Năm Mới Chúc Nhau (Nội Dung, Đọc Hiểu, Phân Tích Bài Thơ)

Chia sẻ cho các bạn đọc nội dung, ý nghĩa và các mẫu phân tích bài thơ Năm Mới Chúc Nhau của Trần Tế Xương tại bài viết dưới đây.

Hoàn Cảnh Sáng Tác Năm Mới Chúc Nhau Của Trần Tế Xương

Hoàn cảnh sáng tác bài thơ “Năm Mới Chúc Nhau Trần Tế Xương” không có đủ thông tin để xác định chính xác hoàn cảnh ra đời của bài thơ này, có thể là trong một buổi gặp gỡ bạn bè, người thân vào dịp năm mới.

Xem thêm chùm 👉 Thơ Chúc Tết Của Tú Xương [Tuyển Tập Những Bài Hay Nhất]

Nội Dung Bài Thơ Năm Mới Chúc Nhau Của Tú Xương

Chia sẻ cho các bạn nội dung bài thơ Năm Mới Chúc Nhau của Tú Xương tại bài viết sau đây. Bạn xem thêm nhé.

Năm mới chúc nhau
Tác giả: Trần Tế Xương

Lẳng lặng mà nghe nó chúc nhau:
Chúc nhau trăm tuổi bạc đầu râu.
Phen này ông quyết đi buôn cối,
Thiên hạ bao nhiêu đứa giã trầu.

Lẳng lặng mà nghe nó chúc giàu:
Trăm, nghìn, vạn mớ để vào đâu?
Phen này, ắt hẳn gà ăn bạc,
Đồng rụng, đồng rơi, lọ phải cầu.

Lẳng lặng mà nghe nó chúc sang:
Đứa thì mua tước, đứa mua quan.
Phen này ông quyết đi buôn lọng,
Vừa bán vừa la cũng đắt hàng.

Lẳng lặng mà nghe nó chúc con:
Sinh năm đẻ bảy được vuông tròn.
Phố phường chật hẹp, người đông đúc,
Bồng bế nhau lên nó ở non.

Bắt chước ai ta chúc mấy lời:
Chúc cho khắp hết ở trong đời.
Vua, quan, sĩ, thứ, người muôn nước,
Sao được cho ra cái giống người.

Bạn xem chi tiết 💛 Vịnh Khoa Thi Hương 💛 Nội Dung, Nghệ Thuật, Phân Tích

Ý Nghĩa Nhan Đề Bài Thơ Năm Mới Chúc Nhau

Bạn đã biết ý nghĩa bài thơ Năm Mới Chúc Nhau là gì chưa? Nếu chưa thì nhất định đừng bỏ qua bài viết này nhé.

Như đã trở thành thông lệ, cứ mỗi dịp Tết đến, người ta lại dành cho nhau những lời chúc tốt đẹp. Họ chúc nhau sông lâu, khỏe mạnh, chúc phát tài, phát lộc, chúc sự no đủ, sang giàu… Lời chúc vì thế, vừa là một mong ước, một nguyện cầu, vừa là một cách thức ứng xử mang tính văn hóa.

Ấy thế mà có một số người dường như có ý tách ra, đứng ngoài những lời chúc kia, lẳng lặng nghe rồi bình phẩm, đánh giá và giễu cợt,. Bài thơ châm biếm, giễu cợt, khinh ghét lối sống lố lăng kệch cỡm của những kẻ giàu sang, hãnh tiến đang nhắm mắt làm ngơ trước cảnh đời nô lệ, dân chúng lầm than, Tú Xương giống một tiếng chuông cảnh tỉnh, phê phán.

Tiếng chuông ấy, thái độ thẳng thắn ấy, xét đến cùng, bắt nguồn từ một khao khát nhân bản: làm sao để cho cuộc đời được tốt đẹp hơn, làm sao phải xóa sạch kiểu chúc Tết khác “giống người” mà chắc chắn, hơn một lần Tú Xương đã phải đau lòng chứng kiến. 

Xem chi tiết ❤️️ Lễ Xướng Danh Khoa Đinh Dậu ❤️️ Đọc Hiểu, Phân Tích

Đọc Hiểu Bài Thơ Năm Mới Chúc Nhau

Nhất định bạn đừng bỏ qua đọc hiểu bài thơ Năm Mới Chúc Nhau mà chúng tôi chia sẻ dưới đây.

👉Câu 1: Phương thức biểu đạt chính của văn bản là:

A. Tự sự. 

B. Biểu cảm.

C. Miêu tả.

D. Thuyết minh.

Đáp án: B. Biểu cảm.

👉Câu 2: Vẻ đẹp cơ bản của nhân vật “ta” được bộc lộ qua lời chúc là gì?

A. Hành vi

B. Nhận thức

C. Thái độ

D. Nhân cách

Đáp án: D. Nhân cách

👉Câu 3: Văn bản được viết theo dạng nào của thơ Đường luật?

A. Thơ bát cú. 

B. Thơ tuyệt cú. 

C. Thơ bài luật.

D. Thơ trường đoản cú.

Đáp án: C. Thơ bài luật.

👉Câu 4 Hiệu quả nghệ thuật của phép đối trong bài thơ là:

A. Làm nổi bật sự khác biệt giữa “ta” với “nó” 

B. Tạo sự thống nhất về nội dung và hình thức

C. Tạo sự cân đối, hài hòa cho lời thơ

D. Làm cho câu thơ sinh động, ấp dẫn

Đáp án: A. Làm nổi bật sự khác biệt giữa “ta” với “nó” 

Xem thêm chùm 🌿Các Bài Thơ Tú Xương Viết Về Vợ Hay Nhất 🌿

Giá Trị Nghệ Thuật Năm Mới Chúc Nhau

Bạn xem thêm giá trị nghệ thuật Năm Mới Chúc Nhau tại bài viết sau đây nhé. Mời bạn tham khảo.

