Thohay.vn chia sẻ đến học sinh lớp 11 nội dung, đọc hiểu ý nghĩa, soạn bài, giáo án, những mẫu tóm tắt, phân tích bài thơ Lời tiễn dặn ngắn gọn, hay nhất.
NỘI DUNG CHÍNH
Giới Thiệu Bài Thơ Lời Tiễn Dặn
“Lời Tiễn Dặn” là một đoạn trích từ truyện thơ “Tiễn Dặn Người Yêu” của dân tộc Thái, một tác phẩm nổi tiếng trong văn học dân gian Việt Nam. Truyện thơ này kể về câu chuyện tình yêu đầy bi kịch của một đôi trai gái ở vùng Tây Bắc Việt Nam.
Nội dung chính
- Câu chuyện tình yêu: Truyện kể về đôi trai gái yêu nhau tha thiết nhưng bị gia đình ngăn cản. Chàng trai quyết định ra đi làm giàu với hy vọng có thể cưới được người yêu, nhưng cuối cùng cô gái vẫn bị ép gả cho nhà giàu.
- Lời tiễn dặn: Đoạn trích “Lời Tiễn Dặn” là phần cảm động nhất của truyện thơ, nói về cuộc chia tay giữa hai người và lời của chàng trai khi phải chứng kiến cô gái bị nhà chồng ngược đãi.
Giá trị nghệ thuật
- Ngôn ngữ: Tác phẩm sử dụng ngôn ngữ thơ ca dân gian Thái, với các thể thơ như “Khắp bắc” và “Khống khái”, tạo nên sự phong phú và đa dạng trong biểu đạt cảm xúc.
- Biểu tượng: Truyện thơ sử dụng nhiều hình ảnh và biểu tượng để diễn tả tình yêu, nỗi đau và sự hy sinh của nhân vật.
Ý nghĩa
- Tình yêu và hy sinh: Tác phẩm ca ngợi tình yêu chân thành và sự hy sinh của đôi trai gái, đồng thời phê phán những hủ tục và áp lực xã hội đã chia cắt họ.
- Văn hóa dân tộc: “Tiễn Dặn Người Yêu” là một tác phẩm tiêu biểu của văn học dân gian Thái, phản ánh đời sống và tâm hồn của người dân vùng Tây Bắc Việt Nam
Xem thêm tác phẩm thơ 👉 Nhớ Đồng 👉 của Tố Hữu
Nội Dung Truyện Thơ Lời Tiễn Dặn
Đón đọc nội dung truyện thơ Lời tiễn dặn được Thohay.vn chia sẻ sau đây:
1.Quảy gánh qua đồng ruộng,
Người đẹp anh yêu cất bước theo chồng.
Vừa đi vừa ngoảnh lại,
Vừa đi vừa ngoái trông,
Chân bước xa lòng càng đau nhớ.
Em tới rừng ớt ngắt lá ớt ngồi chờ,
Tới rừng cà gắt là cà ngồi đợi,
Tới rừng là ngón ngóng trông.
Anh tới nơi, em bẻ lá xanh em ngồi;
Được nhủ đôi câu, anh mới đành lòng quay lại,
Được dặn đôi lời, anh yêu e mới chịu quay đi.
/…/
Xin hãy cho anh kề vóc mảnh,
Quấn quanh vai ủ lấy hương người,
Cho mai sau lửa xác đượm hơi[3]
Một lát bên em thay lời tiễn dặn!
Con nhỏ hãy đưa anh ẵm,
Bé xinh hãy đưa anh bồng,
Cho anh bế con dòng, đừng ngượng,
Nựng con rồng, con phượng, đừng buồn.
/…/
“Đôi ta yêu nhau, đợi tới tháng Năm lau nở,
Đợi mùa nước đỏ cá về,
Đợi chim tăng ló hót gọi hè.
Không lấy được nhau mùa hạ, ta sẽ lấy nhau mùa đông,
Không lấy được nhau thời trẻ, ta sẽ lấy nhau khi goá bụa về già.”
/…/
2.- “Dậy đi em, dậy đi em ơi!
Dậy rũ áo kẻo bọ,
Dậy phủi áo kẻo lấm!
Đầu bù anh chải cho,
Tóc rối đưa anh búi hộ!”
Anh chặt tre về đốt gióng đầu,
Chặt tre dày, anh hun gióng giữa,
Lam ông thuốc này em uống khỏi đau.
Tơ rối đôi ta cũng gỡ,
Tơ vò ta vuốt lại quay guồng;
Quay lại guồng gỗ tốt cán thuôn,
Về với người ta thương thuở cũ.
Chết ba năm hình còn treo đó;
Chết thành sông, vục nước uống mát lòng,
Chết thành đất, mọc dây trầu xanh thắm,
Chết thành bèo, ta trôi nổi ao chung,
Chết thành muôi, ta múc xuống cùng bát,
Chết thành hồn, chung một mái, song song.
Hỡi gốc dưa yêu mọc ngoài cồn cát,
Nước ngập gốc đáng lụi, đừng lụi,
Nước ngập rễ đáng bềnh, đừng bềnh.
Đôi ta yêu nhau, tình Lú – Ủa mặn nồng,
Lời đã trao thương không lạc mất;
Như bán trâu ngoài chợ,
Như thu lúa muôn bông.
Lòng ta thương nhau trăm lớp nghìn trùng,
Bền chắc như vàng, như đá.
Yêu nhau, yêu trọn đời gỗ cứng,
Yêu nhau, yêu trọn kiếp đến già,
Ta yêu nhau tàn đời gió, không rung không chuyển,
Người xiểm xui, không ngoảnh không nghe.
Đọc thêm 👉 Bài Thơ Con Đường Không Chọn
Về Tác Giả Tác Phẩm Truyện Thơ Lời Tiễn Dặn
Giới thiệu đôi nét về tác giả tác phẩm truyện thơ Lời tiễn dặn sau đây để các em học sinh có thể tham khảo.
Tác Giả
Lời tiễn dặn được trích trong Tiễn dặn người yêu, đây là truyện thơ nổi tiếng của dân tộc Thái trong kho tàng truyện thơ các dân tộc thiểu số.
Tác Phẩm
1. Hình dung về bối cảnh câu chuyện
– Bối cảnh: Cô gái và chàng trai yêu nhau, nhưng không đến được với nhau; cô gái phải đi lấy người khác.
2. Chú ý cách diễn tả đầy hình ảnh về tâm trạng của cô gái
– Hình ảnh Lá ớt, lá cà, lá ngón – những loại lá độc, diễn tả tâm trạng đau đớn, buồn bã của cô gái trên đường về nhà chồng nhưng vẫn ngoảnh lại nhìn người yêu mình.
3. Chú ý cách cư xử khác thường nhưng hoàn toàn hợp lí của chàng trai
– Anh có những cử chỉ, hành động dường như muốn níu kéo cho dài thời gian
+ Cho anh kề vóc mảnh, quấn quanh vải ủ lấy hương người, lửa đượm xác hơi.
+ Anh bồng nựng con của cô gái “con rồng, con phượng” như chính con của mình
4. Cảm nhận niềm thương xót của chàng trai khi chứng kiến tình cảnh của người yêu ở nhà chồng.
– Nâng chị dậy, phủi áo, chải tóc khi chị bị chồng đánh ngã lăn miệng cối gạo, bên máng lợn vầy
– Anh đi chặt tre làm ống thuốc cho chị “khỏi đau”
→ Thể hiện sự cảm thông, thương cho số phận của chàng trai, một tình yêu trong sáng, mãnh liệt nhưng không được đáp lại.
5. Lời thề nguyền thủy chung được diễn tả như thế nào?
– Anh xót xa nói tới nguyện ước chung thủy, son sắt: “đợi tới tháng Năm lau nở/ Đợi mùa nước đỏ cá về… chim tăng ló gọi hè”
“Không lấy nhau được mùa hạ, ta sẽ lấy nhau mùa đông.
Không lấy nhau thời trẻ, ta sẽ lấy nhau khi góa bụa về già”
→ Lời nói nghe ai oán, não nùng khi những lời quyết tâm được thốt ra chứa chan nước mắt, ẩn chứa trong đó quyết tâm sắt đá của hai người yêu nhau
Gợi ý bài thơ 👉 Con Đường Mùa Đông
Ý Nghĩa Tác Phẩm Lời Tiễn Dặn
Tác phẩm Lời tiễn dặn mang ý nghĩa sâu xa là sự tố cáo lên những cổ hủ, tập quán lạc hậu của người dân, đã làm họ dần mất dần đi sự tự do trong tình yêu, mất tính phản kháng.
Bố Cục Bài Thơ Lời Tiễn Dặn
Tác phẩm Lời tiễn dặn có bố cục gồm 2 phần:
- Phần 1 (Từ đầu đến …góa bụa về già): Tâm trạng của chàng trai trên đường tiễn dặn.
- Phần 2 (Còn lại): Cử chỉ, hành động, tâm trạng của chàng trai lúc ở nhà chồng cô gái.
Đọc Hiểu Bài Thơ Lời Tiễn Dặn
Gợi ý trả lời các câu hỏi đọc hiểu tác phẩm Lời tiễn dặn sau đây để các em có thể tham khảo thêm.
👉Câu 1: Đoạn trích Lời tiễn dặn thể hiện tâm trạng gì?
A. Tâm trạng của cô gái khi tiễn dặn.
B. Tâm trạng của người chồng khi tiễn dặn.
C. Tâm trạng của chàng trai khi tiễn dặn.
D. Tâm trạng của con rồng, con phượng khi tiễn dặn.
Đáp án: C
👉 Câu 2: Tiễn dặn người yêu là:
A. Truyện thơ của dân tộc Thái.
B. Truyện thơ của dân tộc Ê-đê
C. Sử thi của dân tộc Mường.
D. Truyện thơ của dân tộc Tày Nùng.
Đáp án: A
👉 Câu 3: Tình cảm tha thiết, quyến luyến và tình yêu sâu sắc của chàng trai trong Tiễn dặn người yêu không được biểu hiện qua những chi tiết nào sau đây?
A. Hành động săn sóc người yêu sôi nổi thiết tha.
B. Bước đi do dự, ngập ngừng.
C. Lời nói đầy cảm động
D. Suy nghĩ cảm xúc mãnh liệt.
Đáp án: A
👉 Câu 4: Đoạn trích Lời tiễn dặn có biện pháp điệp cú pháp. Cái chết trong đoạn thơ mang ý nghĩa chủ yếu là?
