Ông Phỗng Đá (Nguyễn Khuyến) - Nội Dung, Đọc Hiểu, Phân Tích

Sau đây là nội dung, đọc hiểu và những mẫu phân tích bài thơ Ông Phỗng Đá (Nguyễn Khuyến) hay nhất mà chúng tôi đã chọn lọc.

NỘI DUNG CHÍNH

Hoàn Cảnh Sáng Tác Bài Thơ Ông Phỗng Đá

Bài thơ được ra đời trong hoàn cảnh xã hội thực dân nửa phong kiến với những biểu hiện lố lăng, kệch cỡm. Ở đó mọi giá trị đạo đức truyền thống đã bị đảo lộn, còn cái mới lại mang bộ mặt của kẻ xâm lược.

Tổng hợp cho các bạn những bài ❤️️ Thơ Nguyễn Khuyến ❤️️ hay nhất

Nội Dung Bài Thơ Ông Phỗng Đá Của Nguyễn Khuyến

Chia sẻ cho các bạn đọc nội dung bài thơ Ông Phỗng Đá của Nguyễn Khuyến dưới đây. Mời bạn tham khảo.

Ông Phỗng Đá
Tác giả: Nguyễn Khuyến

Ông đứng làm chi đó hỡi ông?
Trơ trơ như đá, vững như đồng.
Đêm ngày gìn giữ cho ai đó,
Non nước đầy vơi có biết không?

Bạn xem chi tiết 💛 Tiến Sĩ Giấy (Nguyễn Khuyến) 💛Nội Dung, Đọc Hiểu, Phân Tích

Ý Nghĩa Bài Thơ Ông Phỗng Đá

Bài thơ “Ông Phỗng Đá” của nhà thơ Nguyễn Khuyến là một tác phẩm thơ mang ý nghĩa sâu sắc về sự kiên định, cống hiến và tình yêu quê hương, ý thơ phảng phất mỉa mai niềm đắng cay của thời thế.

Đọc Hiểu Bài Thơ Ông Phỗng Đá

Sau đây là đọc hiểu bài thơ Ông Phỗng Đá mà có thể bạn quan tâm.

👉 Câu 1: Bài thơ được sáng tác theo thể thơ nào?

Đáp án: Bài thơ được sáng tác theo thể thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật.

👉 Câu 2: Nhân vật trữ tình trong bài thơ là ai?

Đáp án: Ông Phỗng đá

👉Câu 3: Hai thành ngữ “trơ như đá, vững như đồng” được dùng trong bài thơ có tác dụng gì?

Đáp án: Các thành ngữ “trơ như đá, vững như đồng” có tính hình tượng cao, thể hiện sự khẳng định của tác giả về tính chất vững chắc, không đổi rời của sự vật.

👉Câu 4: Theo anh/chị, bài thơ gửi đến người đọc thông điệp gì?

Đáp án: Thông điệp bài thơ gửi tới: Phản ánh thực trạng đau thương của đất nước và đánh thức tinh thần trách nhiệm của quan lại, triều đình phong kiến để giữ gìn, bảo vệ đất nước.

Xem ngay nội dung bài 👉 Chợ Đồng Của Nguyễn Khuyến

Nghệ Thuật Của Bài Thơ Ông Phỗng Đá

Bài thơ “Ông Phỗng Đá” sử dụng biện pháp nghệ thuật trào phúng để gây tiếng cười và phê phán. Từ ngữ hài hước và châm biếm được sử dụng để tạo ra hiệu ứng trào phúng. Ví dụ, câu thơ “ông đứng làm chi đó hỡi ông?” đã tạo ra sự châm biếm và nhấn mạnh sự vô ích của Ông Phỗng Đá.

Bố Cục Bài Thơ Ông Phỗng Đá

Bạn đã biết bố cục bài thơ Ông Phỗng Đá như thế nào chưa? Nếu chưa thì hãy xem ngay bài viết dưới đây nhé.

Bố cục: 2 phần

Hai câu đầu: miêu tả chân dung ông phỗng đá
Hai câu còn lại: dụng ý mỉa mai sâu cay tầng lớp thống trị và tấm lòng nhà thơ qua hình ảnh ông phỗng đá

Giới thiệu tác phẩm ➡️Thu Vịnh [Nguyễn Khuyến]⬅️ Nội Dung Bài Thơ, Phân Tích

Dàn Ý Bài Thơ Ông Phỗng Đá

Chia sẻ cho những bạn nào cần dàn ý bài thơ Ông Phỗng Đá tại bài viết dưới đây nhé.

I. Mở bài

– Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm

– Nêu vấn đề cần nghị luận

II. Thân bài

– Giới thiệu về khái quát về phong cách sáng tác, hoàn cảnh ra đời tác phẩm

– Khái quát về ý nghĩa nhan đề

Hai câu đầu: miêu tả chân dung ông phỗng đá, hình ảnh quen thuộc của làng quê Việt Nam

– “Ông đứng đó làm chi hỡi ông”: băn khoăn, mỉa mai

– “Trơ trơ như đá, vững như đồng”: làm rõ hình ảnh ông phỗng đá đứng kiên định

Hai câu thơ tiếp: sử dụng các câu hỏi tu từ liên tiếp, dồn dập gợi ra khung cảnh của đất nước, lời phê phán mỉa mai thực trạng xã hội.

– “Đêm ngày gìn giữ cho ai đó?”: câu hỏi với ý chê trách, mỉa mai

– “Nước non đầy vơi có biết không?”: câu hỏi về thực trạng xã hội, chế giễu châm biếm những người không giúp gì cho đất nước

Khái quát về đặc sắc nghệ thuật trào phúng

III. Kết bài

– Nêu giá trị nội dung tác phẩm, bài học cùng lời phê phán thực trạng xã hội.