• Tác giả sử dụng biện pháp trào phúng để tạo ra tiếng cười và phê phán.
• Sử dụng ngôn ngữ hài hước, lời thoại và miêu tả sinh động để tạo hiệu ứng trào phúng.

Đừng vội bỏ lỡ phân tích tác phẩm 🌷Thương Vợ [Tú Xương] 🌷 đầy đủ nhất

Bố Cục Bài Thơ Năm Mới Chúc Nhau

Sau đây là bố cục bài thơ Năm Mới Chúc Nhau mà có thể bạn chưa biết đến.

Bài thơ được chia thành 3 phần: phần mở đầu, phần chính và phần kết thúc.

• Phần mở đầu: Tác giả giới thiệu về việc chúc nhau trong dịp năm mới.
• Phần chính: Tác giả trào phúng và phê phán đối tượng chúc nhau trong bài thơ.
• Phần kết thúc: Tác giả nhấn mạnh ý nghĩa của tiếng cười trào phúng trong bài thơ.

Giới thiệu bài 🔰 Văn Tế Sống Vợ của Trần Tế Xương🔰

Dàn Ý Năm Mới Chúc Nhau

Sau đây là cách lập dàn ý Năm Mới Chúc Nhau cho những bạn nào chưa biết nhé.

1. Mở bài: Giới thiệu khái quát về bài thơ “Năm mới chúc nhau” và tác giả Trần Tế Xương.

2. Thân bài:

a) Giới thiệu tác giả Trần Tế Xương:

+ Trần Tế Xương là một trong những nhà thơ nổi tiếng của nền văn học Việt Nam.

+ Ông được mọi người gọi với tên là Tú Xương.

+ Trần Tế Xương cưới vợ và sinh được 8 người con – 6 trai và 2 gái. Cuộc sống của gia đình ông rất khó khăn vì nhà con đông, nghèo, công việc lại không ổn định nên mọi chi tiêu trong gia đình đều do một tay vợ ông – bà Tú chăm lo và quán xuyến.

+ Mặc dù cuộc đời của nhà thơ ngắn ngủ tuy nhiên ông đã để lại sự nghiệp văn học đồ sộ với hơn 100 tác phẩm tiêu biểu bao gồm các thể loại khác nhau.

+ Hầu hết các tác phẩm của ông đều viết về khoa cử, nho học và hình ảnh một nền nho học đang thoái hóa và cảnh nghèo khó của dân trong hoàn cảnh đất nước.

+ Ngoài ra, ông còn nổi tiếng là ngòi bút trào phúng, châm biếm phê phán chế độ phong kiến mục nát, bọn thực dân Pháp tàn ác, quan lại, tay sai cho giặc.

+ Đặc biệt, trong sự nghiệp cầm bút của mình ông còn khai thác thêm đề tài viết về vợ của mình.

b) Giới thiệu bài thơ “ Năm mới chúc nhau”:

+ Bài thơ “Năm mới chúc nhau” là một bài thơ châm biếm với những lời chúc mừng năm mới truyền thống.

+ Bài thơ phản ánh sự hiện thực xã hội đầy bất công và tham nhũng, khi mà những lời chúc nhau chỉ là những lời rỗng tuếch, khoa trương không có ý nghĩa thực tế. Bài thơ nhấn mạnh sự chênh lệch giàu nghèo, quyền lực và sự bất công trong xã hội.

c) Phân tích bài thơ “Năm mới chúc nhau”

+ Lời chúc đầu tiên, câu chúc mà giống câu chửi, đó là chế giễu mấy tên hợm hĩnh lố bịch ấy.

“Lẳng lặng mà nghe nó chúc nhau:

Chúc nhau trăm tuổi bạc đầu râu

Phen này ông quyết đi buôn cối,

Thiên hạ bao nhiêu đứa giã trầu.”

-> “ lẳng lặng mà nghe”: thái độ bình tĩnh, từ tốn.

-> “trăm tuổi bạc đầu” và từ “râu” bằng một giọng tự sự đầy giễu cợt.

-> Cách xưng hô“ông” một cách trịch thượng, hạ những kẻ nhố nhăng xuống hàng đứa, nó.

+ Lời chúc thứ hai, nhà thơ thể hiện sự căm ghét thói đời mà tiền đặt lên trên tất cả, đến quan chức mà có tiền mua:

“Lẳng lặng mà nghe nó chúc sang

Đứa thì mua tước, đứa mua quan

Phen này ông quyết đi buôn lọng

Vừa chửi vừa la cũng đắt hàng.”

-> Chúc sang: thể hiện thái độ coi thường của nhà thơ đối với bọn vô học, trưởng giả làm sang.

->Câu thơ lặp lại mấy chữ “đứa thì mua tước, đứa mua quan” đã vẽ nên cảnh tượng nhốn nháo, đua đòi kệch cỡm của bọn vô học chốn quan trường

-> Câu thơ “Vừa chửi vừa la cũng đắt hàng” thể hiện thái độ hả hê, mừng rỡ của nhà thơ.

-> Sống lâu và sống sang là nội dung của hai lời chúc đầu. Nhưng qua hai lời chúc ấy lại thấy tất cả sự nhếch nhác, bệ rạc của bọn người này. Nhà thơ phô bày cảnh trò hề chúc sang, những kẻ kém tâm hồn đến trí tuệ dù có đắp bao nhiêu phục trang lộng lẫy, hay mũ cánh chuồn úp đầu cũng chẳng khiến người ta nể nang. Đó là những kẻ thích làm sang, thích tự bôi vẽ cái vẻ sang trọng quyền quý hài hước lên khuôn mặt bại hoại của chính bản thân mình.

