Nội Dung Tác Phẩm Những Đứa Trẻ của M. Go-Rơ-Ki, Giá Trị, Phân Tích, Soạn Bài, Giáo Án. Xem Thêm Về Ý Nghĩa Nhan Đề, Giá Trị Tác Phẩm, Dàn Ý.
NỘI DUNG CHÍNH
Xuất Xứ Và Hoàn Cảnh Sáng Tác Những Đứa Trẻ
Tác phẩm “Những Đứa Trẻ” là một đoạn trích trong chương IX của tiểu thuyết tự thuật “Thời thơ ấu” của nhà văn Nga Mác-xim Go-rơ-ki (1868-1936). “Thời thơ ấu” là cuốn tiểu thuyết gồm mười ba chương, kể về thời A-li-ô-sa (tên thân mật của Mác-xim Go-rơ-ki) ở với ông bà ngoại vì bố mất sớm, mẹ đi lấy chồng khác.
Hoàn cảnh sáng tác của “Những Đứa Trẻ” phản ánh trải nghiệm cá nhân của Go-rơ-ki. Ông mồ côi bố từ nhỏ và phải sống với ông bà ngoại. Trong cuộc đời mình, Go-rơ-ki đã phải làm nhiều nghề để kiếm sống. Bút danh “Go-rơ-ki” có nghĩa là “cay đắng” trong tiếng Nga, phản ánh những khó khăn và thử thách mà ông đã trải qua.
Tác phẩm “Những Đứa Trẻ” của Mác-xim Go-rơ-ki là một câu chuyện cảm động về tình bạn giữa A-li-ô-sa và ba anh em nhà Viên tá Ốp-xi-an-ni-cốp. Câu chuyện diễn ra trong bối cảnh các nhân vật chính đều thiếu thốn tình thương từ gia đìnhh.
A-li-ô-sa sống với ông bà ngoại vì bố đã mất và mẹ đi lấy chồng khác. Trong khi đó, ba anh em nhà Ốp-xi-an-ni-cốp sống với bố và mẹ kế sau khi mẹ ruột qua đời. Mặc dù có sự khác biệt về địa vị xã hội và hoàn cảnh sống, những đứa trẻ này vẫn gắn bó với nhau qua những câu chuyện cổ tích và trò chơi hồn nhiên.
Tác phẩm không chỉ thể hiện tình bạn trong sáng của trẻ thơ mà còn phản ánh sự khắc nghiệt của cuộc sống và sự thiếu thốn tình cảm gia đình. Qua đó, Go-rơ-ki muốn gửi gắm thông điệp về tình người và sự đồng cảm giữa những con người có hoàn cảnh khó khăn.
Nội Dung Trích Đoạn Những Đứa Trẻ
Những đứa trẻ của Mác-Xim Go-Ri-Ki thuật lại hết sức sinh động tình bạn thân thiết nảy sinh giữa tác giả khi còn nhỏ với những đứa trẻ thiếu sống tình thương bên hàng xóm, bất chấp những cản trở trong quan hệ xã hội lúc bấy giờ. Xem nội dung trích đoạn Những đứa trẻ bên dưới nhé.
Tham khảo tác phẩm 🌿 Cố Hương [Lỗ Tấn] 🌿 Nội Dung, Nghệ Thuật
Tóm Tắt Những Đứa Trẻ
Bên dưới là bản tóm tắt Những đứa trẻ ngắn gọn.
Dạo ấy dưới thời Nga hoàng, A-li-ô-sa (tên thân mất thường gọi ở nhà của Mác-xim Go-rơ-ki) ở với ông ngoại vì bố mất sớm, mẹ đi lấy chồng khác. Bên nhà hàng xóm là ông đại tá Ốp-xi-an-ni-cốp đã già, sống với người vợ kế và ba đứa con nhỏ mồ côi mẹ, trạc tuổi với cậu.
Do tình cờ, có lần A-li-ô-sa cùng hai đứa con lớn của ông đại tá kéo dây gàu lên cứu được thằng nhỏ chơi nghịch nhảy vào gàu rơi xuống giếng, nên mấy đứa trẻ bắt đầu chơi thân với cậu. Sau gần một tuần trôi qua ba đứa trẻ hàng xóm lại ra sân chơi và rủ A-li-ô-sa chơi cùng. Trong cuộc trò chuyện với ba anh em con nhà ông đại tá, A-li-ô-sa hỏi về mẹ của chúng.
Chúng buồn rầu vì mẹ đã mất chúng đã mất còn bố chúng lấy một người mẹ khác. Để an ủi ba đứa trẻ, cậu đã kể cho chúng nghe những câu chuyện cổ tích mà bà câu hay kể. Tuy nhiên ông đại tá bắt gặp và cấm chúng không được chơi với A-li-ô-sa nữa. Bất chấp sự ngăn cấm, những đứa trẻ vẫn tìm cách chơi với nhau, an ủi nhau bằng cách kể cho nhau nghe những câu chuyện vui buồn.
Về Tác Giả Mác-Xim Go-Ri-Ki
Khám phá một vài nét chính về tác giả Mác-Xim Go-Ri-Ki sau đây.
- Mác-xim Go-ri-ki (1868 – 1936) là bút danh của A-lếch-xây Pê-scốp.
- Ông là một trong những nhà văn lớn của nước Nga và của thế giới trong thế kỷ XX.
- Pê-scốp mồ côi bố khi mới lên ba tuổi và sống với ông bà ngoại.
- Khi trưởng thành, ông phải làm rất nhiều nghề để kiếm sống.
- Bút danh “Go-rơ-ki” theo tiếng Nga có nghĩa là “cay đắng”.
- Ông là tác giả của bố ba tiểu thuyết tự thuật: Thời thơ ấu (1913 – 1914). Kiếm sống (1916), Những trường đại học của tôi (1923).
- Một trong những tác phẩm quan trọng khác của ông là Người mẹ (1906 – 1907) viết về sự chuyển biến tư tưởng của một về phía chủ nghĩa xã hội.
Nhất định đừng bỏ lỡ tác phẩm 💌 Chiếc Lược Ngà 💌 Nội Dung, Nghệ Thuật, Phân Tích
Về Tác Phẩm Thời Thơ Ấu
Về tác phẩm Thời thơ ấu, tiểu thuyết này của Mác-Xim Go-Ri-Ki là một tự truyện kể về chính quãng đời thơ ấu của mình. Đoạn trích “Những đứa trẻ” được trích trong tiểu thuyết là một đoạn trích chứa đựng tâm tình xúc động và chứa chan tình bạn, tình yêu bà của cậu bé Aliosa và đó cũng chính là thời thơ ấu của tác giả.
Qua phân tích đoạn trích Những đứa trẻ, chúng ta thấy A-li-ô-sa tuy còn nhỏ nhưng đã biết thương người, biết an ủi, san sẻ nỗi bất hạnh của các bạn gần như cùng cảnh ngộ. Rõ ràng, sự phân biệt giai cấp, giàu nghèo trong xã hội không thể nào ngăn cản được tình bạn trong sáng của tuổi thơ. Tình bạn ấy là của cải tinh thần vô giá trong cuộc sống tinh thần của mỗi con người.
Xem thêm bài viết đầy đủ ⚡ Lặng Lẽ Sa Pa ⚡ Nội Dung, Nghệ Thuật, Phân Tích
Ý Nghĩa Nhan Đề Tác Phẩm Những Đứa Trẻ
Cùng Thohay.vn tìm hiểu ý nghĩa nhan đề tác phẩm Những đứa trẻ.
Nhan đề “Những đứa trẻ” góp phần tái hiện thời thơ ấu của Mác-xim Go-rơ-ki. Có thể nói, chính nhờ những đứa trẻ con nhà đại tá đã cho Aliosa một tình bạn tươi đẹp nhất, tình bạn và tình yêu thương của bà ngoại đã giúp Aliosa vượt lên trên số phận bất hạnh của mình, có được một tuổi thơ ấm áp.
