Tiếng Gà Trưa Của Xuân Quỳnh: Nội Dung Bài Thơ, Phân Tích

Nội Dung Bài Thơ Tiếng Gà Trưa Của Xuân Quỳnh, Đọc Hiểu, Giá Trị Nghệ Thuật, Giáo Án, Phân Tích. Tham Khảo Các Mẫu Sơ Đồ Tư Duy, Gợi Ý Cách Soạn Bài, Lập Dàn Ý Chi Tiết.

Giới Thiệu Bài Thơ Tiếng Gà Trưa

“Tiếng Gà Trưa” là một bài thơ nổi tiếng của nhà thơ Xuân Quỳnh, được sáng tác vào năm 1965 trong thời kỳ đầu của cuộc kháng chiến chống Mỹ. Bài thơ gợi lên những kỷ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ và tình cảm sâu nặng giữa bà và cháu.

Bài thơ bắt đầu với hình ảnh người chiến sĩ trên đường hành quân, dừng chân bên xóm nhỏ và nghe tiếng gà trưa:

Trên đường hành quân xa

Dừng chân bên xóm nhỏ

Tiếng gà ai nhảy ổ:

“Cục… cục tác cục ta”

Nghe xao động nắng trưa

Nghe bàn chân đỡ mỏi

Nghe gọi về tuổi thơ.

Tiếng gà trưa gợi nhớ về những kỷ niệm tuổi thơ bên người bà, với những hình ảnh giản dị và thân thương:

Tay bà khum soi trứng

Dành từng quả chắt chiu

Cho con gà mái ấp

Cứ hàng năm hàng năm

Khi gió mùa đông tới

Bà lo đàn gà toi

Mong trời đừng để cuối năm bán gà

Cháu được quần áo mới.

Bài thơ không chỉ là lời tri ân của tác giả đối với người bà mà còn là lời nhắc nhở về những giá trị gia đình, tình yêu thương và sự hy sinh.

Xem thêm 👉 Bài Thơ Hoa Cỏ May Của Xuân Quỳnh

Nội Dung Bài Thơ Tiếng Gà Trưa

Tiếng gà trưa là một hình ảnh quen thuộc với tuổi thơ của tác giả Xuân Quỳnh và nó cũng chính là nguồn cảm hứng đề tác giả viết nên bài thơ Tiếng gà trưa. Dưới đây là nội dung tác phẩm, mời bạn cùng thưởng thức.

Tiếng gà trưa
Tác giả: Xuân Quỳnh

Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
“Cục…cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ

Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái tơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng.

Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng:
– Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt!
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng

Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp

Cứ hàng năm hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối cùng bán gà
Cháu được quần áo mới

Ôi cái quần chéo go
Ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh chúc bâu
Đi qua nghe sột soạt

Tiếng gà trưa
Mang bao niềm hạnh phúc
Đêm nằm cháu nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng

Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ

Xem trọn bộ 🍃Thơ Xuân Quỳnh 🍃Tuyển tập thơ

Về Nhà Thơ Xuân Quỳnh

Gửi cho bạn các thông tin chi tiết về nhà thơ Xuân Quỳnh:

• Xuân Quỳnh (1942-1988), quê ở làng La Khê, ven thị xã Hà Đông, tỉnh Hà Tây (nay thuộc Hà Nội)
• Bà là một trong những nhà thơ nữ xuất sắc của Việt Nam, được mệnh danh là nữ hoàng thơ tình yêu của Việt Nam.
• Năm 2017, Xuân Quỳnh được Nhà nước tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật
• Đặc điểm thơ Xuân Quỳnh: Thơ Xuân Quỳnh thường viết về những tình cảm gần gũi, bình dị trong đời sống gia đình và cuộc sống thường ngày, biểu lộ những rung cảm và khát vọng của một trái tim phụ nữ chân thành, tha thiết và đằm thắm.
• Một số tác phẩm tiêu biểu: Chồi biếc (1963), Hoa dọc chiến hào (1968), Lời ru trên mặt đất (1978), Chờ trăng (1981), Tự hát (1984). Trong đó có một số bài thơ đặc biệt nổi tiếng: Thuyền và biển, Sóng, Tiếng gà trưa, Thơ tình cuối mùa thu…
• Một số tác phẩm viết cho thiếu nhi: Mùa xuân trên cánh đồng (truyện thiếu nhi, 1981), Bầu trời trong quả trứng (thơ văn thiếu nhi, 1982)…

Xem bài thơ hay 👉 Bài Thơ Thuyền Và Biển

Hoàn Cảnh Sáng Tác Bài Thơ Tiếng Gà Trưa

Cùng Thohay.vn tìm hiểu hoàn cảnh sáng tác bài thơ Tiếng gà trưa ngay sau đây nhé!

• Tiếng gà trưa được viết trong thời kì đầu của cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ.
• Bài thơ được in lần đầu trong tập thơ Hoa dọc chiến hào (1968) của Xuân Quỳnh.

TẶNG BẠN👉 Những Bài Thơ Hay Về Mẹ Của Xuân Quỳnh

Ý Nghĩa Nhan Đề Bài Thơ Tiếng Gà Trưa

Ý nghĩa nhan đề bài thơ Tiếng gà trưa nói lên điều gì? Cùng tìm hiểu ngay sau đây nhé1

• Tiếng gà: là âm thanh quen thuộc thường nghe thấy ở mỗi làng quê Việt Nam.
• Tiếng gà trưa: là nguồn cảm hứng của tác giả.

=>Nhan đề Tiếng gà trưa nói lên những kí ức tuổi thơ, nhấn mạnh, khơi gợi cảm xúc của người chiến sĩ, qua tiếng gà trưa để kết dính mạch cảm xúc của bài thơ. Hồi tưởng về quá khứ, về những lúc bình yên bên gia đình, bên người bà. Qua đó nói lên nỗi lòng của một người yêu gia đình, yêu quê hương đất nước.

Xem bài thơ hay 👉 Nói Cùng Anh Của Xuân Quỳnh

Bố Cục Bài Thơ Tiếng Gà Trưa

Bố cục bài thơ Tiếng gà trưa của tác giả Xuân Quỳnh được chia làm 3 phần chính như sau:

• Phần 1: Từ đầu đến ” nghe gọi về tuổi thơ” . Đây chính là phần nói về những rung cảm ban đầu của cháu khi nghe tiếng gà trưa .
• Phần 2: Từ tiếp theo đến ” Đi qua nghe sột soat” Nội dung chính của phần này đó là tiếng gà trưa gợi về những kỉ niệm tuổi thơ
• Phần 3: Phần nội dung còn lại. Phần này chính là những suy tư của người cháu về tiếng gà trưa.