+ Lời chúc thứ ba, chúc nhau “cái sự giàu” và “sự lắm con”.

“Lẳng lặng mà nghe nó chúc giàu.

Trăm ngàn vạn mớ để vào đâu?

…

Lẳng lặng mà nghe nó chúc con:

Sinh năm đẻ bảy được vuông tròn.

Phố phường chật hẹp, người đông đúc,

Bồng bế nhau lên nó ở non”.

-> Điệp ngữ “Lẳng lặng mà nghe” được nhắc lại lần thứ ba.

-> Hình ảnh “ trăm ngàn vạn mớ”, “sinh năm đẻ bảy” nhằm thể hiện thái độ mỉa mai, giễu cợt về sự ô hợp, lộn xộn của lũ người ham của.

-> Lời bình luận của tác giả: “ “Phen này ắt hẳn gà ăn bạc – Đồng rụng đồng rơi lọ phải cầu” hoặc “Phố phường chật hẹp người đông đúc – Bồng bế nhau lên nó ở non” -> hiện thực cuộc sống nhố nhăng, hài hước.

d) Đánh giá nghệ thuật bài thơ Năm mới chúc nhau

+ Nhan đề thơ nghe có vẻ rất đỗi bình thường. Vào dịp năm mới, họ dành cho nhau những lời chúc tụng nhau vốn dĩ là chuyện rất nên làm, là những gì quen thuộc mong một năm mới bình an. Nhưng trong thơ của Tú Xương, lời chúc tết ấy lại có nhiều điều khiến người đọc phải suy nghĩ. Đó là tiếng cười châm biếm về hiện thực xã hội phong kiến lúc bấy giờ, đó là những lời chúc nịnh nọt của bọn vô học chốn quan trường, của bọn trưởng giả làm sang.

+ Bài thơ là sự kết hợp hài hòa giữa các yếu tố hiện thực, trào phúng và châm biếm được truyền tải bằng thể thơ thất ngôn Đường luật

+ Nội dung bài thơ là những tiếng chửi, những lời chế giễu sâu cay.

+ Tính chất châm biếm thể hiện rõ trong câu thơ

+ Cách sử dụng từ ngữ xưng hô rất nghệ thuật: xưng “ông”; gọi bọn mua quan, bán tước, ham hố cái sự giàu và “sự lắm con” bằng “nó”, “đứa”,… tạo nên tiếng cười châm biếm sâu cay. Cách diễn đạt theo kiểu ngon ngôn như “trăm ngàn vạn mớ”, “sinh năm đẻ bảy” cũng là nhằm thể hiện thái độ mỉa mai, giễu cợt về sự ô hợp, lộn xộn của lũ người hợm của.

+ Điệp từ “lẳng lặng mà nghe” nhắc lại nhiều lần trong bài thơ

+ Giọng điệu bài thơ vừa dí dỏm, hài hước vừa chế giễu, châm biếm, đả kích.

3. Kết bài:

– Khẳng định lại giá trị của tác phẩm Năm mới chúc nhau.

Giới thiệu đến bạn đọc🔻 Hồn Trương Ba, Da Hàng Thịt 🔻 Sơ Đồ Tư Duy, Mẫu Phân Tích Hay 

Sơ Đồ Tư Duy Năm Mới Chúc Nhau

Chia sẻ thêm cho các bạn đọc sơ đồ tư duy Năm Mới Chúc Nhau mới nhất dưới đây.

Chia sẻ bạn bài thơ 💛 Vịnh Cây Vông 💛 Nội Dung, Đọc Hiểu, Phân Tích Bài Thơ

Soạn Bài Năm Mới Chúc Nhau

Hướng dẫn cho bạn cách soạn bài Năm Mới Chúc Nhau tại bài viết dưới đây.

👉Câu 1: Xác định thể thơ?

Đáp án: Thể thơ Thất ngôn

👉Câu 2: Liệt kê những lời chúc của nhân vật “nó” trong văn bản?

Đáp án: Những lời chúc của nhân vật “nó” trong văn bản là: trăm tuổi bạc đầu, mua tước, mua quan, cái sự giàu, lắm con.

👉Câu 3: Lời chúc năm mới trong bài thơ gợi cho anh chị suy nghĩ gì?

Đáp án: Châm biếm, giễu cợt, khinh ghét lối sống lố lăng kệch cỡm của những kẻ giàu sang, hãnh tiến đang nhắm mắt làm ngơ trước cảnh đời nô lệ, dân chúng lầm than, Tú Xương gióng một tiếng chuông cảnh tỉnh, phê phán.

👉Câu 4: Lời chúc năm mới trong bài thơ lật tẩy bản chất nào của bọn quan lại?

Đáp án: Lời chúc năm mới trong bài thơ lật tẩy bản chất tham lam, sự lố bịch, đểu giả của bọn quan lại thời ấy.

Cùng tìm hiểu nội dung 🍀Ông Già Và Biển Cả🍀  Sơ Đồ Tư Duy, Các Mẫu Phân Tích Hay

Giáo Án Bài Thơ Năm Mới Chúc Nhau

Chia sẻ giáo án bài thơ Năm Mới Chúc Nhau cho những bạn nào cần tại phía dưới bài viết này nhé.