Câu chuyện của những đứa trẻ đã cho ta cảm nhận được một tâm hồn trong trẻo, biết yêu thương, cảm thông và sẻ chia của một cậu bé bất hạnh.
Bố Cục Văn Bản Những Đứa Trẻ
Bố cục văn bản Những đứa trẻ được chia làm 3 phần:
- Phần 1. Từ đầu đến “ấn em nó cúi xuống”. Tình bạn của A-li-ô-sa và ba đứa trẻ hàng xóm.
- Phần 2. Từ tiếp đến “cấm không được đến nhà tao”. Ông đại tá Ốp-xi-an-ni-cốp phát hiện và ngăn cấm.
- Phần 3. Còn lại: Tình bạn vẫn tiếp diễn dù bị ngăn cấm.
Xem thêm về phân tích 💚 Làng [Kim Lân] 💚 Sơ đồ tư duy, phân tích hay nhất
Đọc Hiểu Tác Phẩm Những Đứa Trẻ
Tiếp theo đây là nội dung đọc hiểu tác phẩm Những đứa trẻ.
1. Tình bạn của A-li-ô-sa và ba đứa trẻ hàng xóm
a. Hoàn cảnh gặp gỡ giữa A-li-ô-sa và ba đứa trẻ hàng xóm
– Ba đứa trẻ hàng xóm và A-li-ô-sa thuộc hai gia đình có hoàn cảnh khác nhau.
- A-li-ô-sa ở với ông bà, cậu thường hay bị ông đánh, niềm an ủi duy nhất là người bà luôn yêu thương cậu.
- Ba đứa trẻ hàng xóm dù sống trong gia đình giàu có nhưng luôn thiếu thốn tình thương.
=> Sự đồng cảm của những đứa trẻ có hoàn cảnh bất hạnh.
b. Tình bạn trong sáng của những đứa trẻ:
– Chúng cùng nhau trò chuyện, đối thoại với những chú chim.
– Ba đứa trẻ hàng xóm chia sẻ với A-li-ô-sa về mẹ của mình.
– A-li-ô-sa kể lại những câu chuyện cổ tích được nghe bà kể cho ba đứa trẻ hàng xóm để an ủi chúng.
=> Bốn đứa trẻ cùng nhau chia sẻ mọi buồn vui trong cuộc sống.
2. Tình bạn bị ngăn cấm
– Lão đại tá già xuất hiện với bộ ria trắng, đầu đội chiếc mũ xù lông đã thô bạo “nắm lấy vai đuổi A-li-ô-sa và ra khỏi cổng.
– Trận đòn của ông ngoại cùng sự đặt điều mách lẻo của bác Pi-ốt đã khiến A-li-ô-sa và bị ngăn cấm không được chơi với mấy đứa con của lão đại tá.
=> Người lớn với sự vô tâm đã ngăn cách tình bạn của bọn trẻ.
3. Tình bạn cao đẹp vẫn tồn tại
– A-li-ô-sa vẫn tiếp tục chơi với ba đứa bé kia và quan hệ giữa chúng nó “càng ngày càng trở nên thích thú”.
– Chúng đã bí mật khoét ra “một lỗ hổng hình bán nguyệt”, núp dưới bụi hương mộc rậm rạp “nói chuyện khe khẽ với nhau”, chúng nó chuyện về cuộc sống, về những con chim, về nhiều chuyện trẻ con khác…
=> Tình bạn trong sáng tồn tại bất chấp mọi rào cản về địa vị, hay mọi sự ngăn cấm của người lớn.
Giá Trị Tác Phẩm Những Đứa Trẻ
Tổng hợp những giá trị tác phẩm Những đứa trẻ.
Giá trị nội dung
- Những đứa trẻ là một đoạn trích được trích trong tác phẩm Thời thơ ấu của Mác – xim Go-rơ-ki và là một tiểu thuyết rất nổi tiếng của ông.
- Những đứa trẻ nói đến cuộc sống của một đứa trẻ khi không có cha mẹ và sự khổ cực, thiếu thốn tình yêu,dù cho tình bạn bị ngắn cấm nhưng vẫn bất chấp sự cách biệt và cản trở của địa vị xã hội
Giá trị nghệ thuật
- Cách kể chuyện nhẹ nhàng giàu hình ảnh, có sự đan xen giữa chuyện đời thường và truyện cổ tích.
- Việc không gắn danh xưng cho bọn trẻ khiến câu chuyện mang ý nghĩa khái quát và đậm màu sắc cổ tích
Cập nhật thêm cho bạn đọc 🍀 Tôi Có Một Giấc Mơ 🍀 Sơ Đồ Tư Duy, Các Mẫu Phân Tích
Soạn Bài Những Đứa Trẻ
Chia sẻ cho bạn đọc gợi ý soạn bài Những đứa trẻ.
👉Câu 1: trang 233 sgk Ngữ Văn 9 tập một
Thử chia văn bản thành ba phần và đặt tiêu đề cho mỗi phần. Tìm những chi tiết xuất hiện ở cả phần 1 và phần 3 tạo nến sự kết nối chặt chẽ.
- Văn bản có thể chia thành 3 phần
- Phần 1 (từ đầu…đến tay kia quàng lên vai em nó, ấn em nó cúi xuống): tình bạn đẹp, trong sáng của những đứa trẻ
- Phần 2 (tiếp…đến Cấm không được đến nhà tao!): Ông bố cấm không cho những đứa trẻ chơi với nhau
- Phần 3 (Còn lại): Tình bạn vẫn tiếp tục, mặc cho ông bố ngăn cản
- Có những chi tiết xuất hiện ở cả phần 1 và phần 3
- Chi tiết: Những câu chuyện cổ tích, những con chim được nhắc lại từ ở đầu cho đến cuối đoạn trích
- Tác dụng: Khiến cho đoạn trích có sự kết nối chặt chẽ từ đầu cho đến cuối.
👉Câu 2: trang 233 sgk Ngữ Văn 9 tập một
Xem xét hoàn cảnh của chú bé A-li-ô-sa, ba đứa con đại tá Ốp-xi-an-ni-cốp và quan hệ giữa hai gia đình để lí giải vì sao tình bạn tuổi thơ trong trắng ấy để lại ấn tượng sâu sắc cho nhà văn, khiến cho hơn ba mươi năm sau ông vẫn còn nhớ như in và thuật lại hết sức xúc động.
👉Câu 3: trang 233 sgk Ngữ Văn 9 tập một
Hình ảnh ba đứa trẻ hàng xóm
– Khi những đứa trẻ kể chuyện mẹ chết “chúng ngồi sát vào nhau như những chú gà con”
→ Hình ảnh những đứa trẻ đáng thương, côi cút
– Khi đại tá xuất hiện, quát thì chúng “lặng lẽ bước ra khỏi chiếc xe và đi vào nhà”, những đứa trẻ hàng xóm bị áp chế
→ Những đứa trẻ bị cấm đoán, mất quyền tự do, mất sự hồn nhiên của tuổi nhỏ
👉Câu 4: trang 233 sgk Ngữ Văn 9 tập một
Câu chuyện đời thường và câu chuyện cổ tích được lồng vào nhau trong nghệ thuật kể chuyện của Go-rơ-ki như thế nào qua các chi tiết liên quan đến những người mẹ và những người bà trong văn bản này?