Giá Trị Tác Phẩm Tiếng Gà Trưa

Chia sẻ cho bạn đọc giá trị tác phẩm Tiếng gà trưa ngay sau đây, tham khảo ngay nhé!

Giá trị nội dung

• Tiếng gà trưa đã gợi về những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ và tình bà cháu. Tình cảm gia đình đã làm sâu sắc thêm tình quê hương đất nước

Giá trị nghệ thuật

• Thứ nhất chính là thể thơ 5 chữ tạo nên cách diễn đạt vô cùng tình cảm và tự nhiên
• Thứ hai là các hình ảnh thơ trong bài thơ tiếng gà trưa vô cùng bình dị , chân thực
• Thứ ba đó là nhà thơ Xuân Quỳnh có sử dụng các biện pháp tu từ như là nhân hóa, điệp ngữ, ẩn dụ..

Xem bài thơ nổi tiếng 👉 Sóng [Xuân Quỳnh]

Dàn Ý Tiếng Gà Trưa

Hãy tham khảo mẫu dàn ý Tiếng gà trưa sau đây để biết cách triển khai phân tích bài thơ:

I. Mở bài

• Giới thiệu khái quát về tác giả Xuân Quỳnh (những nét chính về cuộc đời, sự nghiệp sáng tác, đặc điểm thơ Xuân Quỳnh…)
• Giới thiệu về bài thơ “Tiếng gà trưa” (hoàn cảnh ra đời, xuất xứ, khái quát giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật…)

II. Thân bài

1. Tiếng gà trưa trên đường hành quân

• Hoàn cảnh: trên đường hành quân xa, dừng chân bên xóm nhỏ
• Âm thanh tiếng gà trưa: “Cục…cục tác cục ta”

⇒ Âm thanh tự nhiên, chân thực

– Nghệ thuật điệp từ, ẩn dụ chuyển đổi cảm giác:

• Nghe xao động nắng trưa
• Nghe bàn chân đỡ mỏi
• Nghe gọi về tuổi thơ

⇒ Tiếng gà trưa gọi về kỉ niệm tuổi thơ, tình cảm xóm làng và xua tan những vất vả, mệt nhọc trên đường hành quân.

2. Tiếng gà trưa gợi lại những kỉ niêm thời thơ ấu

a) Những kỉ niệm tuổi thơ

• Hình ảnh con gà mái mơ, mái vàng và ổ trứng hồng đẹp như tranh
• Kỉ niệm: tò mò xem gà đẻ bị bà mắng
• Hình ảnh bà đầy yêu thương, chắt chiu, dành dụm từng quả trứng cho cháu
• Niềm vui và mong ước nhỏ bé của tuổi thơ: được quần áo mới

⇒ Những kỉ niệm tuổi thơ bình dị, gần gũi, hồn nhiên không thể nào quên của gia đình làng quê Việt Nam.

b) Hình ảnh người bà và tình bà cháu

• Bà mắng: “Gà đẻ…mặt”

⇒ Lời mắng xuất phát từ tình yêu thương, sự quan tâm, chăm soc của bà dành cho cháu

• Bà chắt chiu trong cảnh nghèo khó, dành trọn vẹn tình yêu thương, sự chăm lo cho cháu: “Tay bà khum soi trứng … Cháu được quần áo mới”

⇒ Tình bà cháu thật sâu nặng, thắm thiết, bà chắt chiu, chăm lo, quan tâm cho cháu, cháu luôn yêu thương, kính trọng bà

3. Tiếng gà trưa gợi những suy tư

• Tiếng gà trưa mang đến hạnh phúc vì nó làm thức dậy biết bao tình cảm cao đẹp: tình bà cháu, tình xóm làng, tình cảm gia đình… Niềm hạnh phúc ấy đem vào giấc ngủ hồng sắc trứng
• Nghệ thuật điệp từ và điệp cấu trúc (vì lòng yêu Tổ quốc, vì xóm làng thân thuộc, vì bà…): qua đó, nhấn mạnh mục đích chiến đấu vừa cao cả và thiêng liêng nhưng cũng hết sức bình dị, cụ thể
• Tình cảm gia đình, quê hương đã làm sâu sắc thêm tình yêu Tổ quốc

III. Kết bài

– Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ:

• Nội dung: Tiếng gà trưa đã gọi về những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ và tình bà cháu. Tình cảm gia đình đã làm sâu sắc thêm tình quê hương đất nước
• Nghệ thuật: thể thơ 5 chữ, điệp ngữ, hình ảnh thơ bình dị, gần gũi…

– Cảm nghĩ của bản thân về tình bà cháu

Thưởng thức chùm ❤️️Thơ Lưu Quang Vũ Viết Cho Xuân Quỳnh ❤️️Ngoài Những Bài Thơ Hay Về Mẹ Của Xuân Quỳnh

Soạn Bài Tiếng Gà Trưa

Các em học sinh có thể dựa theo gợi ý dưới đây để soạn bài Tiếng gà trưa nhé!

👉Câu 1 (trang 151 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1)

Đáp án: Cảm hứng của tác giả được khơi gợi từ tiếng gà trưa nhảy ổ trên đường hành quân xa. Mạch cảm xúc tự nhiên mà đầy sức gợi. Từ tiếng gà cục tác đến những kỉ niệm tuổi thơ đẹp đẽ, hình ảnh người bà tần tảo, khắc sâu hình ảnh quê hương.

👉Câu 2 (trang 151 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):

Đáp án: Những hình ảnh và kỉ niệm đã được gợi lại từ tiếng gà trưa :

• Con gà mái mơ với ổ trứng.
• Lần bị bà mắng vì nhìn gà đẻ.
• Người bà chắt chiu từng quả trứng, chăm lo quần áo mới cho cháu.

   => Thể hiện sự trong sáng hồn nhiên của một đứa trẻ, cũng như tình cảm yêu quý, trân trọng của người cháu với bà.

👉Câu 3 (trang 151 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1)

Đáp án:

• Hình ảnh người bà chịu thương chịu khó, chắt chiu từng niềm vui nho nhỏ trong cuộc sống nhiều vất vả, lo toan.
• Tình cảm bà cháu sâu nặng, thắm thiết. Bà tần tảo, chắt chiu lo cho cháu, cháu yêu thương, quý trọng, biết ơn bà.

👉Câu 4 (trang 151 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):

• Bài thơ viết theo thể 5 chữ linh hoạt, cách gieo vần cũng linh hoạt. Phần lớn là vần cách, có khi chỉ cần giữ âm điệu.
• Câu thơ “Tiếng gà trưa” được lặp lại nhiều lần ở câu mở đầu các khổ 2, 3, 4, 7. Điều này tạo nên điểm nhấn về cảm xúc, tạo sự liền mạch khiến hình ảnh thơ luôn da diết và nồng nàn.