Chết ba năm hình treo còn đó
Chết thành sông, vục nước uống mát lòng,
Chết thành đất, mọc cây trầu xanh thẳm,
Chết thành bèo, ta trôi nổi ao chung,
Chết thành muôi, ta múc xuống cùng bát,
Chết thành hồn, chung một mái, song song.
A. Dù phải chết, hóa thành gì, anh vẫn quyết tâm ở bên người yêu.
B. Cái chết là sự thử thách tột cùng, tình yêu mãnh liệt của anh vượt qua cả sự thử thách đó.
C. Nói đến cái chết chính là nói đến khát vọng mãnh liệt được sống cùng nhau.
D. Dặn dò người yêu không quên mối tình cũ, cùng sống chết bên nhau.
Đáp án: C
👉Câu 5: Câu nào không chính xác khi nhận xét về hình ảnh thiên nhiên trong Lời tiễn dặn ?
A. Thiên nhiên vừa là những hình ảnh quen thuộc đối với nếp cảm, nếp nghĩ của con người, vừa góp phần thể hiện tâm tư tình cảm nhân vật.
B. Thiên nhiên thử thách con người, vừa như khẳng định sự trường tồn vĩnh cửu của tình yêu.
C. Thiên nhiên vừa là những hình ảnh tượng trưng vừa là những hình ảnh phóng đại.
D. Thiên nhiên không chỉ thể hiện tâm trạng, tình cảm của nhân vật mà còn thấm đẫm màu sắc dân tộc trong tác phẩm.
Đáp án: C
👉 Câu 6: Vẻ đẹp tình yêu cảu cô gái và chàng trai trong đoạn trích là gì?
A. Tình yêu gắn liền với hôn nhân.
B. Tình yêu gắn với cuộc sống lao động.
C. Tình yêu đau khổ nhưng tràn đầy khát vọng.
D. Tình yêu gắn với tình cảm quê hương.
Đáp án: C
👉 Câu 7: Chủ đề nổi bật trong truyện thơ là gì?
A. Tình yêu giữa những người cùng hoàn cảnh.
B. Chế độ hôn nhân gả bán.
C. Số phận đáng thương của người phụ nữ.
D. Khát vọng yêu đương tự do và hạnh phúc lứa đôi.
Đáp án: D
👉 Câu 8: Nhận xét nào không đúng khi nói về truyện thơ?
A. Truyện thơ là những truyện kể dài bằng thơ.
B. Truyện thơ thường có kết thúc có hậu.
C. Cốt truyện thường chia theo ba chặng.
D. Nhân vật chính của truyện thơ thường là các chàng trai, cô gái, nạn nhân đau khổ của chế độ hôn nhân gả bán
Đáp án: B
👉 Câu 9: Nhận xét nào không đúng khi nói về tâm trạng của chàng trai trong đoạn trích Lời tiễn dặn ?
A. Cảm nhận nỗi đau khổ tuyệt vọng của cô gái.
B. Khẳng định lòng chung thủy của mình.
C. Tuyệt vọng vì không thể cùng người yêu hạnh phúc.
D. Khát vọng được tự do yêu đương, khát vọng giải phóng.
Đáp án: C
👉 Câu 10: Nguyên nhân chia li và những nỗi đau khổ của chàng trai cô gái trong truyện là do đâu?
A. Tập tục hôn nhân gả bán.
B. Cha mẹ cô gái chê chàng trai nghèo
C. Vấn đề phân chia giai cấp.
D. Chàng trai nghèo không có lễ vật cầu hôn.
Đáp án: A
👉 Câu 11: Từ “mùa nước đỏ” trong đoạn trích Lời tiễn dặn là mùa nào?
A. Mùa thu, lá cây rụng đỏ nước.
B. Mùa đông, nước có màu đỏ.
C. Mùa lũ, nước đổ về nhiều, đục ngầu.
D. Mùa lũ, nước có màu đỏ ngầu.
Đáp án: C
👉 Câu 12: Từ “Lam ống thuốc” trong đoạn trích Lời tiễn dặn chỉ:
A. Sắc thuốc bằng một cái ống màu lam.
B. Ống sắc thuốc làm bằng loại cây màu lam.
C. Sắc thuốc bằng ống tre tươi.
D. Sắc thuốc bằng ống tre có màu lam.
Đáp án: C
👉 Câu 13: Những từ ngữ hình ảnh nào trong đoạn trích không thể hiện nỗi đau của cô gái?
A. Vừa đi vừa ngoảnh lại.
B. Vừa đi vừa ngoái trông.
C. Tóc rối đưa anh búi hộ
D. Tới rừng lá ngón ngóng trông
Đáp án: C
👉 Câu 14: Tâm trạng của chàng trai trong đọan trích Lời tiễn dặn là:
A. Buồn bã, chán nản, xót xa
B. Lo lắng, bồn chồn, xót xa
C. Buồn tủi, giận dỗi, xót xa
D. Day dứt, đau đớn, xót xa
Đáp án: D
👉 Câu 15: Đoạn thơ “Vừa đi vừa ngoảnh lại/ Vừa đi vừa ngoái trông/ Em tới rừng ớt ngắt lá ớt ngồi chờ/ Em tới rừng cà ngắt lá cà ngồi đợi/ Tới rừng lá ngón ngóng trông” là lời của nhân vật nào? Diễn tả tâm trạng gì?
A. Chàng trai, cảm nhận về nỗi đau khổ tuyệt vọng của cô gái.
B. Cô gái, thể hiện nỗi đau khổ tuyệt vọng của mình.
C. Chàng trai, Thể hiện sự yêu thương, lo lắng cho cô gái.
D. Cô gái, đau khổ vì phải xa người yêu.
Đáp án: A
👉 Câu 16: Trong truyện thơ Tiễn dặn người yêu chàng trai đã nhận ra người yêu cũ nhờ vật gì?
A. Cuộn lá dong
B. Chiếc sáo trúc
C. Chiếc trâm cài tóc
D. Chiếc kèn môi.
Đáp án: D
Cập nhật thêm bài👉 Một Đời Như Kẻ Tìm Đường
Giá Trị Truyện Thơ Lời Tiễn Dặn
Xem thêm giá trị truyện thơ Lời tiễn dặn được chia sẻ cụ thể dựa trên hai khía cạnh nội dung và nghệ thuật dưới đây.
- Giá trị nội dung: Qua tâm trạng đầy đau khổ, rối bời của chàng trai và cô gái, đoạn trích đã khắc hoạ nổi bật tình yêu tha thiết thuỷ chung và khát vọng tự do yêu đương của các chàng trai, cô gái Thái.
- Giá trị nghệ thuật: Lối diễn đạt mộc mạc, gần gũi với cách nghĩ cách cảm của người Thái, vừa rất chân tình tha thiết. Kết hợp tự sự và trữ tình, đồng thời mượn hình ảnh thiên nhiên để biểu lộ tâm trạng.
Sơ Đồ Tư Duy Lời Tiễn Dặn
Chia sẻ đến các em học sinh các mẫu sơ đồ tư duy Lời tiễn dặn sau đây để có thể hệ thống lại kiến thức trọng tâm của bài.
Dàn Ý Lời Tiễn Dặn
Xem ngay mẫu dàn ý chi tiết đầy đủ nhất dưới đây giúp các bạn có thêm nhiều tài liệu ôn tập, nhanh chóng nắm được nội dung chính để biết cách phân tích truyện thơ Lời tiễn dặn hay nhất.
1. Mở bài: Dẫn dắt và giới thiệu về đoạn trích “Lời tiễn dặn”.
2. Thân bài
a. Khái quát về nội dung đoạn trích
– Tiễn dặn người yêu” là truyện thơ dân tộc Thái, kể về chàng trai và cô gái yêu nhau nhưng không đến được với nhau. Chàng trai quyết ra đi làm giàu, hy vọng có thể lấy được người yêu nhưng cuối cùng, cô gái vẫn bị ép gả cho nhà giàu. Trải qua rất nhiều biến cố, họ mới có thể ở bên nhau.
– Đoạn trích “Lời tiễn dặn” phần cảm động nhất của truyện thơ, nói về cuộc chia tay giữa hai người và lời của chàng trai khi phải chứng kiến cô gái bị nhà chồng ngược đãi.
b. Phân tích đoạn trích
*Phần 1: Tâm trạng, tình cảm của chàng trai và cô gái khi chia tay
– Tâm trạng rối bời, vừa lưu luyến, thủy chung, không nỡ rời xa lại vừa cay đắng, buồn bã của chàng trai:
- Lời nói đầy cảm động.
- Suy nghĩ, cảm xúc mãnh liệt.
- Lời thề tình yêu son sắt.
- Đi cùng người yêu nhưng lại nghĩ “đành lòng quay lại”, “chịu quay đi”.
⇒ Đây là cảm xúc của người có tình yêu tha thiết nhưng lại đau khổ vì hoàn cảnh thực tại.
– Tâm trạng dằn vặt, đớn đau vô cùng của cô gái:
- Cất bước theo chồng nhưng “Vừa đi vừa ngoảnh lại”.
- Níu kéo chàng trai ở lại thêm nữa.
- Con đường đi tới nhà chồng trở nên xa ngái, buồn thương, đầy sóng gió.
⇒ Đây là tâm trạng bế tắc, lo lắng, sợ hãi trong tâm can người con gái khi phải bước chân vào cuộc hôn nhân không tự nguyện.
*Phần 2: Hoàn cảnh, tình cảm của chàng trai và cô gái khi gặp lại nhau
– Khi đến thăm cô gái tại nhà chồng, chàng trai bị đặt vào hoàn cảnh trớ trêu, đau khổ: yêu nhau mà không đến được với nhau, nay lại nhìn cô bị nhà chồng hành hạ.
– Thái độ, hành động của chàng trai:
- Chăm sóc, an ủi người yêu một cách tận tình và cảm thông, thương xót cho cô.
- Thể hiện rõ thái độ phản kháng, mong muốn thoát khỏi tập tục gò bó để đến bên nhau.
- Một lần nữa khẳng định sự vĩnh cửu của tình yêu chân chính, dù chết không thay đổi.
3. Kết bài: Khẳng định lại giá trị nội dung và nghệ thuật của truyện thơ
Đừng bỏ lỡ tác phẩm 👉 Một Người Hà Nội
Soạn Bài Lời Tiễn Dặn Lớp 11
Hướng dẫn chi tiết soạn bài Lời tiễn dặn trang 62 SGK ngữ văn 11 tập 1 sau đây, đừng bỏ lỡ nhé.
