Con Đường Mùa Đông: Nội Dung Bài Thơ, Phân Tích, Soạn Bài

Chia sẻ cho bạn đọc bài thơ Con đường mùa đông nổi tiếng, đây là một trong những tác phẩm tiêu biểu trong chùm thơ về mùa đông của Pushkin.

Hoàn Cảnh Sáng Tác Bài Thơ Con Đường Mùa Đông

Tháng 12 năm 1825, cuộc khởi nghĩa do đông đảo những người tri thức quý tộc lãnh đạo cuộc khởi nghĩa chống lại chế độ nông nô chuyên chế đã lan rộng khắp trên đất nước Nga, sau đó cuộc khởi nghĩa bị dập tắt. Vào mùa đông năm ấy, nỗi buồn của nhà thơ ở nơi đây, cùng chung với nỗi buồn của cuộc khởi nghĩa thất bại, chung nỗi buồn với nhân dân ông đã sáng tác tác phẩm Con đường mùa đông.

Đọc thêm 👉 Bài Thơ Con Đường Không Chọn

Nội Dung Bài Thơ Con Đường Mùa Đông

Nội dung bài thơ Con đường mùa đông của tác giả Aleksandr Pushkin.

Сквозь волнистые туманы
Пробирается луна,
На печальные поляны
Льет печально свет она.

По дороге зимней, скучной
Тройка борзая бежит,
Колокольчик однозвучный
Утомительно гремит.

Что-то слышится родное
В долгих песнях ямщика:
То разгулье удалое,
То сердечная тоска…

Ни огня, ни черной хаты…
Глушь и снег… Навстречу мне
Только версты полосаты
Попадаются одне.

Скучно, грустно… Завтра, Нина,
Завтра, к милой возвратясь,
Я забудусь у камина,
Загляжусь не наглядясь.

Звучно стрелка часовая
Мерный круг свой совершит,
И, докучных удаляя,
Полночь нас не разлучит.

Грустно, Нина: путь мой скучен,
Дремля смолкнул мой ямщик,
Колокольчик однозвучен,
Отуманен лунный лик.

Dịch nghĩa

Xuyên qua sương mù gợn sóng
Mặt trăng nhô ra,
Trăng buồn bã dội ánh sáng
Lên cánh đồng u buồn.

Trên đường mùa đông buồn tẻ
Xe tam mã vun vút lao đi,
Lục lạc đơn điệu
Mệt mỏi rung lên.

Có gì vang lên thân thiết
Trong các khúc hát ngân nga của xà ích:
Khi thì niềm vui rộn rã
Khi thì nỗi buồn tâm tình…

Không một ánh lửa, mái lều.
Rừng sâu và tuyết… Ngược chiều tôi
Chỉ có cột sọc chỉ đường
Chạy tới…

Chán ngán, buồn quá… Ngày mai, Nhina
Ngày mai, quay về với em yêu
Tôi sẽ lặng người bên lò sưởi,
Ngắm em không chán mắt

Kim đồng hồ tích tắc
Quay hết vòng đều đều của nó,
Và xua đám người tẻ ngắt,
Nửa đêm, không rẽ chia ta.

Buồn quá, Nhina: đường tôi đi tẻ ngắt,
Bác xà ích lặng lẽ thiu thiu,
Tiếng lục lạc đơn điệu,
Mặt trăng mờ sương.

Cập nhật thêm bài👉 Một Đời Như Kẻ Tìm Đường

Ý Nghĩa Bài Thơ Con Đường Mùa Đông

Bài thơ Con đường mùa đông mang nhiều ý nghĩa sâu sắc và triết lý, khắc họa một khung cảnh đêm trên con đường mùa đông đầy yên tĩnh và thơ mộng. 

Đọc Hiểu Bài Thơ Con Đường Mùa Đông

Đón đọc phần chia sẻ nội dung đọc hiểu bài thơ Con đường mùa đông sau đây để có thể nắm được nội dung của bài.

👉 Câu 1 trang 10 SBT Ngữ Văn 11 Tập 1: Tìm trong khổ thơ 1 (căn cứ vào bản dịch nghĩa) những từ ngữ thể hiện ý thức vận động vượt qua trở ngại của nhân vật trữ tình.

Trả lời: Những từ ngữ: Xuyên qua, nhô ra, dội ánh sáng.

👉 Câu 2 trang 10 SBT Ngữ Văn 11 Tập 1: Hãy lí giải vì sao tiếng lục lạc trong khổ thơ thứ 2 vừa thể hiện nỗi buồn, vừa thể hiện ý thức vận động không ngừng về phía trước của nhân vật trữ tình.

Trả lời: Tiếng lục lạc rung lên đơn điệu, tẻ ngắt, chứa đầy sự mệt mỏi qua nghệ thuật lấy động để tả tĩnh, lấy âm thanh để cực tả cái yên ắng.

→ Mỗi âm thanh xuất hiện vừa nhấn mạnh nỗi buồn, vừa cho thấy hướng vận động của nhân vật trữ tình để vượt qua những khó khăn trên con đường của chính mình.

👉 Câu 3 trang 10 SBT Ngữ Văn 11 Tập 1: Trong khổ thơ 3, ý thức của nhân vật trữ tình tìm đến với điểm tựa tinh thần nào? Qua việc ý thức về điểm tựa tinh thần này, nhân vật trữ tình ngộ ra được điều gì về quy luật vận động của cuộc sống.

Trả lời:

• Ý thức của nhân vật trữ tình tìm đến điểm tựa là: Khúc ca ngân dài của người xà ích.
• Nhân vật đã ngộ ra về quy luật vận động của cuộc sống: Sẽ có những niềm vui khôn tả và cả những nỗi buồn nặng trĩu.

👉 Câu 4 trang 10 SBT Ngữ Văn 11 Tập 1: Tìm trong khổ thơ 4 (căn cứ vào bản dịch nghĩa) những từ ngữ cho thấy tâm tưởng của nhân vật trữ tình không còn chìm đắm vào nỗi buồn ở hoàn cảnh hiện tại.

Trả lời: Các từ ngữ, hình ảnh: Rừng sâu và tuyết; cột sọc chỉ đường, rơi vào tầm mắt.

→ Thiên nhiên Nga hiện lên qua hình ảnh tuyết trắng và những cánh rừng sâu bạt ngàn. Không gian càng ngày càng được mở rộng. Tất cả mang đến một ấn tượng về một đất nước rộng lớn và hùng vĩ. Hình ảnh “những cột dài cây số” là biểu tượng cho những cột mốc trong cuộc đời. Chúng ngược chiều với sự vận động tiến lên của con người, đánh dấu những điều mà ta đã trải qua.

👉 Câu 5 trang 10 SBT Ngữ Văn 11 Tập 1: Trong khổ thơ 5, qua lời than buồn tủi, tâm tưởng nhân vật trữ tình kết nối với ai, ở đâu trong không gian và thời gian?

Trả lời:

• Không gian: Nơi lò sưởi → ấm áp.
• Thời gian: Ngày mai.
• Nhân vật: Nhina.

👉 Câu 6 trang 10 SBT Ngữ Văn 11 Tập 1: Trong khổ thơ cuối, ý thức về tình yêu, sứ mệnh, cội nguồn, quy luật vận động của cuộc sống trở thành hành trang tinh thần cho nhân vật trữ tình trên con đường mùa đông như thế nào?

Trả lời: Nỗi buồn đã được lắng lại, hóa thành niềm yêu cuộc sống và niềm tin vào tương lai tươi sáng. Puskin đã diễn tả những cung bậc cảm xúc cùng những khát khao cao đẹp nhất của con người bằng một hình thức giản dị. Thiên nhiên dù là thảo nguyên hay bão tuyết, tất cả đều nhuốm màu tâm trạng. Nỗi buồn trong thơ ông là thực sự là “Nỗi buồn trong sáng”, rất hiện thực mà rất đỗi nên thơ.

Đừng bỏ lỡ tác phẩm 👉 Kiêu Binh Nổi Loạn

Giá Trị Bài Thơ Con Đường Mùa Đông

Cập nhật cho các em học sinh giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật bài thơ Con đường mùa đông.

• Giá trị nội dung: Bài thơ hiện lên là một bức tranh thiên nhiên đầy màu sắc của phong cảnh Nga với khả năng hội họa và sự kết hợp màu sắc của thiên nhiên như trắng đen, sáng tối như thể hiện một tâm hồn nghệ sĩ, yêu chuộng thiên nhiên, muốn hòa mình vào thiên nhiên với một trái tim đầy nghị lực, đầy ước mơ của nghệ sĩ Pushkin.
• Giá trị nghệ thuật: Có lẽ tài năng của Pushkin thể hiện rõ qua những cấu tứ, những câu từ đầy tinh tế và chuẩn mực, ông đã khắc họa thành công bức tranh thiên nhiên Nga qua tác phẩm Con đường mùa đông.

Bố Cục Bài Thơ Con Đường Mùa Đông

Bố cục bài thơ Con đường mùa đông được chia cụ thể như sau:

• Ba khổ đầu: Nỗi buồn được thể hiện qua bức tranh thiên nhiên.
• Khổ thứ tư: Khổ bản lề, chuyển tiếp giữa hai phần.
• Ba khổ cuối: Điểm tựa tinh thần, khát khao hạnh phúc của con người.

Cập nhật thêm 👉 Cải Ơi (Nguyễn Ngọc Tư)

Dàn Ý Con Đường Mùa Đông

Chia sẻ đến các em mẫu dàn ý bài thơ Con đường mùa đông để có thể triển khai bài văn thêm logic, đầy đủ ý nhất.

I. Mở bài: Khái quát đôi nét về tác giả cùng tác phẩm

II. Thân bài

• Hoàn cảnh sáng tác: Tác phẩm Con đường mùa đông được tác giả Pushkin sáng tác vào năm 1826. Thời điểm này vào khoảng tháng 12 lúc này các cuộc nổi dậy được phát triển mạnh mẽ.
• Bố cục: “Con đường mùa đông” gồm có tất cả là bảy khổ thơ có mối quan hệ chặt chẽ về ý nghĩa. Khổ thơ đầu và khổ thơ cuối được liên kết với nhau bởi một chủ đề chung đó là buồn và chán.
• Cảm xúc chủ đạo: là nỗi buồn man mác cùng niềm khao khát
• Vị trí: Đoạn trích này là phần đầu của bài thơ
• Thể loại: trữ tình và sử thi
• Nội dung: Là sự bộc lộ trong khung cảnh đêm mùa đông, một người anh hùng trữ tình – dường như nhân vật trữ tình trong tác phẩm chính là tác giả, một anh hùng xuất hiện trong kế hoạch thứ hai – là người đánh xe ngựa ca một bài hát một bài đượm buồn, thê lương.
• Tổng kết lại giá trị nghệ thuật và ý nghĩa mà bài thơ trên mang lại.

III. Kết bài: Nêu cảm nhận của bản thân sau khi thưởng thức xong tác phẩm.

Chia sẻ đến bạn tác phẩm ✨ Một Chuyện Đùa Nho Nhỏ ✨

Sơ Đồ Tư Duy Con Đường Mùa Đông

Xem thêm mẫu sơ đồ tư duy bài thơ Con đường mùa đông được chia sẻ dưới đây để có thể nắm bắt được nội dung của bài.

Soạn Bài Con Đường Mùa Đông Lớp 11

Hướng dẫn trả lời các câu hỏi phần soạn bài Con đường mùa đông trang 64 SGK ngữ văn 11 bám sát chương trình nhất sau đây:

👉 Câu 1 (trang 64 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Nhan đề bài thơ Con đường mùa đông gợi cho bạn nhưng liên tưởng gì?

Trả lời: Nhan đề Con đường mùa đông gợi những liên tưởng về hình ảnh con đường lạnh lẽo, không khí ảm đạm u buồn, không có người qua lại.

👉 Câu 2 (trang 64 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Những hình ảnh (“trăng”, “cột sọc chỉ đường”) và âm thanh (“tiếng lục lạc”, “kim đồng hồ kêu tích tắc”) trong bài thơ đã diễn tả mâu thuẫn giữa nỗi buồn với ý thức vận động vượt qua trở ngại của nhân vật trữ tình trên con đường mùa đông như thế nào?

Trả lời:

– Những hình ảnh “trăng” và “cột chỉ đường” chỉ không hun hút vô tận, xa thẳm, mông lung, quạnh quẽ: ánh trăng mờ và cánh đồng xa.

– Âm thanh “tiếng lục lạc” và “kim đồng hồ kêu tích tắc” chỉ âm thanh lục lạc đơn điệu buồn tẻ, tiếng đồng hồ kêu tích tắc như một kỉ vật nhắc nhở bao hoài niệm thương yêu.

=> Hình ảnh và âm thanh diễn tả nhà thơ đăm chiêu cảm nhận cảnh vật trong sự mơ màng và xúc động. Bao dặm đường xa đã vượt qua, người lữ khách không chỉ buồn mà còn mệt mỏi. Trong không gian như vậy, nhân vật trữ tình nghĩ mái ấm gia đình hạnh phúc, trong chia ly lại nghĩ đến sum họp, trong xa vắng mà hy vọng về gặp người thương. Niềm khao khát ấy khiến cho nhân vật trữ tình không trở nên ủy mị mà lại càng tha thiết yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống, yêu cái đẹp và luôn tin tưởng mình có thể vượt lên số phận.

👉 Câu 3 (trang 64 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Xác định những hình ảnh, hoạt động tương phản trong khổ 4. Nhân vật trữ tình xuất hiện ở khổ thơ này có còn chìm trong cảnh vật u buồn nữa không? Vì sao?

Trả lời: Những hình ảnh, hoạt động trong khổ 4:

+ Không một ánh lửa, không một mái lều thẫm đen / Rừng sâu và tuyết bao la

+ Những cột sọc chỉ đường / ngược chiều tôi

– Nhân vật trữ tình xuất hiện ở khổ thơ này nhân vật đang chìm trong cảnh thiên nhiên thiên nước Nga. Cảnh vật nơi đây rất cô quạnh. Chiếc xe tam mã, người lữ hành… như đang bị bao vây bởi “rừng sâu và tuyết”. Chỉ có, chỉ thấy những cột cây số hữu hình mà vô cảm đang ngược chiều chạy tới, không gian đã trải rộng lại trải rộng thêm ra. Con đường mùa đông đã dài lại được kéo dài tưởng như vô tận. Bao phủ cảnh vật là màu trắng của tuyết, màu đen sẫm của rừng.

👉 Câu 4 (trang 64 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Xác định không gian, thời gian tâm tưởng của nhân vật trữ tình trong hai khổ thơ 5 – 6. Hãy hình dung nhân vật trữ tình được tận hưởng những gì và tiếp tục đấu tranh với nỗi buồn ra sao.

Trả lời:

– Không gian: bên lò lửa đỏ

– Thời gian: ngày mai, đêm đông

– Nhân vật trữ tình lúc này đang tận hưởng tâm trạng nhớ thương của người lữ khách. Nhà thơ không tuyệt vọng, không bi lụy. Nhà thơ tiếp tục đấu tranh với nỗi buồn bằng cách gọi tên người yêu. Hy vọng được trở về trong sum họp đầy hạnh phúc. Hy vọng được trở về gặp lại người yêu. Trong tuyết lạnh mà nghĩ về lò lửa đỏ, mái ấm hạnh phúc gia đình, trong chia li mà nghĩ đến đoàn tụ, trong xa vắng mà hy vọng trở về gặp Nhi-na – người yêu thương.

👉 Câu 5 (trang 64 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): “xe tam mã”, “bài ca của người xà ích”, “mái lều, ánh lửa”, “Nhi-na” có ý nghĩa tinh thần thế nào đối với hành trình của nhân vật trữ tình trên “con đường mùa đông”?

Trả lời: Những hình tượng “xe tam mã”, “bài ca của người xà ích”, “mái lều, ánh lửa”, “Nhi-na” có ý nghĩa như điểm tựa nâng đỡ tâm hồn người lữ khách một đêm trăng mờ sương trên con đường mùa đông tuyết trắng.

+ Hình ảnh “xe tam mã”, “bài ca của người xà ích” gợi lên những nét thân thiết, quen thuộc với tâm hồn Nga. Làm dấy lên trong lòng lữ khách một nỗi buồn dịu ngọt.

+ Hình ảnh “mái lều, ánh lửa” gợi mái ấm hạnh phúc gia đình.

+ Nhà thơ nhắc đến tên người yêu để cố xua đi một phần nào nỗi buồn, nỗi cô đơn.

👉 Câu 6 (trang 64 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Nêu nhận xét về những hình tượng thơ được điểm lại trong khổ thơ cuối. Hãy chia sẻ suy nghĩ của bạn về cách lấy lại cảm giác bình yên trên những “con đường mùa đông” trong cuộc đời.

Trả lời:

– Những hình tượng thơ được điểm lại trong khổ thơ cuối được lặp lại để diễn tả sâu hơn tâm trạng người lữ hành, từ mơ tưởng trở về thực tại, với con đường mùa đông lạnh lẽo, con đường đi đày với nỗi buồn xa vắng cô đơn.

– Để lấy lại cảm giác bình yên trên những “con đường mùa đông” trong cuộc đời chúng ta có thể suy nghĩ về những điều tốt đẹp mà ta hướng tới, nghĩ về những điều làm điểm tựa tâm hồn như gia đình, tình yêu,…

👉 Câu 7 (trang 64 sgk Ngữ văn 11 Tập 1): Bạn có nhận xét gì về cấu tứ của bài thơ? Hãy liên hệ với một bài thơ khác có kiểu cấu tứ này mà bạn biết.

Trả lời: Cấu tứ của bài thơ: Các hình ảnh về con đường mùa đông và những hình ảnh trong tâm tưởng nhà thơ “trăng, lò sưởi, mái lều, ánh lửa,…” đều lặp đi lặp lại, tạo kết cấu đầu cuối tương ứng cho bài thơ. Cấu tứ trong bài thơ thể hiện qua hình ảnh con đường mùa đông cô đơn, lạnh lẽo, từ “buồn” xuất hiện với tần số rất cao. Con đường mùa đông là con đường lưu đày, là con đường ly biệt.

Chia sẻ tác phẩm 👉 Hai Đứa Trẻ 👉 của Thạch Lam

Giáo Án Con Đường Mùa Đông Lớp 11

Mẫu giáo án bài thơ Con đường mùa đông được biên soạn chuẩn nhất theo chương trình học lớp 11 để các thầy cô giáo chuẩn bị tốt cho tiết dạy của mình.

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ:

• Củng cố kiến thức đã học về văn bản Con đường mùa đông hoàn cảnh sáng tác, những chi tiết đặc sắc, nội dung, nghệ thuật).
• Luyện tập theo văn bản Con đường mùa đông

2. Năng lực

Năng lực chung

– Năng lực giao tiếp và hợp tác: khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập hay theo nhóm; Trao đổi tích cực với giáo viên và các bạn khác trong lớp.

– Năng lực tự chủ và tự học: biết lắng nghe và chia sẻ ý kiến cá nhân với bạn, nhóm và GV. Tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.

– Giải quyết vấn đề và sáng tạo: biết phối hợp với bạn bè khi làm việc nhóm, tư duy logic, sáng tạo khi giải quyết vấn đề.

Năng lực riêng biệt: Nhận biết được một số yếu tố hình thức (cấu tứ, hình ảnh, ngôn ngữ…); nội dung (đề tài, chủ đề, ý nghĩa, bài học,…).

3. Phẩm chất

• Có quan niệm sống đúng đắn và ứng xử nhân văn.
• Tình yêu nước yêu quê hương thắm thiết

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

• Giáo án;
• Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi;
• Bảng phân công nhiệm vụ cho học sinh hoạt động trên lớp;
• Bảng giao nhiệm vụ học tập cho học sinh ở nhà;

2. Đối với học sinh

• SGK, SBT Ngữ văn 8.
• Soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài, vở ghi.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập của mình. HS khắc sâu kiến thức nội dung bài học.

Nội dung: GV hướng dẫn HS thảo luận cặp đôi, chia sẻ hiểu biết về một số câu hỏi liên quan đến bài học

Sản phẩm: Câu trả lời của HS về một số câu liên quan đến bài học và chuẩn kiến thức của GV.

Tổ chức thực hiện:

• Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

– GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi, trả lời câu hỏi: Bạn có bao giờ gặp trở ngại tinh thần khi phải tự mình đơn độc di chuyển trên một con đường vào mùa đông chưa? Để vượt qua trở ngại đó thì bạn nên làm gì?

• Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

– HS liên hệ thực tế, dựa vào hiểu biết của bản thân và chia sẻ trong nhóm.

– GV quan sát, hỗ trợ HS thực hiện (nếu cần thiết).

• Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

– GV mời đại diện 2 – 3 HS trình bày trước lớp.

– GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, đặt câu hỏi (nếu có).

• Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

– GV nhận xét, đánh giá.

– GV dẫn dắt vào bài học mới: Puskin được biết đến là một nhà thơ vĩ đại của Nga. Một đại thi hào có sự tác động không hề nhỏ đến văn học thế giới. Trong bài học hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau ôn tập về tác phẩm Con đường mùa đông để thấy được tinh thần lạc quan của con người trong những phút giây khắc nghiệt của cuộc sống.

IV. CỦNG CỐ KIẾN THỨC BÀI HỌC

Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS củng cố lại kiến thức văn bản con đường mùa đông (hoàn cảnh sáng tác, tác phẩm, nội dung, nghệ thuật của văn bản)

Nội dung: GV hướng dẫn HS ôn tập văn bản con đường mùa đông.

Sản phẩm học tập: HS nhắc lại kiến thức chung về văn bản con đường mùa đông và chuẩn kiến thức của GV.

Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Nhiệm vụ 1: Hiểu biết chung về tác phẩm Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập GV hướng dẫn HS làm việc cá nhân, dựa vào kiến thức đã học về văn bản con đường mùa đông, trả lời câu hỏi: – Trình bày một số hiểu biết của em về tác giả? – Trình bày hoàn cảnh sáng tác của tác phẩm. Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ – HS vận dụng kiến thức đã học và trả lời câu hỏi .- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết). Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận hoạt động và thảo luận – GV mời 1 – 2 HS trình bày các nội dung: + Hiểu biết về tác giả + Hoàn cảnh sáng tác tác phẩm. – GV yêu cầu HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có). Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ – GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức. – GV chuyển sang nội dung mới. Nhiệm vụ 2: Nhắc lại kiến thức bài học Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập – GV chia HS cả lớp thành 3 nhóm. – GV yêu cầu các nhóm đọc văn bản con đường mùa đông và trả lời câu hỏi: +Em hiểu như thế nào về nhan đề của bài thơ? + Những hình ảnh (”trăng”, “cột sọc chỉ đường”) và âm thanh (“tiếng lục lạc”, “kim đồng hồ kêu tích tác”) trong bài thơ đã diễn tả mâu thuẫn giữa nỗi buồn với ý thức vận động vượt qua trở ngại của nhân vật trữ tình trên con đường mùa đông như thế nào? + Xác định không gian, thời gian tâm tưởng của nhân vật trữ tình trong hai khổ thơ 5 – 6. Hãy hình dung nhân vật trữ tình được tận hưởng những gì và tiếp tục đấu tranh với nỗi buồn ra sao. Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập– HS thảo luận theo nhóm, vận dụng kiến thức đã học để thực hiện nhiệm vụ. – GV quan sát, hỗ trợ các nhóm (nếu cần thiết). Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận – GV mời đại diện 3 nhóm lần lượt trình bày kết quả thảo luận. – GV yêu cầu các nhóm lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến cho nhóm bạn (nếu có). Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập – GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.- GV chuyển sang nội dung mới.                 Nhiệm vụ 3: Kết luận theo thể loại Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập GV hướng dẫn HS làm việc cá nhân, tổng kết, rút ra cấu tứ, hình ảnh bài thơ Con đường mùa đông. Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập– HS làm việc cá nhân, rút ra kết luận theo thể loại về văn bản- GV quan sát, hỗ trợ HS (nếu cần thiết). Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận – GV mời đại 1 – 2 HS trình bày về nội dung, hình thức văn bản. – GV yêu cầu HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

1. Hiểu biết chung về tác phẩm a. Tác giả – Tên khai sinh: A- lếch-xan-đrơ Xéc-ghê-ê-vích Pu-skin – Sinh năm: 1799 – 1837 -Là đại thi hào nổi tiếng của nước Nga thế kỉ XIX. – Puskin để lại di sản vô giá với nhiều thể loại văn học. Song nổi tiếng nhất với 800 bài thơ trữ tình. b. Xuất xứ tác phẩm – Tháng 12/1985 một cuộc khởi nghĩa do đông đảo người tri thức quý tộc tiến bộ lãnh đạo chống lại chế độ nông nô chuyên chế. – Đầu 1826 cuộc khởi nghĩa bị Nga Hoàng dập tắt. – Là nguồn cảm hứng để Pu-skin sáng tác bài thơ Con đường mùa đông.               2. Nhắc lại kiến thức bài học a. Nhan đề và lời đề từ – Nhan đề:Nhan đề “Con đường mùa đông” gợi cho em những liên tưởng về một con đường lạnh lẽo, không một bóng người. Một con đường mờ mịt, tăm tối với cái giá lạnh gào thét, ăn sâu vào da thịt của người độc hành. Phải chăng tác giả đang muốn dùng hình ảnh này để ẩn dụ cho hoàn cảnh hiện tại của mình, cô đơn, lạnh lẽo và thấm đượm nỗi buồn đau. b. Hình ảnh thơ + Những hình ảnh (”trăng”, “cột sọc chỉ đường”) và âm thanh (“tiếng lục lạc”, “kim đồng hồ kêu tích tác”) trong bài thơ hiện lên với một trạng thái buồn rầu, thấm đượm tâm trạng của nhân vật trữ tình. + Nhưng ở mỗi sự vật, ta đều bắt gặp một sự gắng gượng, cố gắng xốc lại tinh thần của tác giả bằng những từ mang ý nghĩ hướng tích cực như: cột sọc chỉ đường – chào ta, kim đồng hồ tích tắc – xua lũ người tẻ nhạt… + Tất cả cho thấy nội tâm của nhân vật trữ tình đang đấu tranh mạnh mẽ, một bên là nỗi buồn cô đơn, tẻ nhạt, nhớ nhà, nhớ quê hương, một bên là sự gắng gượng, sốc lại tinh thần như một lời tự an ủi tác giả dành cho mình. Qua đó, ta thấy được một con người đa sầu, đa cảm, luôn đấu tranh để giữ vững nội tâm của mình trước hoàn cảnh tù đày khổ đau.  c. Cuộc đấu tranh nội tâm của tác giả Không gian: trốn cũ của tác giả, nơi ông sống khi chưa bị lưu đày  – Thời gian: buổi tối mùa đông bên lò lửa→ Cuộc đấu tranh nội tâm đã đưa tác giả về với những tháng ngày hạnh phúc, nơi ông được sống hạnh phúc bên người mình yêu, được trò chuyện và ngắm người con gái ấy. Đó chính là niềm hạnh phúc, khát khao cháy bỏng mà tác giả muốn có được, muốn lần nữa được trải nghiệm, cảm nhận. Nhưng khi nhìn vào hiện thực phũ phàng, nỗi buồn lại bao trùm lấy tâm trạng của nhân vật bởi ông biết những ngày tháng đấy đã qua đi và không thể trở lại. 3. Kết luận theo thể loại a. Cấu tứ+ Các hình ảnh về con đường mùa đông và những hình ảnh trong tâm tưởng nhà thơ “trăng, lò sưởi, mái lều, ánh lửa,…” đều lặp đi lặp lại, tạo kết cấu đầu cuối tương ứng cho bài thơ. b. Hình ảnh+ Sử dụng nhiều hình ảnh tương phản, âm thanh.

Đừng bỏ lỡ tác phẩm 👉 Một Người Hà Nội

6+ Mẫu Phân Tích Con Đường Mùa Đông Hay Nhất

Tổng hợp những mẫu phân tích bài thơ Con đường mùa đông hay nhất để các em có thêm nhiều tư liệu ôn tập cho kì thi.

Cảm Nhận Về Bài Thơ Con Đường Mùa Đông Đơn Giản

Khi nhắc đến Puskin, nhà văn N.Gogol đã ưu ái gọi ông là “Nhà thơ dân tộc”. Đọc những sáng tác của Puskin, ta không chỉ thấy được vẻ đẹp của ngôn ngữ, cảnh sắc thiên nhiên Nga mà trên hết còn cảm nhận được “tinh thần Nga”, “con người Nga trong sự phát triển của nó”. Bài thơ “Con đường mùa đông” là một trong những sáng tác tiêu biểu nhất của Puskin, thể hiện rõ tài năng của “Mặt trời thi ca Nga”.

Puskin (1799 – 1837) sinh ra và lớn lên tại thành phố Moscow trong một gia đình có dòng dõi quý tộc. Tài năng văn học của ông đã bộc lộ từ khi ông còn là một thiếu niên. Sống trong thế kỉ 19 – “Thế kỉ vàng” của văn học Nga nhưng cũng là thế kỉ bạo tàn của lịch sử bởi các cuộc chiến tranh diễn ra liên tiếp, Puskin đã dùng ngòi bút của mình để thực hiện những lý tưởng cao cả, chống lại sự bạo ngược của Nga Hoàng và bênh vực nhân dân Nga.

Vào tháng 10 năm 1826, sau khi Puskin được bãi lệnh đi đày, ông đã trở về Pê – téc – bua rồi hay tin Khởi nghĩa tháng Chạp thất bại. Bài thơ “Con đường mùa đông” đã ra đời trong hoàn cảnh đó, cho thấy tâm trạng đau buồn, cô đơn vì thời thế của nhà thơ. Cả bài thơ có bảy khổ thơ với kết cấu vòng tròn đặc biệt, cho thấy “Nỗi buồn sáng trong” và khát vọng tự do mãnh liệt.

Ba khổ thơ đầu là nỗi buồn được thể hiện qua bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp nhưng nhuốm màu cô đơn. Hình ảnh cánh đồng, khu rừng được bao phủ trong bạt ngàn tuyết trắng của xứ sở bạch dương hiện lên thật huyền ảo:

Xuyên qua sương mù gợn sóng
Mặt trăng nhô ra
Trăng buồn bã dội ánh sáng
Lên cánh đồng u buồn

Thời gian là đêm khuya mùa đông tĩnh mịch, không gian là cánh đồng bao la trải dài đến vô tận. Làn sương mờ dày đặc bao trùm lên tất cả. Động từ “gợn” cho thấy sự chuyển động nhẹ nhàng của màn sương. Động từ “Xuyên” được đảo lên đầu câu kết hợp với động từ “nhô” ở câu thơ thứ hai diễn tả sự xuất hiện khá bất ngờ của vầng trăng.

Trăng vàng xé tan lớp sương đêm nhưng lại “dội” xuống những ánh vàng tẻ nhạt. Từ láy “buồn bã” gợi liên tưởng đến những tia sáng hiu hắt, yếu ớt. Nguồn sáng bàng bạc ấy đọng lại trên cánh đồng u buồn. Khung cảnh nên thơ, trữ tình nhưng phảng phất nét ảm đạm. Bức tranh thiên nhiên Nga được tác giả cảm nhận bằng rất nhiều giác quan và bằng cả tâm hồn tinh tế. Esenin – nhà thơ của làng quê Nga cũng đã đem những vạt rừng, ánh trăng Nga vào trong sáng tác:

Ánh sáng trăng to lớn
Soi thẳng mái nhà ta
Những cây bạch dương đứng
Như những cây nến to

Vầng trăng của Esenin mang đến nguồn sáng lớn lao “Soi thẳng mái nhà”, những cây bạch dương cũng tráng lệ và lung linh tựa “những cây nến to”. Nếu thiên nhiên của Esenin rực rỡ sắc màu thì thiên nhiên của Puskin lại hết sức tinh khôi, tự nhiên và chân thực.

Nói như Ostrovsky thì những câu thơ của Puskin “giản dị” và “trơn tru” quá nhưng “không biết rằng ông đã bỏ biết bao công sức cho câu thơ được giản dị và trơn tru”. Điều này được thể hiện rất rõ trong bài thơ “Con đường mùa đông”. Chỉ là những thanh âm quen thuộc như tiếng bánh xe, tiếng lục lạc và tiếng hát của con người nhưng bỗng có sức cuốn hút lạ thường

Trên đường mùa đông, buồn tẻ
Xe tam mã vun vút lao đi
Lục lạc đơn điệu
Mệt mỏi rung lên.
Bài ca của người xà ích
Có gì phảng phất thân yêu
Như niềm vui mừng khôn xiết
Như nỗi buồn nặng đìu hiu.

Giữa khung cảnh im lìm đủ làm tê tái cõi lòng con người, chiếc xe tam mã đang lăn bánh không ngừng nghỉ. “Vun vút” không chỉ diễn tả tốc độ rất nhanh của cỗ xe mà còn là sự trôi chảy không ngừng, lạnh lùng của thời gian. Tiếng lục lạc rung lên đơn điệu, tẻ ngắt, chứa đầy sự mệt mỏi. Nhà thơ đã lấy động để tả tĩnh, lấy âm thanh để cực tả cái yên ắng.

Bài ca của người xà ích vang lên đầy “phảng phất thân yêu” như một sự cứu cánh cho tâm hồn. Ta nghe trong bài hát ấy lao xao những niềm vui khôn tả và cả những nỗi buồn nặng trĩu. Mỗi âm thanh xuất hiện vừa nhấn mạnh nỗi buồn, vừa cho thấy hướng vận động của nhân vật trữ tình để vượt qua những khó khăn trên con đường của chính mình. Nỗi lòng của Puskin hòa quyện giữa nỗi buồn thời thế với sự cô đơn của thân phận. Trong những ngày bị giam ở ngục tù, ông đã gửi gắm nỗi niềm ấy vào hình ảnh chú đại bàng:

Tôi ngồi sau chấn song ngục lạnh
Chú đại bàng non trẻ trong lồng
Bên cửa sổ anh bạn buồn chớp cánh
Rỉa miếng mồi thịt máu đỏ loang

Khi đã thoát khỏi cảnh ngục tù, tưởng như cánh cửa tự do đã mở ra với Puskin. Nhưng là một con người nặng lòng với đất nước, thời đại, Puskin vô cùng đau buồn khi khỏi nghĩa tháng Chạp thất bại. Người thanh niên trẻ cảm thấy lạc lõng, bơ vơ trước tình cảnh đất nước. Khổ thơ thứ tư được coi là khổ bản lề, chuyển tiếp giữa hai phần đối xứng của bài thơ, cho thấy sự thấm thía của con người trước cái trôi chảy của thời gian:

Không một mái lều, ánh lửa
Tuyết trắng và rừng bao la…
Chỉ những cột dài cây số
Bên đường sừng sững chào ta

Từ phủ định “Không” đặt ở đầu câu thơ lại một lần nữa nhấn mạnh vào sự đìu hiu, hoang vu. Màn đêm hun hút không biết đâu là điểm dừng, chẳng có lấy một dấu hiệu của sự sống con người. Thiên nhiên Nga hiện lên qua hình ảnh tuyết trắng và những cánh rừng sâu bạt ngàn.

Không gian càng ngày càng được mở rộng. Tất cả mang đến một ấn tượng về một đất nước rộng lớn và hùng vĩ. Hình ảnh “những cột dài cây số” là biểu tượng cho những cột mốc trong cuộc đời. Chúng ngược chiều với sự vận động tiến lên của con người, đánh dấu những điều mà ta đã trải qua. Những cột cây số lạnh lùng đến tàn nhẫn càng khiến nhân vật trữ tình trở nên lẻ loi.

Từ không gian nỗi buồn trong tâm tưởng, nhà thơ đã thoát ra để tìm thấy điểm tựa tinh thần trong ba khổ thơ cuối:

Ôi buồn đau, ôi cô lẻ…
Trở về với em ngày mai
Nhi-na, bên lò lửa đỏ
Ngắm em, ngắm mãi không thôi
Kim đồng hồ kêu tích tắc
Và xua lũ người tẻ ngắt
Để ta bên nhau trong đêm.

Từ “buồn” được lặp lại nhiều lần trong bài thơ như một điệp khúc của bản nhạc du dương. Nỗi buồn mênh mang và sâu thăm thẳm ấy tràn khắp không gian và trào lên không ngừng trong lồng ngực nhân vật trữ tình. Chàng trai phải thốt lên: “Ôi buồn đau, ôi cô lẻ…”. Thán từ “Ôi” kết hợp cùng những từ “buồn đau”, “cô lẻ” thể hiện dòng cảm xúc mãnh liệt.

Tuy nhiên, cái đẹp của thơ Puskin nằm ở chỗ dẫu con người buồn thương nhưng không bao giờ bi lụy. Những vần thơ đột ngột bừng sáng khi nhắc đến “ngày mai” và hình ảnh “Nhi – na”. Thực tại hôm nay dẫu cô đơn và khắc khổ nhưng nhân vật trữ tình vẫn dạt dào khát khao hạnh phúc, niềm tin hướng đến tương lai. Nhi – na có thể là bất cứ cô gái Nga thân thương nào, không nhất thiết là một con người cụ thể. Hình ảnh “lò lửa đỏ” gợi liên tưởng đến một mái ấm bình dị, đơn sơ.

Câu thơ cuối của khổ thơ thứ năm được ngắt nhịp 2/4 với hai từ “Ngắm” được lặp lại cho thấy niềm hạnh phúc xốn xang dâng lên trong tâm hồn. Kim đồng hồ vẫn kêu, dòng thời gian vẫn không ngừng trôi chảy nhưng con người không sợ hãi trước bước đi của thời gian mà kiên cường bước tới, để yêu thương và đoàn tụ. Câu thơ “Để ta bên nhau trong đêm” cho thấy khát khao về hòa bình, hạnh phúc đã trở thành động lực để nhân vật trữ tình bước tiếp, vượt qua những gian truân.

Sầu lắm, Nhi-na: đường xa vắng
Ngủ quên bác xà ích lặng im
Nhạc ngựa đều đều buông xa thẳm
Sương mờ che lấp ánh trăng nghiêng

Nhân vật trữ tình như đang tâm sự với cô gái Nhi – na về nỗi lòng của mình: “đường xa vắng. Hình ảnh chiếc xe ngựa cùng bác xà ích lặp lại, tạo nên kết cấu vòng tròn tương ứng cho bài thơ. Bác xà ích đã lặng im, tiếng nhạc ngựa trở nên đều đều, vầng trăng khuất sau màn sương. Nỗi buồn đã được lắng lại, hóa thành niềm yêu cuộc sống và niềm tin vào tương lai tươi sáng.

Puskin đã diễn tả những cung bậc cảm xúc cùng những khát khao cao đẹp nhất của con người bằng một hình thức giản dị. Thiên nhiên dù là thảo nguyên hay bão tuyết, tất cả đều nhuốm màu tâm trạng. Nỗi buồn trong thơ ông là thực sự là “Nỗi buồn trong sáng”, rất hiện thực mà rất đỗi nên thơ.

“Con đường mùa đông” là một sáng tạo nghệ thuật tuyệt vời của Puskin. Nhà thơ đã khắc họa vẻ đẹp của cảnh sắc thiên nhiên và tâm hồn con người Nga một cách trọn vẹn, đúng như Bêlinxki đã nhận xét: “Hơi thơ của Puskin vô cùng trong trong sáng, nó tràn ngập hiện thực. Nó không rắc phấn trắng, phấn hồng lên cuộc sống mà mô tả hiện thực như nó vốn có. Thơ của Puskin luôn có bầu trời và bầu trời đó luôn hòa quyện với mặt đất”.

Xem thêm 👉 Viết Bài Văn Phân Tích Một Tác Phẩm Văn Học 

Phân Tích Nhan Đề Con Đường Mùa Đông Sinh Động

“Xuyên những làn sương gợn sóng
Mảnh trăng mờ do chiếu qua,
Buồn rải ánh vàng lại láng
Lên cánh đồng buồn giăng xa.”

Tác phẩm Con đường mùa đông được tác giả Puskin sáng tác vào năm 1826. Thời điểm này vào khoảng tháng 12 lúc này các cuộc nổi dậy được phát triển mạnh mẽ. Bị đi đày, nhà thơ vô cùng sợ hãi và lo lắng không hiểu chuyện gì đang xảy ra trước mắt.

Trong giai đoạn đó con đường sự nghiệp của Puskin chứa đầy những động cơ sâu sắc cùng tình cảm rất đáng lo ngại đối với những người đồng đội của mình. Các nhà viết tiểu sử cho rằng tác phẩm này được viết trong quá trình mà nhà thơ trên hành trình đi thẩm vấn ngài thống đốc Pskov. Chắc hẳn công việc này đối với nhà thơ mang rất nhiều điều sâu sắc và ý nghĩa hơn so với cái nhìn đầu tiên. Nó chứa biết bao triết lý và ẩn dụ.

“Con đường mùa đông” gồm có tất cả là bảy khổ thơ có mối quan hệ chặt chẽ về ý nghĩa. Khổ thơ đầu và khổ thơ cuối được liên kết với nhau bởi một chủ đề chung đó là buồn và chán. Khổ thơ đầu tác giả đã nhắc đến trăng (trăng soi đường) còn ở khổ thơ cuối là (mặt trăng mờ sương) qua đó đã tạo nên bố cục vành khuyên thật độc đáo và đặc sắc.

Đoạn trích này là phần đầu của bài thơ, là sự bộc lộ – khung cảnh đêm mùa đông, một người anh hùng trữ tình – dường như nhân vật trữ tình trong tác phẩm chính là tác giả, một anh hùng xuất hiện trong kế hoạch thứ hai – là người đánh xe ngựa ca một bài hát một bài đượm buồn, thê lương.

Có thể thưởng thức hình ảnh con đường mùa đông theo đúng nghĩa đen của nó, hoặc ta có thể so sánh con đường mùa đông giống với cuộc đời của con người, với cuộc đời của một người anh hùng anh dũng, trữ tình. Con đường mùa đông hiện lên với một khung cảnh vắng vẻ, tẻ nhạt, đơn điệu, chỉ được đánh dấu bởi các đường kẻ sọc.

Nhưng chính những chi tiết ấy lại là toàn bộ biểu tượng, nguồn cảm xúc của tác phẩm. Cuộc đời của người anh hùng trữ tình đối với độc giả, mang những cảm xúc thật thân quen, gần gũi nhưng đối với bản thân anh ta dường như cuộc đời ấy chỉ chứa điều trống rỗng và sự tẻ nhạt. Dặm sọc – là một biểu tượng tiêu biểu của sự biến thiên trong cuộc sống, đó là sự hiện diện của các vạch sọc màu đen và trắng.

“Trên đường mùa đông vắng vẻ
Cỗ xe tam mã băng đi
Nhạc ngựa đều đều buồn tẻ
Đều đều khắc khoải lòng quê.

Bài ca của người xà ích
Có gì phảng phất thân yêu
Như niềm vui mừng khôn xiết,
Như nỗi buồn nặng đìu hiu,

Không một mai lên, ánh lửa
Tuyết trắng và rừng bao la…
Chỉ những cột dài cây số
Bên đường sừng sững chờ ta”

Bài thơ mang cảm xúc chủ đạo là nỗi buồn man mác cùng niềm khao khát. Do đó, những cảnh sắc mộng mơ của cánh đồng cỏ buồn, đã được tác giả củng cố qua sự lặp lại của hình ảnh “ánh sáng buồn của mặt trăng.” Cảnh vật chính là sự phản chiếu đúng nỗi lòng, tâm trạng của một người anh hùng trông thật vắng lặng, buồn tẻ và nhạt nhẽo.

Sự nhàm chán đó lướt qua một lượt trên sự đơn điệu của cảnh sắc, trong hồi chuông, trong sự chảy trôi của thời gian đo được, trong những màn so tài sọc vượt qua khung cửa sổ. Sự nhàm chán ấy đã được tác giả truyền tải bằng cách sử dụng dấu câu chấm lửng. Dường như một tia hy vọng nào đó sẽ được trông thấy qua hình tượng người đánh xe ngựa, bài hát mà anh ấy ca, nó thể hiện rõ nét “sự vui chơi liều lĩnh”. Khiến cho cô gợi nhớ về anh hùng của ngày xưa.

“Ôi buồn đau, ôi cô lẻ…
Trở về với em ngày mai
Nhi-na, bên lò lửa đỏ
Ngắm em, ngắm mãi không thôi.

Kim đồng hồ kêu tích tắc
Xoay đủ những vòng nhịp nhàng,
Và xua lũ người tẻ ngắt
Để ta bên nhau trong đêm.

Ngủ quên bắc xã ích lặng im
Sầu lắm, Nhi-na: đường xa vắng,
Sương mờ che lấp anh trong nghiêng
Nhạc ngựa đầu đầu buồn xa thẳm,
Sương mờ che lấp ánh trăng nghiêng”

Hình ảnh những người thân luôn bên cạnh giúp bạn vơi đi sự chán trường trong suốt quãng đường đi. Người hùng trữ tình đã dũng cảm ngỏ lời với cô ấy, và anh ta hứa rằng họ sẽ sớm được ở bên nhau. Điều đó đã làm dịu bản thân. Làm cho những mạch suy nghĩ về nhân vật nữ chính tên là Nina, một cô gái mộng mơ, trữ tình sẽ tiếp thêm sức mạnh và không cho phép bạn được phát điên.

Các vần chéo được sử dụng một cách chính xác đã khắc họa nên một bức tranh rõ nét, thể hiện đúng nội dung của tác phẩm, nhờ đó đã thành công truyền tải hình ảnh và cảm xúc tới các độc giả. Chiều dài bốn mét chính là một thước đo chính cho bài thơ này.

“Con đường mùa đông” là một bài thơ thuộc thể loại trữ tình và sử thi, vậy nên tác phẩm mang một vẻ đẹp tuyệt vời, đông thời miêu tả khung cảnh con đường mùa đông về đêm thật thơ mộng biết bao, trên bầu trời với đầy những đám mây hiếm hoi vây xung quanh vầng trăng tròn đang tỏa ra thứ ánh sáng đượm buồn. Trong thơ Puskin, cảnh sắc thiên nhiên bỗng trở nên thật sống động và bỗng dưng biến từ một sự phơi bày, tức là việc tả cảnh, trở thành một người anh hùng hành động. Qua đó đã thành công để lại trong lòng độc giả những ấn tượng sâu sắc.

Dành tặng bạn những mẫu văn 👉 Phân Tích Một Tác Phẩm Thơ 👉 hay nhất

Phân Tích Cấu Tứ Trong Con Đường Mùa Đông Ngắn Hay

Trong thời gian bị quản thúc tại làng Mi khai lốp xkôiê, vùng quê ngoại thuộc Tây Bắc nước Nga mà Puskin gọi là “mảnh đất cô đơn”, với những tháng ngày cô lẻ bên bà nhũ mẫu già, Puskin đã cho ra đời chùm thơ: Con đường mùa Đông, Buổi sáng mùa Đông, Buổi tối mùa Đông. Trong đó bài “Con đường mùa Đông” Puskin viết vào năm 1826 là một tuyệt tác trữ tình mà thiên nhiên và tâm hồn Nga đã được phản ánh một cách thuần khiết, đẹp đẽ.

Bài thơ được coi là bức tranh phong cảnh Nga đặc sắc với vẻ đẹp hoang sơ, lạ lùng của mùa Đông nước Nga. Mở đầu bài thơ là khung cảnh:

“Xuyên những làn sương gợn sóng
Mảnh trăng mờ ảo chiếu qua
Buồn rải ánh vàng lai láng
Lên cánh đồng buồn dăng xa”.

Một đêm Đông quạnh hiu với làn sương mờ, ánh trăng mờ, cánh đồng mờ xa. Không gian đó trải dài tít tắp tưởng chừng vô tận. Cảnh vắng lặng, bao la và buồn man mác.

Càng buồn hơn khi không gian mờ ảo đó không dấu vết của con người, của sự sống, không ánh lửa hy vọng.

“Không một mái lều ánh lửa
Tuyết trắng và rừng bao la
Chỉ những cột dài cây số
Bên đường sừng sững chào ta”.

Tất cả hun hút vô tận, xa thẳm, mông lung, quạnh quẽ. Chiếc xe tam mã và người lữ hành như bị bao vây bởi rừng sâu và tuyết. Chỉ có lung linh màu tuyết trắng, rừng Tai ga bạt ngàn, sương mù bao phủ. Chỉ thấy những cột cây số hữu hình mà vô cảm đang chạy ngược chiều… Không gian đã trải rộng lại thêm trải rộng. Con đường mùa Đông đã dài lại được kéo dài tưởng chừng như vô tận. Nước Nga đấy, một bình nguyên vĩ đại với những khoảng không bờ bến, một nước Nga trải dài bất tận, đất rộng người thưa.

Người “họa sĩ” Puskin, bằng ngôn từ của mình đã “vẽ” lên một bức tranh thủy mặc với gam màu đen trắng: ánh trăng trắng, tuyết trắng, mặt trăng trắng, sương trắng trên cái nền đen sẫm của rừng.

Trên con đường mùa Đông “Cỗ xe tam mã băng đi” – một cỗ xe rất “Nga”, vô cùng thân thiết với những tâm hồn Nga. Có phải vì thế mà không gian ở đây mang đặc trưng của nước Nga ?

Không gian đó, ngoài những hình ảnh, đường nét, màu sắc còn có cả khúc nhạc dịu êm, du dương: tiếng lục lạc đơn điệu buồn tẻ, khúc hát dân ca của người xà ích “Như niềm vui mừng khôn xiết/ Như nỗi buồn nặng đìu hiu”, làm dấy lên trong lòng lữ khách một nỗi buồn dịu ngọt. Kết thúc bài thơ vẫn là tiếng: “Nhạc ngựa đều đều buông xa thẳm”, gieo vào lòng người một nỗi buồn da diết.

Không gian đêm trên “con đường mùa Đông” tĩnh lặng, hiu quạnh quá. Ở đây, nhà thơ đã “lấy động để tả tĩnh”. Những âm thanh khe khẽ tuy giúp cho bức tranh cựa mình nhưng lại làm nổi bật cái im lìm của đêm Đông.

Không cần đến những màu sắc rực rỡ, thiên nhiên trong bài thơ trong trẻo, thanh khiết, đẹp chân thực, tự nhiên, gần gũi và sống động lạ thường. Nó rất “Nga” và đậm hồn quê hương xứ sở. Cảnh sắc thiên nhiên mùa Đông nước Nga đã được Puskin miêu tả một cách tinh tế, chọn lọc.

Nhưng có bức tranh thiên nhiên nào không mang vóc dáng và tâm hồn con người? Trong thơ Puskin, thiên nhiên nhiều khi chỉ làm khung cảnh cho tâm trạng, nơi ký thác cái tôi trữ tình của tác giả.

Người ta thường nói đến tâm hồn đầy “nữ tính” của người Nga trong con mắt của nhân gian, đó là bản sắc của người Nga không trộn lẫn. “Tính nữ” ấy trong bài thơ “Con đường mùa Đông” trước hết bộc lộ trong tình yêu thiên nhiên đất nước. Cảnh sắc đã được lữ khách cảm nhận bằng tất cả giác quan, bằng sự hòa nhập của tâm hồn.