Câu chuyện có sự đan xen giữa chuyện đời thường và truyện cổ tích
– Chi tiết về “dì ghẻ” người mẹ kế, A-li-ô-sa liên tưởng ngay đến nhân vật mụ dì ghẻ độc ác trong truyện cổ tích
– Khi nói về “mẹ thật” A-li-ô-sa cũng lạc vào không khí truyện cổ tích
– Chi tiết người bà nhân hậu được kể bằng giọng của truyện cổ tích: “ngày trước, trước kia, đã có thời”
→ Nghệ thuật kể chuyện đan xen giữa chuyện đời thường, truyện cổ tích giúp đoạn trích và tiểu thuyết Thời thơ ấu nói chung trở nên sinh động, hấp dẫn.
Khám phá thêm tác phẩm 🌷 Chị Em Thúy Kiều 🌷 phân tích đầy đủ nhất
Giáo Án Những Đứa Trẻ
Đừng vội bỏ qua nội dung giáo án Những đứa trẻ.
I. Mục tiêu bài học
– Thông qua bài học giúp học sinh hiểu đuợc:
1. Kiến thức
– Rung cảm trước những tâm hồn trẻ thư trong sáng, cuộc sống thiếu tình thương và hiểu rõ nghệ thuật kể chuyện của Go Rơ Ki.
2. Kĩ năng
– Đọc, kể, phân tích tác phảm tự sự, tự thuật.
3. Thái độ
– Có ý thức hệ thống những kiến thức đã học về phần TLV
II. Chuẩn bị tài liệu
1. Giáo viên
+ Soạn bài, đọc tài liệu tham khảo, nghiên cứu bài , đọc chuẩn kiến thức kĩ năng.
2. Học sinh
+ Đọc trước bài, chuẩn bị bài: trả lời các câu hỏi đọc hiểu sgk.
III. Tiến trình tổ chức dạy học
1. Ổn định tổ chức
* Kiểm diện: Sĩ số
2. Kiểm tra
H: Phân tích hình ảnh con đường ở đoạn cuối truyện “ Cố Hương” của Lỗ Tấn
H: Trong chuyện “Cố Hương” tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật nào rất thành công chỉ rõ và lấy nhân vật Nhuận Thổ để chứng minh
3. Bài mới: Giới thiệu bài:
Chúng ta đã tiếp xúc với văn học Nga qua tác giả Ê-Ren-Bua. Hôm nay chúng ta vào tìm hiểu chuyện tự thuật đời mình của đại văn hào Nga Mac-Xim Go- Rơ-ki: “Thời thơ ấu”
Hoạt động của GV và HS | Kiến thức cần đạt |
---|---|
HĐ1. HDHS đọc và tìm hiểu chú thích: – Hướng dẫn đọc | I. Đọc và tìm hiểu chú thích 1. Đọc, kể tóm tắt: 2. chú thích: a. Tác giả: – Tên thật là A-lêch-xâyPê-S-Cốp bút danh Mac-xim Go-rơ-ki(1868-1936) nhà văn lớn của nước Nga và thế giới thế kỷ 20 – Cuộc đời gặp nhiều gian truân, có tuổi thơ cay đắng, thiếu tình thương, sớm mồ côi cha, sống chủ yếu với ông bà ngoai, phải tự lập kiếm sống bằng nhiều nghề khác nhau- Tự học, tự rèn luyện và có nghị lực phi thường |
H: Nêu xuất xứ của tác phẩm? | b. Tác phẩm: – Những đứa trẻ được trích từ tiểu thuyết tự thuật “Thời thơ ấu” của Mác- Xim-Go-Rơ-Ki đây là chương 9/13 chương của tiểu thuyết khi A-li-ô-sa khoảng 9,10 tuổi. – Nhà văn viết tác phẩm này những năm1913-1914. Ông kể lại quãng đời của mình mấy chục năm về trước từ năm lên 3 đến năm lên 10 |
HĐ2. HDHS đọc- hiểu văn bản : H: Chia bố cục văn bản? | II. Đọc – hiểu văn bản 1. Thể loại: Tiểu thuyết 2. Bố cục: 3 phần – Phần 1: đầu → cúi xuống: Tình bạn tuổi ấu thơ hồn nhiên trong trắng – Phần 2: tiếp → đến nhà tạo: Tình bạn bị cấm đoán – Phần 3: Còn lại: Tình bạn vẫn tiếp diễnCâu chuyện được kể theo trình tự thời gian, theo ngôi kể thứ nhất- Phương thức biểu đạt: Tự sự miêu tả và biểu cảm |
H: Quan sát văn bản cho biết: hoàn cảnh của những đứa trẻ trong đoạn trích | 3. Phân tích a. Những đứa trẻ sống thiếu tình thương: – A-Li-Ô-Sa: bố mất, mẹ đi lấy chồng, ở với ông bà ngoại, bà hiền hậu, ông thì rất dữ đòn, A-Li-Ô-Sa thường bị ông đánh-> Nhà thường dân hèn hạ – Ba đứa trẻ nhà ông đại tá: Sống trong cảnh giàu sang nhưng mẹ đẻ đã chết ở với gì ghẻ bị bố cấm đoán và luôn bị đánh đòn – Hai gđình thuộc những thành phần Xh khác nhau(dân thường và quan chức giàu sang) ở cạnh nhà nhau |
H: Tìm ra những điểm giống và khác nhau trong hoàn cảnh xuất hiện của chúng?? Vì sao những đứa trẻ lại sớm quen thân và quý mến nhau (Học sinh thảo luận và trả lời) GV tổng kết H: Trong thời thơ ấu của mình điều gì để lại ấn tượng sau nhiều năm nhà văn vẫn nhớ? | ⇒ Chúng có hoàn cảnh giống nhau: Đều sống thiếu tình thương, thiếu mái ấm của cha mẹ và gia đình nên chúng trở thành thân thiết đó là tình cảm tự nhiên rất ngây thơ, trong trắng, hồn nhiên của trẻ thơ. → ấn tượng để lại sâu đậm trong lòng nhà văn: Ngọt ngào của tình cảm trong trắng trẻ thơ đồng thời hình ảnh ông đại tá mặc áo choàng đen như một bóng đen đè nặng lên tuổi thơ của những đứa trẻ sống thiếu tình thương này |
H: Cái cách mà bọn trẻ thường chơi với nhau? | b. Tuổi thơ trong sáng, mơ mộng – Những đứa trẻ đến với nhau theo kiểu trẻ thơ + Không đi bằng cổng chính + Khi ngồi vắt vẻo trên cây + Khi qua cái lỗ, cái ngách hẹp của hàng rào * Nói chuyện trong tư thế: ngồi xổm, quì xuống, chỉ “ khe khẽ” với nhau. * Nơi trò truyện: Trên cái xe trượt tuyết đã hỏng. → Cuộc hẹn hò vụng trộm là cả một thế giới thần tiên. Cả bọn đều sung sướng, cảm động và “Chúng vừa ngắm nhìn nhau, vừa nói chuyện rất lâu” |
H: Những câu chuyện của bọn chúng là gì? | * Truyện của bọn trẻ – Về người mẹ đã mất sẽ trở về và mụ dì ghẻ trong cổ tích , về chuyện bẫy chim-> Chuyện rôm rả mà chẳng quan trọng gì – Người kể thì say sưa, khi nào quên thì đợi đấy để chạy về nhà “hỏi lại bà tôi đã” – Người nghe: chăm chú, nếu không tin thì được giải thích để tin: 2 đứa em : “im lặng lắng nghe” thằng anh: “mỉm cười” – Cách kể chuyện: đan xen giữa chuyện đời thường và chuyện cổ tích. – Khéo léo dựng chuyện li kỳ và dẫn dắt truyện rất hấp dẫn tài tình. |
H: Nhận xét về cách kể chuyện của nhà văn? | – Những quan sát và nhận xét tinh tế: – Bằng sự quan sát và cảm nhận tinh tế tác giả đã sử dụng nghệ thuật so sánh thể hiện sự cảm thông của A với nỗi bất hạnh của các bạn nhỏ an ủi yêu quý bạn nhỏ. – Chuyện đời thường và chuyện cổ tích: – Với lối kể chuyện giàu hình ảnh đan xen chuyện đời thường và cổ tích qua những chi tiết liên quan đến những người mẹ và người bà nhân hậu, câu chuyện tình bạn của bọn trẻ sống thiếu tình thương mang ý khái quát hơn, đậm màu sắc cổ tích hơn. |
HĐ3. HDHS tổng kết: H: Cảm nhận về nội dung và nghệ thuật đoạn trích? – Gọi học sinh đọc ghi nhớ. | III. Tổng kết: 1. Nội dung: Tình bạn thân thiết giữa những đứa trẻ sống thiếu tình thương. 2. Nghệ thuật: Biệt tài kể chuyện của nhà văn. * Ghi nhớ: SGK/ 234 |
4. Củng cố – luyện tập
H: Hoàn cảnh của bọn trẻ có gì giống và khác nhau?
H: Nhận xét về tình bạn của bọn trẻ?
5. Hướng dẫn học sinh về nhà:
– Chuẩn bị: Xem lại các bài kiểm tra chuẩn bị: Tập làm thơ 8 chữ.
Làm trước bài thơ 8 chữ ở nhà.
– Về nhà ôn bài đã học.
Sơ Đồ Tư Duy Những Đứa Trẻ
Tiếp tục là các sơ đồ tư duy Những đứa trẻ mới nhất.
Chia sẻ cho bạn đọc ✨ Truyện Kiều [Nguyễn Du] ✨ Giá Trị Nội Dung Và Nghệ Thuật
5 Mẫu Phân Tích Những Đứa Trẻ Hay Nhất
Sau đây là 5 mẫu phân tích Những đứa trẻ hay nhất không nên bỏ lỡ.
Phân Tích Những Đứa Trẻ Ấn Tượng – Mẫu 1
Tình bạn trong sáng hay tình bà cháu sâu nặng là nguồn sức mạnh nâng đỡ tâm hồn tuổi thơ. Nhà văn Mac-xim Go-ro-ki cũng ngợi ca những tình cảm đẹp đẽ ấy trong chương IX “Những đứa trẻ” trích trong tiểu thuyết “Thời thơ ấu”.
Tình bạn tuyệt đẹp giữa A-li-o-sa và ba đứa con của đại tá Op-xi-an-ni-cop đó không chỉ là tình cảm ngẫu nhiên mà đó là điều tất yếu.
Đó là một trái tim nhân hậu của A-li-o-sa một lần tình cờ cùng hai đứa lớn kéo dây gàu lên và cứu sống thằng em nhỏ do chơi nghịch nhảy vào gàu rơi xuống giếng, tình bạn được nảy mầm một cách tự nhiên như thế. Nhưng tình cảm bền chặt đó càng lớn dần lên khiến tác giả chưa một lần quên khi tự thuật về tuổi thơ của mình.
Bốn đứa trẻ chơi với nhau, ở gần nhau chúng thấy bạn của mình cũng trải qua nhiều bất hạnh. Tâm hồn trẻ thơ tìm đến nhau cũng chính là tìm kiếm sự đồng cảm, sẻ chia.
Chúng bên nhau như keo sơn, ruột thịt, vắng bóng những người bạn, cậu bé A-li-o-sa mong đợi da diết và đếm thời gian một cách chán nản: “Có đến một tuần không thấy ba anh em nhà ấy ra sân chơi”. Tiếng gọi thân mật của thằng anh lớn xóa bỏ rào cản của giai cấp để chúng trở nên gần nhau hơn: “Xuống đây chơi với chúng tớ!”.
Tình bạn trẻ thơ chân thành có khi được thể hiện một cách giản dị như thế. Chúng tâm sự, trò chuyện với nhau về hoàn cảnh gia đình mình. Đồng cảnh ngộ mồ côi mẹ, lại hay bị người lớn đánh đập, những đứa cảm thấy cần nhau hơn. A-li-o-sa cảm thông khi thấy những đứa bạn lắng nghe chuyện cổ tích “chúng ngồi sát vào nhau, giống như những chú gà con”.
Nếu cậu bé A-li-o-sa ngây thơ tin vào thế giới cổ tích nhiệm màu rằng người chết sẽ sống lại thì thằng anh lớn nhận rõ hiện thực không xảy điều đó. “Đấy là những chuyện cổ tích…”. Cậu bé có lẽ cũng cảm nhận được nỗi buồn, cay đắng không gì khỏa lấp được khi vắng bóng mẹ.
Sự im lặng, “thằng nhỏ nhất mím chặt môi và phồng má lên, còn thằng kia chống khuỷu tay lên đầu gối… ấn em nó cúi xuống”.
Không khí trầm buồn chưa bị cắt ngang bởi một ông già – ông đại tá già, một thử thách đặt ra cho tình bạn khi người cha già dữ dằn cấm đoán khiến mấy đứa trẻ vừa sợ hãi, buồn “lặng lẽ bước ra khỏi xe và đi vào nhà” như “những con ngỗng ngoan ngoãn”. Hình ảnh so sánh chính xác khắc họa hình tượng đáng thương của những đứa trẻ đã quen bị chèn ép, roi vọt.
Còn với A-li-o-sa, “ông ta nắm chặt lấy vai, giơ ngón tay dọa”, làm cậu sợ phát khóc. Sức mạnh mãnh liệt của tình bạn không gì chia cắt nổi, dù đó là những trận đòn của ông đại tá hay ông ngoại. “Tôi vẫn tiếp tục chơi với mấy đứa trẻ ấy và cảm thấy rất vui thích”. Chúng còn tạo ra một lỗ hổng hình bán nguyệt ở hàng rào và cẩn thận “đứng canh đề phòng ông đại tá bất chợt gặp chúng tôi”.
Những cuộc gặp gỡ chuyện trò vẫn tiếp diễn như trước và chẳng bao giờ chúng nói về bố và dì ghẻ. Chi tiết ngộ nghĩnh trong trích đoạn, khi A-li-o-sa kể lại những chuyện bà đã kể, “quên chỗ nào,… chạy về nhà hỏi lại bà”. Tình cảm đó thật vô tư, trong sáng.
Bên cạnh tình bạn bền chặt, tuổi thơ của nhà văn còn hạnh phúc khi được sống trong tình thương của người bà hiền hậu. Những câu chuyện cổ tích bà kể nuôi dưỡng tâm hồn thơ ngây của A-li-o-sa giúp cậu không mất niềm tin vào cuộc đời. Cậu may mắn hơn những người bạn của mình bởi chúng chẳng được ai trong gia đình chở che, đùm bọc.
Tiếng thở dài của thằng lớn khi nghe A-li-o-sa kể về bà mình, khiến ta không khỏi nghĩ ngợi: “Có lẽ tất cả các bà đều rất tốt, bà tớ ngày trước cũng rất tốt…”. Lời nói vẫn bình dị, kết thúc bằng dấu chấm lửng, gợi những nỗi buồn xa xăm thẳm sâu trong cặp mắt cậu.
Qua đoạn trích “Những đứa trẻ” nhà văn người Nga giúp ta nhận thấy vẻ đẹp của tình bạn tuổi thơ đẹp đẽ và tình bà cháu nồng đượm. Đó chính là nguồn động lực sưởi ấm tâm hồn và thời ấu thơ bất hạnh.
Phân Tích Những Đứa Trẻ Đặc Sắc – Mẫu 2
Đoạn trích “Những đứa trẻ” trích trong tác phẩm “Thời thơ ấu” được Mác-xim Go-rơ-ki viết vào những năm 1913 – 1914, cũng là những năm tháng sự phân biệt giàu nghèo trong xã hội Nga trở nên gay gắt. Tác phẩm mang tính chất tự thuật về chính cuộc đời của tác giả và những người hàng xóm, người thân trong gia đình ông.
Đoạn trích là bức tranh sinh động về cuộc đời và số phận của những đứa trẻ và tình bạn trong sáng của chúng, Những nhân vật trong tác phẩm không được tác giả đặt tên, nó giúp cho bài văn mang tính chất khái quát hơn và đồng thời cũng làm cho câu chuyện mang đậm màu sắc cổ tích. Số phận của những đứa trẻ gợi lên trong người đọc lòng thương cảm trước hoàn cảnh khó khăn của chúng.
Sống trong một xã hội phân biệt đẳng cấp giàu – nghèo rõ ràng, nhân vật tôi và ba đứa trẻ không có điều kiện để phát triển một tình bạn. Nhân vật tôi cũng như ba đứa trẻ nhà ông đại tá có chung một hoàn cảnh đó là không được nhận tình yêu thương từ cha mẹ. Khác với những đứa trẻ bình thường, nhân vật tôi phải sống chung với ông bà ngoại vì bố mất sớm, mẹ đi lấy chồng khác.
Đã thế ông ngoại còn là một người khó tính nên nhân vật tôi thường bị đe dọa và bị đánh đòn một cách oan uổng. Còn ba đứa trẻ nhà ông đại tá thì mồ côi mẹ từ nhỏ, bố lấy vợ khác, chúng phải sống với bố và dì ghẻ – là những người mà chẳng bao giờ thấy chúng kể cho nhân vật tôi nghe. Chỉ biết rằng, bố của chúng là một người khó tính, hách dịch, luôn luôn cấm đoán chúng mọi thứ, nhất là chơi với nhân vật tôi và còn luôn đánh đòn chúng nữa.
Chúng đều là những đứa trẻ đáng thương, không được nhận tình yêu thương từ cha mẹ và cũng không được yêu thương, chăm sóc chu đáo. Chúng có chung một nỗi bất hạnh là luôn luôn bị cấm đoán và bị đánh đòn.
Trong hoàn cảnh đó, chúng cần một người mẹ, một người mẹ luôn luôn quan tâm, chăm sóc và dành cho chúng tình yêu thương. Và tình bạn đã thay thế cho tình mẫu tử, nó đã bù đắp phần nào cho nỗi bất hạnh của những đứa trẻ.
Phải sống trong một xã hội như thế, một gia đình như thế nhưng chúng vẫn là những đứa trẻ ngoan ngoãn, trong sáng và nhân hậu. Không chỉ cùng hoàn cảnh mà chúng còn có những sở thích giống nhau, đó là thích nghe kể chuyện cổ tích.
Dù biết những câu chuyện đó chẳng hề có thật nhưng chúng vẫn say sưa nghe kể. Chúng thường kể cho nhau nghe qua một ngách hẹp giữa bức tường nhà nhân vật tôi và hàng rào nhà Ốp-xi-an-ni-cốp.
Và chúng còn thích chim, thích nghe tiếng chim hót nhưng lại sợ không được phép nuôi nên chúng cũng chẳng dám bắt nữa. Sống trong một xã hội phân chia đẳng cấp giàu – nghèo rõ ràng, tuy là hàng xóm nhưng gia đình nhân vật tôi và gia đình ba đứa trẻ không hề thân thiện.
Người lớn cũng cấm những đứa trẻ không được nói chuyện và chơi với nhau. Nhưng bất chấp mọi cản trở trong quan hệ xã hội lúc bấy giờ, tình bạn thân thiết giữa những người bạn cùng cảnh ngộ đã nảy sinh và phát triển.
Tình bạn mang lại cho chúng lòng dũng cảm và tâm hồn cao thượng. Nhân vật tôi dành cho ba đứa trẻ sự thông cảm với cuộc sống thiếu thốn tình thương và nỗi bất hạnh của chúng. Còn ba đứa trẻ mang lại cho nhân vật tôi một tình bạn ấm áp, chia sẻ những sở thích chung mà từ trước tới giờ nhân vật tôi chưa từng có được.
Chúng đến với nhau, không bằng vật chất để chia sẻ mà bằng tình cảm trong sáng và nhân hậu. Dù có bị la mắng, bị đánh đòn cấm đoán, nhưng chúng vẫn là bạn của nhau. Đối với chúng thì tình bạn là tất cả, dù cho mọi rào cản của xã hội có được dựng lên thì cũng không thể nào ngăn cản tình bạn của chúng phát triển.
Bằng cách kể chuyện nhẹ nhàng, hấp dẫn, nhà văn Nga Mác-xim Go-rơ-ki đã để lại nhiều ấn tượng sâu sắc và nhiều cảm xúc cho người đọc. Tác giả đã kết hợp nhiều phương thức biểu đạt như tự sự, miêu tả. Việc kết hợp giữa hiện tại và cổ tích, cuộc sống đời thường được lồng vào thế giới cổ tích làm cho đoạn văn thêm gợi cảm, hấp dẫn đồng thời cũng thể hiện ước mơ của những đứa trẻ đáng thương.
Ngoài ra, tác giả còn sử dụng cách kể chuyện và miêu tả nội tâm nhân vật, khiến cho các nhân vật trong tác phẩm hiện lên với từng tính cách riêng, thể hiện một thế giới nội tâm riêng của mỗi con người, giúp cho người đọc có thể hiểu được nỗi bất hạnh và niềm khát khao được nhận tình yêu thương của những đứa trẻ.
“Những đứa trẻ” không chỉ để lại cho người đọc lòng thương cảm đối với số phận bất hạnh của tuổi ấu thơ mà còn có tác dụng giáo dục sâu sắc về một tình bạn trong sáng và nhân hậu.
Đồng thời như một lời nói với người lớn: “Trẻ em đang mong ước và chờ đợi tình cảm yêu thương từ người lớn dành cho chúng”. Qua câu chuyện “Những đứa trẻ”, thế giới cổ tích như hiện ra, và đó cũng chính là mơ ước của những đứa trẻ: mơ ước về người mẹ hiền từ và được sống trong một trái đất không còn sự buồn bã, mơ ước về một xã hội về một gia đình giàu lòng yêu thương con trẻ.
Với ngòi bút kể chuyện tài tình của nhà văn Nga Mác-xim Go-rơ-ki, tình bạn thân thiết giữa ông hồi còn nhỏ với mấy đứa trẻ bên hàng xóm, bất chấp những cản trở trong quan hệ xã hội lúc bấy giờ được thuật lại một cách sinh động. Đó là một tình bạn trong sáng, ấm áp, hồn nhiên của tuổi thơ rất đáng trân trọng.
Phân Tích Những Đứa Trẻ Tiêu Biểu – Mẫu 3
Bộ ba tự truyện của Gorki (Thời thơ ấu, Kiếm sống, Những trường đại học của tôi) là những trang văn có chỗ thấm đầy lệ, có nơi có những tiếng thở dài, cũng có nụ cười tiếng hát, có những dặm đường đầy thử thách của một chú bé, một chàng trai có những tấm lòng tràn đầy nhân hậu mênh mông.
Đọc chương 9 tập “Thời thơ ấu”, dõi theo hành trình của cậu bé Pê-scốp, lòng chúng ta xôn xao rung động trước vẻ đẹp một tâm hồn thơ bé. Tình bạn, tình yêu bà của bé A-li ô-sa Pê-scốp nhiều rung động, chứa chan.
Pê-scốp đã sớm nếm trải nhiều cay đắng, bất hạnh. Lên mười tuổi thì cả cha lẫn mẹ đều lần lượt qua đời. Ông ngoại dữ đòn. Chỉ có bà ngoại dịu hiền, yêu thương đứa cháu côi cút hết mực. Những chuyện cổ tích bà kể, những bài thánh ca bà hát như hương hoa ngào ngạt ướp vào tâm hồn tuổi thơ A-li-ô-sa. Cháu chỉ còn biết tìm đến thế giới loài chim, cháu bẫy chim, nuôi chim để nghe chim hót. Khao khát tình thương và tình bạn.