👉 Câu 1 (trang 62 sgk Ngữ Văn 11 Tập 1): Lời “tiễn dặn” được thuật lại theo ngôi kể nào? Dựa vào đâu để bạn khẳng định như vậy?
Trả lời: Lời tiễn dặn được thuật lại theo ngôi kể thứ nhất. Qua các đại từ nhân xưng trong đoạn trích như: ta, anh đã cho biết điều đó.
👉 Câu 2 (trang 62 sgk Ngữ Văn 11 Tập 1): Lời “tiễn dặn” giúp bạn biết gì về nhân vật chàng trai và cô gái? Qua đó, hãy nhận xét cách xây dựng nhân vật trong truyện thơ dân gian.
Trả lời:
– Qua lời “tiễn dặn” ta biết được hoàn cảnh đau khổ éo le của chàng trai và cô gái: yêu nhau sâu đậm nhưng không đến được với nhau.Từ đó thấy được tình cảm chân thành, sâu sắc của chàng trai dành cho cô gái.
– Cách xây dựng nhân vật trong truyện thơ:
+ Nhân vật có số phận bất hạnh, ngang trái trong tình yêu.
+ Xây dựng tình cảm, tính cách của các nhân vật một cách chân thật.
👉 Câu 3 (trang 62 sgk Ngữ Văn 11 Tập 1): Bạn hãy chỉ ra những chi tiết quan trọng trong văn bản Lời tiễn dặn và phân tích vai trò của chúng trong việc thể hiện nội dung truyện thơ.
Trả lời: Những chi tiết quan trọng trong văn bản Lời tiễn dặn là:
– Vừa đi vừa ngoảnh lại
Vừa đi vừa ngoái trông
– Chân bước xa lòng càng đau nhớ
– Tới rừng cà gắt là cà ngồi đợi
Tới rừng lá ngón ngóng trông
=> Những chi tiết trên đã khắc họa rõ nét tâm trạng, cảm xúc cùng tình cảm của đôi trai gái.
Câu 4 (trang 62 sgk Ngữ Văn 11 Tập 1): Nêu chủ đề của văn bản và cho biết qua văn bản này, tác giả dân gian muốn gửi gắm thông điệp gì.
Trả lời:
– Chủ đề: Khát vọng tình yêu đôi lứa
– Thông điệp:
+ Ca ngợi tình yêu đôi lứa, sâu đậm; phải đấu tranh và bảo vệ tình yêu của cuộc đời mình.
+ Phê phán những phong tục cổ hủ lạc hậu.
👉 Câu 5 (trang 62 sgk Ngữ Văn 11 Tập 1): Những dấu hiệu nào giúp bạn nhận biết văn bản Lời tiễn dặn thuộc thể loại truyện thơ?
Trả lời: Dấu hiệu nhận biết Lời tiễn dặn là truyện thơ:
– Là tác phẩm tự sự dân gian, thể hiện dưới hình thức bài thơ, lời thơ giàu chất trữ tình, viết về để tài tình yêu đôi lứa.
– Có sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và yếu tố trữ tình.
– Thể hiện tình yêu đôi lứa đầy nhưng đầy ngang trái, bất hạnh.
👉 Câu 6 (trang 62 sgk Ngữ Văn 11 Tập 1): Từ văn bản Lời tiễn dặn, bạn có suy nghĩ gì về khát khao đoàn tụ của đôi trai gái người Thái ngày xưa?
Trả lời: Văn bản Lời tiễn dặn đã thể hiện khát khao đoàn tụ của đôi trai gái người Thái ngày xưa. Do số phận ngang trái nên cô gái phải đi lấy chồng, không đến được với tình yêu của đời mình. Thế nhưng trong trái tim họ vẫn khát khao, bất chấp để có được tình yêu.
Xem thêm tác phẩm 👉 Cải Ơi (Nguyễn Ngọc Tư)
Giáo Án Lời Tiễn Dặn Lớp 11
Chia sẻ đến các thầy cô giáo mẫu giáo án Lời tiễn dặn được biên soạn chuẩn nhất theo chương trình ngữ văn 11 sau đây.
I. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức
Giúp hsinh hiểu được:
– Tình yêu tha thiết , thủy chung và khát vọng tự do yêu đương của các chàng trai,cô gái Thái.
– Cảm thông với nỗi đau khổ của chàng trai,cô gái Thái trong truyện.
– Thấy được đặc điểm nghệ thuật của truyện thơ dân tộc Thái thể hiện qua đoạn trích: sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và trữ tình, cách diễn tả tâm trạng nhân vật.
2. Kĩ năng
– Kĩ năng tìm hiểu truyện thơ
3. Thái độ, phẩm chất
– Biết trân trọng, yêu quý cuộc sống mới. Lòng cảm thông, thương xót cho cuộc sống khổ đau của người Thái, đặc biệt là người phụ nữ Thái trong XHPK. Trân trọng khát vọng tự do yêu đương và hạnh phúc lứa đôi của họ.
4. Định hướng phát triển năng lực
– Năng lực tự chủ và tự học, năng lực hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo; năng lực thẩm mỹ, năng lực tư duy; năng lực sử dụng ngôn ngữ.
II. Phương tiện
1. Giáo viên
SGK, SGV Ngữ văn 10, Tài liệu tham khảo, Thiết kế bài giảng
2. Học sinh
SGK, vở soạn, tài liệu tham khảo
III. Phương pháp thực hiện
Gv kết hợp phương pháp đọc sáng tạo, đối thoại, trao đổi, nêu vấn đề, thảo luận, tích hợp.
IV. Tiến trình dạy học
1. Ổn định tổ chức lớp
Sĩ số: ……………………………..
2. Kiểm tra bài cũ
– Kiểm tra phần chuẩn bị bài của học sinh
– Đọc thuộc bài ca dao hài hước số 1 và phân tích
3. Bài mới
Hoạt động 1. Hoạt động khởi động
Truyện thơ “Tiễn dặn người yêu” được đánh giá là truyện thơ hay nhất trong số những truyện thơ hay của các dân tộc anh em. Nếu người Kinh coi Truyện Kiều là cuốn sách gối đầu giường, người Ê-đê mê đắm nghe kể khan sử thi Đăm Săn,… thì người Thái cũng tự hào có truyện thơ Tiễn dặn người yêu. Người Thái luôn ngợi ca rằng: “ Hát Tiễn dặn lên,gà ấp phải bỏ ổ, cô gái quên hái rau, chàng trai đi cày quên cày,…Tại sao truyện thơ này lại làm say mê lòng người và hấp dẫn như vậy? Để tìm được câu trả lời, chúng ta sẽ đi vào tìm hiểu đoạn trích “Lời tiễn dặn”.
| Hoạt động của GV và HS | Kiến thức cần đạt |
|---|---|
| Hoạt động 2. Hình thành kiến thức mới | I-Tìm hiểu chung |
| Giới thiệu vài nét về truyện thơ “Tiễn dặn người yêu” và vị trí đoạn trích. – GV yêu cầu HS đọc phần Tiểu dẫn- HS đọc | – Tiễn dặn người yêu là truyện thơ của dân tộc Thái gồm 1846 câu thơ là lời của nhân vật trong cuộc kể lại câu truyện tình yêu,hôn nhân của vợ chồng mình. Cốt truyện diễn ra theo 3 chặng : Yêu nhau tha thiết-Chia lìa, đau khổ -Đoàn tụ hạnh phúc. |
| – GV: Qua phần đọc tiểu dẫn,em hãy giới thiệu lại những nét chính về truyện thơ Tiễn dặn người yêu và vị trí của đoạn trích ( lời của ai?trong hoàn cảnh nào?) HS trả lời .GV nhận xét. | – Đoạn trích là lời tiễn dặn của chàng trai dành cho cô gái khi cô bị ép gả về nhà chồng |
| – GV đọc diễn cảm và lưu ý một chú thích khó. HS lắng nghe. -GV hướng dẫn HS đọc(Khi đọc cần chú ý nhấn giọng ở những câu thơ quan trọng(thường là nhưng câu kết thúc mỗi phần), diễn biến tâm trạng của nhân vật)- HS đọc.GV nhận xét, đánh gá. | |
| – GV: Qua việc đọc văn bản, em hãy cho biết đoạn trích gồm mấy phần? Nêu đại ý của từng phần đó ?- GV nhận xét và đánh giá. | – Đoạn trích gồm 2 phần : + Phần 1:Từ Guẩy gánh qua đồng…đến…. goá bụa về già: Tâm trạng của chàng trai trên đường tiễn dặn. + Phần 2: Còn lại : Cử chỉ, hành động,tâm trạng của chàng trai lúc ở nhà chồng cô gái |
| Đọc – hiểu văn bản- HS đọc phần 1 | II .Đọc – hiểu văn bản 1/ Tâm trạng của chàng trai (gián tếp là tâm trạng của cô gái) trên đường tiễn dặn (23 câu thơ đầu). |
| – GV: Trên dường tiễn dặn người yêu về nhà chồng,tâm trạng của chàng trai diễn biến như thế nào? Hãy phân tích những câu thơ, dân chứng thể hiện tâm trạng đó ?( Gợi mở :Dù biết sự thực là cô gái đang cất bước về nhà chồng nhưng chàng trai vẫn gọi cô là người đẹp anh yêu .Cách gọi đó bộc tình cảm như thế nào- HS trả lời. GV nhận xét và định hướng | Người đẹp anh yêu cất bước theo chồng -Cách chàng trai gọi cô gái là người đẹp anh yêu khẳng định tình yêu trong chàng trai vẫn còn thắm thiết.Nhưng tình cảm ấy lại mâu thuẫn với sự thực là cô gái đang cất bước theo chồng |