Đón đọc tác phẩm💚 Thu Ẩm [Nguyễn Khuyến] 💚 Sơ đồ tư duy, phân tích hay nhất

Sơ Đồ Tư Duy Ông Phỗng Đá Nguyễn Khuyến

Dưới đây là sơ đồ tư duy Ông Phỗng Đá Nguyễn Khuyến mà bạn không nên bỏ qua.

Đọc hiểu bài thơ🌱 Câu Cá Mùa Thu 🌱 Nội Dung, Nghệ Thuật

Soạn Bài Ông Phỗng Đá

Bạn chưa biết soạn bài Ông Phỗng Đá như thế nào thì hãy tham khảo ngay bài viết dưới đây để biết rõ hơn nhé.

👉Câu 1: Hình ảnh non nước đầy vơi hàm chứa ý nghĩa gì?

Đáp án: Hình ảnh non nước đầy vơi hàm chứa ý nghĩa: xã hội phong kiến đang có sự biến động, thực dân Pháp xâm lược, triều đình bạc nhược, các phong trào đấu tranh yêu nước bị dập tắt.

👉Câu 2: Tác giả dùng hình tượng ông phỗng đá nhằm châm biếm, đả kích đối tượng nào trong xã hội lúc bấy giờ?

Đáp án: Hình tượng ông phỗng đá là một ẩn dụ, có thể tượng trưng cho nhiều đối tượng khác nhau. Tuy nhiên, đặt trong bối cảnh xã hội lúc bấy giờ, đối tượng mà bài thơ muốn châm biếm, đả kích là những người không chịu hành động trong thời khắc có liên quan tới vận mệnh của đất nước (“non nước đầy vơi”).

👉Câu 3: Nêu hiệu quả của việc sử dụng các câu hỏi tu từ trong thơ?

Đáp án: Sử dụng các câu hỏi tu từ nhằm thể hiện thái độ mỉa mai, châm biếm trước sự thờ ơ, vô cảm, vô trách nhiệm của đám quan lại, triều đình phong kiến trước sự suy vong của đất nước.

👉Câu 4. Tác giả muốn thể hiện điều gì khi sử dụng đến hai câu hỏi trong một bài thơ ngắn?

Đáp án: Em chú ý khai thác hiệu quả nghệ thuật của hai câu hỏi trong bài thơ. Tác giả sử dụng đến hai câu hỏi trong một bài thơ ngắn vì muốn:

– Thể hiện sự hoài nghi về giá trị sự tồn tại của nhân vật.

– Đặt câu hỏi nhưng không hẳn để hỏi, mà nhằm mục đích khác (cảm thán, chê trách, chế giễu nhân vật).

XEM THÊM 👉 BÀI THƠ BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ CỦA NGUYỄN KHUYẾN

Giáo Án Bài Thơ Ông Phỗng Đá

Gửi đến bạn giáo án bài thơ Ông Phỗng Đá mà có thể bạn sẽ cần sau đây.

I. Mục tiêu.

Học sinh hiểu được nội dung và thông điệp của bài thơ “Ông Phỗng Đá”.
Học sinh biết phân tích cấu trúc và ngôn ngữ của bài thơ.
Học sinh phát triển khả năng phê phán văn học.

II. Chuẩn bị.

Bài thơ “Ông Phỗng Đá” của Nguyễn Khuyến.
Bảng phụ viết sẵn câu hỏi và ghi chú.

III. Hoạt động dạy học:

Giới thiệu bài thơ
- Giới thiệu về tác giả và bối cảnh sáng tác của bài thơ.
- Tóm tắt nội dung và mục tiêu học tập.
Đọc và trả lời câu hỏi
- Học sinh đọc bài thơ lần đầu.
- Hướng dẫn học sinh đọc lời giải nghĩa các từ khó trong bài thơ.
- Hướng dẫn học sinh trả lời các câu hỏi về nội dung và tác giả của bài thơ.
Phân tích cấu trúc
- Hướng dẫn học sinh phân tích cấu trúc của bài thơ (số câu, số cặp vần, cấu trúc từng đoạn).
- Giải thích ý nghĩa của cấu trúc đó đối với nội dung bài thơ.
Thảo luận nhóm
- Chia học sinh thành các nhóm nhỏ.
- Yêu cầu các nhóm thảo luận về ý nghĩa và thông điệp của bài thơ.
- Hướng dẫn các nhóm trình bày ý kiến của mình trước lớp.
Tổng kết và nhận xét
- Tổng kết bài học và nhấn mạnh các điểm chính đã học.
- Nhận xét về sự hiểu biết và phản hồi của học sinh.

IV. Bài tập về nhà.

Học sinh viết một đoạn văn ngắn về ý nghĩa của bài thơ “Ông Phỗng Đá”.

Chia sẽ bạn bài thơ hay của Nguyễn Khuyến⚡Khóc Dương Khuê

6+ Mẫu Phân Tích Bài Thơ Ông Phỗng Đá Hay Nhất

Thohay.vn chia sẻ thêm cho các bạn đọc 6+ mẫu phân tích bài thơ Ông Phỗng Đá hay nhất mà chúng tôi đã chọn lọc sau đây.

Phân Tích Bài Thơ Ông Phỗng Đá Ngắn Gọn Nhất

Bài thơ “Ông phỗng đá” của Nguyễn Khuyến là một bài thơ ngắn, gồm 4 câu chữ, nhưng chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc.