Tìm hiểu thêm tác phẩm 🌿 Gò Me [Hoàng Tố Nguyên] 🌿 Nội Dung, Nghệ Thuật 

Giáo Án Tiếng Gà Trưa

Chia sẻ cách soạn giáo án giảng dạy bài thơ Tiếng gà trưa chi tiết nhất.

I. Mục tiêu bài học

1. Kiến thức

• Cảm nhận được vẻ đẹp trong sáng, đằm thắm của những kỷ niệm về tuổi thơ và tình cảm bà cháu được thể hiện trong bài thơ.
• Thấy được nghệ thuật biểu hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả qua những chi tiết tự nhiên, bình dị.

2. Kĩ năng

• Đọc – hiểu, phân tích văn bản thơ trữ tình có sử dụng các yếu tố tự sự.
• Phân tích các yếu tố biểu cảm trong văn bản.

3. Thái độ

• GD tình yêu gia đình, quê hương đất nước.
• Ý thức làm việc nghiêm túc, tự học, trung thực.

II. Chuẩn bị tài liệu

1. Chuẩn bị của Giáo viên: Soạn bài, đọc sách tham khảo, sgk,sgv, tài liệu chuẩn kiến thức kĩ năng.

2. Chuẩn bị của học sinh: Chuẩn bị bài, đọc trước bài tập, trả lời câu hỏi SGK

III. Tiến trình tổ chức dạy học

1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số:

2. Kiểm tra đầu giờ

H:Đọc thuộc hai bài thơ: Cảnh khuya, Rằm tháng giêng?Nêu giá trị nội dung và nghệ thuật ?

3. Bài mới

Trong nền thơ hiện đại VN những năm 1980 nổi lên một nhà thơ nữ với hồn thơ đôn hậu đằm thắm dịu dàng, thơ bà giàu cảm xúc với đề tài thơ rất phong phú: tình yêu gia đình, tình mẹ con, tình yêu quê hương đất nước …. Hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu một bài thơ về tình cảm gia đình, thống nhất với tình yêu quê hương đất nước của bà- nhà thơ Xuân Quỳnh.