| GV:Như vậy , tâm trạng của tràng trai trên đường tiễn đưa cô gái là tâm trạng đầy mâu thuẫn: một bên là tình yêu thắm thiết,một bên phải cháp nhận sự thực là cô gái đang cất bước theo chồng. Càng thắm thiết bao nhiêu thì càng lưu luyến ,đau xót bấy nhiêu. Những câu thơ nào,dẫn chứng nào thể hiện tâm trạng đó của chàng trai ? | Được nhủ đôi câu,anh mới đành lòng quay lại,Được dặn đôi lời,anh yêu em mới chịu quay đi. – Xin hãy cho anh kề …quấn…ủ…Cho mai sau lửa xác đượm hơi ,, – Con nhỏ hãy đưa anh bế,Bé xinh hãy đưa anh bồngCho anh bế con dòng …nựng cỏn rồng,con phượng…. – Có những cử chỉ, hành độnh quyến luyến,như muốn níu kéo cho dài ra những giây phút cuối cùng còn được ở bên cô gái trên đường tiễn dặn. + Phải được nhủ,được dặn cô gái đôi câu chàng trai mới có thể đành lòng quay về + Tha thiết níu kéo,xin được kề vóc mảnh ủ lấy hương người cô để mai sau vẫn đượm hơi người thân yêu nhất. + Xin chăm sóc những đứa con riêng của cô gái như chính đứa con mình ,chỉ mong cho cô gái đừng buồn. |
| Gv : Như vậy những cử chỉ, hành động, suy nghĩ của chàng trai bộc lộ một tình cảm chân thành,nồng thắm,luôn mong muốn người mình yêu hạnh phúc.Qua cái nhìn và cảm nhận của chàng trai, chúng ta còn cảm nhận được tâm trạng, hành động của cô gái. Cô có những cử chỉ, hành động như thế nào ? Bộc lộ tâm trạng gì?- HS trả lời.GV định hướng. | – Tâm trạng của cô gái trong cảm nhận của chàng trai: + Chân bước đi – đầu còn ngoảnh lại-mắt còn ngoái trông + Càng bước xa- càng đau nhớ + Chờ,đợi,ngóng trông chàng trai trên đường đi Đây cũng là tâm trạng dùng dằng đau khổ muốn kéo dài thời gian cuối cùng được bên nhau.Cách mô tả đó chứng tỏ chàng trai rất thấu hiểu tình cảm của cô gái. Hai người có chung một cảm nhận khi phải xa nhau : bịn rịn, quyến luyến , đau khổ khi phải chia lìa. |
| -GV : Trước khi chia tay, chàng trai nói điều gì vời cô gái ? Nghệ thuật nào được sử dụng và nêu tác dụng biểu hiện của nó?- HS trả lời. Gv nhận xét ,định hướng | – Chàng trai tin tưởng,khẳng định tình yêu của hai người sẽ vượt qua cả không gian và thời gian để đoàn tụ bên nhau. + Nghệ thuật điệp từ(đợi),điệp ngữ (ta sẽ lấy) có tác dụng nhấn mạnh ý chí quyết tâm sẽ đoàn tụ bên nhau của chàng trai và cô gái. – Em ngã lăn chiêng cạnh miệng cối lợn dũi,Em ngã lăn đùng liền bên máng lợn vầy,Ngã không kịp chống, không kịp ngượng |
| – GV: Theo phong tục tâp quán giàu tính nhân văn của người Thái, nếu hai người yêu nhau mà không lấy được nhau thì họ sẽ thành anh em, bạn bè và có thể hỏi thăm nhau, chia sẻ cho nhau. Trong đoạn trích này, chàng trai đã đến nhà chồng cô gái để tiễn dặn. Chàng trai đã chứng kiến điều gì ? chưng kiến cảnh tương ấy, chàng trai có những cử chỉ, hành động như thế nào ? Chúng ta chuyển sang phần 2 để hiểu rõ điều đó. | |
| – HS đọc phần 2 | 2/ Cử chỉ, hành động và tâm trạng của chàng trai lúc ở nhà chồng của cô gái |
| – GV: Chứng kiến người yêu bị đánh đập,hành hạ,chàng trai có những cử chỉ, hành động và tâm trạng như thế nào ? – HS trả lời.- Gv đánh giá và định hướng. | + Chạy lại đỡ cô gái dậy. + Rũ áo, chải đầu cho cô. +làm ống lam thuốc cho cô gái uống khỏi đau – Cử chỉ an ủi vỗ về cô gái lúc bị nhà chồng đánh đập, hắt hủi. -Những cử chỉ bộc lộ niềm xót xa, thương cảm sâu sắc đối với người yêu – Điều mà cô gái rât cần vào lúc này như cần một chỗ dựa tinh thần. + Sống( Đôi ta cùng gỡ, ta vuốt lại ): Sẽ đoàn tụ bên nhau + Chết – vẫn bên nhau |
| – Gv: Đau đớn, xót xa,thương cảm khi người yêu bị hành hạ,chàng trai đã nhắn nhủ cô gái điều gì ?( Gợi mở : chàng trai đã nói về vấn đề sống- chết của hai người .Nếu sống thi hai người ra sao? chết thì như thế nào?) – HS trả lời. Gv nhận xét, định hướng | – Chàng trai đã nhắn nhủ và khẳng định với cô gái sống chết sẽ bên nhau mãi mãi, không gì có thể chia lìa -Điệp từ chết , điệp ngữ, khiến cho lời tiễn dặn như lời nguyền gắn bó thuỷ chung của chàng trai với cô gái – Cuối cùng chàng trai khẳng định lại một lần nữa tình yêu thắm thiết thuỷ chung của mình với cô gái |
| – Gv : Nghệ thuật nào được sử dụng ? Hãy phân tích tác dụng của chúng ?- HS thảo luận trả lời.- Gv định hướng. | + Nghệ thuật so sánh,điệp từ ,điệp ngữ,đối lập…được sử dụng tài tình, có tác dụng bộc lộ tình cảm nồng nàn đằm thắm,thuỷ chung sâu sắc và niềm tin , ý chí mãnh liệt của chàng trai về một ngày đoàn tụ và hạnh phúc .Đó cũng là khát vọng tự do,khát vọng được sống trong tình yêu và hạnh phúc của chàng trai và cô gái Thái |
| – Gv : Cái chết đuựơc chàng trai nhắc lại 6 lần nhưng không trùng lặp,ghê sợ mà nó hiện hình trong thiên nhiên tạo vật tràn đầy sức sống . Do đó, lời tiễn dặn tuy xót xa nhưng không quá bi luỵ . Nó vẫn hướng tới sự sống, đoàn tụ và sự trường tồn của một tình yêu đích thực.Chính vì vậy, trong lời tiễn dặn cuối cùng khi ở nhà cô gái, chàng trai khẳng định lại một lần nữa tình yêu của mình đối với cô gái. – Gv đọc đoạn cuối :”Đôi ta yêu nhau, tình Lú –Ủa mặn nồng… | |
| GV hướng dẫn HS tổng kết – Những thành công về nghệ thuật và nội dung của đoạn trích ? HS suy nghĩ, trả lời.GV chuẩn xác kiến thức. | III – Tổng kết – Đoạn trích là khúc hát dạt dào cảm xúc thể hiện một tình yêu chân thành,trong sáng ,thuỷ chung, cao đẹp của chàng trai dân tộc thái đối với cô gái trong cảnh ngộ éo le,đau khổ. Đó là niềm khát vọng mãnh liệt tình yêu tự do và hạnh phúc lứa đôi. – Đoạn trích thể hiện khá đầy đủ đặc điểm nghệ thuật truyện thơ dân gian: lối kể tự sự kết hợp với trữ tình,các biện pháp tu từ so sánh, ẩn dụ điệp từ, ngữ; phép lặp cấu trúc….tạo cho lời tiễn dặn một giọng điệu trữ tình tha thiết mang phong vị văn hoá dân tộc Thái.Có lẽ vì thế mà đồng bào Thái luôn tự hào rằng : Hát tiễn dặn lên , gà ấp phải bỏ ổ, cô gái quên hái rau, anh đi cày quên cày… |
| Hoạt động 3. Hoạt động thực hành Qua việc đọc hiểu văn bản này, em nhận thức gì về quan hệ tình yêu hôn nhân xưa và nay ? – HS thảo luận, phát biểu. GV chuẩn xác kiến thức. | HS trình bày ý kiến của mình một cách hợp lí, thuyết phục, phù hợp chuẩn mực đạo đức |
| Hoạt động 4: Hoạt động ứng dụng |
4. Củng cố
– Tâm trạng của chàng trai và cô gái trong đoạn trích.
– Đặc sắc nghệ thuật của đoạn trích.
5. Dặn dò
– Học bài cũ, học thuộc những câu thơ tiêu biểu.
– Soạn bài : Luyện tập viết đoạn văn tự sự.
Đón đọc phân tích 🔽 Héc-to từ biệt Ăng-đrô-mác 🔽 chi tiết nhất
5+ Mẫu Tóm Tắt Lời Tiễn Dặn Ngắn Gọn
Thohay.vn chia sẻ cho các em học sinh top 5+ mẫu tóm tắt Lời tiễn dặn ngắn gọn nhất, hãy cùng tham khảo để chuẩn bị tài liệu ôn tập hiệu quả nhất.
Tóm Tắt Lời Tiễn Dặn Bằng Sơ Đồ Tư Duy
Tóm Tắt Lời Tiễn Dặn Ngắn Nhất
Tâm trạng chàng trai khi đưa tiễn người yêu đầy quyến luyến, tha thiết. Nổi đau khổ tuyệt vọng của cô gái. Nỗi đau khổ của của đôi bạn tình và tình yêu mãnh liệt của chàng trai dành cho cô gái. Tâm trạng, cử chỉ của chàng trai khi ở nhà chồng cô gái là sự quan tâm, chăm sóc ân cần của chàng trai.
Tóm Tắt Lời Tiễn Dặn Kết Nối Tri Thức Đơn Giản
Cải trang thành người khách đưa cô dâu về nhà chồng, chàng trai đã tranh thủ tâm tình, than vãn với người yêu. Cả hai cùng hẹn thề sẽ tìm mọi các để được ở bên nhau. Thế nhưng, chẳng bao lâu sau đó, nhà chồng bán cô gái vào cửa quan, rồi bị mang ra chợ bán như một món hàng, cuộc đời của cô nổi trôi, lận đận không biết sẽ đi về đâu.
Cuối cùng, cô bị người chồng thứ hai mang ra chợ để đổi lấy mọt nắm lá dong gói bánh. Thật hạnh phúc khi người đổi lấy được cô chính là chàng trai năm xưa. Họ cùng nhau hẹn ước ở bên nhau, sống hạnh phúc cho tới già.
