50+ Bài Thơ Haiku Hay Về Tình Yêu, Tình Bạn, Cuộc Sống, Cha Mẹ… Giới Thiệu Thể Loại Thơ Haiku Của Nhật Bản Cùng Những Bài Thơ Nổi Tiếng, Bất Hủ Nhất.
NỘI DUNG CHÍNH
Thơ Haiku Là Gì, Có Gì Đặc Biệt ?
Thơ Haiku là một thể loại thơ ngắn độc đáo của Nhật Bản, xuất hiện từ thế kỷ 17 và phát triển mạnh mẽ trong thời kỳ Edo (1603-1867). Đây là thể thơ ngắn nhất thế giới, mỗi bài thơ Haiku chỉ gồm 17 âm tiết, được sắp xếp theo cấu trúc 5-7-5.
Đặc điểm của thơ Haiku
Cấu trúc ngắn gọn: Mỗi bài thơ Haiku chỉ có 3 dòng với tổng cộng 17 âm tiết, theo thứ tự 5-7-5. Điều này đòi hỏi người viết phải cô đọng ý tưởng và cảm xúc trong một không gian rất hạn chế.
Thiên nhiên và mùa: Thơ Haiku thường miêu tả thiên nhiên và các mùa trong năm. Một yếu tố quan trọng trong thơ Haiku là “kigo” (quý ngữ), tức là từ ngữ miêu tả mùa màng một cách gián tiếp, như hoa anh đào cho mùa xuân, lá vàng cho mùa thu.
Tính tương phản: Thơ Haiku thường kết hợp hai hình ảnh hoặc ý tưởng tương phản nhau, tạo nên sự bất ngờ và sâu sắc.
Ví dụ, một hình ảnh lớn của vũ trụ có thể được liên kết với một hình ảnh nhỏ của đời thường.
Không bộc lộ cảm xúc: Thơ Haiku không trực tiếp bộc lộ cảm xúc của tác giả mà chỉ ghi lại sự việc xảy ra trước mắt. Tuy nhiên, người đọc vẫn có thể cảm nhận được tình cảm nhẹ nhàng, bàng bạc trong bài thơ
Những bài thơ thuộc thể loại Haiku thường sẽ có ba dòng. Dòng đầu và dòng cuối của bài thơ sẽ có 5 âm tiết, dòng giữa bài sẽ có 7 âm tiết, tạo thành dạng khung 5-7-5. Cả bài thơ sẽ có tổng cộng là 17 âm tất cả, tiếng Nhật Bản đa âm nên mỗi dòng có thể có một, hai, ba chữ hay nhiều hơn.
Thể loại thơ này chủ yếu ghi lại sự việc xảy ra trước mắt. Vì số chữ bị giới hạn trong 17 âm nên thơ Haiku thường chỉ diễn tả một sự kiện xảy ra ngay lúc đó, ở thì hiện tại. Sự kiện này có thể liên kết hai ý nghĩ, hay hai ý tưởng khác nhau mà ít khi người ta nghĩ đến cùng một lúc.
Một bài Haiku Nhật Bản luôn tuân thủ hai nguyên tắc tối thiểu, đó là Sự tương quan giữa hai hình ảnh và mùa. Trong bài bắt buộc phải có “Kigo (quý ngữ) nghĩa là từ tả mùa (không dùng từ xuân, hạ, thu, đông nhưng lại dùng các từ ngữ như hoa đào, cành khô, lá vàng, tuyết trắng… để chỉ các mùa trong năm), đồng thời gợi tả thêm một hình ảnh rộng lớn (vũ trụ) tương xứng với một hình ảnh nhỏ bé (đời thường).
Các câu thơ trong các bài thơ thuộc thể loại này không nhất thiết phải có dấu chấm hay dấu phẩy. Tác giả có thể tùy ý dừng ở vị trí mình muốn, không nhất thiết phải dừng ở cuối câu. Các bài thơ có thể được ngẫu hứng, không cần tiêu đề, sử dụng không giới hạn các từ ngữ, v.v.
Cách Làm Thơ Haiku
Những bạn có niềm yêu thích với thể loại Haiku thì có thể tham khảo phần hướng dẫn Cách Làm Thơ Haiku sau đây nhé!
Bước 1: Nghĩ ý tưởng:
Để có được ý tưởng viết thơ thì bạn nên tản bộ nơi công viên hoặc băng qua cánh rừng gần nhà bởi đây là cách lấy cảm hứng viết thơ Haiku của các tác giả Nhật Bản
Bạn có thể tập trung vào sự kiện hoặc sự vật theo mùa chỉ diễn ra vào thời điểm nhất định trong năm.