Hoạt động của GV và HS	Kiến thức cần đạt
HĐ1.HDHS đọc và tìm hiểu chú thích: – GV hướng dẫn đọc- đọc mẫu. – GV yêu cầu đọc: – Gọi 2 HS đọc lại, nhận xét – HS đọc chú thích (*) SGK	I. Đọc và tìm hiểu chú thích: 1. Đọc. + Nhịp 3/2, 2/3 nhấn mạnh điệp ngữ “Tiếng gà trưa” + Giọng đọc: Vui, bồi hồi, phân biệt lời gọi của bà với lời kể, tả trữ tình của nhà thơ – trong vai anh bộ đội đang nhớ nhà, nhớ bà, nhớ quê.
H: Em hãy cho biết vài nét về tác giả Xuân Quỳnh và tác phẩm “Tiếng gà trưa” ?	2. Chú thích: a.Tác giả: (1942- 1988) – Quê: Hà Tây – Là nhà thơ nữ xuất sắc trong nền thơ hiện đại Việt Nam. b.Tác phẩm: – “Tiếng gà trưa” viết trong thời kỳ đầu của cuộc kháng chiến chống Mĩ; và nằm trong tập thơ : Hoa dọc chiến hào (1968), in lại trong “Sân ga chiều em đi” (1984).
H: HS giải thích một số từ khó H: Cho biết bài thơ thuộc kiểu văn bản nào và thể thơ nào?	c.Từ khó : SGK. – Gà mái mơ: gà mái lông màu hoa mơ, vàng nhạt xen trắng lốm đốm. – Lang mặt: một bệnh nấm da.Da trắng bệch từng đám trên mặt, tay, người… – Chắt chiu: Dành dụm, tiết kiệm từng chút ít và kiên trì. – Gà toi: gà chết vì bệnh, dịch.
HĐ2.HDHS đọc – hiểu văn bản: H:Nội dung của bài thơ được triển khai theo bố cục ntn?	II. Tìm hiểu văn bản. 1.Kiểu văn bản. – Biểu cảm – Thể thơ ngũ ngôn (có sáng tạo) + Xen một vài câu 3 tiếng, xen kẽ điệp ngữ 2. Bố cục. – Ba phần + Khổ thơ đầu: Tiếng gà trưa gợi về kí ức tuổi thơ. + Khổ thơ 2-> 6: Những kỉ niệm tuổi thơ + Khổ thơ 7,8: Mơ ước tuổi thơ và mơ ước hiện tại của cháu.
Cảm hứng của tác giả được gợi từ sự việc gì? GV. Tiếng gà là chủ đề cho thơ xưa và nay: Tiếng gà văng vẳng gáy trên bom(Hồ Xuân Hương) – Xao xác gà trưa gáy não nùng(Lưu Trọng Lư) – Gà gáy một lần đêm chửa tan(Hồ Chí Minh) – Tiếng gà Giục hạt đậu Nảy mầm (Trần Đăng Khoa)	3. Phân tích. a. Cảm hứng của tác giả và mạch cảm xúc của bài thơ. – Cảm hứng của bài thơ (khổ 1) ” Trên đường hành quân xa ………………………… Nghe gọi về tuổi thơ” +Hoàn cảnh: Trên đường hành quân xa, trưa nắng, mệt mỏi người chiến sĩ dừng chân nghỉ lại bên xóm nhỏ chợt nghe tiếng gà trưa nhảy ổ: “cục …cục tác cục ta”.
H:Trong đoan thơ trên tác giả đã sử dụng thành công nghệ thuật gì? H:Tác dụng của biện pháp nghệ thuật đó?	=> Điệp từ nghe nhấn mạnh cảm giác khi nghe tiếng gà trưa. Âm thanh gọi về tuổi thơ, tạo nên thay đổi trong tâm hồn, đánh thức tâm hồn, lan toả ra cảnh vật, nâng đỡ trên từng chặng đường hành quân gian nan, vất vả. Điệp từ nghe còn gợi ra sự thiết tha của tiếng gà và tâm trạng bồi hồi, xúc động cua người chiến sĩ. => Tiếng gà trưa hay tiếng gọi của quá khứ, kỉ niệm về một tuổi thơ gắn bó với không gian làng quê, gia đình, gắn bó với người bà kính yêu.
Những tác động kì diệu của tiếng gà trưa đối với tâm hồn người chiến sĩ??Suy nghĩ của em về ý nghĩa của âm thanh quen thuộc này trong bài thơ? Cảm nhận về vẻ đẹp trong tâm hồn người chiến sĩ ?	* Tiếng gà trưa giản dị nhưng là âm thanh quen thuộc của làng quê, gắn bó với tuổi thơ mỗi người; tạo niềm vui cho người nông dân. Là biểu tượng của quê hương, tuổi thơ-> yêu quê hương, gia đình. + Hình ảnh, âm thanh tạo ra cảm hứng:+ Câu thơ “Tiếng gà trưa ” được lặp lại 4 lần ở đầu các khổ thơ.+ Mỗi một lần nhắc lại câu thơ này lại gợi ra một kỷ niệm thời thơ ấu.
? Đọc toàn bộ bài theo em thấy câu thơ nào được lặp lại? Tác dụng của việc lặp lại đó là gì?	Tác dụng: – Nó như một sợi dây liên kết các hình ảnh – Nó điểm nhịp cho dòng cảm xúc của nhân vật trữ tình
– Mạch cảm xúc trong bài thơ diễn biến theo quy luật hồi tưởng tự nhiên của tâm lý. Từ hiện tại (tiếng gà trưa bên xóm nhỏ) đến quá khứ (kỷ niệm hiện lên trong âm thanh của tiếng gà trưa) và đến tương lai (Tiếng gà trưa giục anh cầm chắc tay súng để chiến đấu)	Đọc nhanh một lượt bài thơ, theo dõi phần bố cục và cho biết mạch cảm xúc trong bài thơ diễn biến như thế nào?
(Ở bài thơ này cũng như những tác phẩm khác của Xuân Quỳnh thường khai thác cảm xúc từ những điều gần gũi, bình dị, những kỷ niệm về chính mình)? Những hình ảnh và kỹ niệm nào trong tuổi thơ được gợi lại từ tiếng gà trưa?	b. Hồi tưởng về quá khứ: b1: Những hình ảnh và kỷ niệm của bài thơ được gợi lại từ “tiếng gà trưa” – Kỷ niệm những con gà mái tơ, gà mái vàng, ổ trứng hồng đẹp… – Kỷ niệm về những lần tò mò xem trộm gà đẻ bị bà mắng. – Hình ảnh người bà đầy lòng yêu thương, chắt chiu, dành dụm chăm lo cho cháu. – Niềm vui nhỏ bé của bài thơ: có bộ quần áo mới từ tiền bán gà.
Nhận xét về các dấu hiệu nghệ thuật? Nhận xét về tình cảm trong tâm hồn anh lính qua những kỉ niệm kể trên.	– Nghệ thuật điệp từ, TT miêu tả đặc sắc tạo nên vẻ đẹp tươi sáng, hiền hoà, bình dị trong cuộc sống làng quê và tình cảm nồng hậu, gần gũi, thân thương, sự gắn bó với gia đình, quê hương với người bà kính yêu.
– HS đọc diễn cảm khổ thơ 3 –> 6. Cách xưng hô của chủ thể và nhân vật trữ tình có gì thay đổi ? – Nhân vật trữ tình- anh bộ đội- đã dần chuyển sang trực tiếp trò chuyện với nhân vật trữ tình khác vừa xuất hiện ngưòi bà.	b2: Kỷ niệm về bà: – Từ khổ thơ thứ 3 trở đi, giọng kể, tả, hồi tưởng của chủ thể trữ tình đã hoà nhập sâu hơn với nhân vật trữ tình.
Hình ảnh của bà hiện lên qua những kỷ niệm gì?	* Hình ảnh của bà trong kỉ niệm của cháu: – Lời trách mắng yêu của bà: Gà đẻ mà mày nhìn Rồi sau này lang mặt
Chi tiết bà mắng cháu gợi cho em suy nghĩ gì về tình bà cháu?	-> Chi tiết chân thực, giản dị: Bà muốn cháu sau này xinh đẹp, có hạnh phúc->Lo lắng, hiền từ, yêu cháu. – Hình ảnh bàn tay bà: Tay bà khum soi trứng Dành từng quả chắt chiu
Nhận xét về từ ngữ miêu tả và cảm nghĩ về hình ảnh bà chắt chiu từng quả trứng trên tay?	->Từ ngữ miêu tả giàu chất tạo hình: Người bà tần tảo, tiết kiệm, chịu thương, chịu khó, chắt chiu từng niềm vui nhỏ trong cuộc sống con nhiều vất vả, lo toan.
Nỗi lo của bà trong đoạn thơ gợi cho em suy nghĩ gì?	– Bà lo lắng cho đàn gà khi đông tới:Khi gió mùa đông tới… + Lo đàn gà toi + Lo cho cháu tết không có quần áo mới. -> Lo vì niềm vui của cháu, của tuổi già cô đơn của bà. Nỗi lo chân thật trong cuộc sống khó khăn- Tình yêu thương giản dị, thầm lặng. => Là người tần tảo, chắt chiu trong cảnh nghèo, thương yêu lo lắng cho cháu, bảo ban nhắc nhở cháu, ngay cả khi có mắng thì cũng là vì tình yêu thương cháu.
Em có nhận xét như thế nào về hình ảnh người bà trong ký ức tuổi thơ anh chiến sĩ?	* Khổ thơ 6: – Niềm vui của tuổi thơ nghèo cơ cực ở nông thôn Việt Nam đơn sơ, giản dị, cảm động.
Tình cảm bà cháu được thể hiện như thế nào trong bài thơ?	=> Tình cảm bà cháu sâu nặng, thắm thiết
– HS đọc diễn cảm hai khổ thơ cuối?? Em thích nhất những hình ảnh nào? Vì sao?? Hình ảnh ấy gắn bó như thế nào với người chiến sĩ?	c. Ký ức tuổi thơ và ước mơ hiện tại: – Giấc ngủ hồng sắc trứng – ổ trứng hồng tuổi thơ -> Hình ảnh thơ đặc sắc + Ước mơ tuổi thơ đi vào giấc mơ đẹp như giấc mơ hồng. + Là hạnh phúc nhỏ bé, giản dị, trong lành, tinh khiết của trẻ em nông thôn VN thời chiến tranh chống Mĩ. + Là lý do, mục đích cao quí để chiến đấu, hy sinh suốt cuộc đời. -> Hình ảnh ấy vấn vương tâm hồn, đi suốt tuổi ấu thơ, trở thành kỉ niệm ấm lòng, thiêng liêng của cháu.
Nhận xét về cách kết thúc bài thơ? Từ vì được lặp lại liên tiếp ở các câu thơ có ý nghĩa gì?	– Kết thúc rõ ràng, dễ hiểu, giản dị không đơn giản. => Từ một tiếng gà trưa mà suy nghĩ, liên tưởng, nhớ lại, bồi hồi thương yêu bà, yêu quê nghèo. Từ đó đem cả tiếng gà trưa vào cuộc chiến đấu. – Từ vì được lặp lại khẳng định niềm tin chân thực, chắc chắn của con người vì mục đích chiến đấu hết sức cao cả, bình thường, giản dị.
Qua khổ thơ cuối cùng giúp ta hiểu gì về tình cảm gia đình, quê hương và Tổ quốc?	=> Tình yêu quê hương đất nước bắt đầu từ tình cảm gia đình, tình bà cháu, có khi bắt đầu từ những tình cảm tuổi thơ bình dị nhất.
Nêu giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ này? – HS tổng kết nhanh – GV yêu cầu HS đọc mục ghi nhớ SGK. – GV chốt	4. Tổng kết a. Nội dung: – Kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ. – Tình bà cháu. – Tình cảm gia đình, quê hương -> tình yêu Tổ quốc của người chiến sĩ trong cuộc kháng chiến chống Mĩ. b. Nghệ thuật: – Thể thơ ngũ ngôn. – Sáng tạo trong sử dụng điệp ngữ, điệp câu. – Diễn đạt tình cảm tự nhiên, nhiều hình ảnh bình dị, chân thực. * Ghi nhớ: SGK

4. Củng cố, luyện tập

• Đọc thuộc lòng diễn cảm bài thơ.
• Cảm nhận chung về bài thơ?
• Cảm nghĩ của em về tình cảm bà cháu trong bài thơ này?

5. Hướng dẫn về nhà: Đọc thêm “Bếp lửa” của Bằng Việt.

Sơ Đồ Tư Duy Tiếng Gà Trưa

Tổng hợp một số mẫu sơ đồ tư duy Tiếng gà trưa đơn giản, dễ hiểu.

5 Mẫu Phân Tích Bài Thơ Tiếng Gà Trưa Hay Nhất

Tặng bạn đọc 5 mẫu phân tích bài thơ Tiếng gà trưa của nhà thơ Xuân Quỳnh hay nhất.

Mẫu Phân Tích Bài Thơ Tiếng Gà Trưa Hay – Mẫu 1

Theo thời gian, mọi thứ luôn có thể thay đổi theo quy luật năm tháng nhưng có lẽ có một điều không bao giờ thay đổi đó là những rung động do kỉ niệm tuổi thơ đem lại mà mỗi người đều có. Đối với Xuân Quỳnh kỉ niệm ấy là tiếng gà “Cục…cục tác cục ta” của những năm tháng sống êm đềm bên người bà kính yêu. Từ những tình cảm tha thiết mến yêu bà, người đọc cảm nhận sâu sắc tình yêu quê hương đất nước mà nhà thơ muốn gửi gắm.

Bài thơ được sáng tác vào năm 1968, thời kì đầu của cuộc kháng chiến chống Mĩ ác liệt và gian khổ, trong hoàn cảnh đó, nhà thơ đã chọn cho mình một điểm gợi cảm xúc đó là trên con đường hành quân:

“Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
“Cục… cục tác cục ta”

Như một lời kể về chuyến hành trình bắt gặp cảm xúc, trên con đường hành quân, khi đi qua một xóm nhỏ, nghe tiếng gà vọng ra, vọng về cả một vùng trời bâng khuâng xúc cảm. Tiếng gà ấy vừa vang lên thì:

“Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ”

Từ “nghe” được điệp lại ba lần đặt ở đầu ba câu thơ như bật lên niềm xúc cảm xao xuyến bâng khuâng khó tả của lòng người. Tiếng gà dường như có một sức mạnh ghê gớm khiến cho chỉ vừa cất lên đã làm cho nắng ngả phải xao động hay có lẽ chính là lòng người xao động làm cho nắng nhìn như ngả sang.

Chỉ cần nghe được tiếng gà ấy mà bao nhiêu mệt nhọc trên con đường hành quân như tan biến hết bởi kí ức tuổi thơ theo tiếng gà ùa về đã làm cho bàn chân đỡ mỏi. Khi ấy, mọi hình ảnh của tuổi thơ như ùa về trong tâm trí tác giả:

“Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng

Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng:
– Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt.
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng”

Kỉ niệm tuổi thơ bên bà là những cô gà mái mơ “khắp mình hoa đốm trắng” cùng “lông óng như màu nắng”. Rồi cả tiếng bà mắng nhìn gà đẻ sẽ lang mặt đều là những hình ảnh không thể nào phai nhòa trong ký ức Xuân Quỳnh. Kỉ niệm ấy còn là tình cảm chắt chiu thầm kín của bà:

“Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp”

Hình ảnh người bà “tay khum soi trứng” thật đẹp, thật hiền từ, đó là hình ảnh của một người bà tần tảo, chu đáo sớm hôm lo cho đàn gà đẻ trứng và cũng là lo cho gia đình thân yêu.

“Cứ hàng năm hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới

Ôi cái quần chéo go
Ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh chúc bâu
Đi qua nghe sột soạt”

Mọi hy vọng bà đều đặt vào đàn gà, bà lo trời sương muối, đàn gà không chịu được và chỉ mong cuối năm bán gà có được tiền cho cháu mua quần áo mới. Có lẽ hình ảnh của những bộ quần áo được đổi bằng tiền bán gà, đổi bằng những tần tảo sớm hôm của bà vô cùng đặc biệt, đó là chiếc quần chéo go rộng đến quét đất, rồi chiếc áo chúc bâu rộng thùng thình, khi đi lại nghe sột soạt.

Tất cả những món ấy tuy bình dị mà hết sức thân thương, trìu mến, đó không chỉ là cái quần, cái áo mà còn là công sức, tình cảm yêu thương của người bà thầm lặng cho cháu. Tình cảm ấy luôn được ẩn giấu trong tiếng gà trưa:

“Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng”

Và từ tình cảm gia đình cụ thể, Xuân Quỳnh đã khái quát lên tình cảm lớn lao rộng rãi đó là tình yêu tổ quốc:

“Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ”

Ta như hình dung ra tâm trạng người lính từ những kỉ niệm về tuổi thơ của mình mà khi quay về thực tại với con đường hành quân trở nên giàu lòng hăng hái với giọng thơ tràn trề sinh khí. Xuân Quỳnh đã khẳng định mục đích chiến đấu hôm nay đó là vì tổ quốc, vì bà, vì kỉ niệm tuổi thơ êm đềm của mình.

“Ổ trứng hồng tuổi thơ” không đơn thuần là những hình ảnh kỉ niệm mà còn biểu tượng cho sự êm đềm, thanh bình của một làng quê mà khi giặc Mỹ đến đã phá tan sự yên bình ấy. Và nhà thơ khẳng định mình chiến đấu hôm nay chính là vì muốn bảo vệ quê hương, bảo vệ sự yên bình của mọi mái nhà trên tổ quốc.

Bài thơ chỉ với ngôn từ và hình ảnh giản dị nhưng thật dễ đi sâu vào lòng người, ta cảm nhận rõ nét tình cảm của hai bà cháu thắm thiết hòa quyện trong tình yêu quê hương đất nước.

Đón thêm ❤️️ Bài Thơ Mẹ Của Anh [Xuân Quỳnh] ❤️️Nội dung, ý nghĩa

Mẫu Phân Tích Bài Thơ Tiếng Gà Trưa Ngắn Hay – Mẫu 2

Bài thơ “Tiếng gà trưa” của nhà thơ Xuân Quỳnh đã khơi gợi những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ, cũng như thể hiện được tình cảm bà cháu sâu nặng.

Bài thơ được sáng tác theo thể thơ năm chữ ngắn gọn, nhưng hàm súc. Âm thanh tiếng gà vốn đã rất quen thuộc ở các làng quê Việt Nam. Nhân vật trữ tình trong bài là người chiến sĩ đang trên đường hành quân, dừng chân lại bên xóm nhỏ để nghỉ ngơi. Bất chợt, âm thanh tiếng gà vang lên gợi lại kỉ niệm của tuổi thơ:

“Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
“Cục… cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ”

Xuân Quỳnh đã sử dụng biện pháp tu từ điệp ngữ – từ “nghe” được nhắc lại ba lần, cùng với các hình ảnh “xao động nắng trưa”, “bàn chân đỡ mỏi”, “gọi về tuổi thơ” nhấn mạnh được sự xúc động, bồi hồi của người chiến sĩ.

Dòng cảm xúc trào dâng mãnh liệt khiến cho những kỉ niệm tuổi thơ bỗng nhiên trở về:

“Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng”

Hình ảnh con gà mái mơ, con gà mái vàng chẳng còn xa lạ đối với mỗi đứa trẻ ở làng quê. Nhưng người cháu nhớ nhất là kỉ niệm xem trộm gà để trứng bị bà mắng:

“Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng
– Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng”

Lời trách mắng của người bà cũng xuất phát từ tình yêu thương, sự quan tâm. Để rồi đứa cháu tin là thật, lo lắng chạy về nhà lấy gương soi.

“Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới”

Không chỉ những kỉ niệm hiện về, người cháu còn nhớ đến hình ảnh của bà. Đó sự tần tảo, vất vả khi bà chăm sóc cho đàn gà. Bà mong cho trời đừng sương muối, để đàn gà mau lớn, cuối năm bán lấy tiền sắm sửa quần áo cho cháu. Nhớ về bà, người cháu nhớ đến những sự vật thật giản dị, gắn bó với bà:

“Ôi cái quần chéo go,
Ống rộng dài quết đất
Cái áo cánh trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt”

Người cháu cảm thấy tuổi thơ sống bên bà thật hạnh phúc. Dù khó khăn, vất vả nhưng vẫn không thể nào quên:

“Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng”

Tiếng gà trưa mang hạnh phúc, ước mơ của cháu về một cuộc sống bình yên, ấm no. Cuối cùng bài thơ cho người đọc thấy được mục đích chiến đấu của người chiến sĩ:

“Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ”

Tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ điệp ngữ, từ vì” được điệp lại tới bốn lần từ đó khẳng định mục đích chiến đấu cao cả của người chiến sĩ. Người cháu chiến đấu vì tình yêu với quê hương, đất nước; vì mong muốn đem lại một cuộc sống bình yên cho mọi người, đặc biệt là bà.

Với ngôn từ giản dị, hình ảnh gần gũi, Xuân Quỳnh đã khắc họa được những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ chốn thôn quê, cũng như thể hiện được tình cảm bà cháu trong bài thơ vô cùng chân thành, cảm động qua bài “Tiếng gà trưa”.

Cùng thưởng thức thêm bài thơ nổi tiếng 🌊Sóng [Xuân Quỳnh] 🌊

Mẫu Phân Tích Bài Thơ Tiếng Gà Trưa Hay Đặc Sắc – Mẫu 3

Từ lâu ta đã biết đến tiếng thơ vừa sôi nổi vừa đằm thắm mà tha thiết, trong sáng của Xuân Quỳnh, nay đến với Tiếng gà trưa lại một lần nữa ta bắt gặp điệu cảm xúc ấy. Bài thơ là sự bộc lộ tình cảm yêu quê hương, đất nước chân thành, sâu lắng của nhà thơ qua hình tượng tiếng gà trưa. Đó là âm thanh gọi về những kỉ niệm, những cảm xúc thiêng liêng và nơi chốn bình yên cho tâm hồn con người.

Tiếng gà trưa là âm thanh giản dị, quen thuộc của làng quê Việt. Nó gợi về cuộc sống yên ả, sự lao động yên vui, ấm áp của người nông dân quanh năm sau lũy tre làng. Ở đây, bằng những cảm xúc mới mẻ, nồng nàn rất riêng Xuân Quỳnh đã thổi vào thứ âm thanh ấy một vẻ đẹp rất thiêng liêng của những cảm xúc ấu thơ của người lính hành quân. Nó làm xao động cái nắng trưa trên đường hành quân.

Âm thanh ấy làm cho anh như đang sống lại thời thơ ấu đẹp đẽ của mình, nó như tiếp thêm sức mạnh cho đôi chân anh bớt mỏi, cho lòng anh xúc động dạt dào. Với ý nghĩa như vậy, tiếng gà trưa là âm thanh, tiếng gọi của quê hương, gia đình, xóm làng còn in đậm trong lòng người lính ra trận, trở thành hành trang của người lính trẻ.

“Cục…cục tác cục ta
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ”

Đến đoạn thơ thứ hai, trong hai mươi sáu câu thơ, câu thơ Tiếng gà trưa được nhắc lại ba lần, âm thanh ấy gọi về bao kỉ niệm thân yêu. Xa xa tiếng gà trưa vọng lại, người chiến sĩ nhớ về người bà thân yêu chắt chiu từng quả trứng hồng. Những quả trứng hồng, đàn gà chi chít đông đúc.

“Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng”

Tiếng gà trưa cất lên nơi xóm nhỏ, người chiến sĩ nhớ về người bà thân yêu. Tuổi thơ sống bên bà có biết bao kỉ niệm đáng nhớ, tính hiếu kỳ, tò mò của trẻ thơ quan sát con gà đẻ trứng. Rồi bị bà mắng, sợ mặt bị lang, trong lòng cháu hiện lên lo lắng:

“Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng
Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng

Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới”

Nổi bật qua suốt những câu thơ ấy là hình ảnh người bà chắt chiu, dành dụm yêu thương cháu. Bà đã luôn ân cần, hi sinh và mệt nhọc để mong có được một đàn gà tốt giúp cháu có những bộ quần áo mới, dù nó chỉ nhỏ thôi nhưng mà thấm thía biết bao nhiêu.

Đoạn thơ nghe giản dị mà thật gần gũi nhường nào, những chi tiết tác giả miêu tả gắn bó thân thuộc với quê hương làng xóm, hơn thế nó là những kỉ niệm không bao giờ phai nhạt trong tâm trí trẻ thơ. Nỗi lo của bà thật cảm động xiết bao, đàn gà kia sẽ bị chết nếu như sương muối giá lạnh và cháu bà lại chẳng được may áo mới.

“Ôi cái quần chéo go,
Ống rộng dài quết đất
Cái áo cánh trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt”

Cháu nhớ mãi sau mỗi lần gà được bán, bà lại ra chợ chọn mua cho cháu yêu bộ quần áo thật đẹp. Tình cảm yêu thương nồng hậu bà luôn dành trọn cho cháu, cho con. Tuổi thơ sống bên bà đây là quãng đời đầy ắp những kỉ niệm khó quên. Lần thứ tư “tiếng gà trưa” lại cất lên. Tiếng gà gọi về những giấc mơ của người lính trẻ.

“Tiếng gà trưa
Mang bao nhiêu hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng”

Âm thanh xao động của tiếng gà trưa bình dị mà thiêng liêng, nó gợi tình cảm đẹp trong lòng người chiến sĩ hành quân ra trận. Âm thanh ấy như tiếng của quê hương, đất mẹ thân yêu. Tiếng gà trưa, đâu chỉ là âm thanh của một con vật vô tri mà nó là tiếng gọi của tuổi thơ, của yêu thương hồng, là những âm thanh của ký ức tươi đẹp, trong sáng đã theo cháu suốt một đời. nó cứ ám ảnh, âm vang day dứt mãi trong lòng nhà thơ, trong những giấc mơ tuổi nhỏ.

Âm thanh ấy đã đi vào tiềm thức đứa cháu nhỏ, đầy dịu dàng mà xúc động thiêng liêng vì nó gắn với tình bà cao cả. Đó cũng là lý do để người cháu sống cống hiến:

“Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ”

Điệp từ “vì” được lặp lại bốn lần liên tiếp nhấn mạnh mục đích chiến đấu của người chiến sĩ. Đó là vì tổ quốc thân thương, vì xóm làng quê thuộc nơi chôn rau cắt rốn của tuổi thơ, nhưng đất nước quê hương vô cùng vô tận, mênh mông ấy cũng chỉ mãi hữu hình trong dáng bà thầm lặng hi sinh, gắn với âm thanh của tiếng gà trưa quen thuộc. Hai tiếng “bà ơi” vang lên nghe mới tha thiết mà đằm thắm làm sao, nó vừa xúc động thiêng liêng, vừa bỏng sôi mãnh liệt.

Bài thơ “Tiếng gà trưa” là một nốt trầm sâu lắng, da diết của người lính trên bước đường hành quân gian khổ. Nhưng tiếng gà ấy còn là tên gọi khác của kỉ niệm, của hồi ức, của tình bà cháu thiêng liêng bất diệt. Với cách sử dụng linh hoạt điệp từ, các hình ảnh giản dị mà xúc động, Xuân Quỳnh đã truyền tải được thật chính xác lòng mình tới độc giả.

Xem các bài thơ hay của nhà thơ Xuân Quỳnh:

• Bài Thơ Con Yêu Mẹ Của Xuân Quỳnh
• Bài Thơ Có Một Thời Như Thế
• Bài Thơ Lời Ru Của Mẹ
• Bài Thơ Mẹ Của Anh
• Bài Thơ Vì Sao
• Lời Ru Trên Mặt Đất
• Bài Thơ Trời Xanh Của Mỗi Người
• Bài Thơ Ngày Em Vào Đội
• Chuyện Cổ Tích Về Loài Người
• Bài Thơ Con Chả Biết Được Đâu

Mẫu Phân Tích Bài Thơ Tiếng Gà Trưa Chọn Lọc – Mẫu 4

Xuân Quỳnh là nhà thơ nữ xuất sắc của nền văn học hiện đại. Bà thường viết về những gì bình dị gần gũi trong đời sống thường ngày. Thơ của bà thường có giọng điệu sôi nổi trẻ trung mạnh bạo và giàu chất trữ tình. “Tiếng gà trưa” được viết vào thời kì đầu của cuộc kháng chiến chống Mĩ thể hiện tình yêu thương tổ quốc, quê hương trong đó sâu lặng và thắm thiết là tình bà cháu.

Bài thơ viết theo thể thơ năm chữ có sự biến đổi linh hoạt. Cách gieo vần liền ở những câu hai và ba xen kẽ là vần giãn cách. Thể thơ này thích hợp kể lại kí ức và kỷ niệm:

“Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
“Cục… cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ”

Tiếng gà cục tác buổi trưa để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng người chiến sĩ. Nó gắn với kỉ niệm sâu sắc tuổi ấu thơ. Chính vì vậy trong vô vàn âm thanh của làng quê, người chiến sĩ nghe thấy rõ nhất là tiếng gà cục tác.

Vào một buổi trưa hè tại một làng quê vắng vẻ, trên đường hành quân người chiến sĩ được tiếp sức từ tiếng gà trưa. Điệp từ “nghe” được đặt ở ba câu đầu liên tiếp để nhấn mạnh giàu cảm xúc mà tiếng gà trưa đem lại. Với lối ẩn dụ chuyển đổi cảm giác, lấy thính giác thay cho thị giác. Tiếng gà trưa đã làm xao động cả không gian làm xao động cả lòng người. Tiếng gà trưa làm thức dậy cả những kỉ niệm tuổi thơ.

Cách hiểu nghĩa của cả hai câu thơ “Nghe xao động nắng trưa”, “Nghe gọi về tuổi thơ” thiên về nghĩa bóng thì câu thơ “Nghe bàn chân đỡ mỏi” thiên về nghĩa đen. Cách đảo trật tự ở các câu không giống nhau làm cho âm điệu các câu thơ thay đổi, tránh được sự nhàm chán và diễn tả sự bồi hồi xao xuyến của tâm hồn. Tiếng gà trưa được cảm nhận từ nhiều giác quan bằng cả tâm hồn.

Những câu thơ mở đầu không có ẩn ý hoàn toàn giản dị như một bài đồng dao nhưng nó làm cho lòng người đọc nhẹ lại vì sự trong trắng sinh động và thân thiết. Những kỉ niệm tuổi thơ sau mỗi câu thơ “Tiếng gà trưa” lại gợi lên kỉ niệm:

“Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái tơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng”

Sau một câu kể là một câu tả, câu tả có kết cấu sóng đôi và lặp lại từ “này” là từ dùng để chỉ và lưu ý người nghe tưởng tượng. Các tính từ “hồng”, “trắng”, “óng” đều là gam màu tươi sáng gợi lên bức tranh đàn gà lộng lẫy tác giả còn sử dụng biện pháp so sánh: “Lông óng như màu nắng” gợi lên vẻ đẹp rực rỡ.

Tác giả tạo ra điều bất ngờ trong bài thơ không miêu tả tiếng gà trưa mà nói đến sự xuất hiện bất ngờ “ổ rơm hồng những trứng” đó là phép lạ mà tiếng gà trưa đem lại.

Mẫu Phân Tích Bài Thơ Tiếng Gà Trưa Tiêu Biểu – Mẫu 5

Tiếng gà trưa của Xuân Quỳnh được sáng tác vào thời kì đầu của cuộc kháng chiến chống Mĩ. Bài thơ viết về những kỉ niệm tuổi thơ thân thương gắn với người bà mà tác giả vô cùng yêu quý. Âm thanh của tiếng gà trưa không chỉ gọi về tuổi thơ mà còn làm bừng sáng cả hiện tại và tương lai bởi tình yêu tha thiết với quê hương, đất nước.

Cũng như nhiều tác phẩm đã được viết vào những năm đầu của cuộc kháng chiến chống Mĩ, bài thơ này cũng hướng vào chủ đề chung của văn học thời kì này. Lòng yêu nước và cổ vũ tinh thần chiến đấu của nhân dân ta. Vì thế, tác phẩm có nhiều kỉ niệm riêng của nhà thơ nhưng hình tượng nhân vật trung tâm lại là người chiến sĩ đang trên đường hành quân ra tiền tuyến. Cái tôi riêng của người nghệ sĩ hòa cùng cái ta chung của cả thế hệ, cả dân tộc một cách tự nhiên, vừa gần gũi, vừa cao cả, thiêng liêng, lay động lòng người.

Cảm hứng của tác giả được khơi gợi từ việc nghe thấy tiếng gà nhảy ổ khi dừng chân bên xóm nhỏ trên con đường hành quân ra trận. Tất cả được gọi về từ một âm thanh quen thuộc, bình thường – tiếng gà mái cục tác trong buổi trưa. Tiếng gà đã gợi lại trong tâm trí của người chiến sĩ những hình ảnh và kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ.

Tiếng gà gắn liền với những con gà mái mơ, gà mái vàng của tuổi thơ ấu. Tiếng gà trưa gắn liền với người bà rất mực yêu thương và chăm lo cho cháu. Tiếng gà gắn với mơ ước bé nhỏ có được một bộ quần áo mới để đón tết từ tiền bán gà. Tiếng gà trưa cùng với người chiến sĩ hành quân vào cuộc chiến, khắc sâu thêm tình cảm tha thiết dành cho quê hương đất nước.

Không biết rõ “xóm nhỏ” cụ thể ở đây là đâu. Chỉ có tiếng gà là rất thực, khiến cho người chiến sĩ ấy biết bao xúc động. Tiếp sau đó điệp từ “nghe” nối tiếp nhau, được nhắc lại ba lần như những dư ba kì diệu của tiếng gà.

Tiếng gà làm xao động, làm dịu bớt đi cái oi ả buổi ban trưa, xua tan nỗi mệt mỏi bước chân người chiến sĩ và đánh thức những kỉ niệm ngọt ngào thời thơ ấu, đưa các anh sống lại những năm tháng tươi đẹp, hồn nhiên nhất của cuộc đời. Đoạn đầu mở ra không khí rất đỗi thanh bình, trái ngược hẳn với những đau thương mất mát mà hàng ngày, hàng giờ những người lính phải đối mặt, đương đầu.

Những khổ thơ tiếp theo đã gọi về những kỉ niệm ngọt ngào của tuổi thơ. Ba khổ thơ, cùng điệp từ “tiếng gà trưa”, khiến những kỉ niệm thân thương và đẹp đẽ cứ thế ùa về.

Qua các câu thơ chúng ta như được cùng người chiến sĩ ấy sống những ngày tháng êm đềm trong tình yêu thương của bà. Tuổi thơ ấy được dệt lên bởi những kỉ niệm về những chị gà mái mơ, gà mái vàng, về chuyện nhìn gà đẻ bị bà mắng yêu, về hình ảnh bà khum soi trứng, về tấm lòng chắt chiu, âu yếm của bà và nỗi khao khát có được quần áo mới.

Càng đọc, những rung động tha thiết về tuổi thơ trong trẻo càng dâng lên tha thiết. Qua những dòng thơ êm nhẹ, thánh thót như những nốt nhạc trong veo, hình ảnh người bà hiện lên thật đẹp đẽ, hiền từ như một bà tiên. Bà đã dành tất cả sức lực và tình yêu cho đứa cháu nhỏ, đã tần tảo, chắt chiu, chăm sóc, nâng đỡ từng quả trứng, từng chú gà con như nâng đỡ hạnh phúc, mơ ước nhỏ bé và giản dị của đứa cháu thơ dại.

Hình ảnh đứa bé xúng xính, sột soạt trong bộ quần áo mới nghe sao mà cảm động đến nao lòng. Đấy đâu chỉ là một bộ quần áo mới biết kêu sột soạt mà còn là nỗi sung sướng và cảm động của đứa cháu, mà còn là niềm hạnh phúc, là tấm lòng chan chứa yêu thương của bà dành cho cháu.

Xuân Quỳnh đã sử dụng thể thơ ngũ ngôn với sự sáng tạo linh hoạt. Điệp ngữ “tiếng gà trưa”, “nghe” kết nối các phần của bài thơ và điểm nhịp cho từng cung bậc cảm xúc của nhân vật trữ tình. Ngôn ngữ thơ giản dị, trong sáng. Lời thơ vô cùng xúc động.

Tiếng gà trưa trở thành tiếng nói của quê hương, của những người ruột thịt, của cả dân tộc và đất nước lúc bấy giờ, giục giã người cầm súng. Từ những kỉ niệm tuổi thơ thấm đẫm tình bà cháu, cảm hứng của bài thơ đã được mở rộng, hướng tới tình yêu đất nước, nhắc nhở những người chiến sĩ cầm chắc tay súng tiến lên chống kẻ thù xâm lược bảo vệ sự bình yên cho gia đình, cho quê hương đất nước, cho những kỉ niệm đẹp đẽ, trong sáng của tuổi thơ.

Tìm hiểu thêm tác phẩm 🌷 Người Thầy Đầu Tiên 🌷 Phân tích đầy đủ nhất