Hướng dẫn 👉 Viết Bài Văn Nghị Luận Phân Tích, Đánh Giá Một Tác Phẩm Văn Học
Tóm Tắt Lời Tiễn Dặn 11 Chân Trời Sáng Tạo
Đoạn trích “Lời tiễn dặn” trích từ truyện thơ “Tiễn dặn người yêu” – câu chuyện về cuộc đời của một đôi trai gái yêu nhau nhưng không dễ dàng được ở bên nhau. Bố mẹ cô gái chê gia đình chàng trai quá nghèo nên đã gả cô cho một người nhà giàu. Mở đầu đoạn trích là những lời chàng trai tâm tình với người yêu trên đường đưa cô về nhà chồng.
Chàng trai khẳng định tình cảm của mình, gợi nhắc lại kỉ niệm xưa và cố gắng lưu giữ những phút giây đẹp đẽ bên cạnh người yêu. Đáp lại lời của chàng trai, cô gái cũng vô cùng tha thiết mong chàng trai ở lại, khẳng định tình yêu thủy chung.
Phần thứ hai của đoạn trích là khi chàng trai tới thăm cô gái, chứng kiến cảnh cô bị nhà chồng đánh đập. Anh ân cần, chăm sóc cô, một lần nữa nhắc về tấm lòng son sắt của mình. Đoạn trích cho thấy quyết tâm bảo vệ tình yêu đôi lứa, ca ngợi khát vọng tự do của con người.
Tóm Tắt Lời Tiễn Dặn Văn 11 Chi Tiết
“Tiễn dặn người yêu” kể về cuộc đời của một đôi trai gái người Thái với tình yêu nồng thắm, keo sơn nhưng lại gặp phải biết bao khó khăn, trở ngại để đến được bên nhau. Mở đầu, truyện kể lại những kỉ niệm gắn bó khi còn nhỏ của một đôi bạn rất thân.
Họ cùng lớn lên bên nhau và dần chớm nở một tình yêu đẹp. Thế nhưng, bố mẹ cô gái chê gia đình chàng trai quá nghèo khổ nên đã ép gả cô cho một người nhà giàu ở bản xa. Chàng trai mang theo nỗi thất tình và buồn thương sang Lào buôn bán với ước mong kiếm đủ vàng bạc để trở về chuộc người yêu. Cuộc sống nơi đất khách quá đỗi khổ cực, gian nan và kiếm tiền chẳng hề dễ dàng. Chàng đành ôm ước vọng tan tành ấy trở về đúng ngày cưới của cô gái.
Cải trang thành người khách đưa cô dâu về nhà chồng, chàng trai tranh thủ tâm tình với người yêu, than vãn về những khổ đau, cay đắng, và cả hai hẹn thề sẽ tìm mọi cách để được ở bên nhau. Thế nhưng, chẳng bao lâu sau, nhà chồng bán cô gái vào cửa quan, rồi cô bị mang ra chợ bán như một món hàng. Cuộc đời cô từ đó nổi trôi, lận đận không biết sẽ đi về đâu. Cuối cùng, cô bị người chồng thứ 2 mang ra chợ để đổi lấy một nắm lá dong gói bánh. Thật may mắn khi người đổi lấy cô chính là chàng trai năm xưa. Họ cùng nhau hẹn ước ở bên nhau và sống hạnh phúc cho tới già.
Đọc thêm cách 👉 Viết Văn Bản Nghị Luận Phân Tích, Đánh Giá Một Tác Phẩm Thơ
6+ Mẫu Phân Tích Lời Tiễn Dặn Hay Nhất
Khám phá ngay top những mẫu phân tích Lời tiễn dặn hay nhất sau đây để có thể học hỏi và rèn luyện thêm kĩ năng viết cho mình.
Phân Tích Lời Tiễn Dặn Theo Bố Cục Đơn Giản
Đoạn trích Lời tiễn dặn mang các đặc điểm của văn học dân gian. Bằng sự kết hợp giữa ngôn ngữ thơ dân gian đậm chất dân ca, giàu cảm xúc, giàu hình ảnh, nhạc điệu và các biện pháp tu từ cùng các hình ảnh quen thuộc, gần gũi với cách suy nghĩ, cảm nhận của người dân tộc Thái.
Đoạn trích đã thành công xây dựng một câu chuyện bằng thơ về tình yêu đầy trắc trở giữa chàng trai và cô gái khi cô gái phải đi lấy chồng và chịu rất nhiều những khổ đau nhà chồng mang lại. Văn bản hướng vào đề tài, chủ đề tình yêu lứa đôi với cốt truyện đi từ gặp gỡ đến thử thách (hoặc tai biến), cuối cùng là đoàn tụ.
Nhân vật trong đoạn trích cũng được phân theo loại (tốt – xấu, thiện – ác), qua những biểu hiện bên ngoài và qua tâm trạng của nhân vật “Anh”, nhân vật xấu, ác ở đây đó là gia đình chồng của cô gái còn nhân vật thiện, tốt là chàng trai và cô gái. Tóm lại, chúng ta cảm nhận một cách tình yêu mãnh liệt, tha thiết, khát khao được bên cạnh người mình yêu của chàng trai.
Phân Tích Bài Thơ Lời Tiễn Dặn Người Yêu Hay Nhất
Trong suốt nhiều thế hệ, tình yêu đôi lứa đã trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho nhiều tác giả, tạo nên nhiều tác phẩm nổi bật. “Tiễn Dặn Người Yêu” là một ví dụ sáng sủa về sự kết hợp giữa thơ và truyện, thể hiện phong cách sáng tạo đặc trưng của người dân tộc Thái. Tác phẩm này khắc họa những gian khổ trong tình yêu và hôn nhân, thường xảy ra như những thách thức trên con đường dẫn tới hạnh phúc. Các nhân vật trong câu chuyện biểu lộ tâm trạng và trải nghiệm của người con trai, người luôn đóng vai trò chủ động trong một cuộc tình sâu sắc và da diết.
Truyện thơ của người dân tộc thường kể một câu chuyện dài qua lời thơ, giúp chúng ta hiểu về phong tục, tập quán và tâm hồn của người dân thiểu số. “Tiễn Dặn Người Yêu” được biến tấu thành 1846 câu thơ nổi tiếng, mô tả câu chuyện tình yêu và hôn nhân của hai nhân vật chính. Câu chuyện này có nhiều tình huống thăng trầm, bao gồm niềm hy vọng vào hạnh phúc, đau khổ khi chia lìa, và sự kiên trì của cả hai trong việc bảo vệ tình yêu. Để hiểu sâu hơn về câu chuyện, chúng ta cần đặt mình vào tác phẩm một cách chân thành và đồng cảm với tình cảm của người con trai, như được thể hiện qua lời tiễn dặn.
Tác giả sử dụng ngôn ngữ hùng vĩ và tường thuật chi tiết để tái hiện hình ảnh và tâm trạng của người con trai. Câu chuyện bắt đầu bằng việc anh tiễn người con gái về nhà chồng. Anh rất cảm nhận mỗi bước đi của cô gái, và mắt anh luôn “ngoái trông” và “ngoảnh lại” khi chia lìa. Những chi tiết như cây rừng, lá ớt, và cả cà đều biểu thị sự thiết tha và nhớ nhung của cô gái trong trái tim anh.
Cảnh tượng này diễn ra khi cô gái đã đến rừng, nơi chàng trai đang chờ đợi. Anh gọi cô gái bằng những từ ngữ ngọt ngào và yêu thương. Anh yêu cô gái và muốn níu kéo thời gian cùng cô gái, dù biết rằng họ phải chia lìa.
Câu chuyện tiếp tục khi chàng trai đã đến nhà chồng của cô gái. Anh chứng kiến cảnh cô bị người chồng đánh đập, và anh biết rằng cô gái sẽ phải trải qua những thời gian khó khăn. Anh ủng hộ và chăm sóc cô gái trong những khoảnh khắc khó khăn nhất của cuộc đời cô.
Anh nói với cô gái rằng họ sẽ gặp nhau lại và tái hợp vào một ngày không xa. Anh yêu cô gái và quyết tâm duy trì tình yêu của họ dù có bất kỳ khó khăn gì. Câu chuyện này thể hiện lòng trung thành và tình yêu đích thực của cả hai người.
Tâm hồn và phong tục hôn nhân của người Thái được thể hiện trong câu chuyện. Câu chuyện kết thúc với một cái kết có hậu, trong đó cả hai người vượt qua mọi khó khăn và tái hợp. Điều này là một minh chứng cho tình yêu và lòng trung thành của họ.
“Tấm lòng, tập tục, và tình yêu của họ là một ví dụ đáng ngưỡng mộ về sự hi sinh và lòng trung thành trong tình yêu.” Câu chuyện này khắc họa một cách rất sinh động tình yêu đôi lứa và sự đoàn kết của họ trong cuộc hôn nhân, cho chúng ta thấy rằng luôn có sự kỳ diệu trong tình yêu và sự trung thành luôn đem lại kết quả tích cực.
Xem thêm 👉 Viết Bài Văn Phân Tích Một Tác Phẩm Văn Học
Phân Tích Bài Thơ Lời Tiễn Dặn Ngắn Nhất
Câu chuyện “Tiễn dặn người yêu” cũng là một ví dụ xuất sắc về thể loại truyện thơ, nơi tình yêu và hôn nhân là trung tâm. Câu chuyện này, thuộc văn hóa của dân tộc Thái, mang đến những tầm nhìn sâu sắc về tình yêu và hôn nhân, và cách mà những khó khăn trong tình yêu và cuộc sống hôn nhân có thể thử thách và đánh thức sự mạnh mẽ bên trong con người.
Trong cuộc sống, có thời điểm tình yêu và hôn nhân đối mặt với nhiều thử thách và khó khăn. Những trắc trở này thường là cơ hội để thể hiện sức mạnh của tình yêu và lòng kiên nhẫn của con người. Cuộc sống đôi khi đầy sóng gió, nhưng những người trong cuộc mới thực sự hiểu và cảm nhận hết được.
Câu chuyện “Tiễn dặn người yêu” là một ví dụ rất rõ nét về cách mà tình yêu có thể vượt qua mọi khó khăn và trở nên vĩ đại hơn trong quá trình đối mặt với những thách thức trong cuộc sống.
Truyện thơ cũng có sức mạnh đặc biệt trong việc diễn đạt tình cảm và tạo ra hình ảnh sống động. Nó thường sử dụng những từ ngữ, hình ảnh và biểu đạt đầy tưởng tượng để kể về những trải nghiệm tinh thần và cảm xúc. Đoạn thơ “Lời tiễn dặn” trong truyện này là một ví dụ tuyệt vời về cách sử dụng ngôn ngữ để thể hiện tình yêu và lòng quyết tâm của nhân vật chàng trai. Nó sử dụng hình ảnh mạch cảm, đau đớn và quyết tâm vượt qua mọi khó khăn.
Câu chuyện này cũng thể hiện sự đoàn kết và tương thân tương ái trong tình yêu. Nhân vật chàng trai không chỉ yêu người con gái mình đắm say mà còn quan tâm và sẵn sàng đối mặt với mọi khó khăn để bảo vệ người yêu. Điều này thể hiện rằng tình yêu không chỉ đơn thuần là tình cảm, mà còn là trách nhiệm và cam kết.
Tổng cộng, “Tiễn dặn người yêu” là một câu chuyện đầy cảm xúc và ý nghĩa về tình yêu và hôn nhân, và cách mà tình yêu có thể vượt qua mọi khó khăn để trở nên vĩ đại hơn. Truyện thơ là một phương tiện xuất sắc để thể hiện những tâm hồn sâu sắc của con người và truyền tải những giá trị tinh thần quý báu cho thế hệ sau.
Phân Tích Lời Tiễn Dặn Cánh Diều Siêu Hay
Trải qua những năm tháng, đề tài về tình yêu đôi lứa đã trở thành một nguồn cảm hứng bất tận cho nhiều tác giả sáng tác nhiều tác phẩm xuất sắc. “Tiễn Dặn Người Yêu” là một ví dụ nổi bật, thể hiện phong cách sáng tác truyện thơ độc đáo của dân tộc Thái.
Tình yêu đôi lứa đôi khi gặp trắc trở và thách thức trong hôn nhân, và điều này thường chỉ thấy rõ qua góc nhìn và tâm trạng của người đàn ông, người chủ động trong mối quan hệ đầy sâu sắc và đầy cảm xúc. Lời tiễn dặn trong tác phẩm này tóm gọn những khía cạnh quan trọng của một tình yêu sâu sắc, được miêu tả một cách chi tiết và thấu đáo.
Truyện thơ của các dân tộc thường là những câu chuyện dài được kể qua lời thơ, thể hiện phong tục tập quán, cũng như tình cảm và lối suy nghĩ của người dân thiểu số. “Tiễn Dặn Người Yêu” với 1846 câu thơ nổi tiếng kể về câu chuyện tình yêu và hôn nhân qua lời của hai nhân vật chính. Câu chuyện này bao gồm nhiều khía cạnh của tình yêu, từ khát vọng hạnh phúc đến đau khổ khi chia lìa, và sự kiên nhẫn và quyết tâm của cặp đôi để bảo vệ tình yêu của họ.
Dưới góc nhìn của người đàn ông, đoạn trích “Lời tiễn dặn” mô tả những suy tư và tâm trạng của anh. Anh phải tiễn đưa người yêu về nhà chồng và chứng kiến cảnh người chồng đánh đập cô. Tâm trạng của anh được miêu tả qua từng từ, từng cảm xúc, tạo nên một hình ảnh sâu sắc của tình yêu và đau khổ.
Trong đoạn trích, việc sử dụng một loạt các hình ảnh như lá cây, rừng, và nước biểu thị sự nhớ thương của cô gái, càng làm cho nội dung trở nên sống động và đầy cảm xúc. Từ ngữ được sử dụng một cách dày đặc và lặp lại, tạo ra một hiệu ứng mạnh mẽ để thể hiện tình cảm của cô gái và mong đợi người yêu quay lại.
Anh chàng cũng được miêu tả là một người rất quan tâm và ân cần, sẵn sàng giúp đỡ cô gái trong những thời điểm khó khăn nhất. Anh quan tâm đến cả con riêng của cô gái và tỏ ra rất chu đáo với nó.
Cuối cùng, đoạn trích “Lời tiễn dặn” kết thúc bằng lời thề nguyện của anh chàng, đặc biệt là lời hứa rằng họ sẽ vượt qua mọi khó khăn và giữ trọn tình yêu của họ, dù có khi họ sẽ già đi. Tình yêu của họ được miêu tả như một điều kì diệu, và đoạn trích kết thúc bằng một hình ảnh trong sáng và trong trẻo, thể hiện niềm tin vào tình yêu vĩnh cửu.
Cuối cùng, đoạn trích này phản ánh tâm hồn và phong tục hôn nhân của người Thái, và cách họ đối mặt với những khó khăn trong tình yêu. Tác phẩm này thể hiện sự trung thành và lòng nhân ái, và là một ví dụ tốt về tình yêu đôi lứa trong văn hóa dân tộc.
Dành tặng bạn những mẫu văn 👉 Phân Tích Một Tác Phẩm Thơ 👉 hay nhất
Phân Tích Lời Tiễn Dặn Chân Trời Sáng Tạo
“Tiễn dặn người yêu” (nguyên văn tiếng Thái: Xống chụ xon xao) là một trích đoạn trong truyện thơ đặc sắc, tiêu biểu nhất của dân tộc Thái giữa một kho tàng văn học các dân tộc thiểu số. Truyện thơ là những truyện dài kể bằng thơ, có sự kết hợp ăn ý, hài hòa giữa hai yếu tố tự sự và trữ tình. Một trong hai chủ đề nổi bật của thể loại này là khát vọng tự do yêu đương và hạnh phúc lứa đôi.
Và cốt truyện mang chủ đề thường trải qua ba cột mốc như sau: Đôi nam nữ yêu nhau tha thiết- Tình yêu bị ngăn cấm rồi tan vỡ, đau khổ – Tìm mọi cách vượt lên tình cảnh ngang trái để được ở cạnh nhau (bằng cách chết cùng nhau hoặc cùng nhau vượt khó khăn để được bên nhau).Và bài thơ “Lời tiễn dặn” có kết thúc theo cách thứ hai.
Một trong những điều đau khổ nhất trong cuộc đời là không thể cùng sống hạnh phúc với người mình yêu. Đó cũng chính là tâm trạng, nỗi khổ tâm của cô gái trong truyện, được chàng trai cảm nhận với cả tấm lòng. Cô gái bịn rịn, lưu luyến, không muốn xa rời người yêu qua những hành động cụ thể:
“Vừa đi vừa ngoảnh lại,
Vừa đi vừa ngoái trông,
Chân bước xa lòng càng đau nhớ.
Em tới rừng ớt ngắt lá ớt ngồi chờ,
Tới rừng cà ngắt lá cà ngồi đợi,
Tới rừng lá ngón ngóng trông”.
Những hành động “ngoảnh lại, ngoái trông” chẳng phải bộc lộ rõ chúng ta đang chờ đợi một ai đó sao? Đúng vậy nàng đang chờ đợi được gặp mặt chàng trước khi trở thành vợ của một người khác. Kèm theo đó, là một loạt hành động tiếp theo (ngắt lá ớt, ngắt lá cà) mục đích duy nhất chỉ là muốn chờ đợi người yêu. Qua mỗi cánh rừng đều dừng lại để ngắt lá, người con gái muốn níu kéo thời gian dài ra, khát khao muốn được gặp lại người yêu thêm chút nữa. Tất cả những điều đó qua ánh mắt, qua hành động thể hiện rõ tâm trạng đau khổ, nỗi lòng xót xa, quyến luyến không muốn rời xa, kết thúc mối tình tuyệt đẹp của mình.
Thông thường, những người khi yêu nhau thì sẽ có một mối tương thông là thần giao cách cảm. Có lẽ, chàng trai cảm nhận được người yêu đang cần mình, như hai người đã hẹn nhau từ trước, chàng trai đã tới những nơi người yêu mình từng đi qua:
“Anh tới nơi, em bẻ lá xanh em ngồi;
Được nhủ đôi câu, anh mới đành lòng quay lại,
Được dặn đôi lời, anh yêu em mới chịu quay đi”.
Lời tiễn dặn nghe sao mà da diết, day dứt quá. Anh cũng như chị, cũng muốn níu dài thêm những giây phút bên nhau nên mới cố tình dặn dò thêm đôi ba câu để được gần chị đôi chút. Ngôn ngữ xưng hô của người Thái nghe sao mà ngọt ngào quá. Anh xưng “anh yêu em ý nói anh yêu của em” và anh cũng gọi chị là “người đẹp anh yêu” ngay từ câu thứ hai của bài thơ, thể hiện tình yêu anh dành cho chị vẫn còn nguyên vẹn, vẫn mặn nồng, sâu sắc dù cho giờ đây chị đã cất bước theo chồng.
Dĩ nhiên khi yêu ai đó ngoài việc muốn được ở bên nhau còn luôn mong muốn lúc nào cũng cảm nhận được có người yêu ở bên để đỡ phải nhung nhớ. Và người Thái cũng thế nên mới có một phong tục như sau:
“Xin hãy cho anh kề vóc mảnh,
Quấn quanh vai ủ lấy hương người,
Cho mai sau lửa xác đượm hơi
Một lát bên em thay lời tiễn dặn!”
Theo phong tục hỏa táng của người dân tộc Thái xưa, khi con người chết đi linh hồn muốn siêu thoát cần có hương của người mà mình yêu thương nhất. Vì thế, chàng trai nghĩ rằng không lấy được người mình yêu coi như rằng cả đời này sẽ không có ai yêu, vì vậy trong giây phút này, khi chàng còn gần nàng thì muốn được quấn lấy, gần sát nàng để mong còn lưu luyến hương thơm của người yêu để sau khi chết sẽ không trở thành kẻ cô đơn, lạc lõng.
Ai mà không mong sau khi lấy được người mình yêu thì có thể cùng nhau xây dựng một tổ ấm viên mãn, hạnh phúc bên bạn đời. Thế nhưng, có mấy người đàn ông nào được như anh, vì yêu chị mà tấm lòng vị tha, bao dung của anh đã vượt cả giới hạn thông thường:
“Con nhỏ hãy đưa anh ẵm,
Bé xinh hãy đưa anh bồng,
Cho anh bế con dòng, đừng ngượng,
Nựng con rồng, con phượng, đừng buồn”.
Mất người yêu đã đành đằng này nhìn người yêu có con với một người khác, mà tình yêu của chàng trai đối với cô gái không hề thuyên giảm, thể hiện qua hành động anh bế bồng đứa con không phải của mình vô cùng nâng niu, âu yếm và đầy tình thương. Có thể thấy, tất cả những gì liên quan đến chị, thì anh vô cùng trân trọng mà hết lòng yêu thương. Sự vị tha, bao dung ấy là bằng chứng cho tình yêu bền vững, kiên định mặc cho giờ đây cô đã tay bồng, tay mang.
Kết thúc phần một, là lời thề nguyền vô cùng chắc chắn với người con gái anh yêu:
“Đôi ta yêu nhau, đợi tới tháng Năm lau nở,
Đợi mùa nước đỏ cá về,
Đợi chim tăng ló hót gọi hè.
Không lấy được nhau mùa hạ, ta sẽ lấy nhau mùa đông,
Không lấy được nhau thời trẻ, ta sẽ lấy nhau khi goá bụa về già”.
Lời thề nguyền vô cùng chắc chắn thể hiện qua thời gian cụ thể, những hình ảnh vô cùng trữ tình ngọt ngào minh chứng cho tình yêu sắt đá của anh dành cho chị. Qua cách lấy mốc thời gian từ đầu đến cuối năm (mùa xuân đến mùa đông) đó chính là một quãng đời người, cụ thể là cuộc đời của anh ngoài chỉ ra sẽ không yêu bất cứ ai khác. T
iếp đến là cột mốc từ “thời trẻ đến khi “góa bụa về già”. Đối với chàng trai việc đến với nhau không bao giờ là muộn, vì thế nếu tuổi thanh xuân không được ở bên nhau thì khi “đầu bạc rang long” ta sẽ đoàn tụ. Bên cạnh đó, tác giả đã sử dụng nghệ thuật điệp cấu trúc “Không lấy được nhau…ta sẽ lấy nhau” khẳng định sự quyết tâm đến cùng, sẽ tìm mọi cách để được ở bên người anh yêu.
Khi yêu người ta luôn mong muốn có thể khiến cho người yêu luôn hạnh phúc. Thế nhưng chàng trai này đã không thể làm được điều đó. Đó chính là nỗi đau khổ, luôn dằn xé trong tâm tư của chàng trai khi chứng kiến cô gái bị đánh đập, hành hạ ngay trước mắt, giờ đây anh chỉ còn có thể làm một việc duy nhất là chăm sóc, an ủi bên cô trong giai đoạn cay đắng này:
Dậy đi em, dậy đi em ơi!
Dậy rũ áo kẻo bọ,
Dậy phủi áo kẻo lấm!
Đầu bù anh chải cho,
Tóc rối đưa anh búi hộ!
Anh chặt tre về đốt gióng đầu,
Chặt tre dày, anh hun gióng giữa,
Lam ống thuốc này em uống khỏi đau”.
Vì muốn một lòng chung thủy son sắt với người yêu, nên có lẽ cô gái đã phản kháng, làm trái với đạo lý của một người con dâu, chỉ để mong bị đuổi, trả về nhà, đoàn tụ với người yêu. Đương nhiên, cô phải trả giá cho những điều đó. Cô bị đánh đập, hành hạ, và bị đối xử như người ở trong nhà. Tất cả những việc cô làm, chàng trai đều hiểu hết, giờ đây trong chàng là một nỗi xót xa, bất lực cùng cực, chỉ còn có thể đứng đằng sau mà vỗ về, an ủi, tận tình chăm sóc sau những trận đòn roi của gia đình chồng.
Không phải chỉ có một mình cô gái đang chiến đấu, đấu tranh để được quay về bên chàng trai, anh muốn nói với cô rằng dù cho có chuyện gì xảy ra thì cô sẽ không một mình, luôn có anh ở bên cô cùng cô vượt qua mọi sóng gió:
“Tơ rối đôi ta cùng gỡ,
Tơ vò ta vuốt lại quay guồng;
Quay lại guồng gỗ tốt cán thuôn,
Về với người ta thương thuở cũ”.
Những hình ảnh “tơ rối ta cùng gỡ, tơ vò vuốt lại” là minh chứng cho câu hứa chàng sẽ cùng người yêu đối mặt mọi sóng gió, luôn là chỗ dựa vững chắc cho cô mỗi khi gặp trắc trở.
Sức chịu đựng của con người là có giới hạn, tức nước thì vỡ bờ. Thực tế quá cay đắng, chàng trai quyết tâm muốn phá vỡ mọi quy tắc, giành lại người yêu được thể hiện qua những hình ảnh về cái chết:
“Chết ba năm hình còn treo đó;
Chết thành sông, vực nước uống mát lòng,
Chết thành đất, mọc dây trầu xanh thắm,
Chết thành bèo, ta trôi nổi ao chung,
Chết thành muôi, ta múc xuống cùng bát”.
Chết là khi con người ta đã tới bước đường cùng, không thể làm gì được nữa, quá bức xúc với hiện thực cuộc sống. Nhưng cặp đôi này lại không lựa chọn phương án đó mà trái ngược là thái độ quyết tâm sống hạnh phúc, sống mạnh mẽ, cùng nhau phá vỡ rào cản xã hội phong kiến khắt khe để đi đến con đường tình yêu của hai người. Sử dụng hình ảnh cái chết, chỉ để càng khẳng định sức sống mãnh liệt, muốn đoàn tụ bên nhau của hai người.
“Có công mài sắt, có ngày nên kim”. Kiên trì mài giũa tình yêu cùng với niềm tin tưởng tuyệt đối sẽ đem đến niềm tin về cái kết có hậu như một câu chuyện cổ tích ngọt ngào:
Đôi ta yêu nhau, tình Lú – Ủa mặn nồng,
Lời đã trao thương không lạc mất;
Như bán trâu ngoài chợ,
Như thu lúa muôn bông.
Lòng ta thương nhau trăm lớp nghìn trùng,
Bền chắc như vàng, như đá.
Yêu nhau, yêu trọn đời gỗ cứng,
Yêu nhau, yêu trọn kiếp đến già,
Ta yêu nhau tàn đời gió, không rung không chuyển,
Người xiểm xui, không ngoảnh không nghe”.
Bằng biện pháp tu từ so sánh, tác giả đã khiến cho ta thêm biết được các phong tục, tập quán vô cùng đặc sắc của người Thái, và những câu chuyện tình yêu ngọt ngào của các cặp đôi dân tộc Thái. Sau bao sóng gió, nỗ lực giành lấy hạnh phúc, cuối cùng hai người đã đoàn tụ, được sống bên nhau trọn vẹn. Sức mạnh tình yêu chân chính sẽ khiến cho họ có một kết thúc vô cùng có hậu.
Cái kết của họ chính là niềm tin vào một tình yêu chân chính. Nó có thể khiến những điều tưởng chừng không thể thành có thể. Họ sẽ cùng nhau vượt qua mọi gian nan, biến cố của cuộc đời này để nhận lại những gì xứng đáng nhất. Chàng trai thực hiện được đúng lời hứa của mình bằng tất cả lòng yêu thương, sự tin tưởng, ý chí kiên định với tình yêu sắt đá của hai người.
Câu chuyện của hai người là một bằng chứng sống của niềm tin vào tình yêu chân chính trong xã hội xưa khắc nghiệt. Thông qua đó, đoạn trích còn phản ánh một hiện thực khắc nghiệt chính là những phong tục, tập quán cổ hủ, lạc hậu khi xưa khiến cho tình yêu chân chính bị ngăn cấm, làm cho nhiều mối tình bị tan vỡ vì những định kiến khắt khe và vô lý của xã hội phong kiến miền núi. Đồng thời tác giả bày tỏ tiếng nói, khát vọng được tự do yêu đương, tự quyết định bạn đời, cuộc sống hôn nhân của các cặp đôi người Thái.
Tham khảo mẫu 👉 Nghe Và Tóm Tắt Nội Dung Thuyết Trình Về Một Tác Phẩm Thơ
Phân Tích Lời Tiễn Dặn Lớp 11 Đặc Sắc
Từ lâu đề tài về tình yêu đôi lứa đã trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho nhiều tác giả sáng tác được nên nhiều tác phẩm hay. Tiễn dặn người yêu cũng là một trong số đó, tác phẩm nổi bật về phong cách sáng tác truyện thơ kết hợp rất nổi tiếng của dân tộc Thái. Những trắc trở trong tình yêu, trong hôn nhân đôi khi như thử thách nằm trên con đường dài dẫn đến hạnh phúc, mà chính những con người trong cuộc mới cảm nhận hết, đặc biệt tâm trạng từ phía người con trai – vế chủ động trong một cuộc tình mang đầy sâu sắc, da diết, được miêu tả rõ qua đoạn trích lời tiễn dặn.
Truyện thơ của các dân tộc chính là một câu chuyện dài kể qua lời thơ, phản ánh cho ta hiểu được nhiều phong tục tập quán, cũng như lối suy nghĩ, tình cảm của người đồng bào thiểu số.
Tiễn dặn người yêu,được dịch cụ thể thành 1846 câu thơ, rất nổi tiếng, kể lại câu chuyện tinh yêu – hôn nhân qua lời của 2 nhân vật chính, trong câu chuyện có nhiều diễn biến tương ứng như mỗi quãng đường thăng trầm trong tình yêu của họ bao gồm cả những khát vọng hạnh phúc, nỗi đớn đau khi tình yêu bị chia lìa và cuộc đấu tranh kiên trì, quyết liệt của hai người để bảo vệ tình yêu, ta phải đặt mình vào trong tác phẩm một cách chân thành mới mong hiểu được biết cảm thông được với những biểu hiện mong ngóng người yêu ,cử chỉ ân cần, âu yếm và lời thề nguyền son sắt giữ trọn tình yêu của chàng trai.
Đoạn trích này đặc biệt hoàn toàn là lời của chàng trai, cùng tâm trạng đau đớn trên đường tiễn cô gái về nhà chồng, phải chứng kiến cảnh cô bị chính người chồng đánh đập, hình ảnh cô gái hiện lên gián tiếp trong lời nói chân thành của anh.
Khi đọc ngay từ đầu hình ảnh quay chậm miêu tả hị qua lời anh rõ nét, luôn trong trạng thái níu kéo cho thời gian dài ra, cố trì hoãn những bước đi về nhà người chồng mà chị không hề muốn sống chung, mỗi chữ, chân bước đi mà đầu “còn ngoảnh lại” mắt còn “ngoái trông anh”, chân bước càng xa thì lòng càng đau đớn, mỗi cảnh rừng nàng qua đều biểu hiện sự tha thiết nhớ người yêu cũ, muốn gặp.
Em tới rừng ớt ngắt lá ớt ngồi chờ,
Tới rừng cà ngắt lá cà ngồi đợi,
Tới rừng lá ngón ngóng trông.