Có cảm giác nhân vật trữ tình đăm chiêu, mơ màng xúc động nhìn bao quát toàn cảnh, nhìn từ trên không trung xuống dưới mặt đất, từ gần đến xa… lặng ngắm con đường mùa Đông vắng vẻ. “Tính nữ” ấy còn bộc lộ trong “nỗi buồn Nga”, một “nỗi sầu không lời và vô duyên cớ”. Nỗi buồn của những tâm hồn đa cảm, nhạy cảm, giàu yêu thương mà cố nhà thơ Phạm Tiến Duật có lần đã nói: “Nỗi buồn Nga thực đáng gọi là thầy”.

Hơn nữa, Puskin con mang trong mình nỗi buồn riêng tư bị lưu đày, nỗi buồn chung của Tổ quốc, nhân dân bị sống dưới ách chế độ nông nô, cách mạng không thành… Âm điệu chủ đạo của bài thơ là âm điệu buồn – Một nỗi buồn xa vắng, mênh mông và trong sáng tuyệt trần.

Nỗi buồn đó tỏa rộng và thấm sâu từ cảnh vật đến lòng người. Trong bài thơ, từ “buồn” xuất hiện với tần số rất cao: có trăng buồn và cánh đồng buồn, có con đường mùa Đông buồn tẻ, có khúc hát ngân nga buồn của người xà ích, có tâm hồn chán nản buồn bã của lữ khách, có tiếng lục lạc đơn điệu buồn tẻ. Sự xuất hiện của rừng sâu, tuyết, sương, những cột cây số càng làm cho nỗi buồn thêm phần cô đơn, lạnh lẽo. Đến nỗi nhân vật trữ tình phải thốt lên: “Ôi buồn đau, ôi cô lẻ”, “Sầu lắm…”.

Nhưng nhân vật trữ tình không chìm đắm trong nỗi buồn. Vượt lên trên thực tại, Puskin không tuyệt vọng, không bi lụy. Bài thơ đột ngột bừng sáng, nỗi buồn lấp lánh ánh sáng của niềm tin, của khao khát một hạnh phúc bình dị.

Trong tâm trạng nặng nề cô lẻ, nhân vật trữ tình thầm gọi tên người con gái Nga yêu thương, mơ ước về một về một không gian nhỏ hẹp, bình yên, ấm áp, một hạnh phúc đơn sơ: có lò lửa đỏ, có tiếng đồng hồ kêu tích tắc. Và “ta” được ở bên “em” “Ngắm em, ngắm mãi không thôi”, câu thơ diễn tả khát vọng da diết. Câu: “Để ta bên nhau trong đêm” là kết tinh của trái tim và khát vọng thăng hoa của nhân vật trữ tình.

Suốt hai khổ thơ 5 và 6 là cảm hứng đoàn tụ, yêu thương. Cảm hứng ấy trong nguyên tác được thể hiện bằng hai tiếng “Ngày mai…” “Ngày mai…” như một điệp khúc của tâm trạng xốn xang, mong đợi. Trong tuyết lạnh mà nghĩ về lửa đỏ, mái ấm gia đình hạnh phúc, trong chia ly mà nghĩ về sum họp, trong xa vắng mà hy vọng trở về gặp người thương. Niềm khao khát ấy trở thành bến đợi, thành ngọn lửa sưởi ấm trái tim giá lạnh cô đơn, sẻ chia và an ủi nhân vật trữ tình trên đường đời sóng gió, gian truân.

Chính sự khắc khoải về hạnh phúc ấy nên những nỗi buồn không làm nhân vật trữ tình ủy mị mà thêm tha thiết yêu cuộc sống, yêu thiên nhiên, yêu cái đẹp và củng cố niềm tin để vượt lên số phận, hoàn cảnh. Tâm trạng buồn nhưng luôn hướng tới tương lai của nhân vật trữ tình đã tạo nên một “nỗi buồn trong sáng” (Biêlinxki), có tác dụng thanh lọc tâm hồn. Nỗi buồn ấy rất “Puskin”, rất “Nga”, nó nói lên “vẻ đẹp tâm hồn Nga” đáng yêu, đáng quý biết bao.

Sinh thời, Puskin từng tâm niệm: “Tiếng nói tôi liêm khiết/Tiếng vọng nhân dân Nga”. Phải chăng, với bài thơ “Con đường mùa Đông” Puskin đã phần nào thực hiện được sứ mệnh thi ca cao cả đó.

Đọc thêm cách 👉 Viết Văn Bản Nghị Luận Phân Tích, Đánh Giá Một Tác Phẩm Thơ

Phân Tích Bài Thơ Con Đường Mùa Đông Ngắn Gọn

Tác phẩm Con đường mùa đông của tác giả Puskin là một bài thơ trữ tình có tính sử thi, được sáng tác vào năm 1826. Đây là thời kỳ đặc trưng bởi sự phát triển mạnh mẽ của các cuộc nổi dậy và kháng cự. Bài thơ có nhiều cung bậc cảm xúc đặc trưng của thời kỳ, đồng thời chứa dấu ấn riêng của nhà thơ vĩ đại.

Trong đoạn trích này, tác giả miêu tả khung cảnh một đêm mùa đông với sương mù và ánh sáng mờ mờ của mặt trăng. Những âm thanh đơn điệu của tiếng chuông, cảnh vật đơn điệu và tiếng chạy của chó săn troika cùng với những bài hát của người đánh xe tạo ra một tình trạng mệt mỏi và buồn chán cho người. Nhân vật trữ tình là tác giả và cô gái mà ông nhớ nhung xuất hiện ngay trong đoạn mở đầu. Trong khung cảnh mù mịt buồn thương ấy, ánh mắt của người con gái cũng chẳng mấy vui vẻ, được tác giả miêu tả bằng một ánh buồn.

Chỉ với 1 câu thơ rất đơn giản, người phụ nữ ấy đã xuất hiện trong mắt người đọc với sự Người đọc như cảm nhận được nỗi buồn man mác và niềm khao khát trong bài thơ và cảm thấy mình đã chạm vào tâm hồn của nhân vật trữ tình. Sự chọn lựa các từ ngữ cùng với những đặc điểm âm nhạc của bài thơ tạo nên một nhịp điệu đặc trưng, thể hiện sự nhấp nháy của tâm trạng và cảm xúc. Những hình ảnh tuyệt đẹp như mặt trăng mờ sương, rừng sâu và tuyết trắng cùng với một con đường vắng vẻ, tạo nên một bối cảnh đặc biệt và gợi lên sự hoài niệm và sâu lắng.

Một hình ảnh khiến người đọc chú ý nữa chính là lời hát của những người đánh xe:

“Niềm vui đó là điều xa vời,
Đau lòng đó …
Không có lửa, không có túp lều đen…
Hoang vu và tuyết rơi … Gặp tôi
Chỉ dặm sọc
Đi qua một mình.”

Hoàn cảnh của đất nước và thế giới đã khiến những kẻ dân đen như người đánh xe ấy chẳng còn sức sống. Trong khung cảnh mịt mờ, hình ảnh con người luôn xuất hiện qua từ ngữ “một mình”, cho thấy sự cô độc và đáng thương.

Đoạn thơ tiếp tục miêu tả một cảnh vật trống rỗng, không có lửa ấm, không có túp lều đen để trú ẩn. Hình ảnh của hoang vu và tuyết rơi tạo ra một bối cảnh lạnh lẽo, cô đơn như một người, một con thú nhỏ bị bỏ rơi. Toàn bộ đoạn thơ này tạo ra một tâm trạng u ám, mất mát và buồn bã. Nó thể hiện sự tương phản giữa mong muốn niềm vui và thực tế cô đơn và xa cách. Phải chăng, đây cũng chính là những suy nghĩ của tác giả khi đi một mình và nhớ về người con gái u buồn ở phương xa?

Sử dụng ngôn ngữ hình ảnh tinh tế, tác giả tạo nên một bầu không khí u ám và lạnh lẽo, đồng thời thể hiện sự cô đơn và tuyệt vọng của con người trong cuộc sống. Bài thơ mang đến một cái nhìn tinh tế về tâm trạng và cảm xúc của nhân vật chính, khắc họa hình ảnh đêm đông cô đơn và tuyệt vọng một cách sống động. Tác phẩm này khéo léo thể hiện sự đau khổ và cô đơn của con người, đồng thời khám phá những khía cạnh sâu xa về tình yêu, hy vọng và tuyệt vọng.

Các chi tiết về cảnh vật, âm thanh và cảm xúc được mô tả một cách chính xác và đa chiều, tạo nên một bức tranh hoàn chỉnh về đêm mùa đông đầy u buồn. Tác giả tạo ra một không gian tưởng tượng mà người đọc có thể đắm mình trong đó, cảm nhận được tình cảm và tâm trạng của nhân vật chính. Những đau khổ, sự tuyệt vọng và niềm hy vọng đan xen trong bài thơ tạo nên một trạng thái tâm lý phức tạp và sâu sắc, đồng thời mở ra nhiều khía cạnh để suy ngẫm về cuộc sống và nhân sinh.

Ngay trong đoạn sau, tình cảm của nhân vật trữ tình đã khiến cho cả bài thơ dường như bừng sáng hẳn lên. Câu đầu tiên diễn tả ý định của người viết trở về và gặp người yêu vào ngày mai. Người viết hy vọng rằng trong cuộc gặp gỡ này, anh ta có thể quên đi những khó khăn và buồn bã. Thời gian được coi là một vòng tròn vô nghĩa, đồng hồ không còn phát ra âm thanh, vậy là chẳng có gì đáng thức được hai người đang chìm trong tình yêu.

Câu thơ tiếp theo đề cập đến tiếng đồng hồ và mô tả nó làm cho vòng tròn đo được của nó, có thể ám chỉ sự tiếp diễn của thời gian và cuộc sống. Tác giả hy vọng rằng trong tương lai, những điều nhàm chán sẽ được loại bỏ và không gian tối tăm của nửa đêm sẽ không còn chia cắt giữa hai người.

Vượt qua mịt mờ của thời đại và thiên nhiên, con người đã tìm lại được ánh sáng và ấm áp thông qua tình yêu của mình. Vậy nên nói, Puskin là ông hoàng cảm xúc, nắm giữ được từng cung bậc của người đọc và chính mình.

Xem thêm cách 👉 Viết Văn Bản Nghị Luận Phân Tích, Đánh Giá Một Truyện Kể

Phân Tích Bài Thơ Con Đường Mùa Đông Đặc Sắc

Trong những tác phẩm của Puskin, chúng ta không chỉ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp của ngôn từ hay hình ảnh thiên nhiên Nga mà còn hiểu rõ hơn về bản sắc văn hóa, tinh thần của người Nga. Ông đã dùng ngôn ngữ để tái hiện không chỉ cảnh vật mà còn cảm xúc, tâm trạng và tầm nhìn về cuộc sống, tạo nên những tác phẩm vĩ đại với sức sống rất riêng, rất đậm chất dân tộc.