I. Mục tiêu bài học:

1. Hiểu nội dung và ý nghĩa của bài thơ “Năm Mới Chúc Nhau”.
2. Biết đọc diễn cảm bài thơ.

II. Chuẩn bị:

1. Bài thơ “Năm Mới Chúc Nhau” của Trần Tế Xương.
2. Tranh minh hoạ liên quan đến nội dung bài thơ.

III. Tiến trình dạy học:

Bước 1: Giới thiệu bài

• Giới thiệu tác giả Trần Tế Xương và tên bài thơ.
• Trình bày mục tiêu bài học.

Bước 2: Tìm hiểu bài thơ

• Hướng dẫn học sinh đọc thầm bài thơ để hiểu nội dung.
• Thảo luận nhóm với câu hỏi: “Bài thơ nói về điều gì?”.

Bước 3: Đọc bài thơ

• Mời một số học sinh đọc to bài thơ.
• Hướng dẫn cách đọc diễn cảm, nhấn mạnh vào những từ quan trọng.

Bước 4: Thảo luận và trình bày ý kiến

• Yêu cầu học sinh thảo luận nhóm với câu hỏi: “Ý nghĩa của bài thơ là gì?”.
• Hướng dẫn trình bày ý kiến bằng cách diễn đạt.

Bước 5: Kết luận bài học

• Tóm tắt ý chính của bài thơ và ý nghĩa mà tác giả muốn gửi gắm.
• Khen ngợi những học sinh đã thể hiện tốt.

IV. Bài tập về nhà:

• Viết một bức thư chúc Tết cho người thân hoặc bạn bè.

Tổng hợp cho bạn ❤️️ Các Bài Thơ Về Tết Và Mùa Xuân ❤️️ hay nhất

8+ Mẫu Phân Tích Bài Thơ Năm Mới Chúc Nhau Hay Nhất

Thohay.vn chia sẻ cho các bạn đọc 8+ mẫu phân tích bài thơ Năm Mới Chúc Nhau hay nhất mà chúng tôi đã chọn lọc dưới đây.

Phân Tích Bài Thơ Năm Mới Chúc Nhau Của Trần Tế Xương

Tú Xương là một trong những tác giả nổi tiếng và tài năng của nền văn học Việt. Những sáng tác của ông có rất nhiều chủ đề đa dạng, và một trong số đó phải kể đến thơ ca Trung đại trào phúng. Bài thơ nổi tiếng nhất của Tú Xương chính là bài thơ Năm mới chúc nhau đã lên án, phê phán những thói hư trong xã hội.

Lẳng lặng mà nghe nó chúc nhau

Chúc nhau trăm tuổi bạc đầu râu

Phen này ông quyết đi buôn cối

Thiên hạ bao nhiêu đứa giã trầu.

Lẳng lặng mà nghe nó chúc sang

Đứa thì mua tước đứa mua quan

Phen này ông quyết đi buôn lọng

Vừa chửi, vừa la cũng đắt hàng.

Nó lại mừng nhau cái sự giàu

Trăm nghìn vạn mở để vào đâu

Phen này ắt hẳn gà ăn bạc

Đồng rụng đồng rơi lọ phải cầu.

Nó lại mừng nhau sự lắm con

Sinh năm đẻ bẩy được vuông tròn

Phố phường chật hẹp người đông đúc

Bồng bế nhau lên nó ở non.

Tú Xương là một nhà thơ tài ba của nền văn học Việt Nam, nhắc đến Tú Xương người đọc sẽ nhớ ngay đến phong cách thơ có sự kết hợp tài tình giữa các yếu tố hiện thực, trào phúng và đậm chất trữ tình. Bài thơ Năm mới chúc nhau là một bài thơ đặc biệt của Tú Xương được viết theo thể thơ trào phúng nhằm lên án, phê phán những điều xấu trong xã hội vào năm mới.

Thể thơ trào phúng là cách viết vô cùng độc đáo, lấy tiếng cười để xây dựng tâm tư, tình cảm của con người và rồi từ đó chống lại những điều xấu xa, thoái hoá, lạc hậu trong xã hội. Việc Tú Xương lựa chọn thể thơ này và viết nên bài thơ Năm mới chúc nhau cũng đã cho thấy được tư duy mới lạ, quyết bảo vệ những giá trị tốt đẹp của ông.

Bài thơ mở đầu với bốn câu thơ:

Lẳng lặng mà nghe nó chúc nhau

Chúc nhau trăm tuổi bạc đầu râu

 Phen này ông quyết đi buôn cối

Thiên hạ bao nhiêu đứa giã trầu.

Mùa xuân đến mang theo niềm vui và lời chúc tốt đẹp mà mọi người dành cho nhau. Thế nhưng trong những vần thơ của Tú Xương, ta đã cảm nhận được một góc nhìn khác. Ông “lẳng lặng” mà ngồi nghe bọn “nó” chúc lẫn nhau, chúc nhau “trăm tuổi bạc đầu râu” là một câu chúc mong muốn sức khoẻ, may mắn đến người nghe thế nhưng Tú Xương đã sử dụng từ “nó” để thể hiện sự chán ghét của mình

Cách xưng hô “ông – nó” đã thể hiện lối nói trịch thượng, lố lăng, coi thường người khác của những người có chức, có quyền trong xã hội ngày xưa. Ông bật cười khi nghe bọn chúng chúc nhau, dùng cối giã trầu có nghĩa là không còn răng để nhai trầu nữa, ta cảm nhận được sự thâm thuý và sâu cay trong những vần thơ của ông.

Lẳng lặng mà nghe nó chúc sang

Đứa thì mua tước đứa mua quan

 Phen này ông quyết đi buôn lọng

Vừa chửi, vừa la cũng đắt hàng.

Đồng tiền trong thời kì này có ma lực vô cùng ghê gớm, nó có thể thao túng tất cả và trong đó có chức quan cao quý. Việc mà nhiều người phải cố gắng, ra sức học tập và tu dưỡng nay lại được mua bán một cách dễ dàng.

Bốn câu thơ trên đã thể hiện sự thối nát của một thế hệ, sự kệch cỡm của bọn quan lại không có tài nhưng lại dùng tiền để che lấp. “Vừa chửi, vừa la cũng đắt hàng” là một câu thơ đặc biệt đã làm nổi bật rõ rệt thói trơ tráo và vô liêm sỉ của chúng.

Nó lại mừng nhau cái sự giàu

Trăm nghìn vạn mở để vào đâu

Phen này ắt hẳn gà ăn bạc

Đồng rụng đồng rơi lọ phải cầu.

Cách diễn đạt của câu thơ này vô cùng đặc biệt như cách nói khoa trương “trăm nghìn vạn mở”, bọn chung vui mừng và hạnh phúc khi tưởng chừng “phen này ắt hẳn gà ăn bạc” đã thể hiện sự lố lăng, xấu xa trong bản chất con người của chúng.

Nó lại mừng nhau sự lắm con

Sinh năm đẻ bẩy được vuông tròn

Phố phường chật hẹp người đông đúc

Bồng bế nhau lên nó ở non.

Và cuối cùng bọn chúng vui mừng vì “sinh năm đẻ bảy”, thế nhưng lúc này là lúc tiếng cười trào phúng bật ra để làm thấy rõ được sự lộn xộn, ô hợp của lớp người. Tú Xương đã bộc lộ rõ suy nghĩ của mình và lên án những người như thế trong xã hội xưa một cách trực diện và rõ ràng.

Bài thơ là sự vận dụng thành công của những từ ngữ giàu sức gợi hình và gợi tả nhằm mỉa mai những người có tầng lớp cao nhưng không xem ai ra gì trong xã hội xưa. Bài thơ xứng đáng là một trong những bài thơ hay và xuất xắc nhất của Tú Xương.

Chia sẻ bạn 10+ mẫu 👉 Phân Tích Thơ Trào Phúng Hay

Phân Tích Năm Mới Chúc Nhau Ngắn Gọn Nhất

Bài thơ “Năm mới chúc nhau” của Trần Tế Xương là một tác phẩm đặc sắc, tiêu biểu cho khuynh hướng và nguồn mạch châm biếm trào phúng của nhà thơ. Bài thơ được sáng tác vào những ngày đầu Xuân Tân Sửu, thể hiện thông điệp của Tết Nguyên Đán và tình cảm chúc Tết của con người Việt Nam.

Trong bài thơ, tác giả nói về những lời “chúc Tết” hết sức độc đáo dưới một hình thức cũng hết sức độc đáo: chúc mà thực ra là chửi, là châm biếm. Đối với người Việt Nam, mỗi khi năm hết, Tết về, xuân đến là một dịp để người ta chúc cho nhau những điều tốt đẹp nhất.

Bài thơ mang sắc thái hoài cổ với việc sử dụng các từ ngữ, hình ảnh gần gũi với tục ngữ, ca dao. Bài thơ chứa đựng nhiều cảm xúc, hình ảnh sống động và tinh tế, miêu tả cuộc sống về mùa xuân. Bài thơ thể hiện tinh thần đoàn kết, sự yêu thương, chia sẻ và dành tặng lời chúc tốt đẹp nhất cho gia đình, bạn bè vào dịp Tết Nguyên Đán. 

Xem nội dung tác phẩm ✨Số Phận Con Người✨ Giá Trị Nội Dung Và Nghệ Thuật

Phân Tích Bài Thơ Năm Mới Chúc Nhau Lớp 8 Hay

Trần Tế Xương hay còn gọi là Tú Xương, vốn là một người thông minh, sáng dạ nhưng khốn nỗi thi cử bao nhiêu lần cũng không đậu. Nguyên nhân bởi xã hội thời bới giờ đương buổi rối ren loạn lạc quá, cái tài năng của ông bị vùi dập bởi chế độ thuộc địa nửa phong kiến, bởi việc mua quan bán chức ầm ầm.

Chính vì bất đắc chí trong việc học hành thi cử mà Trần Tế Xương thường trút hết nỗi niềm của mình vào thơ văn, thơ của ông không buồn mà là những tiếng cười mỉa mai châm biếm rất sâu cay, là cái roi mây quất vào mặt bọn cường quyền, thực dân những kể chẳng mấy ưa ông và ông cũng ngứa mắt bọn chúng.

Dù chỉ được sống 37 năm ngắn ngủi của cuộc đời, lại sống trong cảnh nghèo khó, xã hội nhiễu nhương, nhưng Trần Tế Xương – một trí thức phong kiến đã có một cái nhìn rất chân thực về cuộc sống thời bấy giờ, thông qua những vần thơ trào phúng tưởng là chơi vui nhưng lại hóa hiện thực sâu sắc. Một trong số những bài thơ đó phải kể đến tác phẩm Năm mới chúc nhau.

Nhan đề thơ nghe có vẻ rất đỗi bình thường, năm mới thì những lời chúc tụng nhau vốn dĩ là chuyện rất nên làm, là những gì quen thuộc nhất khi dịp tết đến xuân về. Nhưng vào thơ của Tú Xương, cái lời chúc tết ấy lại có nhiều điều phải suy nghĩ và khi nghĩ ra rồi người ta mới thấy được cái tiếng cười châm biếm thật sâu cay của “bậc thần thơ thánh chữ” (theo lời Nguyễn Công Hoan).

Những lời thơ như là tiếng chửi, tiếng mỉa mai những kẻ mà nhà thơ khinh ghét gọi là “nó”. Đọc thơ người ta dễ dàng nhận ra sự mâu thuẫn hài hước giữa nội dung và hình thức, sao nghe câu chúc mà giống câu chửi quá, quả thực là nhà thơ đang chế giễu mấy tên hợm hĩnh lố bịch ấy.

“Lẳng lặng mà nghe nó chúc nhau
Chúc nhau trăm tuổi bạc đầu râu
Phen này ông quyết đi buôn cối
Thiên hạ bao nhiêu đứa giã trầu.”

Tú Xương tham gia vào bài thơ với vị trí là kẻ thứ ba nghe chuyện, ông rất từ tốn bình tĩnh “Lẳng lặng mà nghe”, để xem cái quân giả tạo, thối nát ấy chúc nhau như thế nào, và rồi ông đưa lại vào thơ bằng một giọng tự sự đầy giễu cợt.

Cớ sao đã chúc nhau “trăm tuổi bạc đầu” mà lại còn thêm chữ “râu” chi cho mất đi cái vẻ trang trọng mà thay vào đó là cái sự kém sang rành rành, bởi người ta chúc đầu bạc chứ chẳng ai chúc râu bạc bao giờ. Đã thế, Tú Xương còn hài hước chêm vào mấy câu tự xưng mình là “ông” xưng người là “thiên hạ”, một giọng thơ rất đanh đá, lại có phần hơi thách thức.

Thế hóa ra bọn “nó” già đến bạc cả râu, thì chắc răng cũng chẳng còn đâu nhỉ, Tú cứ buôn cối giã trầu thì chắc sớm mà giàu to thôi. Này thì cái bọn chúc nhau mau già, mau rụng răng, thích chí lắm.

Âý mới chỉ là những câu thơ mở đầu, Tú còn thể hiện cái sự căm ghét thói đời mà tiền đặt lên trên tất cả, đến quan chức mà có tiền mua thì cũng xong.

“Lẳng lặng mà nghe nó chúc sang
Đứa thì mua tước, đứa mua quan
Phen này ông quyết đi buôn lọng
Vừa chửi vừa la cũng đắt hàng.”

Tú Xương nghe chúng nó chúc nhau sao sang quá, cái sang của bọn ngu dốt lại thích màu mè, chúng cứ tưởng có cái chức quan mua được bằng những đồng tiền bóng lộn ấy trong cái xã hội nửa nạc nửa mỡ này là “sang” lắm, ngon lắm.

Nhưng chúng nào có biết được chúng chỉ như đang làm trò hề trong mắt Tú, những kẻ đã kém cỏi từ tâm hồn đến trí tuệ ấy thì cho dù có đắp bao nhiêu phục trang lộng lẫy, hay mũ cánh chuồn úp đầu cũng chẳng khiến người ta nể nang cho được.

Bởi chúng chỉ giống như mấy con khỉ thích giả làm người bằng mấy bộ đồ đi vay đi mượn, hoặc đi mua được. Qủa thực có mấy ai thèm, trừ lũ trưởng giả thích làm sang, thích tự bôi vẽ cái vẻ sang trọng quyền quý hài hước lên khuôn mặt bại hoại của chính bản thân mình.

Câu thơ chốt hạ “Vừa chửi vừa la cũng đắt hàng” của Tú Xương thật khiến cho người đọc được hả hê, phải bật cười bởi cái lũ kém sang ấy nào có biết đến việc ăn nói điềm tĩnh tử tế của bậc nho gia, chúng chỉ biết chửi, biết la như những kẻ đầu đường xó chợ. Thật hài hước sâu cay quá. Ôi đã nhiều quan chức đến thế, thì Tú ta buôn lọng cũng khối tiền!

“Nó lại mừng nhau cái sự giàu
Trăm nghìn vạn mớ để vào đâu
Phen này ắt hẳn gà ăn bạc
Đồng rụng đồng rơi lọ phải cầu.
Nó lại mừng nhau sự lắm con
Sinh năm đẻ bẩy được vuông tròn
Phố phường chật hẹp người đông đúc
Bồng bế nhau lên nó ở non.”

Tú hết chế giễu bằng lối chúc sống lâu, sống sang thì lại quay ra chế giễu mấy cái mừng, nào là mừng sự giàu, mừng lắm con nhiều cháu. Tiền bạc mà vào miệng của Tú thì cũng như “mớ” rau dưa, lộn xộn, để gà cũng ăn được.

Rồi thì con cháu nhà quan lại mà cũng “sinh năm đẻ bảy” chẳng khác mấy đám ô hợp. Ôi, theo cái dự đoán của Tú thì phen này chúng nó đẻ lắm chỉ để ăn sao cho cốt hết số tiền bẩn thỉu do bọn ông cha hám tiền của chúng làm ra. Riết rồi cái lũ sâu bọ ấy đông đúc quá, phố phường cũng chẳng kham nổi lại phải bồng bế nhau lên núi mà ở thôi, chứ nơi nào chứa cho hết cái lũ chỉ quen bịp bợm của người dân nghèo khó.

Đọc thơ của Tú Xương, người ta thấy hiện lên rõ mồn một cái hiện thực oái oăm, hài hước của lũ người nhố nhăng trong cái xã hội tạp nham đủ thứ người, thứ chuyện, tưởng như đùa. Qua đó, người ta cũng thấy được cái cảnh cơ cực, khổ sở của nhân dân thời bấy giờ, phải chịu sống dưới sự chèn ép của bọn người ô hợp, tức lắm, ghét lắm, mà không thể làm gì được.

Tú Xương là người bản lĩnh, ông tuy bất đắc chí tại đường công danh nhưng thơ, văn của ông luôn đem lại một cái nhìn thật sâu sắc về hiện thực xã hội lúc đó, cũng phần nào xả được cái nỗi uất ức bị kìm kẹp dưới chế độ nửa phong kiến của nhân dân ta. Những tiếng cười chế giễu như thứ vũ khí đâm thẳng vào mặt bọn cầm quyền ngu si, mà chúng tuy cay cú cũng chẳng thể làm gì được.

Xem ngay nội dung bài 👉 Chợ Đồng Của Nguyễn Khuyến

Phân Tích Bài Thơ Năm Mới Chúc Nhau Học Sinh Giỏi

Nhắc đến thơ ca Trung đại trào phúng mang đậm tiếng cười sâu cay, độc giả nhớ ngay đến Trần Tế Xương hay còn gọi Tú Xương (1870 – 1907). Là người con quê Vị Xuyên, Nam Định, nhà thơ trào phúng nổi tiếng, có lẽ là nhà thơ trào phúng đặc sắc nhất trong nền văn học của nước nhà.

Tiếng thơ trào lộng, châm biếm, đả kích của Tú Xương sở dĩ được nhiều người yêu thích vì có tính chất trữ tình (trong tiếng cười có nước mắt) khi nhà thơ chứng kiến sự thay đổi, từ thời kì xã hội phong kiến tàn tạ sang thời kì xã hội thực dân lố lăng, dơ dáy, đầy rẫy nghịch cảnh, cảnh và người với những bức tranh cuộc sống những chân dung con người, những quan hệ xã hội đáng cười, đáng chê trách.

Một trong những bài thơ châm biếm, giễu cợt, khinh ghét lối sống lố lăng kệch cỡm của những kẻ giàu sang, hãnh tiến đang nhắm mắt làm ngơ trước cảnh đời nô lệ, dân chúng lầm than đó là thi phẩm “Năm mới chúc nhau” như một tiếng chuông cảnh tỉnh, phê phán mà Tú Xương gióng lên bằng tiếng cười trào lộng, sự đập phá dữ dằn, sự chê trách, sự đả kích phủ nhận triệt để của những vần thơ tả thực hướng vào nhiều đối tượng cụ thể, rất xác thực và nhiều cung bậc phong phú, đa dạng.

Vốn là một người thông minh, sáng dạ nhưng khốn nỗi thi cử bao nhiêu lần cũng không đậu. Nguyên nhân bởi xã hội thời bấy giờ đương buổi rối ren loạn lạc quá, cái tài năng của ông bị vùi dập bởi chế độ thuộc địa nửa phong kiến, bởi việc mua quan bán chức ầm ầm.

Chính vì bất đắc chí trong việc học hành thi cử mà Trần Tế Xương thường trút hết nỗi niềm của mình vào thơ văn, thơ của ông không buồn mà là những tiếng cười mỉa mai châm biếm rất sâu cay, quất vào mặt bọn cường quyền, thực dân những kể chẳng mấy ưa ông và ông cũng ngứa mắt bọn chúng.

Dù chỉ được sống 37 năm ngắn ngủi của cuộc đời, lại sống trong cảnh nghèo khó, xã hội nhiễu nhương, nhưng Tú Xương – một trí thức phong kiến đã có một cái nhìn rất chân thực về cuộc sống thời bấy giờ, thông qua những vần thơ trào phúng tưởng là chơi vui nhưng lại hóa hiện thực sâu sắc.

Như thường lệ, cứ mỗi dịp Tết đến, người ta lại dành cho nhau những lời chúc tốt đẹp. Họ chúc nhau sống lâu, khỏe mạnh, chúc phát tài, phát lộc, chúc sự no đủ, sang giàu… Vì thế lời chúc, vừa là một mong ước, một nguyện cầu, vừa là một cách thức ứng xử mang tính văn hóa. Ấy thế mà có một số người dường như có ý tách ra, đứng ngoài những lời chúc kia, lẳng lặng nghe rồi bình phẩm, đánh giá và giễu cợt.

Mới chỉ chạm đến nhan đề thơ nghe có vẻ rất đỗi bình thường, năm mới thì những lời chúc tụng nhau vốn dĩ là chuyện rất nên làm, là những gì quen thuộc nhất khi dịp tết đến xuân về. Nhưng vào thơ của Tú Xương, cái lời chúc tết ấy lại có nhiều điều phải suy nghĩ và khi nghĩ ra rồi người ta mới thấy được cái tiếng cười châm biếm thật sâu cay của “bậc thần thơ thánh chữ”

Bước vào những luống thơ ẩn sâu từng câu chữ là tiếng chửi, tiếng mỉa mai những kẻ mà nhà thơ khinh ghét gọi là “nó”. Đọc thơ người ta dễ dàng nhận ra sự mâu thuẫn hài hước giữa nội dung và hình thức, sao nghe câu chúc mà giống câu chửi quá, quả thực là nhà thơ đang chế giễu mấy tên hợm hĩnh lố bịch ấy.

“Lẳng lặng mà nghe nó chúc nhau
Chúc nhau trăm tuổi bạc đầu râu
Phen này ông quyết đi buôn cối
Thiên hạ bao nhiêu đứa giã trầu.”

Tú Xương tham gia vào bài thơ với vị trí là người thứ ba nghe chuyện, ông rất từ tốn bình tĩnh “Lẳng lặng mà nghe”, để xem cái quân giả tạo, thối nát ấy chúc nhau như thế nào, và rồi ông đưa lại vào thơ bằng một giọng tự sự đầy giễu cợt.

Cớ sao đã chúc nhau “trăm tuổi bạc đầu” mà lại còn thêm chữ “râu” chi cho mất đi cái vẻ trang trọng mà thay vào đó là cái sự kém sang rành rành, bởi người ta chúc đầu bạc chứ chẳng ai chúc râu bạc bao giờ. Đã thế, Tú Xương còn hài hước chêm vào mấy câu tự xưng mình là “ông” xưng người là “thiên hạ”, một giọng thơ rất đanh đá, lại có phần hơi thách thức.

Thế hóa ra bọn “nó” già đến bạc cả râu, thì chắc răng cũng chẳng còn đâu nhỉ, Tú cứ buôn cối giã trầu thì chắc sớm mà giàu to thôi. Này thì cái bọn chúc nhau mau già, mau rụng răng, thích chí lắm.

Ấy mới chỉ là những câu thơ mở đầu, ông Tú còn thể hiện cái sự căm ghét thói đời mà tiền đặt lên trên tất cả, đến quan chức mà có tiền mua thì cũng xong:

“Lẳng lặng mà nghe nó chúc sang
Đứa thì mua tước, đứa mua quan
Phen này ông quyết đi buôn lọng
Vừa chửi vừa la cũng đắt hàng.”

Tú Xương nghe chúng nó chúc nhau sao sang quá, cái sang của bọn ngu dốt lại thích màu mè, chúng cứ tưởng có cái chức quan mua được bằng những đồng tiền bóng lộn ấy trong cái xã hội nửa nạc nửa mỡ này là “sang” lắm, ngon lắm. Nhưng chúng nào có biết được chúng chỉ như đang làm trò hề trong mắt Tú, những kẻ đã kém cỏi từ tâm hồn đến trí tuệ ấy thì cho dù có đắp bao nhiêu phục trang lộng lẫy, hay mũ cánh chuồn úp đầu cũng chẳng khiến người ta nể nang cho được.

Bởi chúng chỉ giống như mấy con khỉ thích giả làm người bằng mấy bộ đồ đi vay đi mượn, hoặc đi mua được. Qủa thực có mấy ai thèm, trừ lũ trưởng giả thích làm sang, thích tự bôi vẽ cái vẻ sang trọng quyền quý hài hước lên khuôn mặt bại hoại của chính bản thân mình.

Câu thơ chốt hạ “Vừa chửi vừa la cũng đắt hàng” của Tú Xương thật khiến cho người đọc được hả hê, phải bật cười bởi cái lũ kém sang ấy nào có biết đến việc ăn nói điềm tĩnh tử tế của bậc nho gia, chúng chỉ biết chửi, biết la như những kẻ đầu đường xó chợ. Thật hài hước sâu cay quá.

Ôi đã nhiều quan chức đến thế, thì Tú ta buôn lọng cũng khối tiền. Sống lâu và sống sang là nội dung của hai lời chúc đầu. Nhưng qua hai lời chúc ấy lại thấy tất cả sự nhếch nhác, bệ rạc của bọn người này. Đã thế nhà thơ còn bồi thêm cho chúng những cú đòn ê ẩm liên tiếp.

Nếu như hai lời chúc đầu là chúc sống lâu và sống sang thì hai khổ thơ tiếp cùng chúc nhau “cái sự giàu” và “sự lắm con”.

“Nó lại mừng nhau cái sự giàu
Trăm nghìn vạn mớ để vào đâu
Phen này ắt hẳn gà ăn bạc
Đồng rụng đồng rơi lọ phải cầu.
Nó lại mừng nhau sự lắm con
Sinh năm đẻ bẩy được vuông tròn
Phố phường chật hẹp người đông đúc
Bồng bế nhau lên nó ở non.”

Nhà thơ chế giễu mấy cái mừng, mừng sự giàu, mừng lắm con nhiều cháu. Tiền bạc mà vào miệng của Tú thì cũng như “mớ” rau dưa, lộn xộn, để gà cũng ăn được. Rồi thì con cháu nhà quan lại mà cũng “sinh năm đẻ bảy” chẳng khác mấy đám ô hợp. Ôi, theo cái dự đoán của Tú thì phen này chúng nó đẻ lắm chỉ để ăn sao cho cốt hết số tiền bẩn thỉu do bọn ông cha hám tiền của chúng làm ra.

Riết rồi cái lũ sâu bọ ấy đông đúc quá, phố phường cũng chẳng kham nổi lại phải bồng bế nhau lên núi mà ở thôi, chứ nơi nào chứa cho hết cái lũ chỉ quen bịp bợm của người dân nghèo khó. Thái độ châm biếm của nhà thơ thể hiện ngay ở việc lặp lại các cụm từ “nó lại, “cái sự giàu” và “sự lắm con”.

Cách diễn đạt theo kiểu ngoa ngôn như “trăm ngàn vạn mớ” “sinh năm đẻ bảy” cũng là nhằm thể hiện thái độ mỉa mai, giễu cợt về sự ô hợp, lộn xộn của lũ người hợm của. Và cùng như hai khô thơ trên, cứ sau mỗi lời bọn chúng chúc nhau, Tú Xương lại nêu lời bình luận cùa chính mình.

Qua những lời bình luận ấy mà nhà thư thể hiện rõ hơn thái độ và tình cảm của ông. Không hiểu sao dọc nhừng lời dự đoán của nhà thơ về bọn đông con, lắm của, nào là “Phen này ắt hẳn gà ăn bạc – Đồng rụng đồng rơi lọ phải cầu” hoặc “Phố phường chật hẹp người đông đúc – Bồng bế nhau lên nó ở non”, người đọc chỉ thấy buồn cười về một hiện thực nhố nhăng, một hiện thực đậm màu hài hước.

Giống như Hồ Xuân Hương và các nhà thơ đậm chất hiện thực dân gian khác. Mở đầu cho chủ nghