Bài Thơ Khi Con Tu Hú Của Tố Hữu [Nội Dung + Nghệ Thuật + Phân Tích]

Bài Thơ Khi Con Tu Hú [Tố Hữu] ❤️️ Nội Dung, Nghệ Thuật, Phân Tích ✅ Hướng Dẫn Lập Dàn Ý Phân Tích Tác Phẩm Chi Tiết Nhất.

Nội Dung Bài Thơ Khi Con Tu Hú

Bài thơ “Khi con tu hú” của Tố Hữu thể hiện lòng yêu đời, yêu lí tưởng của người chiến sĩ cộng sản trẻ tuổi trong cảnh tù đày. Mời bạn cùng thưởng thức bài thơ ngay sau đây:

Khi con tu hú
Tác giả: Tố Hữu

Khi con tu hú gọi bầy
Lúa chiêm đang chín trái cây ngọt dần
Vườn râm dậy tiếng ve ngân
Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào
Trời xanh càng rộng càng cao
Đôi con diều sáo lộn nhào từng không…

Ta nghe hè dậy bên lòng
Mà chân muốn đạp tan phòng, hè ôi.
Ngột làm sao, chết uất thôi
Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu!

Tìm hiểu thêm 🔰Bài Thơ Quê Hương [Tế Hanh] 🔰 Nội Dung, Nghệ Thuật, Phân Tích

Về Nhà Thơ Tố Hữu

Gửi đến bạn đọc một số thông tin về nhà thơ Tố Hữu nhé!

•  Tố Hữu (1906 – 2002) tên thật là Nguyễn Kim Thành. Ông được coi là lá cờ đầu của thơ ca cách mạng và kháng chiến
• Quê quán: Thừa Thiên Huế
• Ông giác ngộ lí tưởng cách mạng khi còn đang học ở Huế
• Sau cách mạng tháng 8 năm 1945 ông được giữ nhiều chức vụ trong bộ máy lãnh đạo của Đảng, về mặt trận Văn hóa nghệ thuật.
• Ông được tặng giải thưởng HCM về văn học nghệ thuật năm 1996
• Các tác phẩm chính: các tập thơ Từ ấy (1937 -1946), Việt Bắc (1946 – 1977), Gió lộng (1955 -1961), Ra trận (1962 -1971),…
• Phong cách sáng tác: Thơ ông mang tính chất trữ tình chính trị có cảm hứng lãng mạn ngọt ngào

Về Tác Phẩm Khi Con Tu Hú

Về tác phẩm Khi con tu hú, bài thơ thuộc thể thơ lục bát và được sáng tác năm 1939.

Nội dung chính của bài thơ đó là khát vọng tự do, tình yêu cuộc sống của người tù Cách mạng Tố Hữu. Nhà thơ bị giam giữ đã có những khát vọng cháy bỏng muốn được thoát ra khỏi gông tù, tiếp tục tận hưởng cuộc sống và cống hiến cho cách mạng, dân tộc.

Tìm hiểu và phân tích❤️️ Bài Thơ Ông Đồ [Vũ Đình Liên] ❤️️ Hay nhất

Hoàn Cảnh Sáng Tác Bài Thơ Khi Con Tu Hú

Hoàn cảnh sáng tác bài thơ Khi con tu hú đó là vào tháng 7 năm 1939, khi Tố Hữu trong nhà lao Thừa phủ, lúc này tác giả bị bắt giam ở đây. Bài thơ sau đó được in trong tập Từ ấy – tập thơ đầu tay của Tố Hữu.

Ý Nghĩa Nhan Đề Bài Thơ Khi Con Tu Hú

Nhan đề bài thơ “Khi con tu hú” chỉ là một vế phụ của một câu văn trọn ý – Khi con tu hú gọi bầy là khi mùa hè đến. Người tù cách mạng càng cảm thấy ngột ngạt trong phòng giam chật chội; càng thèm khát cháy bỏng cuộc sống tự do tưng bừng ở bên ngoài. Tiếng chim tu hú chính là tiếng gọi thiết tha của cuộc sống, của tự do.

Giới thiệu cho bạn 🌿Bài Thơ Nhớ Rừng [Thế Lữ] 🌿 Nội Dung, Nghệ Thuật

Bố Cục Bài Thơ Khi Con Tu Hú

Bố cục của bài thơ Khi con tu hú được chia làm 2 phần rõ rệt như sau:

• Phần 1: 6 câu thơ đầu: Bức tranh mùa hè trong tâm tưởng của người tù cách mạng
• Phần 2: 4 câu thơ cuối: Tâm trạng của người tù cách mạng 

Giá Trị Tác Phẩm Khi Con Tu Hú

Các em học sinh khi học bài thơ Khi con tu hú thì nên lưu ý hai khía cạnh giá trị nội dung và tác phẩm sau đây.

Giá trị nội dung

• Bài thơ thể hiện niềm tin yêu cuộc sống thiết tha và sự khao khát tự do mãnh liệt của người chiến sĩ trong cảnh tù đầy

Giá trị nghệ thuật

• Thể thơ lục bát uyển chuyển, nhẹ nhàng
• Giọng điệu tự nhiên, cảm nhận tinh tế kết hợp với miêu tả tâm lí nhân vật chân thực, tinh tế.
• Nghệ thuật đối lập tương phản, liệt kê, kết hợp với các danh từ, tính từ và động từ mạnh
• Hình ảnh thơ giàu chất hội họa

Phân tích tác phẩm 🔰Muốn Làm Thằng Cuội 🔰Nội Dung, Nghệ Thuật

Dàn Ý Khi Con Tu Hú

Chia sẻ mẫu dàn ý phân tích bài thơ Khi con tu hú chi tiết nhất.

1/ Mở bài

• Giới thiệu những nét khái quát về Tố Hữu, một nhà thơ dành cả sự nghiệp và cuộc đời hiến dâng cho Cách mạng
• Nhận định chung về “Khi con tu hú”: “là khúc ca tâm tình, là tiếng gọi đàn, hướng về đồng quê và bầu trời tự do với tình yêu và niềm khao khát cháy bỏng”

2/ Thân bài

a. Cảnh đất trời vào hè

– Cảnh đất trời vào hè với nhiều âm thanh:

•   Tiếng chim tu hú
•   Tiếng ve ngân
•   Tiếng sáo diều

=> Âm thanh rộn rã, tươi vui

– Bên cạnh đó có nhiều màu sắc

• Vàng: Bắp, lúa
• Xanh: Trời
• Hồng: nắng

=> Màu sắc tươi tắn, rực rỡ

– Nhiều hương vị:

• Vị lúa chín
• Vị ngọt của trái cây

=> Những hương vị hết sức ngọt ngào tinh khiết

• Không gian đất trời cao rộng, cánh diều chao liêng ⇒ Sự khoáng đạt đầy tự do

=> Kết hợp biện pháp tu từ cùng với những tính từ, từ láy ⇒ bức tranh trong tâm tưởng về mùa hè tươi đẹp của người chiến sĩ trong cảnh tù đày

b. Người tù cách mạng khao khát tự do, đau khổ vì bị giam cầm

• Từ ngữ mạnh: “đạp”, “ngột”, “chết”, “uất”
• Từ ngữ cảm thán: “ôi”, “thôi”, “làm sao”,

=> Nghệ thuật tương phản cho thấy sự đối lập giữa cảnh đất trời bao la và cảnh tù đầy, người chiến sĩ khao khát tự do cháy bỏng, muốn đập tan mọi thứ để thoát khỏi cảnh tù túng

=> Bài thơ kết thúc với tâm trạng nhức nhối, là dấu hiệu báo trước sự hành động để thoát khỏi hoàn cảnh sau này (Tố Hữu sau đó đã vượt ngục để vươn tới bầu trời tự do)

3/ Kết bài

• Khái quát những đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của văn bản
• Bài thơ là bức chân dung tinh thần tự họa của Tố Hữu, cho chúng ta hiểu thêm về hình ảnh người chiến sĩ cách mạng anh hùng

Soạn Bài Khi Con Tu Hú

Tham khảo ngay hướng dẫn soạn bài Khi con tu hú được Thohay.vn chia sẻ sau đây.

👉Câu 1 (trang 20 SGK Ngữ văn 8, tập 2): Nên hiểu nhan đề bài thơ như thế nào? Hãy viết một câu văn có bốn chữ đầu là “Khi con tu hú” để tóm tắt nội dung bài thơ. Vì sao tiếng tu hú kêu lại tác động mạnh mẽ đến tâm hồn nhà thơ như vậy?

Đáp án:

• Nhan đề bài thơ có thể được hiểu là một cụm từ chỉ thời gian, nhưng vẫn chưa đầy đủ.
• Nội dung: Khi con tu hú gọi bầy cũng là khi mùa hè đến, trong chốn ngục tù ngột ngạt, người chiến sĩ cách mạng khát khao cháy bỏng được tự do.
• Tiếng tu hú kêu tác động mạnh mẽ đến tâm hồn nhà thơ vì nó gợi nhắc về mùa hè phóng khoáng, tưng bừng với bao cảnh sắc quyến rũ đối lập với cảnh tù chật chội.

👉Câu 2 (trang 20 SGK Ngữ văn 8, tập 2): Nhận xét về cảnh mùa hè được miêu tả trong 6 câu thơ đầu. Những chi tiết nào khiến em có nhận xét đó?

Đáp án:

• 6 câu thơ lục bát mở đầu bài thơ là một mùa hè tươi đẹp, dào dạt sức sống, khung cảnh đất trời cao lộng 
• Căn cứ vào những hình ảnh tiêu biểu, chọn lọc: tiếng ve ran, lúa chín vàng, bầu trời cao,

👉Câu 3 (trang 20 SGK Ngữ văn 8, tập 2): Phân tích tâm trạng người tù – chiến sĩ được thể hiện ở 4 câu thơ cuối. Mở đầu và kết thúc bài thơ đều có tiếng tu hú kêu, nhưng tâm trạng của người tù khi nghe tiếng tu hú thể hiện ở đoạn thơ đầu và đoạn cuối rất khác nhau, vì sao?

Đáp án:

– Trạng thái cảm xúc bức bối, ngột ngạt của người tù – người chiến sĩ được thể hiện trực tiếp ở 4 câu cuối:

• Cách ngắt nhịp bất thường ở câu 8 (ngắt 6/2), câu 9 (ngắt 3/3).
• Các từ ngữ diễn đạt hoạt động, trạng thái với sắc thái mạnh: dậy, đạp tan, ngột, chết uất.
• Các từ ngữ cảm thán, diễn đạt sự bức xúc: “ôi, làm sao, thôi, cứ…”

– Mở đầu và kết thúc bài thơ đều có tiếng chim tu hú, nhưng:

• Tiếng tu hú ở đầu bài thơ gợi ra một cảnh tượng mùa hè sôi động, vui tươi.
• Còn tiếng tu hú ở cuối bài thơ gợi sự ngột ngạt, u uất khiến cho tâm trạng chiến sĩ thêm đau khổ, bức bối vì cảnh giam hãm, mất tự do.

👉Câu 4 (trang 20 SGK Ngữ văn 8, tập 2): Theo em, cái hay của bài thơ được thể hiện nổi bật ở những điểm nào?

Đáp án:

Cái hay của bài thơ nằm trong hai mặt nội dung và nghệ thuật.

• Khi con tu hú thể hiện một tình yêu cuộc sống tha thiết, niềm khát khao tự do cháy bỏng của người chiến sĩ cách mạng khi bị giam cầm trong nhà tù thực dân.
• Bài thơ có nhiều hình ảnh gần gũi, giản dị mà giàu sức gợi cảm; sử dụng thể thơ lục bát, lời thơ tự nhiên, truyền tải được cảm xúc lắng sâu, đồng thời thể hiện được nguồn sống sôi sục của người cộng sản trẻ.

Chia sẻ các mẫu phân tích 🌿Trong Lòng Mẹ 🌿 Nội Dung Tác Phẩm, Giá Trị, Phân Tích

Giáo Án Khi Con Tu Hú

Nếu bạn là giáo viên ngữ văn thì hãy lưu ngay mẫu giáo án giảng dạy bài thơ Khi con tu hú sau đây nhé!

I. Mục tiêu bài học

1. Kiến thức

• Học sinh có những nhận biết ban đầu về tác giả Tố Hữu.
• Nghệ thuật khắc hoạ hình ảnh(thiên nhiên, cái đẹp của cuộc đời tự do)
• Niềm khát khao tự do, lí tưởng cách mạng của tác giả.

2. Kĩ năng

• Đọc diễn cảm một tác phẩm thơ thể hiện tâm tư người chiến sĩ cách mạng bị giam giữ trong tù ngục tù.
• Nhận ra và phân tích được sự nhất quán về cảm xúc giữa hai phần bài thơ; thấy được sự vận dụng tài tình thể thơ truyền thống của tác giả ở bài thơ này.

3. Thái độ: Giáo dục cho học sinh tình yêu quê hương đất nước, yêu tự do, biết trân trọng tự do.

II. Chuẩn bị tài liệu

1. Giáo viên: Soạn bài, nghiên cứu bài, nghiên cứu bài, đọc tài liệu tham khảo, tài liệu chuẩn kiến thức kĩ năng.

2. Học sinh: Chuẩn bị bài, học bài cũ, sgk,nháp, vở ghi…

III. Tiến trình tổ chức dạy học

1. Ổn định tổ chức Sĩ số:

2. Kiểm tra: Đọc thuộc bài thơ Quê hương của nhà thơ Tế Hanh? Phân tích hình ảnh đoàn thuyền trở về.

3. Bài mới

– Nhà thơ Tố Hữu 19 tuổi đang hoạt động cách mạng sôi nổi, say sưa, đầy nhiệt huyết ở thành phố Huế thì ông bị thực dân pháp bắt, giam ở xà lim số 1, nhà lao Thừa Phủ. Bài thơ khi con tu hú được ra đời trong hoàn cảnh ấy. Để hiểu được giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ chúng ta cùng tìm hiểu nội dung baig học.

Hoạt động của GV và HS	Kiến thức cần đạt
HĐ1.HDHS đọc và tìm hiểu chú thích: – GV hướng dẫn đọc: – GV hướng dẫn HS cách đọc : 6 câu đầu đọc giọng vui náo nức, phấn chấn – 4 câu sau giọng đọc bực bội nhấn mạnh các ĐT, từ ngữ cảm thán.	I. Đọc và tìm hiểu chú thích: 1. Đọc:
H: Qua phần chú thích nêu những hiểu biết của em về tác giả, tác phẩm ? – Một số tập thơ chính: Từ ấy (1937 –1946 )Việt Bắc (1946-1954) Gió lộng (1955-1961) H: Bài thơ được viết trong hoàn cảnh đặc biệt như thế nào ?	2. Chú thích: a. Tác giả : Tố Hữu (1920-2002) – Tên khai sinh Nguyễn Kim Thành, – Quê: Thừa Thiên Huế. Ông là lá cờ đầu của thơ ca cách mạng và kháng chiến. Tố Hữu từng đảm nhiệm nhiều chức vụ quan trọng trong đảng và chính quyền. Ông được nhà nước trao tặng giải thưởng HCM về văn học nghệ thuật. b.Tác phẩm: Bài thơ “Khi con tu hú” ST vào tháng 7-1939 trong nhà lao Thừa phủ Huế khi tác giả mới bịthực dân Pháp bắt giam. c. Từ khó: SGK/ T20
HĐ2.HDHS đọc – hiểu văn bản: H: Bài thơ viết theo thể thơ nào ?H: Bài thơ được chia làm mấy đoạn? nội dung của mỗi đoạn ? – Xác định phương thức miêu tả của mỗi đoạn, bài? + Đ1: Miêu tả. Đ2: BCảm + Miêu tả +BCảm H: Nên hiểu nhan đề bài thơ như thế nào ? – Nhan đề bài thơ là vế phụ của một câu trọn ý. H: Đặt câu văn 4 tiếng đầu là khi con tu hú nói khái quát nội dung bài thơ? – Khi con tu hú gọi bầy là mùa hè đến, người tù cách mạng cảm thấy ngột ngạt bị giam trong phòng chật hẹp, thèm khát cháy bỏng cuộc sống tự do bên ngoài.	II. Đọc – hiểu văn bản: 1. Thể thơ: Thơ lục bát. 2. Bố cục bài thơ gồm 2 khổ thơ +) Khổ 1: 6 câu đầu – Cảnh mùa hè +) Khổ 2: Tâm trạng người tù. – Phương thức biểu đạt :Miêu tả, biểu cảm.
– Gọi HS đọc đoạn 1.	3. Phân tích: a.Bức tranh mùa hè: ” Khi con tu hú gọi bầy. Lúa chiêm…. Vườn râm ,….ve ngân Bắp dây………nắng đào Trời xanh …cao. Đôi con diều sáo …không”
H: Không gian mùa hè trong cảm nhận của nhà thơ có những gì ?	– Đó là bức tranh có cảnh vật âm thanh màu sắc và hương vị: + Âm thanh : Tiếng chim tu hú, tiếng ve ngân, tiếng sáo diều. + Cảnh vật : – Lúa chiêm đang chín. – Mảnh vườn râm. + Màu sắc: – Nắng đào, bắp vàng, trời xanh. + Hương vị : Trái cây ngọt.
H: Tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật nào để nói về không gian mùa hè? Tác dụng? H: Theo em bức tranh mùa hè được nhà thơ cảm nhận bằng giác quan nào? H: Em nhận xét như thế nào về phạm vi miêu tả không gian mùa hè của tác giả? H: Vậy tiếng chim tu hú đã làm thức dậy trong tâm hồn người chiến sĩ trẻ trong tù một khung cảnh mùa hè như thế nào? – GV nhà thơ còn có những vần thơ thể hiện niềm khao khát tự do: “Cô đơn thay là cảnh thân tù Tai mở rộng & lòng sôi rạo rực Tôi lắng nghe tiếng đời lăn náo nức Ở ngoài kia vui sướng biết bao nhiêu”	NT: Miêu tả, dùng động từ , tính từ để diễn tả hoạt động căng đầy nhựa sống của mùa hè. – Mùa hè được người chiến sĩ cách mạng cảm nhận bằng thính giác, bằng sức tưởng tượng mạnh mẽ, mùa hè tràn vào phòng giam qua âm thanh của tiếng chim tu hú. – Phạm vi miêu tả rộng, tỉ mỉ (bầu trời, cánh đồng , từ khu vườn đến mảnh sân, từ màu sắc đến hương vị). ⇒ Bức tranh mùa hè đầy sức sống rộn ràng âm thanh, rực rỡ sắc màu, ngọt ngào hương vị, bầu trời khoáng đạt tự do… → Sự cảm nhận tinh tế của một tâm hồn trẻ trung, yêu đời khao khát tự do đến cháy lòng.
– Gọi HS đọc đoạn 2 H: Theo em tác giả miêu tả không gian cao rộng của mùa hè ở trên nhằm mục đích gì?	b. Tâm trạng người tù cách mạng: ” Ta nghe…… bên lòng Mà chân …….,hè ôi! Ngột làm sao….thôi! Con chim tu hú…..cứ kêu!” – Tác giả miêu tả không gian mùa hè ở trên nhằm tạo ra sự tương phản đối lập với không gian nhỏ hẹp, tù túng của phòng giam.
H: Người tù cách mạng đang ở trong hoàn cảnh như thế nào? H: Tác giả sử dụng các biện pháp nghệ thuật gì trong 4 câu thơ cuối?	– Người cách mạng đang bị giam cầm trong bốn bức tường nhà giam tù túng. – NT: ngắt nhịp bất thường 6/2;3/3; dùng những động từ, tính từ mạnh(đập,tan, chết, uất) những từ cảm thán, câu cảm thán (ôi, thôi, làm sao) như truyền đến độc giả cái ngột ngạt cao độ của phòng giam.
H: Người chiến sĩ cách mạng thể hiện khát vọng gì? H: Việc miêu tả tiếng chim tu hú ở đầu và cuối bài thơ có gì khác nhau?	– Người chiến sĩ cách mạng muốn “đập tan phòng”để thoát khỏi không gian ngột ngạt tù túng → khát vọng tự do mãnh liệt.- Tiếng chim ở đầu bài thơ là tiếng chim báo hiệu hè về, tiếng gọi bầy, tiếng chim hiền lành gắn với mùa màng, quả chín, tiếng chim tự do. – Tiếng chim ở cuối bài thơ là tiếng kêu dai dẳng, khắc khoải như thiêu như đốt giục giã, khoan vào lòng người cái cảm giác ngột ngạt, tù túng…tiếng gọi thôi thúc tự do.
H: Toàn khổ thơ toát lên tâm trạng người tù như thế nào?	⇒ Tâm trạng: đau khổ, ngột ngạt. uất hận, khao khát tự do cháy bỏng, mãnh liệt.
HĐ3.HDHS tổng kết: H: Sau khi học bài thơ em cảm nhận được già về giá trị nội dung và nghệ thuật – Gọi hs đọc ghi nhớ SGK/20	III. Tổng kết: 1.ND: Tình yêu cuộc sống và niềm khao khát tự do cháy bỏng của người tù cách mạng. 2. NT: thơ lục bát mềm mại uyển chuyển, giọng tự nhiên, cảm xúc nhất quán, cách dùng từ, ngắt nhịp…phù hợp với cảm xúc của bài thơ. * Ghi nhớ: SGK/ 20

4. Củng cố, luyện tập

• Nội dung bài học có mấy ĐV kiến thức cần ghi nhớ? đó là những nội dung nào?
• Nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của bài thơ ? Đọc diễn cảm bài thơ.

5. Hướng dẫn học ở nhà: Học bài cũ ,chuẩn bị : “Câu nghi vấn”

Sơ Đồ Tư Duy Khi Con Tu Hú

Tổng hợp các mẫu sơ đồ tư duy bài thơ Khi con tu hú cho bạn đọc tham khảo.

Gửi thêm cho bạn tác phẩm ☀️ Đập Đá Ở Côn Lôn ☀️Của Tác Giả Tản Đà

5 Mẫu Phân Tích Bài Thơ Khi Con Tu Hú Hay Nhất

Gợi ý bạn đọc cách phân tích bài thơ Khi con tu hú thông qua các mẫu phân tích sau đây.

Mẫu Phân Tích Bài Thơ Khi Con Tu Hú Hay – Mẫu 1

Đối với lí tưởng cộng sản, tâm hồn người thanh niên trí thức Nguyễn Kim Thành tràn ngập âm thanh và ánh sáng ông ví hồn mình như một “vườn hoa lá, rộn hương và tiếng chim”. Người chiến sĩ cộng sản trẻ ấy đang hoạt động say sưa, hết mình. Những ngày ở nhà lao Thừa Phủ với Tố Hữu là những ngày dài đẵng, khát khao tự do là ước vọng lớn nhất, ông lắng nghe cuộc đời bên ngoài song sắt với tất cả niềm yêu tha thiết.

Tâm sự ấy gửi gắm trong nhiều bài thơ. Một trong số đó là “Khi con tu hú”. Mùa hè được phác họa bằng thơ có hương thơm ngọt ngào của lúa chiêm đang chín, có vị ngọt của trái cây đầu mùa đang làm mật, có tiếng ve râm ran dưới cái nắng khô như lửa ở miền Trung, có một bầu trời cao rộng mênh mang trong vắt, mà ở đó, những cánh diều lượn bay. . . Lời thơ theo thể lục bát ngọt ngào, cả một mùa hè được cô kết lại bằng sáu dòng:

Khi con tu hú gọi bầy
Lúa chiêm đương chín, trái cây ngọt dần
Vườn râm dậy tiếng ve ngân
Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào
Trời xanh càng rộng càng cao
Đôi con diều sáo lộn nhào từng không. . .

Quả là một mùa hè tràn trề nhựa sống, đầy hương vị, rực rỡ sắc màu và rộn rã âm thanh. Họa sĩ – nhà thơ chắc phải là người gắn bó máu thịt với cuộc đời, phải từng sống hết mình với thiên nhiên mới có thể tạo ra những hình ảnh, những chi tiết sống động đến như vậy!

Nhưng, không hẳn chỉ là như vậy. Điều đáng nói ở đây là, thi tứ về hương sắc ngày hè được khơi gợi từ một âm thanh: tiếng con tu hú gọi bầy. Đúng là tất cả dường như sống lại, “dậy bên lòng”, từ cái lúc người tù – thi sĩ nghe thấy tiếng chim tu hú tìm bạn. Cái khoảnh khắc ấy chính là khoảnh khắc thần diệu nảy sinh mọi nỗi niềm.

Người tù nhận thức lại một cách đau đớn về cảnh ngộ trớ trêu của mình giữa “bốn tường vôi” tăm tối, ngột ngạt, cô đơn. Ở ngoài kia sự sống đang đơm hoa kết trái, ở ngoài kia là bầu trời tự do, “ở ngoài kia vui sướng biết bao nhiêu”. . . Bởi vậy, cánh đồng lúa chín ấy và bầu trời cao xanh vời vợi kia, vườn cây đầy tiếng ve ngân nga ấy với tiếng réo rắt của đôi diều sáo kia, . . . thực ra, chỉ là những hồi ức, chỉ còn là những kỉ niệm về những ngày anh ta còn tự do hoạt động cách mạng cùng bạn bè đồng đội trên quê hương mình.

Mùa hè ấy chỉ là trong tâm tưởng. Nó chứa chất một điều gì bức bối đến tột cùng, muốn được “tháo cũi sổ lồng”, muốn được đập phá tất cả để tự giải thoát, để được hòa vào thiên nhiên, vào cuộc đời, để được là mình, được sống hết mình cho cách mạng:

Ta nghe hè dậy bên lòng
Mà chân muốn đạp tan phòng, hè ôi!
Ngột làm sao chết uất thôi.

Câu thơ chân thành như một lời bộc bạch. Nó thể hiện chân thực trạng thái ngột ngạt, nỗi uất hận vì bị cầm tù, thái độ phản ứng gay gắt với cảnh ngộ. . . của nhà thơ. Vì vậy, nó tạo nên sự đồng cảm, sẻ chia rất tự nhiên trong lòng người đọc.

Nhớ lại khoảng mấy tháng trước đó thôi, tháng 4 năm 1939, người thanh niên học sinh Tố Hữu đang hoạt động sôi nổi trong phong trào cách mạng ở quê hương xứ Huế thì bị giặc Pháp bắt giam. Những ngày đầu trong ngục tù, người cách mạng trẻ tuổi ấy đã giải bày lòng mình qua lời thơ da diết:

Cô đơn thay là cảnh thân tù
Tai mở rộng và lòng sôi rạo rực

(Tâm tư trong tù)

Trong “cảnh thân tù” người cộng sản trẻ tuổi ấy đã tìm được một cách để tiếp tục gắn bó với cuộc sống qua cái “kênh” âm thanh: Tai mở rộng và lắng nghe tiếng đời lăn náo nức. Trở lại với bài thơ này, rõ ràng là nhà thơ không những chỉ nghe được “tiếng đời lăn náo nức” ngoài nhà tù kia mà còn thấy được, cảm nhận được nó bằng mọi giác quan tạo hóa đã ban cho.

Thử hình dung mà xem, ở cái tuổi 19 đang sôi trào nhiệt huyết cách mạng mà bị bắt giam, lần đầu tiên bị cắt đứt với cuộc sống tự do, với bạn bè đồng chí! Quả thật, bởi vì sớm được giác ngộ bản thân, vượt lên hoàn cảnh khắc nghiệt mà tự nuôi dưỡng tinh thần tranh đấu. Thiết nghĩ, đây cũng là một cách để tự giải phóng mình khỏi xiềng xích của quân thù, điều mà chính Bác Hồ sau này cũng tâm đắc khi rơi vào cảnh ngộ tương tự:

Thân thể ở trong lao
Tinh thần ở ngoài lao

(Hồ Chí Minh – Nhật kí trong tù)

Tinh thần ấy, ý chí ấy hàm ẩn trong nỗi khắc khoải, vật vã, day dứt về thể xác lẫn tâm hồn – khi hè đến với tiếng “con chim tu hú ngoài trời cứ kêu” quả là đáng cảm thông và trân trọng. Câu thơ cuối bài khép lại một góc “tâm tư trong tù” của nhà thơ cộng sản Tố Hữu nhưng chắc là vẫn còn khơi gợi những ý tưởng mới mẻ, sâu xa trong lòng người đọc.

Đọc Khi con tu hú ta hiểu hơn tâm hồn, tình cảm và khát vọng của người chiến sĩ cộng sản trẻ tuổi. Thêm yêu mến và trân trọng những con người giàu lí tưởng đã sống trọn vẹn cho đất nước thân yêu.

Mẫu Phân Tích Bài Thơ Khi Con Tu Hú Hay Đặc Sắc – Mẫu 2

Bài thơ Khi con tu hú được sáng tác vào tháng 7 năm 1939, khi nhà thơ trong bước đường hoạt động cách mạng đang bị địch bắt giam tại lao Thừa Phủ – Huế.

ài thơ phản ánh tâm trạng ngột ngạt của một người cộng sản trẻ tuổi sôi nổi yêu đời bị giam cầm giữa bốn bức tường vôi lạnh. Tâm trạng ấy càng trở nên bức xúc khi nhà thơ hướng tâm hồn mình đến với bầu trời tự do ở bên ngoài. Đặc biệt giữa không gian tự do ấy bỗng vang ngân tiếng chim tu hú gọi bầy. Với âm thanh da diết đó, nỗi ngột ngạt, u uất còn dồn nén và biến thành niềm khát vọng tự do cháy bỏng không thể kìm hãm nổi:

Ta nghe hè dậy bên lòng
Mà chân muốn đạp tan phòng, hè ôi!

Mở đầu bài thơ, với tựa đề Khi con tu hú, tác giả muốn khẳng định đây là một thứ âm thanh mở ra mạch cảm xúc của toàn bài thơ. Tác động của âm thanh này đặt vào tâm cảnh của nhà thơ càng trở nên tha thiết và thôi thúc hướng đến tự do.

Ta biết rằng, người thanh niên cộng sản Tố Hữu dù bị tù đày, tra tấn nhưng không nản chí sờn lòng. Nhà thơ đã xác định:

Đời cách mạng từ khi tôi đã hiểu
Dấn thân vô là phải chịu tù đày
(Trăng trối)

Trở lại câu thơ mở đầu của bài thơ: “Khi con tu hú gọi bầy”. Đó là cái thời điểm thiết tha và thiếu thốn khi nghe con tu hú gọi bầy, tiếng gọi trở về với bạn bè, đồng đội. Tiếng chim gọi bầy càng tăng thêm nỗi cô đơn của nhà thơ giữa bốn bức tường lạnh lẽo. Tố Hữu bị bắt giam giữa lúc nhiệt tình cách mạng của tuổi thanh xuân đang sục sôi, muốn đem tất cả nhiệt huyết để cống hiến cho cách mạng.

Tiếng chim tu hú gọi bầy đã thức dậy một nỗi nhớ sâu xa trong Tố Hữu. Trong thế giới tăm tối của ngục tù, nhà thơ đã huy động nhiều giác quan để hình dung, tưởng tượng đồng quê thân thuộc ngoài kia:

Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần
Vườn râm dậy tiếng ve ngân
Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào.

Một bức tranh được “vẽ” trong tâm tưởng bằng nỗi nhớ da diết. Nhịp sống của đồng quê thật rộn rã và tràn đầy sức sống. “Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần”, sự vật đang vận động tiến dần đến sự hoàn thiện, hoàn mĩ (đang chín, ngọt dần). Một mùa hè đã báo hiệu, một mùa hè với những cảnh vật, âm thanh, màu sắc, ánh nắng quen thuộc. Phải là một người tha thiết yêu cuộc sống, gắn bó máu thịt với quê hương mới có nỗi nhức nhối không nguôi đến như thế!

Trí tưởng tượng của nhà thơ được chắp cánh đến với bầu trời khoáng đạt:

Trời xanh càng rộng càng cao
Đôi con diều sáo lộn nhào từng không. . .

Cũng là bầu trời xanh thân thiết của tuổi thơ với “đôi con diều sáo lộn nhào từng không”. Giữa khoảng trời bao la, cao, rộng vài con sáo nhào lộn như nét chấm nhỏ nhoi giữa cái mênh mông của đất trời. Hình ảnh con diều sáo lộn nhào giữa từng không cũng là niềm khát vọng được tự do của người chiến sĩ cách mạng bị giam cầm.

Niềm khát khao đó bị dồn nén lúc này đây đã bùng lên mãnh liệt:

Ta nghe hè dậy bên lòng
Mà chân muốn đạp tan phòng, hè ôi!
Ngột làm sao, chết uất thôi
Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu!

Nhịp sống trào dâng, mời gọi, thôi thúc tràn ngập vào tận ngõ ngách tăm tối của chốn ngục tù, len lỏi vào tâm hồn người cộng sản trẻ tuổi biến thành nỗi khát khao hành động: “muốn đạp tan phòng”.

Bài thơ có 10 câu, câu mở đầu và câu kết thúc là tiếng kêu của con tu hú. Âm hưởng tiếng kêu xuyên suốt toàn bài, tiếng kêu liên hồi, khắc khoải và da diết. Tiếng kêu vang vào thế giới chật chội, tăm tối của nhà lao và tâm trạng nhà thơ trở nên bực bội, ngột ngạt, đến nỗi phải kêu lên:

Ngột làm sao, chết uất thôi.

Bài thơ khép lại nhưng là nghe tiếng tu hú “cứ kêu”, kêu hoài, kêu mãi. . .

Bài thơ cho ta hiểu thêm nét đẹp trong tâm hồn người cộng sản trẻ tuổi. Người chiến sĩ gang thép đó có một thế giới nội tâm rất mực phong phú, rung động mãnh liệt với nhịp đập của cuộc sống, gắn bó thiết tha với quê hương ruộng đồng, và một niềm khát khao tự do cháy bỏng.

Mẫu Phân Tích Bài Thơ Khi Con Tu Hú Chọn Lọc – Mẫu 3

Tố Hữu là nhà thơ đã chọn con đường cách mạng từ thời thanh niên, trải qua những năm tháng tù đày, thơ của ông là tiêu biểu của quan niệm nghệ thuật cách mạng. Thơ văn của ông mang màu sắc chính trị lẫn cảm hứng ngọt ngào. Từ ngữ giản dị, trong sáng dễ đi vào lòng người đọc. “Khi con tu hú” là một sáng tác tiêu biểu của nhà thơ. Được chấm bút ngay khi ông đang bị tù đày ở nhà giam Thừa phủ. Bài thơ là niềm tin cuộc sống, khát khao mãnh liệt được tự do của người chiến sĩ.

Tiếng chim tu hú báo hiệu một mùa hè lại đến.

“Khi con tu hú gọi bầy
Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần
Vườn râm dậy tiếng ve ngân
Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào”

Tu hú đến và mùa hè cũng đến. Tiếng kêu của nó như một lời báo hiệu cho sự thay đổi của đất trời. Tố Hữu dường như cảm nhận được mùi thơm của “lúa chiêm” đang dần chín, những loại quả cũng đơm hoa kết trái. Tất cả nhưng một bức tranh thiên nhiên được điểm thêm nhiều họa tiết cầu kỳ bắt mắt. Một mùa bội thu. Tiếng chim tu hú đã đánh thức tâm hồn của nhà thơ.

Không chỉ khứu giác cảm nhận được hương thơm mùa hè mà còn là thính giác. “Tiếng ve ngân” đây chẳng phải là thứ tiếng âm vang vào mỗi buổi trưa hè đây sao. m thanh vang vọng càng khiến cho tâm trạng nhà thơ thêm thao thức. Màu vàng của lúa, bắp, màu hồng của nắng, màu xanh của trời tạo nên những mảng màu sắc lung linh, rực rỡ của bức tranh quê.

Thoang thoảng đâu đây hương lúa, hương thơm trái chín đầu mùa. Xa xa, tiếng chim tu hú lảnh lót, tiếng ve ngân ra rả trong vòm lá. Nhưng chính Tố Hữu cũng biết thời gian đang dần trôi qua quá nhanh. Dường như mùa hè đang đến dần, nhà thơ muốn nó đừng trôi qua nhanh mà hãy chậm rãi, muốn níu giữ từng chút một thời gian. Tố Hữu đã dùng những giác quan, sự cảm nhận của mình để cảm nhận thế giới ngoài kia.

Tâm hồn của Tố Hữu đã chắp cánh đến tận bầu trời.

“Trời xanh càng rộng càng cao
Đôi con diều sáo lộn nhào từng không…”

Khung trời xanh biếc rộng lớn, đâu đó là những chú chim “diều sáo” sải cánh bay lượn.

Phải gắn bó, yêu mến quê hương sâu đậm đến độ nào thì nhà thơ mới hình dung ra một bức tranh mùa hè xứ Huế sống động đến như vậy. Thiên nhiên hiện lên tuyệt đẹp và thơ mộng kia không phải được nhìn từ con mắt của nhà thơ mà được tưởng tượng qua hình ảnh con tu tú kêu gọi bầy.

Mùa hè hiện lên trong tâm trí Tố Hữu rất chân thật. Hình ảnh màu sắc sinh động hài hòa đã khắc họa nên một cảnh trời hè rạo rực. Đó là cánh đồng một màu vàng ươm trải dài vô tận, màu sắc bắt mắt của những loại quả trong mùa chín tới, sắc màu rực rỡ của bắp rây ngoài sân, ánh nắng rực rỡ cùng cảnh trời xanh mướt, bát ngát mênh mông tất cả đều thật xinh đẹp.

Cộng hưởng thêm đó là mùi hương của lúa chín, quả ngọt cùng với âm thanh của những con tu hú, con ve sầu tất cả nhưng một bản giao hưởng. Đó chính là tuyệt tác mà nếu không phải là một người có tâm hồn tinh tế, khao khát tự do mãnh liệt và trí tưởng tượng phong phú sẽ không đặt bút mà viết được.

Trở về thực tại nghiệt ngã của người chiến sĩ cách mạng.

“Ta nghe hè dậy bên lòng
Mà chân muốn đạp tan phòng, hè ôi!
Ngột làm sao, chết uất thôi
Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu!”

Khi hướng mình ra bên ngoài nhà thơ tả cảnh nom có vẻ vui tươi, rực rỡ nhưng khi trở về thực tại thì hoàn toàn ngược lại. Tưởng chừng 6 câu thơ đầu và 4 câu thơ cuối không liên tục và chặt chẽ. Nhưng thực chất đây là sự liên kết vô cùng tinh tế và khéo léo. Sợi dây liên kết ấy chính là tiếng chim tu hú.

Tiếng tu hú kêu bầy gọi đàn là cả một âm thanh vang vọng khắp đất trời rộng lớn. Nhưng thế giới càng rộng lớn, càng rực rỡ biết bao thì người tù – người bị tách biệt khỏi thế giới càng ngột ngạt và khát vọng tự do, khao khát đạp tung chốn ngục tù tâm tối.

Nếu như lúc đầu tiếng chim tu hú mở ra một khung trời thiên nhiên rộng lớn bao la với đủ màu sắc âm thanh hình ảnh của cuộc sống thường nhật khi mùa hè đến trên khắp quê hương Việt Nam nhưng tiếng chim tu hú sau đó lại khiến cho tâm trạng nhà thơ cảm thấy ngột ngạt khó chịu chỉ muốn thoát ra khỏi thế giới ngục tù ấy một cách nhanh chóng.

Nhưng hiện thực lại không thể thoát khỏi chốn lao tù đã khiến tâm trạng nhà thơ càng trở nên bực dọc khó chịu. Thế giới bên ngoài được Tố Hữu tái hiện hết sức sống động, giàu sức sống, mọi vật căng đầy sức sống, tự do, tự tại, khác hẳn với cảnh tù ngục trong này của ông.

“Ngột làm sao chết uất thôi” bài thơ đã khép lại nhưng tiếng chim tu hú cứ kêu hoài, kêu mãi… Đến nỗi chính tác giả hay chúng ta đều bị âm vang của nó đè ép. Như là chứa chất một điều gì bức bối đến tột cùng, muốn được “tháo cũi sổ lồng”, muốn được đập phá tất cả để tự giải thoát, để được hòa vào thiên nhiên, vào cuộc đời, để được là mình, được sống hết mình cho cách mạng. Đó là tâm trạng đau đớn, nói chẳng nên lời của một cánh chim non đang tràn trề sinh lực, càng khát khao bay lên lại càng bị kéo xuống giam hãm trong bốn bức tường!

“Khi con tu hú” sử dụng thể thơ lục bát thuần dân tộc. Từ ngữ đơn thuần, bình dị khắc sâu vào trong lòng người đọc. Bài thơ là bức tranh thiên nhiên mùa hè được nhìn qua ngưỡng cửa ngục tù ở xứ Huế. Xuyên suốt bài thơ là khát vọng được tự do của người cách mạng cũng như tự do của dân tộc, quê hương, đất nước.

Mẫu Phân Tích Bài Thơ Khi Con Tu Hú Hay Sâu Sắc – Mẫu 4

Tu hú phải chăng là nguồn đề tài đầy cảm xúc của nhiều thi nhân miền Bắc? Bài thơ “Khi con tu hú” được Tố Hữu sáng tác vào tháng 7 năm 1939, khi nhà thơ trên bước đường hoạt động cách mạng đang bị địch bắt giam tại Lao Thừa Phủ – Huế. Bài thơ phản ánh tâm trạng ngột ngạt của một người cộng sản trẻ tuổi sôi nổi yêu đời bị giam cầm giữa bốn bức tường vôi lạnh.

Tâm trạng ấy càng trở nên bức xúc khi nhà thơ hướng tâm hồn mình đến với bầu trời tự do ở bên ngoài. Đặc biệt, giữa không gian tự do ấy bỗng vang ngân tiếng chim tú hú gọi bầy. Với âm thanh da diết đó, nỗi ngột ngạt, u uất càng dồn nén và biến thành niềm khát vọng tự do cháy bỏng không thể kìm hãm nỗi:

Ta nghe hè dậy bên lòng
Mà chân muốn đạp tan phòng hè ôi!

Mở đầu bài thơ, với tựa đề “Khi con tu hú”, tác giả muốn khẳng định đây là một thứ âm thanh mở ra mạch cảm xúc của toàn bài thơ. Tác động của âm thanh này đặt vào tâm cảnh của nhà thơ càng trở nên tha thiết và thôi thúc hướng đến tự do. Ta biết rằng, người thanh niên cộng sản Tố Hữu dù bị tù đày, tra tấn nhưng không nản chí sờn lòng. Nhà thơ đã xác định:

Đời cách mạng từ khi tôi đã hiểu
Dấn thân vô là phải chịu tù đày
Là gươm kề tận cổ súng kề tai
Là thân sống chỉ coi còn một nửa.
(Trăng trối)

Trở lại câu thơ mở đầu của bài thơ: “Khi con tu hú gọi bầy”. Đó là cái thời điểm thiết tha và thiếu thốn khi nghe con chim tu hú gọi bầy, tiếng gọi trở về với bạn bè, đồng đội. Tiếng chim gọi bầy càng tăng thêm nỗi cô đơn của nhà thơ giữa bốn bức tường lạnh lẽo. Tố Hữu bị bắt Giam giữa lúc nhiệt tình cách mạng của tuổi thanh xuân đang sục sôi, muốn đem tất cả nhiệt huyết để cống hiến cho cách mạng.

Tiếng chim tu hú gọi bầy đã thức dậy một nỗi nhớ sâu xa trong Tố Hữu. Trong thế giới tăm tối của ngục tù, nhà thơ đã huy động nhiều giác quan để hình dung, tưởng tượng đồng quê thân thuộc ngoài kia:

Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần
Vườn râm dậy tiếng ve ngân
Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào.

Một bức tranh được Vẽ trong tâm tưởng bằng nỗi nhớ da diết. Nhịp sống của đồng quê thật rộn rã và tràn đầy sức sống. Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần, sự vật đang vận động tiến dần đến sự hoàn thiện, hoàn mĩ (đang chín, ngọt dần). Một mùa hè đã báo hiệu, một mùa hè với những cảnh vật, âm thanh, màu sắc, ánh nắng quen thuộc.

Phải là một con người tha thiết yêu cuộc sống, gắn bó máu thịt với quê hương mới có nỗi nhức nhối không nguôi đến như thế! Trí tưởng tượng của nhà thơ được chắp cánh đến với bầu trời khoáng đạt:

Trời xanh càng rộng càng cao
Đôi con diều sáo lộn nhào từng không.

Cũng là bầu trời xanh thân thiết của tuổi thơ với “đôi con diều sáo lộn nhào từng không”. Giữa khoảng trời bao la, cao, rộng, vài con diều sáo nhào lộn như nét chấm nhỏ nhoi giữa cái mênh mông của đất trời. Hình ảnh con diều sáo lộn nhào giữa từng không cũng là niềm khát vọng được tự do của người chiến sĩ cách mạng bị giam cầm. Niềm khát khao đó bị dồn nén lúc này đây đã bùng lên mãnh liệt:

Ta nghe hè dậy bên lòng
Mà chân muốn đạp tan phòng hè ôi!
Ngột làm sao chết uất thôi
Khi con tu hú ngoài trời cứ kêu.

Nhịp sống trào dâng, mời gọi, thôi thúc tràn ngập vào tận ngõ ngách tăm tối của chốn ngục tù, len lỏi vào tâm hồn người cộng sản trẻ tuổi biến thành nỗi khát khao hành động: “muốn đạp tan phòng”.

Bài thơ có 10 câu, câu mở đầu và câu kết thúc là tiếng kêu của con tu hú. Âm hưởng tiếng kêu xuyên suốt toàn bài, tiếng kêu liên hồi, khắc khoải và da diết. Tiếng kêu vang vào thế giới chật chội, tăm tối của nhà lao và tâm trạng nhà thơ trở nên bức bối, ngột ngạt, đến nỗi phải kêu lên:

Ngột làm sao chết uất thôi
Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu.

Bài thơ đã khép lại, đã kết thúc rồi mà như còn giọng rền rĩ thở than của thi nhân! Đó là tâm trạng đau đớn, nói chẳng nên lời của một cánh chim non đang tràn trề sinh lực, càng khát khao bay lên lại càng bị kéo xuống giam hãm trong bốn bức tường!

Bài thơ cho ta hiểu thêm nét đẹp trong tâm hồn người cộng sản trẻ tuổi. Người chiến sĩ gang thép đó có một thế giới nội tâm rất mực phong phú, rung động mãnh liệt với nhịp đập của cuộc sống, gắn bó thiết tha với quê hương ruộng đồng, và một niềm khát khao tự do cháy bỏng.

Bài thơ khép lại nhưng ta nghe tiếng tu hú “cứ kêu”, kêu hoài, kêu mãi… đó là tiếng kêu của khát vọng tự do cho tác giả, tự do cho dân tộc, quê hương!

Mẫu Phân Tích Bài Thơ Khi Con Tu Hú Ngắn Hay – Mẫu 5

Khi con tu hú được Tố Hữu sáng tác trong những ngày bị giam tại nhà lao Thừa phủ. Cả bài thơ vang vọng tiếng chim tu hú, đây cũng chính là âm thanh khơi mạnh nguồn cảm xúc của người tù cách mạng. Như vậy, ta có thể thấy tiếng chim tu hú có vai trò, ý nghĩa hết sức quan trọng trong tác phẩm.

Ngoại trừ nhan đề bài thơ, thì tiếng chim tu hú hai lần xuất hiện trong bài thơ, mỗi lần xuất hiện, tiếng chim ấy lại khơi lên trong lòng tác giả một suy nghĩ, một cảm xúc riêng. Trước hết, tiếng chim tu hú khởi nguồn, gợi nhắc Tố Hữu về một cuộc sống ngoài kia hết sức đẹp đẽ, ngập tràn sức sống:

Khi con tu hú gọi bầy
Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần
Vườn râm dậy tiếng ve ngân
Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào
Trời xanh càng rộng càng cao
Đôi con diều sáo lộn nhào từng không…

Tiếng chim tu hú này trước hết xuất phát từ thực tế, mỗi khi tu hú kêu tức báo hiệu một mùa trái cây đã vào vụ chín đỏ trên từng ngọn cây. Từ thực tế ấy, khi đang bị giam trong cảnh tù ngục, không được tiếp xúc với thế giới bên ngoài, Tố Hữu đã dùng những giác quan, sự cảm nhận của mình để cảm nhận thế giới ngoài kia.

ọi sự vật bên ngoài đang độ viên mãn căng tràn nhất: lúa chiêm đang chín, trái cây dần ngọt; màu sắc rực rỡ: xanh, vàng, nắng đào; không gian rộng rãi thoáng đại: trời xanh càng rộng càng cao.

Thế giới bên ngoài được Tố Hữu tái hiện hết sức sống động, giàu sức sống, mọi vật căng đầy sức sống, tự do, tự tại, khác hẳn với cảnh tù ngục trong này của ông. Bởi vậy, ngay từ những câu thơ này ta đã phần nào thấy được niềm vui thích, hứng thú, nhưng đồng thời cũng khao khát, mong mỏi được sống một cuộc đời tự do như những sự vật ngoài kia.

Trẻ trung, yêu đời, khao khát sống và cống hiến, khiến cho nỗi mong mỏi được vượt thoát khỏi cảnh ngục tù này càng trào dâng mạnh mẽ hơn trong lòng Tố Hữu. Để khi tiếng chim tu hú một lần nữa hữu ý cất lên, khao khát đó bùng cháy dữ dội, biến thành những ước muốn cụ thể, hữu hình:

Ta nghe hè dậy bên lòng
Mà chân muốn đạp, tan phòng hè ôi,
Ngột làm sao chết uất thôi
Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu

Mùa hè đến mang đến sức sống, thôi thúc, giục giã người tù cách mạng đập tan phòng, chân muốn đạp đổ mọi xiềng xích để đến với thế giới tự do bên ngoài. Một tinh thần khỏe khoắn như vậy làm sao có thể cam chịu cuộc sống tù đày chật chội và ngột ngạt cho được.

Lòng uất hận căm tức dâng trào trong lòng, bật lên thành lời nói: Ngột làm sao/chết uất thôi. Câu thơ ngắt nhịp 3/3, cảm xúc dồn nén bỗng chốc cuộn trào, qua đó thể hiện một ý chí mạnh mẽ kiên cường, kiên quyết không chịu đời nô lệ, phải sống một cuộc đời từ do. Mở đầu bài thơ là tiếng chim tu hú gọi bầy, mở ra không gian sống đầy ánh sáng, kết thúc bài thơ là tiếng chim tu hú cứ kêu, như lời thúc giục người chiến sĩ hãy nhanh lên đường chiến đấu.

Khi con tu hú sử dụng thể thơ lục bát thuần dân tộc, với ngôn từ giản dị, giàu cảm xúc đã cho thấy tâm hồn yêu tự do mãnh liệt của tác giả. Bức tranh chân dung tự họa của người chiến sĩ cộng sản đầy đẹp đẽ, sáng ngời, tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam lúc bấy giờ.

Có thể bạn sẽ quan tâm tác phẩm🌿Vào Nhà Ngục Quảng Đông Cảm Tác 🌿 Nội Dung, Nghệ Thuật, Phân Tích