Nhà nghèo, ít được đến trường nên A-li-ô-sa ngồi vắt vẻo trên cành cây nhìn sang một cái sân rộng, có lúc phải nhìn qua khe hở hàng rào nhìn ba anh em nhà láng giéng chơi. Khuôn mặt tròn, mắt xám với màu áo xanh cùng những trò chơi lạ của ba anh em đã làm chú ta rất thích. Chúng chơi rất thú vị, vui vẻ và không bao giờ cãi nhau.
A-li-ô-sa thích cách ăn vận, thích thái độ săn sóc của chúng đối với nhau… Mỗi khi đứa em nhỏ, một thằng bé “ngộ nghĩnh và lanh lợi” bị ngã thì hai thằng anh lại cười vui, rồi xúm vào đỡ em dậy, hoặc lấy khăn tay, lấy lá cây ngưu bàng lau các ngón tay và quần cho em. Tiếng nói của đứa anh thứ hai, nói một cách hiền hậu “Em lóng ngóng quá” làm cho Aliôsa chú ý.
Cả 3 anh em đều khỏe mạnh, rất nhanh nhẹn, chan hòa yêu thương, không bao giờ cãi nhau hoặc gian lận cả! Aliôsa đã ngắm nhìn say mê, tuởng như chú đang cùng chơi vui vẻ với chúng.
Chú phải leo lên cành cây, lúc thì “huýt sáo gọi chúng”, lúc thì “hét lên hoặc cười thật to để 3 anh em nhà nọ nhìn thấy…, chúng thì thầm bàn bạc gì với nhau, chúng nói khẽ với nhau điều gì,… nên đã làm cho Aliôsa “ngượng quá bèn tụt xuống đất”. Có một cái gì ngăn cách hai thế giới tâm hồn tuổi thơ, hay là hàng rào, hay là…, điều đó làm cho Aliôsa cảm thấy tủi và “cô đơn” nhiều lắm!
Go-rơ-ki đã kể lại một cách tỉ mỉ kỉ niệm xa xưa ấy, đã làm cho mỗi chúng ta cảm động nhớ lại những chuyện vui buồn thời bé thơ, nhớ lại những kỉ niệm ấm áp về tình bạn dưới mái trường Tiểu học ngày nào… Một cơ hội đã đến để 3 anh em nhà kia mời Aliôsa cùng sang chơi. Một lần chơi trò ú tim, đứa em út non nớt ngây thơ và khờ dại đã ngồi vào gầu và rơi xuống giếng.
Aliôsa chợt nhìn thấy, nhảy phắt xuống sân và kêu to: “Ngã xuống giếng rồi!”. Chú đã đến kịp thời để cùng hai đứa anh kéo thằng em út lên, thoát hiểm. Thằng bé ướt sũng, bàn tay rớm máu, “mặt tái xanh nhưng vẫn mỉm cười”.
Chúng bàn nhau cách nói dối “em ngã vào vũng nước”. Trước lúc đưa em vào nhà, thằng anh lớn đã “gật đầu” và “chìa tay” cho Aliôsa và nói: “Cậu chạy đến nhanh lắm!”. Sự việc diễn ra quá nhanh, đến nỗi Aliôsa lúc nhìn lại cành cây mà từ đó, chú nhảy xuống cứu bạn “vẫn còn rung rung và một chiếc lá vàng rụng xuống”.
Có thể nói, sự nhanh nhẹn và tấm lòng của Aliôsa trong việc ứng cứu đứa bé là một “chiến công”, một thử thách cho tình bạn của chú với anh em nhà nọ một tuần sau đó. Hàng rào ngăn cách vô hình đã bị lũ trẻ phá tung.
Và chỉ mấy ngày sau, ba anh em lại kéo nhau ra sân chơi, thằng anh lớn nhìn thấy Aliôsa trên cây đã thân mật gọi: “Xuống đây chơi với chúng tớ”. Đó là tiếng gọi của bạn bè, là niềm thương yêu tin cậy, là phần thưởng, là giây phút hạnh phúc nhất đối với Aliôsa mà chú mong đợi bấy nay.
Vốn tâm hồn trong sáng, nhạy cảm, bốn đứa bé như bốn con chim non ríu rít chơi với nhau. Aliôsa hỏi chúng nó có bị đánh không. Chúng trao đổi với nhau về chuyện bắt chim nuôi chim, về chim Bạch yến… Chúng nói với nhau về mẹ và dì ghé. Cả bốn đứa bé đều cùng cảnh ngộ “mồ côi mẹ”, sự đồng cảm về cảnh ngộ đã gắn bó tâm hồn tuổi thơ.
Aliôsa kể cho chúng nghe “Chuyện mụ dì ghẻ phù thủy”… Bốn đứa bé “ngồi sát vào nhau như những chú gà con”. Đây là những khoảnh khắc thần tiên của chúng. Thằng bé nhất thì “mím chặt môi và phồng má lên”. Một đứa thì “chống khuỷu tay lên đầu gối… ” và quàng lên vai em nó. Chúng im lặng lắng nghe cổ tích.
Ở đời, xưa và nay, tình bạn luôn luôn được thử thách qua cảnh giàu nghèo, sang hèn, lúc thành đạt,… Ở người lớn và trẻ em có tình bạn thủy chung, có thứ tình bạn “nắng sớm, chiều mưa”,… Bốn đứa trẻ này đang chơi thân với nhau, bỗng người lớn đã xông vào “phá đám”.
Lão đại tá già xuất hiện với bộ ria trắng, đầu đội chiếc mù xù lông đã thô bạo “nắm lấy vai” và đuổi Aliôsa ra khỏi cổng với lời đe dọa: “Cấm không được đến chỗ tao!”. Rồi trận đòn của ông ngoại, sự đặt điều mách lẻo, sự để ý “theo dõi” của bác Piốt.
Ông ngoại đã nghiêm cấm cháu không được chơi với mấy đứa con lão đại tá,… nhưng tuổi thơ và tình bạn trong sáng của tuổi thơ, ai có thể ngăn cấm và li gián được? Vì thế Aliôsa vẫn tiếp tục chơi với ba đứa bé kia và quan hệ giữa chúng nó “càng ngày càng trở nên thích thú”. Chẳng có “ải quan”, “bức tường thành” nào ngăn cách được bốn đứa trẻ!
Mọi định kiến giai cấp, mọi sự ngăn cấm và đòn roi đối với chúng nó chẳng có nghĩa lý gì. Giữa bức tường và hàng rào nhà ông đại tá, có một cây du, một cây bồ đề và một bụi hương mộc rậm rạp, “một lỗ hổng hình bán nguyệt” đã được bí mật khoét ra.
Chính tại đây ba đứa con trai đại tá, một đứa đứng canh, hai đứa “ngồi xổm hoặc quỳ nói chuyện khe khẽ với nhau”. Chúng nói về cuộc sống buồn, về những con chim, nhiều chuyện trẻ con khác,… Chúng nghe Aliôsa kể chuyện cổ tích. Có một chi tiết rất thú vị là mỗi lần kể chuyện, nửa chừng quên mất chỗ nào, Aliôsa lại chạy về hỏi bà… Chúng vẫn chơi vui, vẫn tâm tình, vẫn chan hòa trong niềm thơ ấu cổ tích. Một tình bạn trong sáng, hồn nhiên.