Bài thơ bắt đầu bằng câu hỏi “Ông đứng làm chi đó hỡi ông?” đặt ra một câu hỏi về ý nghĩa và tác dụng của việc ông đứng đó. Câu hỏi này có thể được hiểu là một lời trách móc, người viết đặt câu hỏi này để nhấn mạnh sự vô ích và vô nghĩa của việc ông đứng đó.

Tiếp theo, bài thơ miêu tả ông như “trơ như đá vững như đồng”. Từ “trơ” và “vững” ở đây có thể được hiểu là ông không có cảm xúc, không biểu lộ cảm xúc và ông rất kiên cường, bền bỉ. Ý nghĩa của việc miêu tả ông như vậy có thể là để nhấn mạnh sự mạnh mẽ, kiên cường và bền bỉ của ông trong việc gin giữ cho ai đó.

Câu cuối cùng của bài thơ là “Đêm ngày gin giữ cho ai đó, Non nước đầy vơi có biết không?” đặt ra câu hỏi về sự đáng trân trọng và biết ơn của người khác đối với ông. Ý nghĩa của câu này là ông đã dành cả đêm ngày để bảo vệ và gin giữ cho ai đó, nhưng liệu ai đó có biết và trân trọng công lao của ông không.

Tổng thể, bài thơ “Ông phỗng đá” của Nguyễn Khuyến là một bài thơ ngắn nhưng chứa đựng nhiều ý nghĩa. Bài thơ nhấn mạnh sự vô ích và vô nghĩa của việc ông đứng đó, đồng thời tôn vinh sự mạnh mẽ, kiên cường và bền bỉ của ông trong việc gin giữ cho ai đó. Bài thơ cũng đặt câu hỏi về sự đáng trân trọng và biết ơn của người khác đối với ông.

Xem nội dung tác phẩm 🍀Ông Già Và Biển Cả🍀 Sơ Đồ Tư Duy, Các Mẫu Phân Tích Hay

Phân Tích Ông Phỗng Đá Lớp 8 Hay Nhất

Nhà thơ Nguyễn Khuyến tên thật là Nguyễn Văn Thắng. Ông xuất thân từ một gia đình nhà nho nghèo, hai bên nội ngoại đều có truyền thống khoa bảng. Nếu như Xuân Diệu được mệnh danh là “ông hoàng thơ tình” thì Nguyễn Khuyến lại là “nhà thơ của nhân dân, làng cảnh Việt Nam”.

Với những bài thơ gắn liền với tình yêu quê hương, đất nước, tình cảm giữa người với người, phản ánh cuộc sống thuần khổ của người nông dân, châm biếm tầng lớp thống trị, đồng thời bộc lộ tấm lòng ưu ái với dân, với nước.

Tình yêu của ông đối với đất nước còn thể hiện qua việc, khi quân Pháp chiếm đóng đất nước, tình thế hoàn toàn rơi vào tay giặc không tài nào cưỡng được ông cáo lệnh từ quan về quê ở ẩn, gói ghém tâm hồn đối với giang sơn vào trong những lời thơ nồng nàn thấm thía.

Trong số tác phẩm đặc sắc của Nguyễn Khuyến, không thể không kể đến bài thơ “Ông phỗng đá” – đỉnh cao chói sáng trong thơ trào phúng của ông. Bài thơ là lời tự trào của tác giả khi đứng trước hình ảnh ông phỗng đá trên hòn non bộ.

“Ông đứng làm chi đó hỡi ông?

Trơ trơ như đá, vững như đồng.

Đêm ngày gìn giữ cho ai đó,

Non nước đầy vơi có biết không?”

Bài thơ “Ông Phỗng Đá” của nhà thơ Nguyễn Khuyến là một tác phẩm thơ mang ý nghĩa sâu sắc về sự kiên định, cống hiến và tình yêu quê hương, ý thơ phảng phất mỉa mai niềm đắng cay của thời thế. Tác phẩm này được viết theo thể thơ lục bát, với sự xen kẽ giữa các phép nghệ thuật như miêu tả, từ láy,…; tạo nên một cấu trúc thơ độc đáo và thu hút người đọc.

“Ông đứng đó làm chi hỡi ông?

Trơ trơ như đá, vững như đồng”

Nguyễn Khuyến sử dụng hình ảnh một người đứng như một tảng đá qua câu hỏi tu từ “Ông đứng đó làm chi hỡi ông?”, một người đàn ông đang đứng trên khối đồng. Tác giả hỏi ông phỗng đá đứng đó làm gì, dường như là một câu hỏi vô vọng bởi vì chính bản thân ông phỗng đá cũng đâu biết mình đang làm gì và cũng chả biết sẽ trả lười như thế nào.

Thán từ “ hỡi” kết hợp với đại từ “ông” làm cho câu thơ mang giá trị biểu cảm cao, bộc lộ cảm xúc dâng trào. Làm cho câu hỏi được nhắn mạnh hơn, nhằm ý muốn có được câu trả lời. Sử dụng hình ảnh “Ông đứng” diễn tả sự bền vững, kiên định của con người trong cuộc sống. Ông như một biểu tượng của sự ổn định và không thay đổi.

Câu thơ tiếp theo càng làm rõ thêm bức chân dung về ông phỗng đá, Từ láy “trơ trơ”, kết hợp với hình ảnh so sánh “ như đá”, “vững như đồng” càng làm rõ nét thêm hình ảnh của ông phỗng đá cắng rắn và kiên định.

Những dòng thơ trào phúng mang giọng điệu phê phán của Nguyễn Khuyến không chỉ xuất hiện trong những câu thơ trên, mà nó như một nỗi ám ảnh, day dứt, khiến nhà thơ trăn trở mãi về những thói xấu ở cái xã hôi lúc bấy giờ, bọn quan lại không biết xót thương tới những cảnh lầm than của người dân trong cái xã hội cùng cực.

“Đêm ngày gìn giữ cho ai đó,

Non nước đầy vơi có biết không?”

Tiếp theo, câu thơ : “Đêm ngày gìn giữ cho ai đó?” Từ câu hỏi này, tác giả khơi dậy sự tò mò và muốn cậy hỏi “Ông” xem người đứng vững đó để làm gì, có phải đang bảo vệ và giữ gìn cái gì đó cho ai hay không. Ý hỏi ông phỗng đá đang ngày đêm gìn giữ điều gì, có phải đang níu kéo cái đạo lý cương thường một thời của Nho giáo, cái bản sắc dân tộc khi xưa đang mất dần vị thế độc tôn? Nhưng “ông phỗng đá” thực chất chỉ là một tản đá vô chi vô giác làm sao trả lời được câu hỏi của Nguyễn Khuyến.

Câu hỏi này tạo ra một tầng ý nghĩa sâu xa về sự cống hiến và trách nhiệm của người đứng đầu. Cuối cùng, câu thơ cuối cùng đặt câu hỏi: “Non nước đầy vơi có biết không?” Câu hỏi này nhấn mạnh công lao, cống hiến và tình yêu quê hương mà người đứng vững đã dành cho non nước. Nhưng liệu có ai thực sự hiểu và trân trọng những điều đó không.

Hình ảnh “non nước đầy vơi” gợi mở ra nhiều ý nghĩa. Non nước đầy vơi ấy không chỉ diễn tả cái hình ảnh giang sơn đất nước, núi non trùng trùng đầy vơi như nào, khung cảnh tráng lệ ra sao. Mà ý nghĩa sâu bên trong “non nước đầy vơi” ở đây chính là cái thực trạng xã hội khi đó Nguyễn Khuyến sống. Đó là cái xã hội phong kiến đầy biến động: Thực dân Pháp đang rêu rao xâm lược, triều đình thì bạc nhược suy thoái, quan lại thì bù nhìn, các phong trào đấu tranh yêu nước thì liên tục thất bại bà dập tắt.

Với việc sử dụng liên tiếp hai câu hỏi tu từ không chỉ thể hiện thái độ mỉa mai, châm biếm của tác giả trước sự vô cảm, vô trách nhiệm của đám quan lại, triều đình phong kiến trước an nguy của đất nước, sự suy vọng của dân tộc.Ý nghĩa này đặt câu hỏi về sự đánh giá và trân trọng công lao và nỗ lực của người dân mà không được ai coi trọng.

Trong “Ông phỗng đá” nhà thơ đã đem ra trào phúng, châm biếm, hình ảnh triều đình, quan lại, bạc nhược thờ ơ trước những nỗi đau khốn khổ bần cùng của người dân. Để có được sự thành công khi sử dụng lối trào phúng trong bài thơ, chính Nguyễn Khuyến cũng đưa vào những trải nghiệm của bản thân ông là người trong cuộc, ông cũng là người làm quan trong triều, nhưng trơ trơ như ông phỗng đá không giúp ích gì được cho dân, cho nước.

Bài thơ được ra đời trong hoàn cảnh xã hội thực dân nửa phong kiến với những biểu hiện lố lăng, kệch cỡm. Ở đó mọi giá trị đạo đức truyền thống đã bị đảo lộn, còn cái mới lại mang bộ mặt của kẻ xâm lược. Tuy chỉ là một bài thơ ngắn, thế nhưng tác phẩm không chỉ giúp ta hiểu rõ hơn về nghệ thuật thơ trào phúng, mà còn khiến ta cảm nhận rõ hơn thực trạng xã hội phong kiến với sự thờ ơ cảu bọn quan liệu trước vận mệnh của nhân dân.

Chính vì thế, lớp bụi thời gian có thể phủ nhòa đi mọi thứ, nhưng bài thơ này cùng giá trị châm biếm, mỉa mai sâu cay thì vẫn còn mãi như minh chứng cho tấm lòng yêu nước, thương dân, chua xót cho tình cảnh “non nước” của nhà thơ Nguyễn Khuyến.

Tổng thể, bài thơ “Ông Phỗng Đá” của Nguyễn Khuyến là một tác phẩm thơ nhỏ nhưng chứa đựng những ý nghĩa sâu sắc về sự kiên định, cống hiến và tình yêu quê hương. Khắc họa lên trình trạng xã hội khi bọn thực dân xâm lược lộng hành.

Tác giả thông qua việc sử dụng hình ảnh nhân hóa và câu hỏi tu từ, gợi mở sự tò mò và đánh giá về người đứng vững giữa cuộc đời và sự trân trọng công lao và nỗ lực của người khác. Bài thơ này là một lời nhắn nhủ để chúng ta đánh giá và trân trọng những người cống hiến và giữ gìn cho cộng đồng và quê hương.

Xem thêm về phân tích 🔻 Khúc Hát Ru Những Em Bé Lớn Trên Lưng Mẹ 🔻 Sơ Đồ Tư Duy, Dàn Ý

Phân Tích Bài Thơ Ông Phỗng Đá Ngắn Nhất

Tác phẩm thơ trào phúng “Ông phỗng đá” của Nguyễn Khuyến là một tác phẩm nổi tiếng trong văn học Việt Nam, được viết vào thế kỷ 19. Tác phẩm này không chỉ mang tính chất giải trí mà còn chứa đựng những ý nghĩa sâu sắc về xã hội và con người.

Tác phẩm bắt đầu bằng việc giới thiệu về ông phỗng đá, một người đàn ông giàu có và quyền lực trong xã hội. Ông được miêu tả như một người vô cùng kiêu ngạo và tự phụ, luôn cho rằng mình là người tài giỏi nhất và không ai sánh bằng.

Tuy nhiên, ông lại không biết rằng mình chỉ là một người phỗng đá, tức là một người không có tri thức và chỉ biết tự mãn với sự giàu có của mình.

Tác giả sử dụng những hình ảnh hài hước và mỉa mai để phê phán ông phỗng đá. Ông được so sánh với những con vật như khỉ, gấu trúc và voi, nhằm chỉ ra tính cách ngu ngốc và ngạo mạn của ông.

Tác phẩm cũng nhấn mạnh rằng sự giàu có và quyền lực không phải là tiêu chí để đánh giá một người, mà tri thức và lòng nhân ái mới là những giá trị quan trọng thực sự.

Tác phẩm cũng đề cập đến sự bất công và tham nhũng trong xã hội. Ông phỗng đá được miêu tả như một người giàu có nhờ việc lợi dụng và bóc lột người khác. Tác giả muốn nhấn mạnh rằng sự giàu có không phải là do công bằng và làm giàu bằng cách bất chính chỉ tạo ra sự bất bình đẳng và gây ra những vấn đề xã hội.

Tuy nhiên, tác phẩm cũng không chỉ tập trung vào việc chỉ trích ông phỗng đá mà còn đề cao lòng nhân ái và tình yêu thương. Tác giả cho rằng, một người thật sự tài giỏi không chỉ là người giàu có mà còn là người biết chia sẻ và giúp đỡ người khác. Ông phỗng đá không thể hiểu được giá trị thực sự của cuộc sống và không biết trân trọng những điều tốt đẹp xung quanh mình.

Tóm lại, tác phẩm thơ trào phúng “Ông phỗng đá” của Nguyễn Khuyến là một tác phẩm mang tính chất giải trí nhưng cũng chứa đựng những ý nghĩa sâu sắc về xã hội và con người.

Tác giả thông qua việc mỉa mai ông phỗng đá, đã phê phán sự kiêu ngạo, bất công và tham nhũng trong xã hội, đồng thời đề cao lòng nhân ái và tình yêu thương. Tác phẩm này là một lời nhắc nhở cho chúng ta về giá trị thực sự của cuộc sống và cách sống đúng đắn.

Tham khảo thêm tác phẩm 🌟 Đoàn Thuyền Đánh Cá 🌟 Khám Phá Nội Dung, Nghệ Thuật, Phân Tích

Phân Tích Bài Thơ Ông Phỗng Đá Mẫu

Nguyễn Khuyến là một trong những nhà thơ lớn của nền văn học Việt Nam. Ông có những đóng góp đa dạng cho nền văn học dân tộc đặc biệt về mảng thơ nôm, thơ trào phúng.

Bài thơ “ông phỗng đá” là tác phẩm tiêu biểu cho phong cách sáng tác thơ trào phúng của nhà thơ Tam Nguyên Yên Đổ. Bài thơ là lời tự trào của tác giả khi đứng trước hình ảnh ông phỗng đã trên hòn non bộ:

“Ông đứng đó làm chi hỡi ông?
Trơ trơ như đá, vững như đồng
“Đêm ngày gìn giữ cho ai đó?
Non nước đầy vơi có biết không?”

Nguyễn Khuyến ra làm quan vào thế kỷ XIX, khi đất nước hỗn loạn, thực dân Pháp xâm chiếm nước ta, triều đình nhà Nguyễn dần lụi tàn. Chính vì thế Nguyễn Khuyến đã có những thay đổi mới mẻ trong tư tưởng làm thơ, ông viết nhiều bài thơ trào phúng để nói lên hiện thực xã hội. Nhan đề “ông phỗng đá” gợi ra cho ta nhiều suy nghĩ.

Đây là bài thơ trào phúng xuất hiện hình ảnh ông phỗng đá- hình ảnh tượng đặc trưng trong văn học Việt Nam. Nguyễn Khuyến đã xây dựng hình ảnh ông phỗng đứng cô đơn, lẻ loi vững chắc trên hòn non bộ ở giữa hồ. Hai câu thơ đầu là câu hỏi tu từ khắc họa hình ảnh ông phỗng đá:

“Ông đứng đó làm chi hỡi ông?
Trơ trơ như đá, vững như đồng”

Câu thơ mở đầu tác phẩm được viết dưới dạng câu hỏi tu từ gợi nhiều suy nghĩ. Đây là câu hỏi không có lời đáp, hỏi để thể hiện thái độ băn khoăn với ẩn ý mỉa mai xã hội. Thán từ “hỡi” kết hợp với đại từ “ông” nhằm nhấn mạnh ý nghĩa của câu hỏi, từ đó giúp câu thơ tăng tính thuyết phục, tạo nên tính nhạc cho tác phẩm.

“Ông đứng” là trạng thái đứng yên, vững chắc không gì lay chuyển được. “Ông đứng” kết hợp với từ láy “trơ trơ” tái hiện rõ hình ảnh ông phỗng đứng trơ không gì thay đổi được trước mọi tác động của ngoại cảnh. Nguyễn Khuyến đã so sánh “trơ trơ như đá, vững như đồng” làm hiện lên với hình ảnh rất kiên định, không gì lay chuyển được.

Hai câu thơ đầu được Nguyễn Khuyến miêu tả chân dung ông phỗng đá. Từ đó ẩn ý muốn dùng những lời mỉa mai châm biếm sâu cay đến xã hội. Phê phán những thói xấu của bọn quan lại đứng nhìn nước rơi vào cảnh lầm than, nhân dân cực khổ mà không biết hành động.

Chúng đã bị những hào nhoáng trước mắt che lấp, điển hình cho bộ mặt xấu xa của xã hội. Nguyễn Khuyến đã làm rõ chân dung ông phỗng đã qua hai câu thơ cuối:
“Đêm ngày gìn giữ cho ai đó?
Non nước đầy vơi có biết không?”

Câu hỏi tu từ tiếp tục được sử dụng gợi sự tò mò muốn biết ông phỗng đứng vững như vậy để bảo vệ cho điều gì. Ẩn sâu sau câu hỏi đó là lời trách móc với ẩn ý muốn nói đến những vị quan trong xã hội, những người thờ ơ trước đất nước.

Họ là những người sống trong xã hội khủng hoảng, triều đình suy sụp, nhân dân cơ cực lầm than. Thế nhưng, những con người ấy vẫn trơ mắt đứng nhìn, không có một động thái nào đứng ra để bảo vệ đất nước.

Kết thúc bài thơ cũng bằng một câu hỏi tu từ “nước non vơi đầy có biết không?”. Câu hỏi ấy gửi ra trong ta bao suy nghĩ. Người đọc có thể hiểu theo hai nghĩa sau: “Nước non vơi đầy” ý muốn chỉ một đất nước thật đẹp, giàu có, thịnh vượng kết hợp với khung cảnh tráng lệ.

Thế nhưng dường như sống trong hoàn cảnh xã hội như thế, ý thơ Nguyễn Khuyến lại mang một nghĩa khác. “Nước non vơi đầy” còn nói đến thực trạng xã hội nhiều biến động, triều đình nhà Nguyễn suy thoái, đất nước dần lụi tàn, thực dân Pháp xâm lược, quay lại bù nhìn.

Hai câu thơ cuối là hai câu hỏi tu từ, nhịp điệu dồn dập, liên tiếp mở ra bao suy tư mới. Đó là những thực trạng xã hội, cho thấy sự nhu nhược của triều đình. Cũng là những lời trách móc chính mình không làm được gì cho đất nước.

Nguyễn Khuyến đã thành công khi sử dụng nghệ thuật trào phúng vào trong những dòng thơ. Nhằm đưa đến cho người đọc những ý nghĩ đầy mỉa mai, giễu cợt chua cay thực trạng xã hội.

Với việc sử dụng ngôn từ và hình ảnh gần gũi, chân thực kết hợp với các biện pháp tu từ được sử dụng linh hoạt, “ông phỗng đá” đã trở thành tác phẩm đỉnh cao cho phong cách sáng tác của nhà thơ Tam Nguyên Yên Đổ Nguyễn Khuyến.

Sống trong xã hội thực dân nửa phong kiến, cùng sự suy sụp của triều đình nhà Nguyễn, thực dân Pháp đang lộng hành trên đất Việt, chúng bày ra nhiều trò lố lăng. Bài thơ là lời cảnh tỉnh về lòng yêu nước, khơi dậy ý thức bảo vệ Tổ Quốc.

Xem nội dung tác phẩm ✨Số Phận Con Người✨ Giá Trị Nội Dung Và Nghệ Thuật

Phân Tích Bài Thơ Ông Phỗng Đá Chọn Lọc

Nếu như Xuân Diệu được mệnh danh là “ông hoàng của thơ tình” thì Nguyễn Khuyến lại như là một “nhà thơ của dân tình, làng cảnh Việt Nam”. Thơ của ông nói lên tình yêu quê hương, đất nước, tình yêu gia đình, bạn bè, phản ánh cuộc sống thuần khổ của nông dân, châm biếm đả kích tầng lớp thống trị, đồng thời bộc lộ tấm lòng ưu ái với dân, với nước.

Trong số tác phẩm đặc sắc đó, không thể không kể đến bài thơ “Ông phỗng đá” – đỉnh cao chói sáng trong thơ trào phúng của Nguyễn Khuyến. Bài thơ là lời tự trào của tác giả khi đứng trước hình ảnh ông phỗng đá trên hòn non bộ.

Bài thơ trào phúng ngay từ nhan đề gợi hình ảnh “ông phỗng” – hình tượng đá thường được trưng trong văn hóa Việt Nam. Trong buổi dạy học ở nhà quan kinh lược Hoàng Cao khải, nhân thấy đôi phỗng đá ngoài vườn, thi sĩ Nguyễn Khuyến bèn tức cảnh làm bài thơ Ông phỗng đá.

Hình ảnh phỗng đá là hình ảnh rất quen thuộc ở làng quê Việt Nam, cũng như rất quen thuộc trong thơ ca. Với Nguyễn Dư là “thằng phỗng, ông phỗng”, còn đối với Nguyễn Khuyến – người để ý tới phỗng nhiều nhất lại là hình ảnh ông phỗng đá đang đứng cô đơn, lẻ bóng trên hòn non bộ ở giữa hồ. Hai câu thơ đầu là câu hỏi tu từ khắc họa hình ảnh ông phỗng đá:

Ông đứng đó làm chi hỡi ông?

Trơ trơ như đá, vững như đồng

Câu hỏi tu từ ngay khi vừa mở đầu vừa như là một sự băn khoăn, vừa như là sự mỉa mai và ngụ ý châm biếm của tác giả. Câu thơ cất lên phải chăng như một sự thăm dò công việc của ông phỗng đá. Thán từ “ hỡi” kết hợp với đại từ “ông” làm cho câu thơ mang giá trị biểu cảm cao, bộc lộ cảm xúc dâng trào.

Tác giả hỏi ông phỗng đá đứng đó làm gì, dường như cũng có thêm sự mỉa mai, bởi vì chính bản thân ông phỗng đá cũng đâu biết mình đang làm công việc gì. Câu thơ tiếp theo càng làm rõ thêm bức chân dung về ông phỗng đá:

“Trơ trơ như đá, vững như đồng”

Từ láy “trơ trơ”, kết hợp với hình ảnh so sánh “ như đá”, “vững như đồng” càng làm rõ nét thêm hình ảnh của ông phỗng đá. Đó phải chăng là hình ảnh phỗng đá đứng bất động mặc kệ sự biến động của trời đất, hình ảnh ông phỗng đá trơ trơ không quan tâm tới xung quanh, lúc nào cũng vậy, cũng đứng đó như một kẻ bù nhìn?

Hay là sự mỉa mai, phê phán của nhà thơ về những thói xấu ở đời, thói xấu của bọn quan lại không biết xót thương tới những cảnh lầm than của người dân trong cái xã hội cùng cực đó, chỉ biết như “ông phỗng đá” kệ mặc cuộc sống của những con người cùng cực ấy.

Những dòng thơ trào phúng mang giọng điệu phê phán của Nguyễn Khuyến không chỉ xuất hiện trong những câu thơ trên, mà nó như một nỗi ám ảnh, day dứt, khiến nhà thơ trăn trở mãi, và nó còn xuất hiện trong bài “Lời vợ anh phường chèo”:

“Vua chèo còn chẳng ra gì

Quan chèo vai nhọ khác chi thằng hề”

Hai câu thơ tiếp theo mở ra giúp ta hiểu rõ hơn về công việc, cũng như hình ảnh ông phỗng, đồng thời hiểu rõ được dụng ý mỉa mai sâu cay tầng lớp thống trị và tấm lòng nhà thơ:

“Đêm ngày gìn giữ cho ai đó?

Non nước đầy vơi có biết không?

Cả bài thơ có bốn dòng thơ, nhưng lại tới ba câu là câu hỏi tu từ. Ba câu hỏi dồn dập nhau với nhiều ý tưởng: Ông phỗng đá đứng đó làm chi vậy? Trước mặt ông phỗng đá là giang sơn gấm vóc của Tổ tiên nhà, có phải muốn canh chừng, giữ gìn cho ai đó chăng? Và cái mảnh giang sơn đó giờ như nào? Hắn có biết chăng? Các câu hỏi dồn dập nhau, ý chừng cụ Tam Nguyên Yên Đổ như muốn khuynh đáo pho tượng, bắt buộc ông phỗng đá phải đáp lại, phải thốt lên thành lời..Nhưng ông phỗng đá sao trả lời được..

Những câu hỏi ấy của nhà thơ như là lời tự trào, như một tiếng hú, tiếng kêu thất thanh trong nhân loại.Câu thơ “Đêm ngày giữ gìn cho ai đó?”, ý hỏi ông phỗng đá đang ngày đêm gìn giữ điều gì, có phải đang níu kéo cái đạo lý cương thường một thời của Nho giáo đang mất dần vị thế độc tôn? Câu thơ cuối cùng như là một sự trách móc khéo léo mà thâm thúy của nhà thơ:

“Non nước đầy vơi có biết không?”

Hình ảnh “non nước đầy vơi” gợi mở ra nhiều ý nghĩa. Non nước đầy vơi ấy không chỉ là hình ảnh giang sơn, núi đầy vơi như nào, khung cảnh ra sao. Mà “non nước đầy vơi” ở đây chính là cái thực trạng xã hội khi đó Nguyễn Khuyến sống.

Đó là cái xã hội phong kiến đầy biến động: Thực dân Pháp đang rêu rao xâm lược, triều đình thì bạc nhược, quan lại thì bù nhìn, các phong trào đấu tranh yêu nước thì dập tắt. Với việc sử dụng liên tiếp hai câu hỏi tu tiếp ở đây không chỉ thể hiện thái độ mỉa mai, châm biếm của tác giả trước sự vô cảm, vô trách nhiệm của đám quan lại, triều đình phong kiến trước an nguy của đất nước, sự suy vọng của dân tộc.

Mà phải chăng đó là sự tự trách mình của chính nhà thơ? Nguyễn Khuyến thấy mình như một kẻ thừa thãi trong guồng máy thống trị phong kiến. Ông trách mình vô dụng, trách bản thân cũng như một ông phỗng, cũng chỉ biết đứng nhìn chứ không giúp gì được cho dân, cho nước. Giọng điệu thơ của tác giả nhẹ nhàng, mà thâm thúy khác hẳn với tiếng trào phúng đầy suồng sã, chua cay, dữ dội của Tú Xương trong bài “Ông cử Nhu”:

“Sơ khảo trường Nam bác cử Nhu

Thật là vừa dốt mà lại vừa ngu”

Lê-ô-nit Lê-ô-nốp từng nói: “Mỗi tác phẩm không chỉ là một khám phá về nội dung, mà còn là phát minh về hình thức”. Quả đúng như vậy, bài thơ “Ông phỗng đá” không chỉ hấp dẫn người đọc bởi nội dung đặc sắc, mà còn bởi nghệ thuật vô cùng đọc đáo của Nguyễn Khuyến trong thơ trào phúng.

Lối trào phúng của Nguyễn Khuyến trong bài thơ này là lối trào phúng gián tiếp, kín đáo và thâm thúy, ý định trào phúng của tác giả không bộc lộ trên bề mặt văn bản mà chìm sâu sau hình ảnh và từ ngữ. Không những thế, tác giả còn sử dụng thể thơ thất ngôn tứ tuyệt hết sức tài tình, ngôn ngữ, hình ảnh gần gũi đối với quê hương.