Các từ ngữ được dùng với độ dày đặc, lặp đi lặp lại như biểu hiện tính đau khổ, nỗi lòng nhớ thương của cô gái, mãi mong người yêu nhưng chẳng thấy anh.
Rồi anh cũng tới, sau bao nỗ lực của cô gái, vì họ hiểu nhau, vì họ như hẹn ước với nhau:
Anh tới nơi, em bẻ lá xanh em ngồi;
Được nhủ đôi câu, anh mới đành lòng quay lại,
Được dặn đôi lời, anh yêu em mới chịu quay đi.
Lúc tiễn đưa này, anh – người đàn ông dân tộc Thái ấy, cử chỉ thân mật, tình cảm tuyệt vời, trước người con gái mình yêu, hoàn cảnh éo le hiện tại, anh cũng như chị, cũng muốn níu kéo thời gian giây phút ngắn ngủi được ở bên chị, Anh đòi hỏi với mong muốn tha thiết phải được dặn chị đôi lời mới chịu quay gót, phải dặn dù chẳng được nói chuyện nhiều như lúc xưa kia nhưng vì anh luôn cảm thấy chỉ hiểu mình, tin tưởng nhau tuyệt đối như ngày nào nên dù có dặn đôi câu cũng đã yên lòng quay gót đi.
Ngôn ngữ xưng hô trong dân ca Thái và trong tiễn dặn người yêu sao mà ngọt ngào, mở đầu đoạn trích Anh gọi chị là “người đẹp anh yêu”, đến lúc gặp được chị là một câu tự xưng “anh yêu của em” khẳng định tình yêu trong Anh vẫn nồng nàn, thắm thiết.
Phong tục của người Thái cũng lại vang lên đầy tính tình cảm, được nhắc đến trong hoàn cảnh này như sự suy nghĩ sâu xa cho tương lai hai đứa, đến một ngày mà viễn cảnh ấy u ám – là cái ngày một trong hai người chết đi:
Xin hãy cho anh kề vóc mảnh,
Quấn quanh vai ủ lấy hương người,
Cho mai sau lửa xác đượm hơi,
Một lát bên em thay lời tiễn dặn!
Dù nhận thức hoàn cảnh hiện tại không hề chấp nhận, cho phép được hành động thân mật táo bạo của anh với chị, nhưng anh vẫn bất chấp, nhất mực, luôn muốn “kề vóc mảnh” gợi ra được sự mảnh mai, nhưng đầy kiêu sa, đẹp tuyệt của người con gái Thái muốn tìm về cái sự thủy chung đâu có gì là sai, anh suy nghĩ không lấy được nhau, có nghĩa không có ai thân yêu suốt cả cuộc đời nhưng vì có hơi hương da thịt người yêu ngay lúc này, mà khi chết xác sẽ cháy đượm, vong hồn được siêu thoát, không còn là kẻ cô đơn.
Tình cảm của người con trai ấy thật cao cả, đáng quý, không những chỉ yêu mình chị, còn dành cả tình yêu luôn cả đứa con riêng của cô gái. Vì hoàn cảnh éo le, nàng phải chấp nhận tình cảm, cũng như đứa con mà tạo thành bởi một cuộc tình không có cảm xúc, lạnh nhạt với người chồng hiện tại. Anh vẫn bao dung, trân trọng cô, anh nựng đứa con của người yêu như chính đưa con ruột của mình.
Con nhỏ hãy đưa anh ẵm,
Bé xinh hãy đưa anh bồng,
Cho anh bế con dòng, đừng ngượng,
Nựng con rồng, con phượng, đừng buồn.
Tiếng nựng kia dù chân thành nhưng làm sao có thể tránh sự đau lòng, ai oán, khi tình yêu đến mà không được cùng nhau đi đến cuối cuộc đời, không được cùng nhau xây dựng một gia đình hạnh phúc, những đàn con thơ. Vậy nên chàng đã thốt ra lời thề nguyện chan chứa tình cảm, đầy sự quyết tâm về tình yêu sự sắt đá của cả hai người:
“Đôi ta yêu nhau, đợi tới tháng Năm lau nở,
Đợi mùa nước đỏ cá về, Đợi mùa chim tăng ló gọi hè.
Không lấy được nhau mùa hạ, ta sẽ lấy nhau mùa đông,
Không lấy được nhau thời trẻ, ta sẽ lấy nhau khi góa bụa về già’’.
Đây cũng như là ý chính chủ đạo bao bọc của bài thơ, ý thơ hay dào cảm xúc. Có Thời gian cụ thể, bằng cả sự chân thành, tứ thơ bay bổng, lay động mà chân thật, gắn với hai mùa đầu và cuối trong một năm cũng tương tự như là đời người, dù không thể trọn vẹn tình yêu nơi tuổi thanh xuân trẻ trung, nồng nhiệt kia, nhưng tình yêu thì sẽ chẳng bao giờ là muộn để tiếp nối lại, để tạo nên gia đình hạnh phúc của hai người.
Dù có khi đến tàn phai theo năm tháng họ đều đã về già nhưng sự chờ đợi nhau dù bao nhiêu lâu” tháng năm lau nở”, “nước đỏ cá về”, “chim tăng ló gọi hè”, tình yêu trong sáng ấy không bao giờ bị dập tắt như chính lời thề nguyền ngày nào.
Sự thủy chung son sắt trong tình yêu còn được thể hiện qua đoạn hai những ngày mà chàng trai còn lưu lại ở nhà chồng cô. Là người chứng kiến cảnh người chồng mới đánh đập, hành hạ cô ngã lăn quay bên cối gạo, khi cô trở thành một người khác luôn vì muốn sống trọn với lời thề nguyền cùng chàng, cô đã hóa mình thành một con người sống phản kháng không cam lòng với sự sắp đặt, giả bộ làm những việc để nhà chồng chán ngấy, ghét kinh mình, rồi cô cũng phải lâm vào cái tình cảnh quen thuộc bị đối xử thậm tệ không khác gì người ở cho nhà chồng, chàng trai ấy hiểu hết, đồng cảm, an ủi, chăm sóc cô trong giây phút cô tuyệt vọng nhất.
“Dậy đi em, dậy đi em ơi!
Dậy rũ áo kẻo bọ,
Dậy phủi áo kẻo lấm!
Đầu bù anh chải cho,
Tóc rối đưa anh búi hộ!
Anh chặt tre về đốt gióng đầu,
Chặt tre dày, anh hun gióng giữa,
Lam ống thuốc này em uống khỏi đau.
Anh vực cô dậy không chỉ về thể xác, còn về cả tinh thần, giúp cô có ý chỉ, nghị lực để sống tiếp quãng đường khó khăn này, còn cho nàng hiểu và nhớ rằng dù có chuyện gì xảy ra chàng vẫn luôn bên cạnh ủng hộ, cùng nàng vượt qua mọi chuyện.
“Tơ rối đôi ta cùng gỡ
Tơ vò ta vuốt lại quay guồng”
Quay lại guồng gỗ tốt cán thuôn,
Về với người ta thương thuở cũ.”
Đoạn thơ này kế tiếp bằng những hình ảnh bi thương- cái chết nhưng một lần nữa khẳng định lại cái quyết tâm kia, lòng dạ, ý chí của anh và cô đầy sự đồng lòng, sự sống mạnh mẽ vực lại tình yêu, không chấp nhận thực tại:
“Chết ba năm hình còn treo đó;
Chết thành sông, vực nước uống mát lòng,
Chết thành đất, mọc dây trầu xanh thắm,
Chết thành bèo, ta trôi nổi ao chung,
Chết thành muôi, ta múc xuống cùng bát,
Chết thành hồn, chung một mái, song song.”
Cái sự trân trọng tình yêu chính là cái kết đẹp nhất cho bức tranh này, bằng sự sử dụng phương pháp so sánh dù đơn giản nhưng có sự chọn lọc kĩ càng, biểu hiện đa dạng, nói lên được biết bao nhiêu phong tục, bản sắc văn hóa, thiên nhiên hữu tình của người Thái
Đôi ta yêu nhau, tình Lú – Ủa mặn nồng
Lời đã trao thương không lạc mất;
Như bán trâu ngoài chợ,
Như thu lúa muôn bông.
Lòng ta thương nhau trăm lớp nghìn trùng,
Bền chắc như vàng, như đá.
Toàn bộ đoạn trích có sự sử dụng thành thạo nhiều yếu tố nghệ thuật hấp dẫn, phương pháp diễn tả trùng điệp, lỗi kể chuyện xen lẫn tả thơ cuốn hút. Tạo nên sự cân đối nhịp nhàng, hài hòa về nhạc điệu bộc lộ được sự ân cần, tận tình của người con trai dành cho người yêu xứng đáng, trọn vẹn, hành động xót xa, ân cần, đầy thương cảm, vang mãi trong ta lời thề nguyện tình yêu.
Quả đúng vậy, kết thúc câu chuyện chính là một cái kết rất dân gian, rất có hậu, họ cùng nhau vượt qua số phận khắc nghiệt, đoàn tụ lại, làm lại cuộc đời mới có nhau dù khi cả hai đã không còn trẻ trung, chàng trai đã giữ đúng lời hứa với cô gái ngày nào, bằng chính lòng chân thành, lòng chung thủy, sự cao thượng. Sự trong sáng, chân chính của họ đã làm cho chúng ta một lần nữa tin rằng luôn có sự kì diệu trong cuộc sống này.
Tâm hồn, tập tục hôn nhân của người Thái xưa có thể nói được phản ánh phần nào qua những câu tiễn dặn, cũng vì lí do hoàn cảnh khó, cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy là nguyên nhân đầu tiên dẫn đến bao nhiêu sự chia ly, bi đát, đau thương của vô vàn các cuộc tình đẹp như thơ.
Lời tiễn dặn cũng mang ý nghĩa sâu xa là sự tố cáo lên những cổ hủ, tập quán lạc hậu của người dân, đã làm họ dần mất dần đi sự tự do trong tình yêu, mất tính phản kháng. Vậy nên mỗi chàng trai, cô gái có được những cái khát vọng mạnh mẽ giải phóng trong tình yêu, bất chấp ngăn cản như hai nhân vật chính trong Tiễn Dặn Người Yêu thật là đáng để chúng ta phải học tập, ngưỡng mộ, đồng cảm.
Chia sẻ đến bạn những bài văn mẫu về 👉 Phân Tích Một Tác Phẩm Truyện