Ba anh em con nhà đại tá mồ côi mẹ, chịu cảnh dì ghẻ, chúng lại không còn bà. Còn Aliôsa, tuy thỉnh thoảng vẫn bị ông ngoại đánh đòn, nhưng em còn có bà ngoại. Bà là dòng sữa cổ tích ngọt ngào nuôi dưỡng tâm hồn em. Bà là chỗ dựa tinh thần bảo vệ che chở cháu khi bị người lớn đặt điều. Ta hãy nghe bà trả lời dứt khoát bác Piốt:
“Ôi chà, bác Piốt, tự bác đặt điều ra thì có, nó không chửi bác như vậy đâu!. Mỗi lần Aliôsa quên một tình tiết nào đó trong cổ tích, chạy về hỏi bà, em đã làm cho bà “rất hài lòng”. Chú đã tự hào kể bao nhiêu chuyện tốt đẹp vé bà ngoại mình, đã làm cho ba anh em nhà đại tá xúc động.
Cả ba anh em đều buồn và thằng anh lớn đã thở dài nói: “Có lẽ tất cả các bà đều rất tốt, bà mình trước đây cũng rất tốt”. Đó là một câu nói giản dị của một em bé đã trải qua nhiều bất hạnh.
Những bạn nhỏ nào đó đã từng được nghe bà ru, bà kể chuyện cổ tích, từng được bà ôm ấp gãi lưng cho? Những bạn nhỏ nào đó trong cơn mơ từng thấy bà hiền hậu đang cầm “quả thị Tấm Cám” trên tay ? Và những ai đó khi cất tiếng chào đời chưa một lần nào được nhìn thấy mái tóc bà, nụ cười hiền hậu của bà sẽ xúc động biết bao khi nghe một đứa bé “thở dài” nói trong ngao ngán “bà mình trước cũng rất tốt”…
Có thể nói tình bạn và tình yêu thương bà là những tình cảm đậm đà, trong sáng, thiêng liêng của tuổi thơ. Đọc những dòng tự thuật trên đây, ta thấy chất thơ dào dạt trên trang văn của Go-rơ-ki. Ta biết yêu bà, yêu bạn. Ta lớn lên và được sống tin cậy trong tình yêu thương mênh mông.
Thiếu tình thương, tuổi thơ buồn lắm vì phải trải qua những tháng ngày u ám cô đơn, Từ khi có bạn, được chơi trong tình bạn, những em bé mồ côi như có ánh nắng đem lại sự ấm áp cho tâm hồn. Go-rơ-ki đã nói rất cảm động điều đó. Tính chân thực, hồn nhiên và truyền cảm tạo nên vẻ đẹp văn chương đích thực của “Thời thơ ấu”.
Phân Tích Những Đứa Trẻ Nổi Bật – Mẫu 4
Mac-xim Go-rơ-ki là nhà văn nổi tiếng trong xu hướng hiện thực xã hội chủ nghĩa của văn học Nga. Đoạn trích “Những đứa trẻ” được trích trong tiểu thuyết “Thời thơ ấu” của tác giả, đây là một đoạn trích rất xúc động thể hiện tình yêu bà chứa chan của cậu bé Aliosa, đồng thời người đọc đã thấy được thời thơ ấu của tác giả.
Tác giả có tuổi thơ với quá nhiều đắng cay và bất hạnh, cả cha và mẹ đều mất sớm, bỏ lại một mình chú bơ vơ côi cút. Chú sống với ông bà ngoại nhưng ông ngoại luôn đối xử với chú bằng roi vọt tàn nhẫn, hai cậu thì luôn tranh giành nhau gia tài, lão đại tá hàng xóm luôn hách dịch và coi thường tầng lớp dưới.
May sao chú còn có bà ngoại, được sống trong tình thương của bà ngoại, và cả người thợ bên hàng xoma, những đứa trẻ đáng yêu của con nhà đại tá. Nhờ có những tình cảm ấy mà tâm hồn tuổi thơ của chú có được những cảm xúc trong sáng và thắm thiết.
Lần đầu tiên những đứa trẻ gặp nhau là khi Aliosa bắt gặp con nhà đại tá từ trên cành cây vắt vẻo, chú say mê và khát khao được chan hòa bạn bè, chú cố ý để cho bọn trẻ chú ý tới nhưng chúng chỉ thì thầm, làm cho chú “ngượng quá bèn tụt xuống đất”. Đó là kỉ niệm ban đầu đầy nước mắt về tình bạn của Aliosa.
Cho tới lần chú cùng hai thằng anh con nhà đại tá cứu đứa em út ngã xuống giếng, đó chính là chiến công và thử thách phá vỡ hàng rào ngăn cách tình bạn. “Xuống đây chơi với chúng tớ” là tiếng gọi đầu tiên của những người bạn bè, đầy tình thương và sự tin cậy, là giây phút hạnh phúc nhất.
Rồi từ đó bốn đứa trẻ chơi với nhau vui vầy “ngồi sát bên nhau như những chú gà con”, chúng đã có những giây phút thần tiên bên nhau cho tới khi lão đại tá xuất hiện và đuổi chú ra khỏi nhà, cấm chú không được chơi với con của mình. Nhưng tình bạn ấy đã chẳng có gì ngăn cách được, chúng tiếp tục chơi với nhau mà quan hệ ngày càng thân thiết.
Chúng thay phiên nhau canh để nghe Aliosa kể chuyện cổ tích về cuộc sống buồn tủi và những con chim. Tình cảm bạn bè hồn nhiên, trong sáng và tươi đẹp ấy như một dấu ấn không thể phai nhòa trong cuộc đời của tác giả, dù hơn 40 năm đã trôi qua nhưng ông vẫn còn nhớ như in và vẹn nguyên cảm xúc ban đầu.
Trong tình bạn và tuổi thơ của những đứa trẻ ấy có sự xuất hiện của bà ngoại Aliosa, bà là nguồn hạnh phúc và dòng sữa ngọt ngào nuôi dưỡng tâm hồn chúng. Bà là chỗ dựa tinh thần và che chở cho Aliosa khỏi những điều chẳng lành, mỗi lần đang kể mà quên tình tiết trong câu truyện cổ tích là em lại chạy về hỏi bà, đó là điều mà ba đứa trẻ kia đều khao khát và mơ ước. Aliosa rất tự hào kể những điều tốt đẹp về bà ngoại.
Có thể nói, chính tình bạn và tình yêu thương của bà đã giúp Aliosa vượt lên trên nỗi bất hạnh cuộc đời mình. Từ đó ta thấm thía giá trị và ý nghĩa của một tình bạn đẹp, nó thắp sáng niềm tin và đem lại hạnh phúc cho tuổi thơ. Đó chính là ý nghĩa nhân văn của tiểu thuyết nói chung và đoạn trích nói riêng.
Phân Tích Những Đứa Trẻ Chọn Lọc – Mẫu 5
Chắc hẳn mỗi chúng ta đều có những kỉ niệm về tuổi thơ của mình. Đó có thể là những ngày tháng đầy ắp niềm vui, tiếng cười nhưng cũng có thể đó là một tuổi thơ đong đầy nước mắt. Nhưng cho dù là kỉ niệm vui hay buồn thì mỗi khi nhớ lại, nó gợi cho chúng ta rất nhiều cảm xúc. Và nhà văn Mác-xim Go-rơ-ki đã tái hiện thời thơ ấu của mình trong đoạn trích “Những đứa trẻ”.
Mác-xim Go-rơ-ki (1868 – 1936) có tên thật là A-lếch-xây Pê-scốp. Theo tiếng Nga, bút danh này có nghĩa là “cay đắng”, qua đó bạn đọc thế giới có thể hình dung được những khó khăn, bất hạnh, khổ cực mà ông phải trải qua trong cuộc đời. Đoạn trích “Những đứa trẻ” thuộc chương IX của cuốn tiểu thuyết tự thuật “Thời thơ ấu” được sáng tác năm 1913 – 1914.
