Bài Học Đường Đời Đầu Tiên [Nội Dung Tác Phẩm Phân Tích]

Bài Học Đường Đời Đầu Tiên ❤️️ Nội Dung Tác Phẩm, Phân Tích ✅ Tổng Hợp Sơ Đồ Tư Duy, Xuất Xứ Và Hoàn Cảnh, Giá Trị Tác Phẩm.

Nội Dung Truyện Bài Học Đường Đời Đầu Tiên

Đoạn trích Bài học đường đời đầu tiên được trích trong chương I, trong tập truyện Dế Mèn phiêu lưu ký của nhà văn Tô Hoài. Chia sẻ cho bạn đọc nội dung truyện Bài học đường đời đầu tiên bên dưới.

Bởi tôi ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực nên tôi chóng lớn lắm. Chẳng bao lâu, tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng. Đôi càng tôi mẫm bóng. Những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt. Thỉnh thoảng, muốn thử sự lợi hại của những chiếc vuốt, tôi co cẳng lên, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ. Những ngọn cỏ gẫy rạp, y như có nhát dao vừa lia qua. Đôi cánh tôi, trước kia ngắn hủn hoẳn, bây giờ thành cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi. Mỗi khi tôi vũ lên, đã nghe tiếng phành phạch giòn giã. Lúc tôi đi bách bộ thì cả người tôi rung rinh một màu nâu bóng mỡ soi gương được và rất ưa nhìn. Đầu tôi to ra và nổi từng tảng, rất bướng. Hai cái răng đen nhánh lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc. Sợi râu tôi dài và uốn cong một vẻ rất đỗi hùng dũng. Tôi lấy làm hãnh diện với bà con về cặp râu ấy lắm. Cứ chốc chốc tôi lại trịnh trọng và khoan thai đưa cả hai chân lên vuốt râu.

Tôi đi đứng oai vệ. Mỗi bước đi, tôi làm điệu dún dẩy các khoeo chân, rung lên rung xuống hai chiếc râu. Cho ra kiểu cách con nhà võ. Tôi tợn lắm. Dám cà khịa với tất cả mọi bà con trong xóm. Khi tôi to tiếng thì ai cũng nhịn, không ai đáp lại. Bởi vì quanh quẩn, ai cũng quen thuộc mình cả.

Không nói, có lẽ họ nể hơn là sợ. Nhưng tôi lại tưởng thế là không ai dám ho he. Ấy vậy, tôi cho là tôi giỏi. Những gã xốc nổi thường lầm cử chỉ ngông cuồng là tài ba. Tôi đã quát mấy chị Cào Cào ngụ ngoài đầu bờ, khiến mỗi lần thấy tôi đi qua, các chị phải núp khuôn mặt trái xoan dưới nhánh cỏ, chỉ dám đưa mắt lên nhìn trộm. Thỉnh thoảng, tôi ngứa chân đá một cái, ghẹo anh Gọng Vó lấm láp vừa ngơ ngác dưới đầm lên. Tôi càng tưởng tôi là tay ghê gớm, có thể sắp đứng đầu thiên hạ rồi.

Chao ôi, có biết đâu rằng: hung hăng, hống hách láo chỉ tổ đem thân mà trả nợ cho những cử chỉ ngu dại của mình thôi. Tôi đã phải trải cảnh như thế. Thoát nạn rồi, mà còn ân hận quá, ân hận mãi. Thế mới biết, nếu đã trót không suy tính, lỡ xảy ra những việc dại dột, dù về sau có hối cũng không thể làm lại được.

Câu chuyện ân hận đầu tiên mà tôi ghi nhớ suốt đời.

Bên hàng xóm tôi có cái hang của Dế Choắt. Dế Choắt là tên tôi đã đặt cho nó một cách chế giễu và trịch thượng thế. Choắt nọ có lẽ cũng trạc tuổi tôi. Nhưng vì Choắt bẩm sinh yếu đuối nên tôi coi thường và gã cũng sợ tôi lắm.

Cái chàng Dế Choắt, người gầy gò và dài lêu nghêu như một gã nghiện thuốc phiện. Đã thanh niên rồi mà cánh chỉ ngắn củn đến giữa lưng, hở cả mạng sườn như người cởi trần mặc áo gi-lê. Đôi càng bè bè, nặng nề, trông đến xấu. Râu ria gì mà cụt có một mẩu và mặt mũi thì lúc nào cũng ngẩn ngẩn ngơ ngơ. Đã vậy tính nết lại ăn xổi ở thì (thật chỉ vì ốm đau luôn, không làm được), có một cái hang ở cũng chỉ bới nông sát mặt đất, không biết đào sâu rồi khoét ra nhiều ngách như hang tôi.

Một hôm, tôi sang chơi, thấy trong nhà luộm thuộm, bề bộn, tôi bảo :

– Sao chú mày sinh sống cẩu thả quá như thế! Nhà cửa đâu mà tuềnh toàng. Ngộ có kẻ nào phá thì thật chú chết ngay đuôi! Này thử xem: khi chú chui vào tổ, lưng chú phải lồm cồm đụng sát lên tận mặt đất, làm cho ai trên vệ cỏ nhìn sang cũng biết chú đương đi đứng chỗ nào trong tổ. Phỏng thử có thằng chim Cắt nó nhòm thấy, nó tưởng mồi, nó mổ một phát, nhất định trúng giữa lưng chú, thì chú có mà đi đời! Ôi thôi, chú mày ơi! Chú mày có lớn mà chẳng có khôn.

Ngẫm ra thì tôi chỉ nói lấy sướng miệng tôi. Còn Dế Choắt than thở thế nào, tôi cũng không để tai. Hồi ấy, tôi có tính tự đắc, cứ miệng mình nói tai mình nghe chứ không biết nghe ai, thậm chí cũng chẳng để ý có ai nghe mình không.

Dế Choắt trả lời tôi bằng một giọng rất buồn rầu:

– Thưa anh, em cũng muốn khôn nhưng khôn không được. Đụng đến việc là em thở rồi, không còn hơi sức đâu mà đào bới nữa. Lắm khi em cũng nghĩ nỗi nhà cửa như thế này là nguy hiểm, nhưng em nghèo sức quá, em đã nghĩ ròng rã hàng mấy tháng cũng không biết làm như thế nào. Hay là bây giờ em nghĩ thế này… Song anh có cho phép nói em mới dám nói…

Rồi Dế Choắt loanh quanh, băn khoăn. Tôi phải bảo:

– Được, chú mình cứ nói thẳng thừng ra nào.

Dế Choắt nhìn tôi mà rằng:

– Anh đã nghĩ thương em như thế thì hay là anh đào giúp cho em một cái ngách sang bên nhà anh phòng khi tắt lửa tối đèn có đứa nào đến bắt nạt thì em chạy sang…

Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài. Rồi, với bộ điệu khinh khỉnh, tôi mắng:

– Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ! Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi! Đào tổ nông thì cho chết!

Tôi về, không một chút bận tâm.

Một buổi chiều, tôi ra đứng cửa hang như mọi khi, xem hoàng hôn xuống.

Mấy hôm nọ, trời mưa lớn, trên những hồ ao quanh bãi trước mặt, nước dâng trắng mênh mông. Nước đầy và nước mới thì cua cá cũng tấp nập xuôi ngược, thế là bao nhiêu cò, sếu, vạc, cốc, le, sâm cầm, vịt trời, bồ nông, mòng, két ở các bãi sông xơ xác tận đâu cũng bay cả về vùng nước mới để kiếm mồi. Suốt ngày, họ cãi cọ om bốn góc đầm, có khi chỉ vì tranh một mồi tép, có những anh Cò gầy vêu vao ngày ngày bì bõm lội bùn tím cả chân mà vẫn hếch mỏ, chẳng được miếng nào. Khổ quá, những kẻ yếu đuối, vật lộn cật lực thế mà cũng không sống nổi. Tôi đứng trong bóng nắng chiều toả xuống ánh nước cửa hang mà suy nghĩ việc đời như thế.

Bỗng thấy chị Cốc từ dưới mặt nước bay lên, đến đậu gần hang tôi, cách có mấy bước. Chừng rớ được món nào, vừa chén xong, chị ta tìm đến đứng chỗ mát rỉa lông, rỉa cánh và chùi mép.

Tính tôi hay nghịch ranh. Chẳng bận đến tôi, tôi cũng nghĩ mưu trêu chị Cốc. Tôi cất tiếng gọi Dế Choắt. Nghe tiếng thưa, tôi hỏi:

– Chú mình muốn cùng tớ đùa vui không?

– Đùa trò gì? Em đương lên cơn hen đây! Hừ hừ…

– Đùa chơi một tí.

– Hừ… hừ… Cái gì thế?

– Con mụ Cốc kia kìa.

Dế Choắt ra cửa, hé mắt nhìn chị Cốc. Rồi hỏi tôi:

– Chị Cốc béo xù đứng trước cửa nhà ta ấy hả?

– Ừ.

– Thôi thôi… hừ hừ… Em xin vái cả sáu tay. Anh đừng trêu vào… Anh phải sợ…

Tôi quắc mắt:

– Sợ gì ? Mày bảo tao sợ cái gì ? Mày bảo tao còn biết sợ ai hơn tao nữa!

– Thưa anh, thế thì… hừ hừ… em xin sợ. Mời anh cứ đùa một mình thôi.

Tôi lại mắng Dế Choắt và bảo:

– Giương mắt ra xem tao trêu con mụ Cốc đây này.

Tôi rình đến lúc chị Cốc rỉa cánh quay đầu lại phía cửa tổ tôi, tôi cất giọng véo von:

Cái Cò, cái Vạc, cái Nông
Ba cái cùng béo, vặt lông cái nào?
Vặt lông cái Cốc cho tao
Tao nấu, tao nướng, tao xào, tao ăn.

Chị Cốc thoạt nghe tiếng hát từ trong đất văng vẳng lên, không hiểu như thế nào, giật nẩy hai đầu cánh, muốn bay. Đến khi định thần lại, chị mới trợn tròn mắt, giương cánh lên, như sắp đánh nhau. Chị lò dò về phía cửa hang tôi, hỏi:

– Đứa nào cạnh khoé gì tao thế? Đứa nào cạnh khoé gì tao thế?

Tôi chui tọt ngay vào hang, lên giường nằm khểnh bắt chân chữ ngũ. Bụng nghĩ thú vị: “Mày tức thì mày cứ tức, mày ghè vỡ đầu mày ra cho nhỏ đi, nhỏ đến đâu thì mày cũng không chui nổi vào tổ tao đâu!”.

Một tai hoạ đến mà đứa ích kỉ thì không thể biết trước được. Đó là: không trông thấy tôi, nhưng chị Cốc đã trông thấy Dế Choắt đang loay hoay trong cửa hang. Chị Cốc liền quát lớn:

– Mày nói gì?

– Lạy chị, em nói gì đâu!

Rồi Dế Choắt lủi vào.

– Chối hả? Chối này! Chối này!

Mỗi câu “Chối này” chị Cốc lại giáng một mỏ xuống. Mỏ Cốc như cái dùi sắt, chọc xuyên cả đất. Rúc trong hang mà bị trúng hai mỏ, Choắt quẹo xương sống, lăn ra kêu váng. Núp tận đáy đất mà tôi cũng khiếp, nằm im thin thít. Nhưng đã hả cơn tức, chị Cốc đứng rỉa lông cánh một lát nữa rồi lại bay là xuống đầm nước, không chút để ý cảnh khổ đau vừa gây ra.

Biết chị Cốc đi rồi, tôi mới mon men bò lên. Trông thấy tôi, Dế Choắt khóc thảm thiết.

Tôi hỏi một câu ngớ ngẩn:

– Sao? Sao?

Choắt không dậy được nữa, nằm thoi thóp. Thấy thế, tôi hốt hoảng quỳ xuống, nâng đầu Choắt lên mà than rằng:

– Nào tôi đâu biết cơ sự lại ra nông nỗi này! Tôi hối lắm! Tôi hối hận lắm! Anh mà chết là chỉ tại cái tội ngông cuồng dại dột của tôi. Tôi biết làm thế nào bây giờ?

Tôi không ngờ Dế Choắt nói với tôi một câu như thế này:

– Thôi, tôi ốm yếu quá rồi, chết cũng được. Nhưng trước khi nhắm mắt, tôi khuyên anh: ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn rồi cũng mang vạ vào mình đấy.

Thế rồi Dế Choắt tắt thở. Tôi thương lắm. Vừa thương vừa ăn năn tội mình. Giá tôi không trêu chị Cốc thì đâu đến nỗi Choắt việc gì. Cả tôi nữa, nếu không nhanh chân chạy vào hang thì tôi cũng chết toi rồi.

Tôi đem xác Dế Choắt đến chôn ở một vùng cỏ bùm tum. Tôi đắp thành nấm mộ to. Tôi đứng lặng giờ lâu, nghĩ về bài học đường đời đầu tiên.

Đừng vội bỏ lỡ phân tích ✨ Bài Thơ Đợi Mẹ [Vũ Quần Phương] ✨ Giá Trị Nội Dung Và Nghệ Thuật

Tóm Tắt Bài Học Đường Đời Đầu Tiên

Có thể bạn sẽ cần bản tóm tắt Bài học đường đời đầu tiên ngắn gọn.

Dế Mèn là một chú dế cường tráng bởi biết ăn uống điều độ. Tuy nhiên, cậu chàng lại có tính kiêu căng, luôn nghĩ mình “có thể sắp đứng đầu thiên hạ”. Dế Mèn luôn coi thường những người xung quanh, đặc biệt là Dế Choắt – người bạn hàng xóm gầy gò và yếu ớt.

Một lần, Dế Mèn bày trò trêu chị Cốc khiến cho Dế Choắt phải chịu oan. Choắt bị chị Cốc mổ đến kiệt sức. Trước khi chết, Choắt khuyên Dế Mèn bỏ thói kiêu căng của mình. Dế Mèn vô cùng ân hận và nhận ra bài học đường đời đầu tiên của mình.

Về Tác Giả Tô Hoài

Đừng bỏ lỡ một số thông tin chính về tác giả Tô Hoài.

• Tô Hoài (1920 – 2014), tên khai sinh là Nguyễn Sen.
• Tô Hoài sinh ra tại quê nội ở thị trấn Kim Bài, huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Đông cũ. Tuy nhiên, ông lớn lên ở quê ngoại là làng Nghĩa Đô, huyện Từ Liêm, phủ Hoài Đức, tỉnh Hà Đông (nay thuộc phường Nghĩa Đô, quận Cầu Giấy, Hà Nội).
• Ông có vốn hiểu biết phong phú, sâu sắc về phong tục, tập quán của nhiều vùng khác nhau trên đất nước ta.
• Sáng tác của ông thiên về diễn tả những sự thật đời thường.
• Các tác phẩm của ông thuộc nhiều thể loại khác nhau như truyện ngắn, truyện dài, hồi ký, kịch bản phim, tiểu luận…
• Năm 1996, ông được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.
• Một số tác phẩm tiêu biểu:
  • Dế Mèn phiêu lưu ký (truyện dài, 1941)
  • O chuột (tập truyện ngắn, 1942)
  • Cỏ dại (hồi ký, 1944)
  • Truyện Tây Bắc (tập truyện, 1953)
  • Tự truyện (1978)
  • Quê nhà (tiểu thuyết, 1981)
  • Cát bụi chân ai (hồi ký, 1992)
  • Chiều chiều (tiểu thuyết, 1999)
  • Chuyện cũ Hà Nội (ký sự, 2010)…

Chia sẻ cho bạn đọc tác phẩm 🌟 Bài Học Từ Cây Cau 🌟 Khám Phá Nội Dung, Nghệ Thuật, Phân Tích

Về Tác Phẩm Dế Mèn Phiêu Lưu Ký

Về tác phẩm Dế Mèn phiêu lưu ký, đây là tác phẩm văn xuôi đặc sắc và nổi tiếng nhất của nhà văn Tô Hoài viết về loài vật, dành cho lứa tuổi thiếu nhi.

“Dế Mèn phiêu lưu ký” có thể tạm dịch là “Ghi chép về cuộc đời trôi dạt của Dế Mèn” (“phiêu lưu” ở đây có nghĩa là “trôi dạt”, không phải là “mạo hiểm” theo cách dùng từ của người Việt Nam).

Truyện gồm 10 chương, kể về những cuộc phiêu lưu của Dế Mèn qua thế giới muôn màu muôn vẻ của những loài vật nhỏ bé.

• Chương 1 kể về bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn.
• Chương 2 tới chương 9 kể về những cuộc phiêu lưu của Mèn, cùng người bạn đường là Dế Trũi.
• Chương 10 kể về việc Mèn cùng Trũi về nhà và nghỉ ngơi, dự tính cuộc phiêu lưu mới.

“Bài học đường đời đầu tiên” là chương đầu tiên của truyện, đã miêu tả rõ nét cả ngoại hình và tính cách của Dế Mèn, đồng thời đó cũng là câu chuyện về bài học đầu tiên của Dế Mèn.

Xuất Xứ Và Hoàn Cảnh Sáng Tác Bài Học Đường Đời Đầu Tiên

Cùng khám phá xuất và hoàn cảnh sáng tác Bài học đường đời đầu tiên nhé.

• Bài học đường đời đầu tiên trích trong chương I của truyện Dế Mèn phiêu lưu kí.
• Tên của đoạn trích do người biên soạn SGK đặt.
• Dế Mèn phiêu lưu kí được in lần đầu năm 1941, là tác phẩm đặc sắc nhất và nổi tiếng nhất của nhà văn Tô Hoài dành cho lứa tuổi thiếu nhi. Truyện gồm mười chương, kể về cuộc phiêu lưu của nhân vật chính là chú Dế Mèn.

Tìm hiểu thêm tác phẩm 🌷 Mùa Phơi Sân Trước 🌷 phân tích đầy đủ nhất

Ý Nghĩa Nhan Đề Tác Phẩm Bài Học Đường Đời Đầu Tiên

Ý nghĩa nhan đề tác phẩm Bài học đường đời đầu tiên như sau:

“Bài học đường đời đầu tiên” là cách đặt tên nhan đề theo chi tiết đặc sắc trong đoạn trích. Nhan đề này nêu lên bài học có ý nghĩa đầu tiên trong chặng đường Dế Mèn bước ra ngoài đời. Vấp ngã đầu tiên bao giờ cũng đau đớn nhất nhưng thấm thía nhất nhưng sẽ là bài học không thể quên trong cuộc đời mỗi người.

Bố Cục Văn Bản Bài Học Đường Đời Đầu Tiên

Bố cục văn bản Bài học đường đời đầu tiên bao gồm 4 phần chính:

• Phần 1. Từ đầu đến “cũng không thể làm lại được”: Dế Mèn giới thiệu về bản thân.
• Phần 2. Tiếp theo đến “Tôi về, không chút bận tâm”. Câu chuyện về người bạn hàng xóm là Dế Choắt.
• Phần 3. Tiếp theo đến “cảnh đau khổ vừa gây ra”. Dế Mèn trêu chị Cốc khiến Dế Choắt phải chịu oan.
• Phần 4. Còn lại. Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn.

Có thể bạn sẽ quan tâm tác phẩm 💚 Mùa Thu Về Trùng Khánh Nghe Hạt Dẻ Hát 💚 Những Mẫu Phân Tích Hay Nhất

Đọc Hiểu Tác Phẩm Bài Học Đường Đời Đầu Tiên

Thohay.vn cập nhật cho bạn đọc nội dung đọc hiểu tác phẩm Bài học đường đời đầu tiên.

1. Bức chân dung Dế Mèn

– Ngoại hình: cường tráng, khỏe khoắn.

+ đôi càng mẫm bóng.

+ những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt.

+ đôi cánh thành cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi.

+ đầu to ra và nổi từng tảng, rất bướng.

+ hai cái răng đen nhánh lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc.

+ sợi râu dài và uống cong một vẻ rất đỗi hùng dũng.

– Tính cách: xốc nổi, kiêu căng, hung hăng, hống hách.

+ Hành động:

• co cẳng lên, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ khiến nõ gãy rạp.
• vũ cánh lên phành phạch giòn giã.
• đi đứng oai vệ, cho ra kiểu cách con nhà võ.
• Tôi tợn lắm. Dám cà khịa với tất cả bà con trong xóm.
• quát mấy chị Cào Cào, đá một cái ghẹo anh Gọng Vó.

+ Suy nghĩ: 

• Những gã xốc nổi thường lầm cử chỉ ngông cuồng là tài ba.
• Tôi càng tưởng tôi là tay ghê gớm, có thể sắp đứng đầu thiên hạ rồi.

→ Nghệ thuật: sử dụng các tình từ, động từ mạnh; từ láy; nhân hóa.

2. Bài học đầu tiên của Dế Mèn

* Cuộc gặp gỡ với Dế Choắt

– Hình ảnh Dế Choắt:

+ Ngoại hình: xấu xí, ốm yếu.

• người gầy gò và dài lêu nghêu như một gã nghiện thuốc phiện.
• cánh chỉ ngắn củn đến giữa lưng, hở cả mạng sườn.
• đôi cánh bè bè, nặng nề, trông đến xấu.
• ria cụt chỉ có một mẩu.
• mặt mũi lúc nào cũng ngẩn ngẩn ngơ ngơ.

+ Tính cách: tuềnh toàng, nhút nhát, yếu ớt nhưng vị tha.

• Tính nết lại ăn xổi ở thì, có một cái hang ở cũng chỉ bới nông sát mặt đất.
• Sợ và không dám trêu chị Cốc.
• Khi chết do trò đùa của Dế Mèn vẫn tha thứ và khuyên nhủ Dế Mèn.

→ Nghệ thuật: sử dụng các tình từ, động từ mạnh; từ láy; nhân hóa.

– Cách Dế Mèn đối xử với Dế Choắt: trịch thượng, khinh thường, nhẫn tâm.

+ Đặt tên cho Dế Choắt một cách chế giễu và trịch thượng.

+ Vì Choắt bẩm sinh yếu đuối nên coi thường.

+ Chê Dế Choắt đủ điều từ ngoại hình đến cách sinh sống mà không nghe than thở.

+ Khi được Dế Choắt xin đào giúp một cái ngách sang nhà thì: hếch răng lên, xì một hơi rõ dài rồi khinh khỉnh mắng “Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ! Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sụt sùi ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết!”

* Dế Mèn trêu chị Cốc

– Hành động: cất giọng véo von “Cái Cò, cái Vạc, cái Nông….Tao nấu, tao nướng, tao xào, tao ăn.”.

– Mục đích: Nghịch ranh + Ra oai với Dế Choắt.

– Diễn biến tâm lí:

+ Trước khi trêu: hào hứng, rủ Dế Choắt cùng trêu, hống hách “Sợ gì? Mày bảo tao sợ cái gì? Mày bảo tao còn biết sợ ai hơn tao nữa!”.

+ Khi trêu xong: tự tin, thách thức, tự đắc chui tọt vào hang, nằm lên giường bắt chân chữ ngũ. Bụng nghĩ thú vị “Mày tức thì mày cứ tức, mày ghè vỡ đầu mày ra cho nhỏ đi, nhỏ đến đâu thì mày cũng không chui nổi vào tổ tao đâu!”

+ Khi thấy chị Cốc xử lí Dế Choắt: bắt đầu sợ hãi, hết vẻ kiêu căng “Núp tận đáy đất mà tôi cũng khiếp, nằm im thin thít.”.

+ Khi thấy Dế Choắt thoi thóp: hoảng loạn, than thở, ân hận “Tôi hối lắm! Tôi hối hận lắm!”, “Tôi thương lắm. Vừa thương vừa ăn năn tội mình”.

* Dế Mèn nhận được bài học đầu tiên

– Hậu quả nghiêm trọng của hành động: Dế Choắt chết vì trò nghịch ranh của Dế Mèn.

– Dế Mèn được Dế Choắt tha thứ: “Thôi, tôi ốm yếu quá rồi, chết cũng được. Những trước khi nhắm mắt, tôi khuyên anh: ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn rồi cũng mang vạ vào mình đấy.”.

→ Bài học: Dế Mèn học được bài học về sự khiêm tốn, biết điều và sự vi tha từ lời nói của Dế Choắt “ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn rồi cũng mang vạ vào mình”. 

Giá Trị Đoạn Trích Bài Học Đường Đời Đầu Tiên

Sau đây là những giá trị đoạn trích Bài học đường đời đầu tiên.

Giá trị nội dung

• Bức chân dung tự họa của Dế Mèn còn là biểu tượng cho tuổi trẻ, cho sự nông nổi xốc nổi của bản thân khi chưa thực sự trưởng thành.
• Từ sai lầm của Dế Mèn chúng ta còn rút ra bài học cho chính bản thân mình: phải luôn quan tâm, giúp đỡ người xung quanh, không được có thói kiêu căng tự phụ, xốc nổi không chỉ gây ảnh hưởng đến chính mình mà còn làm hại những người khác.

Giá trị nghệ thuật

• Sử dụng linh hoạt các biện pháp nghệ thuật: so sánh, nhân hóa,…
• Cách kể chuyện hấp dẫn theo ngôi thứ nhất, vốn ngôn từ phong phú, sinh động, lối nói dân dã “nghèo sức quá” “nói thẳng thừng” …
• Miêu tả tài tình, mượn câu chuyện về loài vật để gửi gắm bài học loài người.

Chia sẻ cho bạn đọc 🌼 Em Bé Thông Minh 🌼 Nội Dung Tác Phẩm, Giá Trị, Phân Tích

Soạn Bài Bài Học Đường Đời Đầu Tiên

Tham khảo thêm gợi ý soạn bài Bài học đường đời đầu tiên.

👉Câu 1 trang 10 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Câu chuyện trên được kể bằng lời của nhân vật nào? Hãy chỉ ra các nhân vật tham gia vào câu chuyện.

Trả lời: 

– Câu chuyện trên được kể bằng lời của Dế Mèn.

– Nhân vật tham gia vào câu chuyện: Dế Mèn, Dế Choắt, chị Cốc.

👉Câu 2 trang 10 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Dế Mèn đã ân hận về việc gì? Hãy tóm tắt sự việc đó trong khoảng 3 dòng.

Trả lời: 

Do tính tình hung hăng, Dế Mèn đã bày trò trêu chị Cốc. Dẫn đến cái chết thương tâm của Dế Choắt. Dế Mèn đã rút ra được bài học đường đời đầu tiên của mình về lối sống ích kỉ.

👉Câu 3 trang 10 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Dế Mèn đã có sự thay đổi về thái độ và tâm trạng như thế nào sau sự việc trêu chị Cốc dẫn đến cái chết của Dế Choắt? Vì sao có sự thay đổi ấy?

Trả lời: 

– Thái độ và tâm trạng như thế nào sau sự việc trêu chị Cốc dẫn đến cái chết của Dế Choắt: Hốt hoảng quỳ xuống nâng đầu Choắt → Hối hận vì tội ngông cuồng dại dột → Thương Dế Choắt, ăn năn tội mình.

– Có sự thay đổi ấy vì Dế Mèn bắt đầu nhận ra hành động sai lầm của bản thân, gây ra một cái chết thương tâm.

👉Câu 4 trang 10 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Từ các chi tiết “tự hoạ” về bản thân và lời lẽ, cách xưng hô, điệu bộ, giọng điệu, thái độ của Dế Mèn đối với Dế Choắt, chị Cốc, em có nhận xét gì về tính cách của nhân vật này?

Trả lời: 

– Dế Mèn “tự họa” bản thân: tự hào, kiêu căng.

– Lời lẽ, cách xưng hô, điệu bộ, giọng điệu, thái độ của Dế Mèn đối với Dế Choắt, chị Cốc: chế giễu, coi thường.

→ Tính cách của Dế Mèn hống hách, nghịch ngợm, ích kỉ, chỉ biết đến bản thân mình.

👉Câu 5 trang 10 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Ở cuối đoạn trích, sau khi chôn cất Dế Choắt, Dế Mèn đã “đứng lặng giờ lâu” và “nghĩ về bài học đường đời đầu tiên”. Theo em, đó là bài học gì?

Trả lời: 

Dế Mèn đã rút ra bài học lối cư xử ngạo mạn, thói quen hay bắt nạt kẻ yếu, lối sống ích kỉ; trở nên biết quan tâm đến mọi người hơn, cử xử đúng đắn có chừng mực,…

👉Câu 6 trang 10 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Nhà văn Tô Hoài từng chia sẻ: “Nhân vật trong truyện đồng thoại được nhân cách hoá trên cơ sở đảm bảo không thoát li sinh hoạt có thật của loài vật.”. Dựa vào những điều em biết về loài dế, hãy chỉ ra những điểm “có thật” như thế trong văn bản, đồng thời, phát hiện những chỉ tiết đã được nhà văn “nhân cách hoá”.

Trả lời: 

*Đặc điểm giống loài vật của Dế Mèn:

– Đôi càng mẫm bóng.

– Những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứng dần và nhọn hoắt.

– Đôi cánh trước ngắn hủn hoẳn giờ thành dài kín đuôi.

– Thân màu nâu bóng mỡ.

– Đầu to từng tảng, rất bướng.

– Hai răng đen nhánh lúc nào cũng nhai.

– Sợi râu dài, uốn cong, chốc chốc đưa hai chân lên vuốt râu.

*Đặc điểm giống con người của Dế Mèn:

– Chàng dế thanh niên cường tráng.

– Cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi.

– Đi đứng oai vệ.

– Khi tôi to tiếng thì ai cũng nhịn, không ai đáp lại.

– Quát chị Cào Cào, ngứa chân đá anh Gọng Vó.

– Tôi càng tưởng tôi là tay ghê gớm, có thể sắp đứng đầu thiên hạ.

– Hung hăng, hống hách, tự đắc, nghịch ranh.

Xem bài viết đầy đủ 🌱 Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng 🌱 Nội Dung Tác Phẩm, Giá Trị, Phân Tích

Giáo Án Bài Học Đường Đời Đầu Tiên

Chia sẻ bạn đọc nội dung giáo án Bài học đường đời đầu tiên.

I. Mục tiêu bài học

1. Kiến thức

– Hiểu được nội dung, ý nghĩa Bài học đường đời đầu tiên, thấy được nét đặc sắc của ngòi bút Tô Hoài trong cả hai phương thức miêu tả và kể chuyện.

2. Kĩ năng

– Rèn kĩ năng đọc truyện đồng thoại, đọc lời đối thoại phù hợp với tính cách các nhân vật, tả vật.

3. Thái độ

– Bồi dưỡng tình yêu thiên nhiên, yêu thế giới loài vật.

II. Chuẩn bị tài liệu

1. Giáo viên +Sách giáo viên và sách thiết kế bài giảng .

2. Học sinh Sgk + Để học tốt ngữ văn T2

III. Tiến trình tổ chức dạy học

1. Ổn định tổ chức

Kiểm tra sĩ số :

2. Kiểm tra

Kiểm tra sự chuẩn bị của HS về tóm tắt tác phẩm.

3. Bài mới

Trên thế giới và nước ta có những nhà văn nổi tiếng gắn bó cả cuộc đời viết của mình cho đề tài trẻ em – 1 trong những đề tài khó khăn và thú vị bậc nhất. Tô Hoài là 1 trong những tác giả như thế. Truyện đồng thoại đầu tay của Tô Hoài : “Dế Mèn phiêu lưu kí” (1941) là 1 trong những tác phẩm nổi tiếng ngày hôm nay chúng ta sẽ được tìm hiểu.

Hoạt động của GV và HS	Kiến thức cần đạt
Hoạt động 1: Hướng dẫn học sinh đọc và tìm hiểu chú thích. GV hướng dẫn HS cách đọc: – Đoạn: Dế Mèn tự tả chân dung mình đọc với giọng hào hứng, kiêu hãnh, to, vang, chú nhấn giọng ở các tính từ, động từ miêu tả. – Đoạn trêu chị Cốc: + Giọng Dế Mèn trịch thượng khó chịu. + Giọng Dế choắt yếu ớt, rên rẩm. + Giọng chị Cốc đáo để, tức giận. – Đoạn Dế Mèn hối hận đọc giọng chậm, buồn, sâu lắng và có phần bị thương. – 2 HS đọc, mỗi em một đoạn. – Nêu những hiểu biết của mình về tác giả Tô Hoài? – Nêu hiểu biết cả em về tác phẩm “Dế Mèn phiêu lưu kí”	I. Đọc và tìm hiểu chú thích. 1.Đọc 2. Chú thích: a, Tác giả, tác phẩm: * Tác giả: – Tên khai sinh là Nguyễn Sen sinh 1920, huyện Hoài Đức, Hà Đông. Tự học mà thành tài. – Ông có khối lượng tác phẩm phong phú: Dế Mèn phiêu lưu kí, Đàn chim gáy, Vợ chồng A Phủ… * Tác phẩm: – Dế mèn phiêu lưu kí là tác phẩm nổi tiếng đầu tiên của Tô Hoài, được sáng tác lúc ông 21 tuổi – Thể loại của tác phẩm là kí nhưng thực chất vẫn là một truyện “Tiểu thuyết đồng thoại” một sáng tác chủ yếu là tưởng tượng và nhân hoá – Đây là tác phẩm văn học hiện đại lại nhiều lần nhất được chuyển thể thành phim hoạt hình, múa rối được khán giả, độc giả nước ngoài hết sức hâm mộ. b. Từ khó: Sgk.
Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh đọc hiểu văn bản. – Văn bản có thể được chia làm mấy phần? Nội dung từng phần? – Đoạn trích gồm mấy sự việc chính? Trong các sự việc trên đâu là sự việc nghiêm trọng nhất? – Xác định ngôi kể của truyện? – GV: Gọi HS đọc đoạn 1 – HS đọc – Khi xuất hiện ở đầu câu chuyện, Dế Mèn đã là “một chàng Dế thanh niên cường tráng”. Chàng Dế ấy đã hiện lên qua những nét cụ thể nào về:Hình dáng? – HS theo dõi SGK và trả lời – Cách miêu tả ấy gợi cho em hình ảnh Dế Mèn như thế nào? – HS trao đổi cặp – Dế Mèn lấy làm “hãnh diện với bà con về vẻ đẹp của mình”. Theo em Dế Mèn có quyền hãnh diện như thế không? – HS trả lời: có vì đó là tình cảm chính đáng; không vì nó tạo thành thói kiêu ngạo hại cho Dế Mèn sau này. – Tìm những từ miêu tả hành động và ý nghĩ của Dế Mèn trong đoạn văn? – HS suy nghĩ và trả lời- Qua hành động của Dế Mèn, em thấy Dế Mèn là chàng Dế như thế nào? – Thay: Cường tráng = khoẻ mạnh, to lớnCà khịa= gây sự Và rút ra nhận xét về cách dùng từ của tác giả? – Nhận xét về trình tự miêu tả của tác giả – Em hãy nhận xét về những nét đẹp và chưa đẹp trong hình dáng và tính tình của Dế Mèn?	II. Đọc hiểu văn bản: 1. Tìm hiểu chung: a.Bố cục: 2 đoạn – Đoạn 1: Từ đầu đến “Đứng đầu thiên hạ rồi” => Miêu tả hình dáng, tính cách của Dế Mèn. – Đoạn 2: Còn lại => Kể về bài học đường đời đầu tiên của Dế mèn. b. Các sự việc: – 3 sự việc chính: + Dế Mèn coi thường Dế Choắt + Dế Mèn trêu chị Cốc dẫn đến cái chết của Dế Choắt. + Sự ân hận của Dế Mèn. – Sự việc: Dế Mèn trêu chị Cốc dẫn đến cái chết của Dế Choắt là sự việc nghiêm trọng nhất. c. Ngôi kể: – Truyện được kể bằng lời của nhân vật Dế Mèn, kể theo ngôi thứ nhất. 2. Phân tích: a. Bức chân dung tự hoạ của Dế Mèn: *. Ngoại hình: – Càng: mẫm bóng – Vuốt: cứng, nhọn hoắt, đạp phành phạch – Cánh: áo dài chấm đuôi – Đầu: to, nổi từng tảng – Răng: đen nhánh, nhai ngoàm ngoạp – Râu: dài, uốn cong => Chàng Dế thanh niên cường tráng, rất khoẻ, tự tin, yêu đời và rất đẹp trai. * Hành động: – Đi đứng oai vệ, làm điệu, nhún chân, rung đùi – Quát mấy chị cào cào, đá ghẹo anh gọng vó – Đạp phanh phách, vũ phành phạch, nhai ngoàm ngoạm, trịnh Trọng vút râu… – Tưởng mình sắp đứng đầu thiên hạ.=> Quá kiêu căng, hợm hĩnh, không tự biết mình.=> Từ ngữ chính xác, sắc cạnh. – Trình tự miêu tả: từng bộ phận của cơ thể, gắn liền miêu tả hình dáng với hành động khiến hình ảnh Dế Mèn hiện lên mỗi lúc một rõ nét * Tóm lại: – Nét đẹp trong hình dáng của Dế Mèn là khoẻ mạnh, cường tráng, đầy sức sống, thanh niên; về tính nết: yêu đời, tự tin. – Nét chưa đẹp: Kiêu căng, tự phụ, hợm hĩnh, thích ra oai… – Nghệ thuật: Nhân hoá, sử dụng từ ngữ.

4. Củng cố, luyện tập

– Suy nghĩ của em về bức chân dung tự hoạ của Dế Mèn ?

5. Hướng dẫn học ở nhà

– Học bài cũ.

– Soạn tiếp các câu hỏi còn lại.

Sơ Đồ Tư Duy Bài Học Đường Đời Đầu Tiên

Lưu lại các sơ đồ tư duy Bài học đường đời đầu tiên bên dưới.

Chia sẽ thêm bạn 🌼 Ông Một [Vũ Hùng] 🌼 Nội Dung Tác Phẩm, Giá Trị, Phân Tích

5 Mẫu Phân Tích Bài Học Đường Đời Đầu Tiên Hay Nhất

Nhất định đừng bỏ lỡ 5 mẫu phân tích Bài học đường đời đầu tiên hay nhất.

Phân Tích Bài Học Đường Đời Đầu Tiên Chọn Lọc – Mẫu 1

Tô Hoài được mệnh danh là nhà văn của thiếu nhi. Với những áng văn sinh động, hấp dẫn đã biết bao thập kỷ qua, những tác phẩm của ông đã trở thành món ăn tinh thần của trẻ nhỏ. Và hẳn ai cũng biết đến “Dế Mèn phiêu lưu kí” – một tác phẩm xuất sắc của Tô Hoài. Và đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” là chương mở đầu cho những biến cố trong cuộc đời Dế Mèn.

Dưới ngòi bút tài hoa của Tô Hoài, chân dung Dế Mèn hiện lên vô cùng đẹp đẽ, sống động. Để làm nổi bật vẻ đẹp của chàng dế thanh niên cường tráng Tô Hoài đã liệt kê hàng loạt chi tiết miêu tả ngoại hình của Mèn: “đôi càng mẫm bóng, những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứng và nhọn hoắt chẳng khác nào thanh kiếm”.

Không chỉ vậy đôi cánh của Dế cũng thật đẹp đẽ, “dài xuống tận chấm đuôi”, thân hình mang “một màu nâu bóng mỡ, rắn chắc, khỏe mạnh”… Và cậu chàng hãnh diện về vẻ đẹp ấy của mình lắm.

Không chỉ miêu tả dáng vẻ bề ngoài, mà thông qua ngoại hình người đọc phần nào còn thấy được những nét tính cách của nhân vật. Dế ta không chỉ cường tráng về ngoại hình mà còn rất kiêu ngạo với cặp râu rất đỗi hùng dũng của mình, những bước đi luôn trịnh trọng khoan thai cho ra kiểu cách con nhà võ; bản tính dế xốc nổi, hay cà khịa với hàng xóm và tự coi mình sắp đứng đầu thiên hạ.

Bằng việc sử dụng hàng loạt các biện pháp tu từ so sánh, nhân hóa cùng với đó là năng lực quan sát tỉ mỉ, khả năng chắt lọc ngôn ngữ tinh tế, trí tưởng tượng phong phú Tô Hoài đã phác họa bức chân dung của Dế Mèn cường tráng, khỏe mạnh, tràn đầy sức sống. Dế Mèn hiện lên giống như chàng trai trẻ tuổi, vừa tự tin, vừa yêu đời, tự hào về bản thân nhưng bản tính còn có sự xốc nổi, kiêu ngạo, ngông cuồng.

Cũng chính tính kiêu căng, xốc nổi, tự coi mình là sắp đứng đầu thiên hạ mà Dế Mèn đã gây ra những chuyện hết sức đau lòng. Nhà văn đã rất công phu khi dựng lên chân dung đối lập, tương phản giữa Dế Mèn và Dế Choắt – người bạn hàng xóm của Mèn.

Ngược lại với ngoại hình vạm vỡ của Dế Mèn thì Dế Choắt là một cậu chàng gầy gò, ốm yếu, trông hệt một gã nghiện thuốc phiện. Trước lời thỉnh cầu của Choắt, Mèn đã gạt phắt đi bằng giọng khinh thường. Chỉ đến khi Dế Mèn trêu chị Cốc rồi dẫn đến cái chết thảm thương của Dế Choắt, lúc này cậu mới nhận ra được những lỗi lầm của bản thân.

Một lần, Dế Mèn ngông cuồng trêu chị Cốc, thấy chị Cốc nổi giận, Mèn ta cậy mình có hang sâu đã chui tọt vào hang để tránh hậu họa, nào ngờ Dế Choắt lại là người phải chịu hậu quả. Cái mỏ chị Cốc cứ thế giáng xuống Choắt gầy gò ốm yếu, khiến Choắt vẹo cả xương sống.

Chỉ khi chị Cốc đi rồi, Mèn mới dám bò lên, thấy Dế Choắt không dậy được nữa và nghe những lời trăng trối của Choắt, Mèn đã vô cùng đau khổ, ân hận. Những lời trăng trối của Dế Choắt chính là bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn, đó là bài học đau xót phải trả bằng cả bằng mạng sống của người khác.

Tô Hoài đã khéo léo sử dụng linh hoạt các biện pháp nghệ thuật: so sánh, nhân hóa. Kết hợp với cách kể chuyện hấp dẫn, vốn ngôn từ phong phú, sinh động, lối nói dân dã “nghèo sức quá” “nói thẳng thừng”… để làm cho câu chuyện về bài học đường đời đầu tiên trở nên thú vị, hấp dẫn hơn.

Đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” đã khắc họa những vẻ đẹp về ngoại hình của Dế Mèn, đặt ra những bài học sâu sắc cho con người.

Phân Tích Bài Học Đường Đời Đầu Tiên Ấn Tượng – Mẫu 2

Tôi Hoài là nhà văn viết nhiều cho thiếu nhi. Một trong những tác phẩm quan trọng nhất là tác phẩm “Dế Mèn phiêu lưu ký” mà bạn đọc yêu văn Tô Hoài đều biết. Đặc biệt trong truyện là đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên”.

Đoạn trích trên được chia làm hai phần. Tô Hoài đã đi từ hình dáng, tính cách, hành động của Dế Mèn rồi từ đó mở ra câu chuyện về bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn sau cái chết của Dế Choắt. Toàn bộ đoạn trích được kể bằng ngôi thứ nhất, là lời kể của Dế Mèn khiến cho câu chuyện trở nên vô cùng chân thật nhưng cũng không kém phần sinh động, hấp dẫn.

Đoạn trích mở đầu bằng những câu văn miêu tả ngoại hình của Dế Mèn với một đôi càng “mẫm bóng” cùng “những cái móng vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt”. Cả người Dế Mèn “rung rinh một màu nâu bóng mỡ soi gương được và rất ưa nhìn”.

Nó có một cái đầu “to ra và nổi từng tảng, rất bướng”. Hai cái răng thì đen nhánh và “lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc” cùng với sợi râu “dài và uốn cong một vẻ rất đỗi hùng dũng”. Chỉ bấy nhiêu nét phác hoạ thôi cũng đủ thấy sự tỉ mỉ và tinh tế trong miêu tả của nhà văn Tô Hoài. Qua từng câu, từng chữ, hình ảnh một chú Dế Mèn ngạo mạn, cường tráng cứ thế dần hiện ra.

Kết tiếp, Dế Mèn còn hiện lên như một chàng trai trẻ đầy sức sống, vừa tự tin vừa tự hào về bản thân mình. Không chỉ vậy, hành động của Dế Mèn cũng được miêu tả sinh động không kém. Với những cái móng vuốt nhọn hoắt của mình, khi muốn thử sự lợi hại của chúng, nó lại “co cẳng lên đạp phanh phách vào các ngọn cỏ”.

Dế Mèn còn tự miêu tả mình bằng giọng điệu thế này: “Cứ chốc chốc tôi lại trịnh trọng và khoan thai đưa cả hai chân lên vuốt râu”, “thỉnh thoảng, tôi ngứa chân đá một cái”. Ngoại hình đẹp mắt cũng những hành động ngạo mạn vừa thể hiện được vẻ cường tráng vừa cho thấy tính cách điệu bộ kiêu căng của chú dế mới lớn này.

Với việc sử dụng những từ ngữ vô cùng độc đáo như: “mẫm bóng”, “nhọn hoắt”, “hủn hoẳn”, “dài bóng mỡ”, “ngoàm ngoạp”… thì đoạn văn miêu tả hình dáng, hành động của Dế Mèn được coi là đoạn miêu tả hết sức đặc sắc, độc đáo bởi ta chỉ cần thay thế một từ thôi thì hình ảnh chú dế mới lớn sẽ không còn hiện ra với dáng vẻ bắt mắt như vậy nữa.

Vậy mới thấy Tô Hoài không chỉ có khả năng quan sát tinh tế mà còn là một bậc thầy trong việc sử dụng ngôn từ miêu tả. Nhưng cái tài của nhà văn còn ở chỗ đằng sau việc miêu tả ngoại hình, hành động ta còn thấy được hết cái tính cách của nhân vật.

Đằng sau cái dáng vẻ ưa nhìn, khoẻ khoắn còn là vẻ kiêu căng, tự phụ đến mức nó tự nghĩ mình “có thể sắp đứng đầu thiên hạ rồi”. Chính những suy nghĩ, cùng sự ngạo mạn đó đã dẫn đến những hậu quả đáng tiếc và đó cũng chính là những bài học đầu tiên của Dế Mèn.

Câu chuyện bắt đầu từ thái độ coi thường của Dế Mèn đối với Dế Choắt. Thấy anh bạn hàng xóm của mình trông gầy gò và ốm yếu, nó không những không đồng cảm, chia sẻ mà còn gọi bạn của mình là Dế Choắt một cách đầy chế giễu. Rồi khi Dế Choắt nhờ vả Dế Mèn, nó hếch răng lên, xì hơi một cái rõ dài đầy ngông nghênh và không coi ai ra gì.

Không những vậy, Dế Mèn còn quắc mắt, mắng Dế Choắt, thể hiện rất rõ giọng điệu khinh rẻ, nhạo báng Dế Choắt: “Chú mày sinh sống quá cẩu thả, chú mày có lớn mà chẳng có khôn, chú mày hôi như cú mèo, im cái điệu khóc mưa dầm sùi sụt ấy đi, giương mắt lên mà xem tao trêu con mụ Cốc đây này”.

Với việc xây dựng một nhân vật hoàn toàn đối lập với Dế Mèn về ngoại hình và sức lực, Tô Hoài càng làm nổi bật lên cái vẻ ngạo mạn, kiêu căng, không coi ai ra gì của Dế Mèn.

Cái dáng vẻ yếu đuối, gầy gò của Dế Choắt không hề khiến cho một anh chàng mới lớn, khoẻ khoắn như Dế Mèn phải bận tâm cho đến khi hành động dại dột của nó đã dẫn đến cái chết thương tâm cho Dế Choắt.

Nó đã ngông cuồng trêu tức chị Cốc một phần là bởi cái tính ngỗ nghịch của mình nhưng mặt khác còn là để chứng minh cho Dế Choắt thấy mình chẳng hề nể sợ ai: “Sợ gì? Mày bảo tao sợ cái gì? Mày bảo tao còn biết sợ ai hơn tao nữa!”. Ngông nghênh là thế nhưng khi thấy chị Cốc nổi giận, nó lập tức chui vào hang sâu để lẩn trốn để rồi người chịu hậu quả lại là Dế Choắt.

Cái vẻ gầy gò, ốm yếu của Dế Choắt khiến nó không thể chịu được khi cái mỏ của chị Cốc cứ thế giáng xuống và mãi cho đến tận khi chị Cốc đi rồi Dế Mèn mới dám mò ra. Khi thấy bạn của mình không thể dậy được nữa cùng với những lời trăng trối, Dế Mèn đã vô cùng đau khổ, ân hận. Nó nhận ra những sai lầm của mình cùng tính ngông nghênh, ngạo mạn của bản thân.

Cái chết của Dế Choắt chính là bài học đường đời đầu tiên vô cùng đắt giá của Dế Mèn. Bài học rằng không nên kiêu căng, hống hách, cần phải suy nghĩ trước khi làm, tránh gây ra những tai họa cho người khác cũng như chính bản thân mình.

Đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” đã thể hiện được thành công tài năng của Tô Hoài. Đồng thời, đoạn trích đã thể hiện được bài học mà nhà văn đã gửi gắm.

Phân Tích Bài Học Đường Đời Đầu Tiên Tiêu Biểu – Mẫu 3

Một trong tác phẩm vô cùng hấp dẫn dành cho thiếu nhi là “Dế Mèn phiêu lưu kí” của nhà văn Tô Hoài. Truyện kể về những cuộc phiêu lưu của Dế Mèn qua thế giới những loài vật nhỏ bé. Chương mở đầu của truyện – “Bài học đường đời đầu tiên” đã khắc họa vẻ đẹp ngoại hình, tính cách của Dế Mèn cũng như bài học đầu tiên của chàng dế.

Mở đầu đoạn trích, Tô Hoài đã miêu tả vẻ đẹp ngoại hình của Dế Mèn với một đôi càng “mẫm bóng” cùng “những cái móng vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt”. Cả người của chú “rung rinh một màu nâu bóng mỡ soi gương được và rất ưa nhìn”.

Không chỉ vậy, nó còn có một cái đầu “to ra và nổi từng tảng, rất bướng”. Còn hai cái răng thì đen nhánh và “lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc” cùng với sợi râu “dài và uốn cong một vẻ rất đỗi hùng dũng”.

Tô Hoài đã khéo léo sử dụng các biện pháp tu từ kết để khắc họa Dế Mèn hiện lên như một chàng trai trẻ đầy sức sống, vừa tự tin vừa tự hào về bản thân mình. Hành động của Dế Mèn được Tô Hoài miêu tả để khắc họa được tính cách của dế. Với những cái móng vuốt nhọn hoắt của mình, khi muốn thử sự lợi hại của chúng, chú lại “co cẳng lên đạp phanh phách vào các ngọn cỏ”.

Thậm chí, Dế Mèn còn tự nói về mình: “Cứ chốc chốc tôi lại trịnh trọng và khoan thai đưa cả hai chân lên vuốt râu”, “thỉnh thoảng, tôi ngứa chân đá một cái”. Các tính từ như “mẫm bóng”, “nhọn hoắt”, “hủn hoẳn”, “dài bóng mỡ”, “ngoàm ngoạp” dùng để miêu tả hình dáng, hành động của Dế Mèn.

Tiếp đến, đằng sau cái dáng vẻ ưa nhìn, khỏe khoắn còn là cái vẻ kiêu căng, tự phụ đến mức nó tự nghĩ mình “có thể sắp đứng đầu thiên hạ rồi”. Một Dế Mèn kiêu căng đã phải trả giá.

Trước hết, câu chuyện bắt đầu từ thái độ coi thường của Dế Mèn đối với Dế Choắt. Thấy người bạn hàng xóm của mình trông gầy gò và ốm yếu. Dế Mèn không những không đồng cảm, mà còn chế giễu người bạn hàng xóm. Rồi khi nghe Dế Choắt nhờ vả mình, cậu ta “hếch răng lên, xì hơi một cái rõ dài đầy ngông nghênh và không coi ai ra gì”.

Không những thế, Dế Mèn còn quắc mắt, mắng Dế Choắt, thể hiện rất rõ giọng điệu khinh rẻ, nhạo báng Dế Choắt: “Chú mày sinh sống quá cẩu thả”, “chú mày có lớn mà chẳng có khôn”, “chú mày hôi như cú mèo”, “im cái điệu khóc mưa dầm sùi sụt ấy đi”, “giương mắt lên mà xem tao trêu con mụ Cốc đây này”…

Cái dáng vẻ yếu đuối, gầy gò của Dế Choắt khiến Mèn cảm thấy chán ghét. Chỉ đến khi hành động dại dột của nó đã dẫn đến cái chết thương tâm cho Choắt, Dế Mèn mới nhận ra sai lầm. Dế Mèn đã ngông cuồng trêu tức chị Cốc một phần là bởi cái tính ngỗ nghịch của mình nhưng mặt khác còn là để chứng minh cho Dế Choắt thấy mình chẳng hề nể sợ ai: “Sợ gì? Mày bảo tao sợ cái gì? Mày bảo tao còn biết sợ ai hơn tao nữa!”.

Nhưng khi chị Cốc nổi giận, Dế Mèn lại chỉ biết trốn tránh trách nhiệm. Rồi chị Cốc đã vô tình nhìn thấy Choắt đang loay hoay ở cửa hang. Chị Cốc liền tiến đến hỏi tội nó. Choắt bị oan, không dám cãi, chỉ van xin rồi trốn vào hang. Nhưng cái mỏ của chị Cốc cứ thế giáng xuống thân hình gầy gò của Dế Choắt, còn Dế Mèn thì vẫn cứ nằm im thin thít. Bao nhiêu sự kiêu căng, ngạo mạn lúc đầu đã thay bằng sự hèn nhát, sợ sệt.

Khi chị đi rồi Dế Mèn mới dám ra ngoài. Nó nhìn thấy bạn của mình không thể dậy được nữa cùng với những lời trăn trối, Dế Mèn đã vô cùng đau khổ, ân hận. Nó nhận ra những sai lầm của mình cùng tính ngông nghênh, ngạo mạn của bản thân. Cái chết của Dế Choắt chính là bài học đường đời đầu tiên vô cùng đắt giá của nó.

Như vậy, “Bài học đường đời đầu tiên” là một đoạn trích hấp dẫn trong “Dế Mèn phiêu lưu ký” thể hiện được tài năng miêu tả nhân vật của nhà văn Tô Hoài.

Phân Tích Bài Học Đường Đời Đầu Tiên Nổi Bật – Mẫu 4

Tô Hoài là một trong những nhà văn viết khá nhiều cho thiếu nhi. Tác phẩm được yêu thích nhất đó là “Dế Mèn phiêu lưu ký”. Trong đó, đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” kể về chú Dế Mèn khỏe mạnh nhưng hống hách, coi thường người khác. Cũng bởi tính xấu ấy mà nó đã gây ra cái chết của Dế Choắt.

Nhân vật chính trong truyện là chàng Dế Mèn. Chàng ta vốn sống tự lập từ khi còn nhỏ. Đến lúc lớn lên, Dế Mèn rất thích đi phiêu lưu khắp nơi. Chú đi đến đâu cũng đều tỏ ra kiêu ngạo. Hàng xóm của chú – Dế Choắt lại là một chú dế gầy gò, ốm yếu.

Dế Mèn tỏ ra coi thường bạn hàng xóm của mình. Một lần sang chơi nhà Choắt, Dế Mèn lên tiếng chê bai: “Sao chú mày sinh sống cẩu thả quá như thế. Nhà cửa đâu mà tuềnh toàng…Ôi thôi, chú mày ơi! Chú mày có lớn mà chẳng có khôn..”. Hay khi Choắt bày tỏ ý muốn Dế Mèn đào một cái ngách sang bên nhà của Mèn, để khi có kẻ đến bắt nạt thì giúp đỡ nhau.

Nhưng Dế Mèn lại khinh khỉnh: “Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ? Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết!”. Sau đó, chàng ta trở về mà chẳng nghĩ ngợi gì. Thái độ của Dế Mèn đã thể hiện sự kiêu căng, ích kỉ.

Nhưng tất cả chỉ lên đến đỉnh điểm là khi Dế Mèn trêu đùa chị Cốc. Dế Mèn cố tình trêu chị Cốc, khiến chị nổi giận. Lúc này, sự hung hăng đã biến thành sự sợ hãi rồi hèn nhát. Dế Mèn nhanh chóng chui vào hang để Dế Choắt một mình đối mặt với chị Cốc. Chú Dế Choắt tội nghiệp phải chịu nỗi oan ức, bị chị Cốc mổ cho đến kiệt sức.

Nhưng Dế Mèn vẫn không ra cứu bạn, nhận lỗi về mình và chịu trách nhiệm về lỗi lầm. Cuối cùng Dế Choắt kiệt sức mà chết. Trước khi chết, Dế Choắt đã đưa ra những lời khuyên chân thành cho Dế Mèn: “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết suy nghĩ sớm muộn rồi cũng mang họa vào thân”.

Cái chết của người bạn hàng xóm cùng lời khuyên chân thành của Choắt đã khiến Dế Mèn tỉnh ngộ, nhận ra sai lầm của mình. Chôn cất Choắt xong xuôi, Dế Mèn “đứng lặng giờ lâu, nghĩ về bài học đường đời đầu tiên của mình”. Bài học đã phải trả giá bằng mạng sống của bạn mình.

Dế Mèn ân hận về cách đối xử của mình với Dế Choắt. Nó hối hận khi đã gián tiếp gây ra cái chết của Dế Choắt. Nó tự trách mình rằng nó là một kẻ có sức mạnh nhưng lại chỉ biết trốn tránh một cách nhát gan. Chôn cất Dế Choắt xong, cảm giác của nó thật hụt hẫng và bất lực bởi Dế Choắt đã chết rồi, đâu thể cứu vãn được nữa. Dế Mèn đứng lặng bởi nó muốn suy nghĩ một cách nghiêm túc về cách sống của mình trong suốt thời gian qua.

Qua phân tích trên, “Bài học đường đời đầu tiên” đã cho thấy tài năng miêu tả loài vật rất sinh động cùng với cách kể chuyện tự nhiên, ngôn ngữ chính xác và giàu tính tạo hình của Tô Hoài.

Phân Tích Bài Học Đường Đời Đầu Tiên Đặc Sắc – Mẫu 5

Dế Mèn phiêu lưu ký là một trong những sáng tác hay nhất của Tô Hoài dành cho thiếu nhi. Với đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên”, nhà văn đã khắc họa nhân vật Dế Mèn hiện lên chân thực, sinh động.

Ngay phần mở đầu, nhà văn đã giới thiệu một cách chi tiết về chú dế này. Dế Mèn là một chú dế khỏe mạnh, cường tráng và có lối sống khoa học: “Bởi tôi ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực nên tôi chóng lớn lắm”, “chẳng bao lâu tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng”.

Dưới cái nhìn tinh tế, trí tưởng tượng phong phú và kỹ lưỡng, Tô Hoài đã tái hiện chân chung của một chàng dế thanh niên thật đẹp và sinh động: “thân hình cường tráng, đôi càng mẫm bóng, những vuốt ở chân và ở khoeo cứng và nhọn hoắt”, “ chỉ cần lia qua là những ngọn cỏ đã ngã rạp xuống”…

Dế Mèn luôn tự tin về bản thân mình, mỗi bước đi của cậu trở nên “trịnh trọng, khoan thai”, cho ra cái dáng điệu của “con nhà võ”. Không chỉ dừng lại ở việc miêu tả hình dáng bên ngoài của Dế Mèn, nhà văn còn đi sâu vào tính cách của chú dế này, cho người đọc cảm nhận một chú dế nhỏ bé cũng có những nét tính cách khác nhau.

Dế Mèn là một chú dế tự tin, yêu đời và luôn tự hào về bản thân mình, luôn hãnh diện với bà con hàng xóm vì vẻ ngoại hình và sức mạnh của mình. Nhưng chính từ sự tự hào và tự tin thái quá của tuổi trẻ mà Dế Mèn lại trở thành kiểu tự cao, tự đắc, kiêu căng và xốc nổi.

Dế Mèn đem cái sức mạnh của mình đi để chòng ghẹo hàng xóm chứ không phải là giúp đỡ, hàng xóm chỉ là nhường nhịn không thèm chấp với Mèn nhưng chú lại nghĩ đó là họ sợ mình, không ai dám đối đầu với mình.

Chính vì thế sự ảo tưởng ngông cuồng của Dế Mèn lại càng được đà đẩy lên cao, bản thân tự cho mình là “một tay ghê gớm, có thể sắp đứng đầu thiên hạ rồi”. Rồi chính bản tính kiêu căng, hống hách và ngông cuồng ấy của Dế Mèn đã để lại cho chú dế một bài học nhớ đời, bài học đắt giá ấy đã đánh đổi bằng cả mạng sống của anh bạn hàng xóm là Dế Choắt.

Trái ngược hoàn toàn với Dế Mèn, Dế Choắt là một kẻ gầy gò, ốm yếu, bộ dạng không có sức sống lại không có sức làm. Dế Mèn là hàng xóm nhưng lại chỉ biết chê bai, khinh bỉ, khi Dế Choắt nhờ giúp cũng chẳng bận tâm. Bản tính ngông cuồng của Dế Mèn đã nảy ra ý tưởng trêu chị Cốc, hắn rủ Dế Choắt nhưng Dế Choắt thì sợ không dám, còn căn ngăn nhưng không được.

Sau khi trêu chị Cốc, Dế Mèn thì chui tọt vào hang sâu của mình lẩn trốn, mà đâu ngờ người bị chị Cốc tóm được lại là Choắt, Dế Choắt đã gánh chịu mọi hậu quả từ trò đùa dại dột của Dế Mèn. Chỉ đến khi Dế Choắt thoi thóp, Dế Mèn mới ân hận nhận ra lỗi lầm, tuy vậy cũng nhờ có Dế Choắt mà Dế Mèn có được bài học quý giá: “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn cũng mang vạ vào mình đấy”.

Bằng nghệ thuật miêu tả tài tình và bút pháp nhân hóa so sánh điêu luyện, nhà văn Tô Hoài đã cho người đọc thấy được chân dung sống động về một chú dế. Bên cạnh đó còn rút ra những bài học sâu sắc trong cuộc sống, đó là phải luôn biết khiêm tốn, giúp đỡ người khác và khi mắc lỗi phải biết sửa chữa lỗi lầm.