Lấy người hay vật làm chủ đề
Bạn có thể đọc những bài thơ nổi tiếng để tham khảo ý tưởng và cách làm. Để đọc Haiku về thiên nhiên và vật thể, bạn có thể tham khảo thơ của các tác giả sau: nhà thơ Nhật Matsuo Basho, Yosa Buson, Tagami Kikusha, Richard Wright.
Có thể suy nghĩ về những việc trong quá khứ hay những thứ làm bạn phiền lòng. Hãy mượn cảnh tả tình hoặc một phép ẩn dụ có thể giúp bạn bộc lộc cảm xúc ngắn gọn. Vài ví dụ có lẽ bạn thích:
Bùm, bùm, bùm, đoàng, đoàng!
Tâm trí tôi là bãi chiến trường
Thiên thu cuồng nộ
Bước 2: Sáng tác Haiku
Hãy viết và tuân theo cấu trúc câu và âm tiết của thơ haiku. Quy luật chặt chẽ gồm 3 dòng, âm tiết 5-7-5. Nghĩa là câu đầu 5 âm tiết, câu hai 7 âm tiết và câu cuối 5 âm tiết.
Miêu tả chủ thể bằng những chi tiết gợi giác quan. Bạn hãy nghĩ về mùi hương, cảm xúc, thanh âm, hương vị và dáng vẻ của chủ thể, miêu tả chúng bằng cảm quan của bạn
Sử dụng hình ảnh và mô tả cụ thể: Tránh mô tả dài dòng hay dùng từ ngữ phức tạp, đừng dùng những cụm từ sáo rỗng
Viết thơ ở thì hiện tại.
Hãy kết thúc bài thơ bằng câu cuối bất ngờ
Bước 3: Đọc và trau chuốt lại bài thơ
Đọc bài thơ thành tiếng
Cho người khác xem thơ Haiku của bạn để nhận xét
Sau khi hoàn thành, hãy đặt bài thơ vào giữa trang giấy và canh giữa để nó tạo thành hình kim cương. Đó là cách trình bày thơ Haiku truyền thống
Mời bạn xem thêm các dòng Thơ Haiku Về Thầy Cô Ngắn Hay sau đây.
Nguồn: Sưu tầm
Từ ngày thầy tôi chết Hoa anh đào Trở nên bình thường.
Thầy cô đứng thẳng Con sếu đứng thẳng… Đồng đầy hoa cúc.
Nắng vàng óng ánh đợi Thầy cô xếp nhau đứng thành hàng Dọc sân trường nắng rọi
Trời mưa đi học trễ Thầy cô lên lớp sớm quá đi Thân trò phải làm sao
Ơn thầy em không quên Những năm tháng ngày xưa cũ đó Mãi sau này vẫn nhớ
Thơ Haiku Về Hoa Anh Đào Hay
Hoa Anh đào là loài hoa nổi tiếng của Nhật Bản nên không mấy lạ khi loài hoa này xuất hiện trong thơ Haiku rất nhiều. Sau đây là chùm thơ Haiku về hoa anh đào hay.
Nguồn: Sưu tầm
Hoa đào nở… Lời chào năm mới muộn Với khách xa nhà.
Một lời cầu Cho khu làng xa lạ… Hoa đào.
Ở quê tôi Cỏ cũng ra hoa… Hoa anh đào nở
Hết cái này đến cái khác Những chiếc lọng xanh da trời… Mùa hoa anh đào nở rộ
Đừng tiếc Khi hoa anh đào rụng Rơi ngổn ngang
Anh đào ra hoa Thế mà có người Mệt vì nó.
Hoa anh đào nở muộn Thứ thuốc chữa Cuộc đời điên loạn này
Từ núi đi xuống… Tự nhiên Muốn ngắm hoa anh đào nở
Thơ Haiku Hiện Đại
Gửi thêm cho bạn đọc Thơ Haiku Hiện Đại vừa được sưu tầm mới nhất.
Nguồn: Sưu tầm
Cầu Gianh sông neo giữ nước trong xanh.
Thông Ba Trại gió hát ru cành vẫy gọi.
Trăng xuống sân nhà bông quỳnh nở gió trêu hoa
Người bán mực khô Giọng rao Lẫn trong tiếng chim cu.
Thật cảm động Bụi cúc Sống sót qua cơn giông.
Đã oằn cong Cây tre chờ tuyết rơi Nhìn mà buồn!
Đang say Những muốn ngủ luôn ở đây Trên lớp sỏi ven sông cỏ mọc.
Nhật Chiêu tên đầy đủ là Phan Nhật Chiêu, quê Vĩnh Long, ông là nhà văn, dịch giả, nhà nghiên cứu văn học. Ông dịch rất nhiều bài thơ Haiku Nhật Bản, dưới đây là Tập Thơ Haiku Nhật Chiêu dịch của tác giả Kobayashi Issa.