Nội dung đoạn trích này kể về việc A-li-ô-sa không thấy ba anh em con của đại tá Ốp-xi-an-ni-cốp ra sân chơi sau một tuần xảy ra sự kiện thằng em nhỏ nhảy vào gàu rơi xuống giếng. Chúng bị cấm không được chơi với A-li-ô-sa nhưng sau đó “chúng xuất hiện và ồn ào hơn trước”. Dù bị cấm đoán nhưng những đứa trẻ vẫn tiếp tục tình bạn với nhau. Chúng gặp nhau bằng nhiều cách và kể cho nhau nghe những câu chuyện cổ tích của bà hay câu chuyện về những con chim.
Những đứa trẻ ấy đều là những đứa trẻ sống thiếu tình thương từ gia đình. Cậu bé A-li-ô-sa sống với ông bà ngoại do bố cậu đã mất còn mẹ thì đi lấy chồng khác. Bà ngoại cậu hết mực thương yêu, chăm sóc cháu nhưng ông ngoại lại là một người nóng tính, dữ tợn. A-li-ô-sa không nhận được tình thương của bố mẹ và cả ông ngoại của mình.
Còn những đứa trẻ con nhà đại tá Ốp-xi-an-ni-cốp sống với bố và mẹ mới vì mẹ đẻ của chúng đã mất nên đại tá lấy vợ khác. Ông ấy đã đánh và cấm không cho chúng chơi với A-li-ô-sa. Hành động cấm đoán ấy có lẽ xuất phát từ sự đối ngược nhau về hoàn cảnh sống.
Ba đứa trẻ sống trong một gia đình quan chức có kinh tế khá giả, sung túc còn A-li-ô-sa sống trong một gia đình thường dân, kinh tế sa sút. Tuy có sự cách biệt về địa vị xã hội nhưng chúng đều giống nhau ở hoàn cảnh sống thiếu tình thương của cha mẹ. Chính điều ấy đã khiến những đứa trẻ gắn bó thân thiết với nhau bằng sự hồn nhiên, vô tư của tuổi thơ. Tình bạn trong trắng giữa chúng được bắt nguồn từ sự mất mát, thiếu thốn đời sống tình cảm từ những người sinh ra chúng.
Tình bạn chân chính sẽ không vì bất cứ lí do gì mà tan vỡ. Dù bị cấm đoán nhưng chúng vẫn tìm mọi cách để duy trì tình bạn. Phải là một tình bạn thắm thiết thì chúng mới vượt qua rào cản, sự ngăn cấm để tiếp tục chơi với nhau như vậy.
Chúng trèo lên cái xe trượt tuyết cũ ở dưới mái hiên nhà kho để “ngắm nghía” và trò chuyện cùng nhau. Đó cũng là nơi ba đứa trẻ nhà đại tá Ốp-xi-an-ni-cốp tâm sự về cuộc sống của mình, về người mẹ đẻ đã mất, về người mẹ mới mà trong các câu chuyện cổ tích thường gọi là dì ghẻ.
Với suy nghĩ của một cậu bé, A-li-ô-sa tin rằng mẹ của ba đứa trẻ kia sẽ trở về, sẽ sống lại nhờ nước phép. Cậu kể cho những đứa trẻ về các câu chuyện cổ tích của bà ngoại khiến chúng lặng yên, chăm chú nghe.
Bỗng “một ông già với bộ ria trắng, mình vận chiếc áo dài lùng thùng màu nâu nhạt như của thầy tu, đầu đội chiếc mũ xù lông” đến và dọa A-li-ô-sa: “Cấm không được đế nhà tao”. Đó là đại tá Ốp-xi-an-ni-cốp. Ông nắm chặt vai cậu bé A-li-ô-sa khiến cậu “sợ đến phát khóc” nhưng chưa kịp khóc òa lên thì cậu “đã ở ngoài đường rồi”.
Ngỡ tưởng bọn trẻ vì sự dọa nạt của người lớn mà trở nên cách biệt nhưng chúng vẫn chơi với nhau và cảm thấy rất vui thích. A-li-ô-sa đã “khoét một lỗ hổng hình bán nguyệt” ở hàng rào để nói chuyện với lũ trẻ.
Chúng “ngồi xổm hoặc quỳ xuống nói chuyện khe khẽ với nhau” và một trong ba đứa trẻ kia phải đứng canh để đề phòng sự xuất hiện của người bố. Câu chuyện của những đứa trẻ xoay quanh cuộc sống buồn tẻ của chúng, chuyện về những con chim đang sống như thế nào và “nhiều chuyện trẻ con khác”.
A-li-ô-sa kể cho chúng nghe những truyện cổ tích của bà, khi nào quên cậu lại chạy về hỏi bà kiến ba đứa trẻ rất thích thú. Chúng “ngồi sát vào nhau, giống như những chú gà con”. Thằng anh lớn thì mỉm cười, thằng bé nhất thì “mím chặt môi và phồng má lên, còn thằng kia thì chống khuỷu tay lên đầu gối, tay kia quàng lên vai em nó ấn em nó cúi xuống” để tránh sự bắt gặp của người bố.
Khoảng cách và sự phân hóa giàu nghèo không thể ngăn cách tình bạn keo sơn, sâu sắc của những đứa trẻ. Chúng gắn bó với nhau bằng những gì hồn nhiên, trong sáng nhất. Tình bạn chân thành ấy không có sự hà khắc nào chia rẽ được.
Không chỉ làm nổi bật tình bạn của những đứa trẻ, đoạn trích này còn khắc họa hình ảnh người bà ngoại hiền từ của A-li-ô-sa. Những truyện cổ tích bà kể là nền tảng vững chắc để Go-rơ-ki có được sự nghiệp văn học đồ sộ, trở thành nhà văn nổi tiếng được nhiều thế hệ bạn đọc thế giới biết đến. Tuy không được nhà văn miêu tả chi tiết nhưng chúng ta có thể cảm nhận được bà là một người nhân hậu và rất yêu thương cháu.
Câu nói của thằng lớn nhà đại tá Ốp-xi-an-ni-cốp nói cũng là lời khẳng định của tác giả: “Có lẽ tất cả các bà đều rất tốt”. Bà luôn là người yêu thương, gần gũi, chăm sóc các cháu một cách chu đáo nhất.
Chính bà cũng là người đưa cháu đến với thế giới cổ tích, những câu chuyện thấm đượm tính nhân văn và tình người cao đẹp. Câu nói của thằng lớn khiến A-li-ô-sa thấy “dường như nó đã sống trên trái đất này một trăm năm chứ không phải mười một năm”.
Đoạn trích này nằm trong cuốn tiểu thuyết tự thuật được kể theo ngôi thứ nhất, người kể chuyện xưng “tôi” khiến câu chuyện trở nên chân thật và vô cùng hấp dẫn. Những gì xảy ra trong tác phẩm cũng là những gì mà tác giả Go-rơ-ki trải qua vì đặc trưng của thể loại này là nhà văn tự kể chuyện về cuộc đời của mình.
“Những đứa trẻ” có sự kết hợp của các yếu tố tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luận và các yếu tố li kì tạo được hứng thú nơi bạn đọc. Sự đan xen giữa những câu chuyện đời thường và những câu chuyện cổ tích về người mẹ, người bà đã tạo nên một không gian truyện đầy chất thơ và thấm đẫm tình người.
Bằng lối kể chuyện giàu hình ảnh, nhà văn đã tái hiện lại sinh động tình bạn thân thiết thời thơ ấu của ông với những đứa trẻ nhà hàng xóm vượt qua những khoảng cách xã hội, sự ngăn cấm của gia đình để gắn bó với nhau. Mác-xim Go-rơ-ki đã mang đến cho bạn đọc những trang văn tuyệt vời. Qua đó, chúng ta có thể hiểu thêm phần nào về cuộc đời, bản thân con người của nhà văn.