiên nhiên tạo vật, chỉ tâm hồn trong trắng thơ ngây của trẻ thơ mới có được những cảm nhận vô tư và phi vụ lợi như thế. Cái tài của Trần Đăng Khoa đọng lại một cách sâu sắc ở điểm này.

Và chính trong niềm vui hồn nhiên thơ trẻ như đang được kéo dài, được lan tỏa thỏa thuê trong cơn mưa, bài thơ đột ngột kết lại bằng một hình ảnh có sức biểu trưng cao:

Bố em đi cày về
Đội sấm
Đội chớp
Đội cả trời mưa…

Cái độc đáo của bài thơ chính là sự xuất hiện không hề khiên cưỡng của hình tượng người cha. Cứ như thể đang mải mê nghịch nước, chú bé luống cuống khi thấy người cha đội mưa trở về. Nhưng ngay sau đó, nỗi lo sợ có thể bị trách phạt vì ham chơi, nghịch dại nhường chỗ cho sự phát hiện, cảm nhận về sự kỳ vĩ trong hình ảnh của người cha, sự toả ấm bởi sức mạnh và tấm lòng người cha.

Một cách rất tự nhiên, người cha đã vụt hiện lên trên nền trời mưa ảm đạm, xoá tan đi vẻ lạnh lẽo của đất trời, sưởi ấm tấm lòng con trẻ bởi chính tư thế hiên ngang “đội trời đạp đất” ấy.

Những vần thơ hồn nhiên, dung dị mà vẫn đẹp lấp lánh như bài thơ Mưa là một bộ phận không nhỏ góp vào thành công lớn của thơ Trần Đăng Khoa thời thơ ấu.

Sưu tầm ❤️️Những Bài Thơ Về Mẹ Của Trần Đăng Khoa ❤️️Bên Cạnh Bài Thơ Mưa Trần Đăng Khoa