Các từ láy, biện pháp tu từ so sánh được sử dụng linh hoạt trong bốn câu thơ khiến cho bài thơ trở nên đặc sắc. Đặc biệt, là cách sử dụng câu hỏi tu từ ba trên bốn dòng thơ, hỏi mà không có người trả lời, đã khơi dậy trong lòng đọc giả biết bao suy tư, băn khoăn về xã hội một thời.

Tất cả những biện pháp nghệ thuật ấy đã giúp phần làm nổi bật hình ảnh ông phỗng đá giữa hòn núi non bộ, đồng thời còn là sự phê phán của tác giả giữa thực trạng xã hội đó, cái xã hội mà ở đó, quan lại triều đình thờ ơ trước sự sống còn của những người dân thấp cổ bé họng.

Bài thơ được ra đời trong hoàn cảnh xã hội thực dân nửa phong kiến với những biểu hiện lố lăng, kệch cỡm. Ở đó mọi giá trị đạo đức truyền thống đã bị đảo lộn, còn cái mới lại mang bộ mặt của kẻ xâm lược. Ngòi bút thâm trầm mà sâu cay của Nguyễn Khuyến đã chĩa mũi nhọn vào những chỗ hiểm yếu nhất của cái ung nhọt ấy.

Trong “Ông phỗng đá” nhà thơ đã đem ra trào phúng, châm biếm, hình ảnh triều đình, quan lại, bạc nhược thờ ơ trước những nỗi đau khốn cùng của người dân. Để có được sự thành công khi sử dụng lối trào phúng ấy, chính Nguyễn Khuyến cũng là người trong cuộc, ông cũng là người làm quan một thời, là người trơ trơ như ông phỗng đá không giúp ích gì được cho dân, cho nước.

Tính tự trào của bài thơ cũng hé mở cho ta nhận thấy, nghe thấy, chứng kiến cuộc đối thoại của nhà thơ với chính mình – tiếng nói phản tỉnh của một người trong cuộc. Đó cũng chính là tiếng nói phản chính thống, một hành vi tưởng như là nói ngược nhưng thực chất lại phản ánh một cách chính xác nhất bản chất của xã hội và sự tha hóa của lớp người đại diện cho tinh hoa của thể chế đương thời.

Tuy chỉ là một bài thơ ngắn, thế nhưng tác phẩm không chỉ giúp ta hiểu rõ hơn về nghệ thuật thơ trào phúng, mà còn khiến tả cảm nhận rõ hơn thực trạng xã hội phong kiến với những “ông phỗng” thờ ơ trước vận mệnh của nhân dân.

Chính vì thế, lớp bụi thời gian có thể phủ nhòa đi mọi thứ, nhưng bài thơ này cùng giá trị châm biếm, mỉa mai sâu cay thì vẫn còn mãi như minh chứng cho tấm lòng lo lắng cho “non nước” của nhà thơ Nguyễn Khuyến.

Có thể bạn sẽ cần tác phẩm 🌻Bài Thơ Về Tiểu Đội Xe Không Kính🌻 Nội Dung, Nghệ Thuật, Phân Tích

Phân Tích Bài Thơ Ông Phỗng Đá Ngắn

“Ông đứng làm chi đó hỡi ông?
Trơ trơ như đá, vững như đồng.
Đêm ngày gìn giữ cho ai đó,
Non nước đầy vơi có biết không?”

Tác phẩm này được viết theo thể thơ lục bát, với sự xen kẽ giữa các phép nghệ thuật như miêu tả, từ láy,…; tạo nên một cấu trúc thơ độc đáo và thu hút người đọc.

“Ông đứng đó làm chi hỡi ông?
Trơ trơ như đá, vững như đồng”

Nguyễn Khuyến sử dụng hình ảnh một người đứng như một tảng đá qua câu hỏi tu từ “Ông đứng đó làm chi hỡi ông?”, một người đàn ông đang đứng trên khối đồng.

Tác giả hỏi ông phỗng đá đứng đó làm gì, dường như là một câu hỏi vô vọng bởi vì chính bản thân ông phỗng đá cũng đâu biết mình đang làm gì và cũng chả biết sẽ trả lười như thế nào. Thán từ “ hỡi” kết hợp với đại từ “ông” làm cho câu thơ mang giá trị biểu cảm cao, bộc lộ cảm xúc dâng trào.

Làm cho câu hỏi được nhắn mạnh hơn, nhằm ý muốn có được câu trả lời. Sử dụng hình ảnh “Ông đứng” diễn tả sự bền vững, kiên định của con người trong cuộc sống. Ông như một biểu tượng của sự ổn định và không thay đổi.

“Đêm ngày gìn giữ cho ai đó,
Non nước đầy vơi có biết không?”

Nhưng liệu có ai thực sự hiểu và trân trọng những điều đó không. Hình ảnh “non nước đầy vơi” gợi mở ra nhiều ý nghĩa. Non nước đầy vơi ấy không chỉ diễn tả cái hình ảnh giang sơn đất nước, núi non trùng trùng đầy vơi như nào, khung cảnh tráng lệ ra sao.

Mà ý nghĩa sâu bên trong “non nước đầy vơi” ở đây chính là cái thực trạng xã hội khi đó Nguyễn Khuyến sống. Đó là cái xã hội phong kiến đầy biến động: Thực dân Pháp đang rêu rao xâm lược, triều đình thì bạc nhược suy thoái, quan lại thì bù nhìn, các phong trào đấu tranh yêu nước thì liên tục thất bại bà dập tắt.

Có thể bạn sẽ cần tác phẩm🌱 Một Người Hà Nội🌱 Mẫu Phân Tích, Giá Trị Nội Dung Và Nghệ Thuật

Ông Phỗng Đá (Nguyễn Khuyến) – Nội Dung, Đọc Hiểu, Phân Tích