Bài thơ “Con đường mùa đông” không chỉ là một tác phẩm văn học nổi tiếng mà còn là một tuyên ngôn về vẻ đẹp của văn hóa Nga, về lòng tự hào dân tộc và về sức mạnh của từng lời, từng câu thơ của một trong những nhà văn vĩ đại nhất của Nga.

Puskin (1799 – 1837) là người con của Moscow, từ một gia đình quý tộc với dòng họ lâu đời. Tài năng văn học của ông đã gây ấn tượng từ khi còn ở độ tuổi thiếu niên. Sống trong “Thế kỷ Vàng” của văn học Nga, thế kỷ cũng đồng thời chứng kiến những bi kịch của lịch sử với những cuộc chiến tranh liên miên, Puskin đã sử dụng ngòi bút để thể hiện lý tưởng cao cả, đối mặt và chống lại sự bạo ngược của Nga Hoàng, đồng thời bênh vực cho nhân dân Nga.

Vào tháng 10 năm 1826, sau khi bãi lệnh kết án đày đi, Puskin trở về quê hương Pê – téc – bua, và nghe tin về thất bại của Khởi nghĩa tháng Chạp. Trong hoàn cảnh đau buồn, cô đơn vì biến cố của thời cuộc, ông sáng tác bài thơ “Con đường mùa đông”. Bài thơ này, với bảy khổ thơ và kết cấu vòng tròn đặc biệt, không chỉ thể hiện tâm trạng u tối, cô đơn của nhà thơ mà còn đọng lại “Nỗi buồn sáng trong” và khát vọng tự do mãnh liệt.

Tác phẩm này không chỉ là sự biểu lộ cá nhân của Puskin mà còn là một tấm gương sâu sắc về tinh thần không khuất phục, khao khát tự do, và lòng yêu nước không ngừng cháy bỏng trong tác giả cũng như trong cả những người sống trong thời kỳ đó.

Ba khổ thơ đầu là nỗi buồn được thể hiện qua bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp nhưng nhuốm màu cô đơn. Hình ảnh cánh đồng, khu rừng được bao phủ trong bạt ngàn tuyết trắng của xứ sở bạch dương hiện lên thật huyền ảo:

“Xuyên qua sương mù gợn sóng
Mặt trăng nhô ra
Trăng buồn bã dội ánh sáng
Lên cánh đồng u buồn”

Cảnh vật trải dài trong bài thơ như một khung hình chụp lấy thời gian là đêm mùa đông im lìm, khi không gian lan tỏa một cảm giác vô cùng rộng lớn của cánh đồng trải dài đến tận cùng nhìn chằm chằm. Màn sương mờ dày đặc đổ bóng lên mọi thứ, tạo ra sự bao trùm, bí ẩn mà cũng thú vị. Động từ “gợn” nhẹ nhàng như làm nhấn mạnh sự di chuyển tinh tế của màn sương, tạo ra một hình ảnh uốn lượn đẹp mắt.

Sự kết hợp giữa “xuyên” và “nhô” khiến cho việc xuất hiện bất ngờ của vầng trăng trở nên rực rỡ hơn. Trăng vàng vỡ tan lớp sương, nhưng ngược lại, lại tạo ra những vệt ánh sáng tinh tế, không rực rỡ nhưng đầy ý nghĩa. Từ “buồn bã” gợi lên hình ảnh những tia sáng hiu quạnh, mong manh, nhưng vẫn lưu lại trên cánh đồng u buồn, tạo ra một bức tranh vẫn trữ tình nhưng đầy u buồn.

Tác giả đã biến những hình ảnh thiên nhiên của Nga thành những trải nghiệm đậm chất giác quan và cảm xúc tinh tế từ tâm hồn. Esenin, nhà thơ của làng quê Nga, cũng đã mang những hình ảnh về rừng rậm, ánh trăng của đất nước vào trong tác phẩm của mình, tạo ra những bức tranh sâu lắng về vẻ đẹp tự nhiên hùng vĩ của quê hương.

“Ánh sáng trăng to lớn
Soi thẳng mái nhà ta
Những cây bạch dương đứng
Như những cây nến to”

Vầng trăng của Esenin lan tỏa nguồn sáng mạnh mẽ, “Soi thẳng mái nhà”, nhưng cây bạch dương cũng lộng lẫy và lung linh như “những cây nến to”. Trái ngược với sắc màu rực rỡ của thiên nhiên Esenin, thiên nhiên trong thơ của Puskin lại đơn giản, tự nhiên và chân thực.

Theo Ostrovsky, những dòng thơ của Puskin có vẻ “giản dị” và “trơn tru” đến mức không có ai biết được ông đã bỏ ra bao nhiêu công sức để tạo ra những dòng thơ đơn giản và trơn tru như vậy. Điều này được thể hiện rõ trong bài thơ “Con đường mùa đông”. Những âm thanh quen thuộc như tiếng bánh xe, tiếng lục lạc và tiếng hát của con người, dường như có một sức hút kỳ lạ, thu hút người đọc một cách bất ngờ.

“Trên đường mùa đông, buồn tẻ
Xe tam mã vun vút lao đi
Lục lạc đơn điệu
Mệt mỏi rung lên.
Bài ca của người xà ích
Có gì phảng phất thân yêu
Như niềm vui mừng khôn xiết
Như nổi buồn nặng đìu hiu.”

Trong cảnh im lặng vô cùng, đủ để tê tái lòng người, chiếc xe tam mã vẫn tiếp tục lăn bánh không ngừng. “Vun vút” không chỉ miêu tả vận tốc nhanh của cỗ xe mà còn là biểu hiện của sự trôi chảy không ngừng, sự lạnh lùng của thời gian. Tiếng lục lạc vọng lên đơn điệu, cô đơn, đậm chất mệt mỏi. Nhà thơ đã sử dụng tiếng động để miêu tả sự tĩnh lặng, lấy âm thanh để thể hiện sự yên bình. Bài hát của người xà ích vang lên như một sự cứu cánh cho tâm hồn, đầy “phảng phất thân yêu”.

Trong giai điệu đó, ta cảm nhận được sự huyên náo của những niềm vui không thể diễn tả và cả những nỗi buồn nặng trĩu. Mỗi âm thanh, mỗi giai điệu vừa làm nổi bật nỗi buồn, vừa cho thấy sự chiến đấu, vận động của nhân vật trữ tình để vượt qua những khó khăn trên con đường của chính mình. Trái tim của Puskin hòa quyện giữa nỗi buồn thời thế và sự cô đơn của số phận. Trong những ngày giam cầm tại ngục tù, ông đã gửi gắm những cảm xúc đó vào hình ảnh của chú đại bàng.Tôi ngồi sau chấn song ngục lạnh

“Chú đại bàng non trẻ trong lồng
Bên cửa sổ anh bạn buồn chớp cánh
Rỉa miếng mồi thịt máu đỏ loang”

Khi rời khỏi cõi tù ngục, có vẻ như cánh cửa tự do đã mở ra trước mắt Puskin. Tuy nhiên, ông là một người có tâm hồn sâu sắc, trìu mến đất nước và thời đại, cảm xúc của ông đau đớn khi thấy nghĩa tháng Chạp đổ bể. Thanh niên trẻ cảm thấy lạc lõng, bơ vơ đối diện với hoàn cảnh của đất nước. Khổ thơ thứ tư, được xem như một khổ thơ nối, chuyển tiếp giữa hai phần tương đối đối xứng của bài thơ, thể hiện sự nhạy cảm của con người trước sự trôi chảy không ngừng của thời gian.

“Không một mái lều, ánh lửa
Tuyết trắng và rừng bao la…
Chỉ những cột dài cây số
Bên đường sừng sững chào ta”

Từ phủ định “Không” đặt ở đầu câu thơ một lần nữa nhấn mạnh sự cô đơn, hoang vắng. Bóng đêm đầy đặn không phản ánh điểm dừng, không có bất kỳ dấu hiệu nào của sự sống con người. Thiên nhiên Nga hiện lên qua hình ảnh tuyết trắng và những cánh rừng sâu thẳm, rộng lớn.

Không gian mở ra ngày càng rộng lớn, tạo nên ấn tượng về một đất nước hùng vĩ và bao la. Hình ảnh “những cột dài cây số” trở thành biểu tượng cho những cột mốc trong cuộc đời, những điểm dừng của quãng đường đã qua. Chúng đối lập với sự tiến lên, phát triển của con người, đánh dấu những giai đoạn đã trải qua.

Những cột cây số đều đặn, lạnh lùng đến tàn nhẫn, lại càng làm nhân vật trữ tình trở nên cô đơn và lạc lõng. Chúng là những biểu tượng rõ ràng về thời gian và những thử thách đã vượt qua, đồng thời tạo nên một tầm nhìn cô đơn, khắc sâu vào tâm hồn nhân vật, khiến họ cảm thấy cô lập trước vẻ lạnh lùng và bất biến của cuộc sống.

Từ không gian nỗi buồn trong tâm tưởng, nhà thơ đã thoát ra để tìm thấy điểm tựa tinh thần trong ba khổ thơ cuối:

“Ôi buồn đau, ôi cô lẻ…
Trở về với em ngày mai
Nhi-na, bên lò lửa đỏ
Ngắm em, ngắm mãi không thôi
Kim đồng hồ kêu tích tắc
Xoay đủ những vòng nhịp nhàng
Và xua lũ người tẻ ngắt
Để ta bên nhau trong đêm.”

Từ “buồn” lặp đi lặp lại trong bài thơ như một âm nhạc du dương, nhấn mạnh nỗi buồn sâu thẳm lan tỏa khắp không gian và không ngừng tràn đầy trong trái tim nhân vật trữ tình. Anh chàng phải thốt lên: “Ôi buồn đau, ôi cô lẻ…”. Thán từ “Ôi” kết hợp cùng với những từ “buồn đau”, “cô lẻ” thể hiện dòng cảm xúc mãnh liệt. Tuy nhiên, điều đẹp đẽ trong thơ của Puskin là, mặc dù con người có cảm thấy buồn bã nhưng họ không bao giờ chìm đắm hoàn toàn trong nỗi đau đớn đó.