Người thợ đập đá Ngồi nghỉ bên dàn hoa bìm bìm Cuộc đời này thật buồn.
Cánh bướm bay và tôi cảm thấy thân tôi bụi đầy
Dưới bóng hoa đào một bầy đánh bạc nhao nhao, nhao nhao
Dưới bóng cây trú mưa cùng bướm duyên trần ai hay
Hoa mơ trên cành chim non se sẻ cất lời tụng kinh
Con quạ Ngồi trên cành cây khô Chiều thu.
Nhìn bầy chim sẻ phải chăng hành cước chùa xa mới về
Làng này, vùng núi này Nơi không ai lui tới Sẽ rất buồn nếu không buồn.
Ánh trăng sáng dần một con ốc nhỏ nửa mình khoả thân
Bay đi, bay đi thôi những con chim sẻ nhỏ ngựa phi đến gần rồi
Thơ Haiku Nhật Bản Hay Đặc Sắc
Tuyển tập danh sách các bài Thơ Haiku Nhật Bản Hay Đặc Sắc không nên bỏ lỡ.
Không tên Tác giả: Seisensui Ogiwara
Trên bờ biển cát Bồ công anh, bồ công anh Mùa xuân mở mắt
Quanh quẩn bên ta Lâu rồi Bướm thành bướm nhà
Tiếng vọng “Này”, người cô đơn nói “Này”, núi cô độc đáp lời
Trong đêm trăng sáng Những hòn đá Ghì chặt lấy nhau
Tin vào Phật Sự thật màu xanh Nơi ngọn lúa mạch
Không tên Tác giả: Hosai Ozaki
Lên núi cao sẽ thấy Tất cả mọi người Trong ngôi làng cô đơn
Trên chuyến tàu điện Chỉ toàn thấy Những người đi làm mà thôi
Tuyển tập một số bài Thơ Haiku Việt Nam Ngắn của tác giả Trần Minh Hiền gửi đến bạn đọc thưởng thức.
Tại sao người ghét nhau Vì sao cõi đời cứ là tranh đấu Nồi canh và con sâu
Thắp ngọn nến hồn mình Em biết cuộc đời không yên tĩnh Vẫn tràn đầy vô minh
Như cuộc chơi nghiệt ngã Đời sống như con thuyền buồn bã Có ai còn vị tha
Mây bay cao trên trời Nước chảy ngầm trong đất chờ đợi Và em còn rong chơi
Tập Thơ Haiku Của Issa
Không giống với Busho khắc khổ và triết lý, thơ Issa đầy tính nội tâm và trắc ẩn, thường đi sâu và các chi tiết nhỏ của cuộc sống. Dưới đây là Tập Thơ Haiku Của Issa chia sẻ đến bạn.
Con sên nhỏ Hãy leo lên đỉnh Phú Sĩ Nhưng chậm thôi, chậm thôi.
Tôi chạm nhẹ nhàng Vào mọi cái Thế mà luôn bị gai châm.
Hãy đến đây Chơi với tôi Chim sẻ mồ côi
Tốt hay xấu, luôn tin vào Phật… Tôi chia tay Với năm sắp hết
Bóng dây bầu Chậm chạp bò Trên thảm cói
Bà vợ càu nhàu của tôi… Nếu bà ấy được ở đây Trăng sáng đêm nay.
Cả thế giới đầy sương Một thế giới đầy sương, đúng thế Tuy nhiên, tuy nhiên…
Mồng một Tết Người hành hương bé nhỏ, dễ thương Chờ trước cửa.
Thơ Haiku Của Chiyo
Mời bạn đọc xem thêm các dòng Thơ Haiku Của Chiyo hay sau đây.
Từ rạng sáng, Tôi cầm chiếc xô như cầm con tin, Xin nước
Hoa triêu nhan dây gầu vương hoa bên giếng đành xin nước nhà bên
Hoa bìm bìm xanh tím Bám gầu, sao lấy nước? Gỡ hoa? Chẳng nỡ, xin nước vậy.
Tóc chưa chải xong những người phụ nữ lại đi ra đồng.
Này chú bướm xinh mộng nào đã khiến cánh mềm rung rinh.
Giữa hương khói mùa xuân Kimono giũ bỏ lộ ra tấm lưng trần
Khi chiếc nón cời tan thành cánh bướm tôi sẽ yêu người
Vẫn còn mơ màng bên trong cảnh mộng những nhành triêu nhan!
Này cánh bướm kiêu kỳ đang nhịp nhàng vỗ cánh muốn nói năng điều gì?
Đoá hoa xù xì làn da nào sẽ chạm vào cánh mi
Kìa đoá triêu nhan sự thật, hoa ghét con người thế gian.
Trong đêm trăng vàng bên trên tảng đá tiếng trùng kêu vang.