Có những đoạn thơ đột ngột sáng lên khi nhắc đến “ngày mai” và hình ảnh của “Nhi – na”. Dù hiện tại có cô đơn và khó khăn, nhân vật trữ tình vẫn đầy khát khao hạnh phúc và niềm tin vào tương lai. Nhi – na có thể đại diện cho bất kỳ người con gái Nga nào, không nhất thiết là một người cụ thể. Hình ảnh của “lò lửa đỏ” gợi lên một cái nhìn về một nơi ấm áp, giản dị, nhẹ nhàng.

Câu thơ cuối cùng của khổ thứ năm được ngắt nhịp 2/4 với hai từ “Ngắm” được lặp lại, thể hiện niềm hạnh phúc xốn xang dâng trào trong tâm hồn. Thời gian vẫn trôi, kim đồng hồ vẫn kêu, nhưng con người không sợ hãi trước những bước chuyển đổi của thời gian, mà kiên cường bước đi vì tình yêu và hy vọng. Câu thơ “Để ta bên nhau trong đêm” thể hiện khát khao về sự hòa bình, hạnh phúc, trở thành động lực để nhân vật trữ tình tiếp tục bước đi, vượt qua mọi gian khó.

“Sầu lắm, Nhi-na: đường xa vắng
Ngủ quên bác xà ích lặng im
Nhạc ngựa đều đều buông xa thẳm
Sương mờ che lấp ánh trăng nghiêng”

Nhân vật trữ tình trong bài thơ dường như đang thổ lộ tâm trạng của mình với cô gái Nhi-na về cuộc hành trình trên con đường xa vắng. Hình ảnh chiếc xe ngựa và bác xà ích lặp đi lặp lại, như một vòng tròn không ngừng, tạo nên một kết cấu vòng tròn tương ứng cho bài thơ. Bác xà ích im lặng, tiếng nhạc ngựa trở nên đều đặn hơn, và vầng trăng khuất sau màn sương. Sự lặng lẽ này khiến nỗi buồn lắng xuống, biến thành niềm yêu thương cuộc sống và niềm tin vào một tương lai tươi sáng.

Puskin đã sử dụng một hình thức văn chương giản dị để diễn tả những cung bậc cảm xúc cũng như những khát khao cao đẹp nhất của con người. Thiên nhiên, bất kể là thảo nguyên bao la hay bão tuyết đầy u buồn, đều nhuốm màu tâm trạng của nhân vật. Nỗi buồn trong tác phẩm của ông không chỉ đơn thuần là nỗi buồn, mà lại là “Nỗi buồn trong sáng”, một điều hiện hữu, gần gũi với cuộc sống, nhưng cũng đầy sức hút, nên thơ và tinh tế.

“Con đường mùa đông” thật sự là một tác phẩm nghệ thuật tuyệt vời từ bàn tay của Puskin. Nhà thơ đã vẽ nên không chỉ vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn tâm hồn sâu lắng của người Nga một cách toàn vẹn và chân thực.

Tác phẩm của Puskin không chỉ đơn thuần là việc mô tả hay tường thuật về cảnh vật, mà còn là việc tái hiện một cách chân thực nhất về cảm xúc, tâm trạng và bản chất của người Nga. Đó không phải là việc làm cho cuộc sống trở nên hoàn mỹ hơn, mà là việc đưa ra một cái nhìn chân thực, sâu sắc về thế giới xung quanh. Từng dòng thơ của Puskin như một bức tranh sống động về vẻ đẹp của thiên nhiên và sự phong phú, phức tạp của tâm hồn con người.

Hướng dẫn 👉 Viết Bài Văn Nghị Luận Phân Tích, Đánh Giá Một Tác Phẩm Văn Học

Phân Tích Bài Thơ Con Đường Mùa Đông Ngắn Nhất

Puskin là nhà văn nổi tiếng có nhiều tác phẩm hay. Trong các sáng tác của ông chúng ta không chỉ thấy sự tinh túy của ngôn ngữ và cảnh sắc thiên nhiên của Nga, mà còn cảm nhận được “tinh thần Nga” và “bản sắc Nga” trong quá trình phát triển của nó. Bài thơ “Con đường mùa đông” là một ví dụ điển hình của sự tài năng của “Mặt trời thi ca Nga”.

Tài năng văn học của ông đã tỏa sáng từ khi còn trẻ. Cuộc sống trong thế kỷ 19, được gọi là “Thế kỷ vàng” của văn học Nga, nhưng cũng là thời kỳ khắc nghiệt trong lịch sử vì chiến tranh liên tiếp, đã thúc đẩy Puskin sử dụng bút vàng của mình để thể hiện những lý tưởng cao cả, chống lại sự áp bức của hoàng gia Nga và ủng hộ nhân dân Nga.

Trong tháng 10 năm 1826, sau khi Pushkin bị kết án đày, ông trở về làng Pechenga và biết tin rằng Cuộc Khởi nghĩa tháng Chạp đã thất bại. Bài thơ “Con đường mùa đông” được viết trong tình huống đó, thể hiện tâm trạng buồn bã, cô đơn của nhà thơ do thời cuộc. Bài thơ này có bảy khổ thơ với một cấu trúc vòng tròn đặc biệt, thể hiện “Nỗi buồn trong sáng” và lòng khát khao tự do mạnh mẽ.

Những khổ thơ đầu tập trung vào nỗi buồn và tạo nên hình ảnh thiên nhiên tuyệt đẹp nhưng lẫn màu cô đơn. Cảnh sắc cánh đồng và rừng bị bao phủ bởi tuyết trắng tinh khôi của đất nước bạch dương:

“Xuyên qua sương mù gợn sóng
Mặt trăng nhô ra
Trăng buồn bã dội ánh sáng
Lên cánh đồng u buồn.”

Cảnh quang là buổi đêm trong mùa đông tĩnh lặng, không gian là một cánh đồng trải dài bất tận. Lớp sương mù dày đặc bao trùm mọi thứ. Puskin sử dụng các động từ như “gợn” để diễn tả sự di chuyển nhẹ nhàng của tấm sương. Điểm đặc biệt của động từ “Xuyên” ở đầu câu là sự xuất hiện đột ngột của vầng trăng. Trăng màu vàng ánh sáng mạnh vào lớp sương đêm nhưng lại “dội” ánh sáng nhạt nhẽo.

Từ “buồn bã” gợi lên hình ảnh những tia sáng mờ mịt và mong manh. Nguồn sáng lấp lánh đó lưu lại trên cánh đồng u buồn. Khung cảnh vừa trữ tình, vừa lấp lánh, nhưng cũng ẩn chứa nét đẹp trầm lặng. Bức tranh thiên nhiên của Nga được nhà thơ trải nghiệm qua các giác quan và sâu sắc tâm hồn. Sự biểu đạt của Puskin đậm chất nghệ thuật và tinh tế.

Esenin, một nhà thơ Nga từng viết về vùng quê Nga, cũng đưa các yếu tố như rừng và ánh trăng vào tác phẩm của mình:

“Ánh trăng to lớn chiếu sáng
Trực tiếp lên mái nhà
Những cây bạch dương đứng
Như những cây nến lớn.”

Ánh trăng của Esenin mang lại nguồn sáng lớn và chiếu trực tiếp lên mái nhà, còn các cây bạch dương trở nên tráng lệ và lung linh như những cây nến lớn. Trong khi Puskin tạo ra một cảnh sắc thiên nhiên tinh khôi và tự nhiên, Esenin thể hiện một cảnh sắc lòe loẹt và đầy màu sắc.

Một số người đã gọi những câu thơ của Puskin là “đơn giản” và “mượt mà”, nhưng không biết rằng ông đã đầu tư rất nhiều công sức để làm cho các câu thơ trở nên đơn giản và mượt mà. Điều này thể hiện rõ trong bài thơ “Con đường mùa đông”. Chỉ những âm thanh quen thuộc như tiếng bánh xe, tiếng lục lạc và tiếng hát của con người, nhưng chúng trở nên hấp dẫn hơn bình thường:

“Trên con đường mùa đông, lặng lẽ
Xe tam mã vun vút chạy xa
Tiếng lục lạc nhạt nhòa
Và mệt mỏi đang tràn đầy.
Bài ca của người nào đó
Có một cái gì đó rất quyến rũ
Như niềm vui mãnh liệt
Như sự buồn tối tăm.”

Giữa cảnh sắc yên bình và cô đơn, chiếc xe tam mã vẫn lăn bánh không ngừng. “Vun vút” không chỉ diễn tả tốc độ nhanh chóng của xe, mà còn là sự liên tục và lạnh lùng của thời gian. Tiếng lục lạc trở nên đều đều, mất đi sự thú vị, với đầy sự mệt mỏi.

Nhà thơ đã sử dụng âm thanh để tạo ra sự yên tĩnh và bất động, bất chấp sự đau đớn của cuộc sống. Bài ca của người nào đó vang lên với sự quyến rũ, như một sự cứu cánh cho tâm hồn. Trong đó, ta cảm nhận được sự tương tác giữa niềm vui mãnh liệt và nỗi buồn đậm sâu. Mỗi âm thanh xuất hiện làm nổi bật cả nỗi buồn và hy vọng của nhân vật trữ tình trong việc vượt qua khó khăn trên con đường của mình.

“Sầu đậu, Nhi-na: đường xa và tịch mịch
Ngủ bất tỉnh trong sự yên lặng
Âm nhạc ủa các ngựa đã tan biến sâu
Sương mờ che phủ ánh trăng nghiêng.”

Nhân vật trữ tình gần như đang nói về cô gái Nhi-na về nỗi buồn của mình: “đường xa và tịch mịch”. Hình ảnh cánh xe ngựa và bác xà ích lặng lẽ tan biến, tiếng nhạc ngựa mất đi, và vầng trăng khuất sau lớp sương. Nỗi buồn đã dịu đi, biến thành niềm yêu cuộc sống và niềm tin trong tương lai. Pushkin đã thể hiện sự dịu dàng trong sự đau buồn và biến nó thành tình yêu và niềm tin mạnh mẽ.

Sáng tạo của ông cho thấy nhiều cung bậc cảm xúc và những khao khát tinh thần của con người bằng một cách biểu đạt đơn giản. Thiên nhiên, cho dù là bãi cỏ hoặc cảnh bão tuyết, tràn đầy ý nghĩa tâm trạng. “Con đường mùa đông” là một tác phẩm nghệ thuật tuyệt vời của Puskin, mà ông đã trình bày cảnh sắc thiên nhiên và tâm hồn Nga một cách hoàn chỉnh và tinh tế.

Tham khảo mẫu 👉 Nghe Và Tóm Tắt Nội Dung Thuyết Trình Về Một Tác Phẩm Thơ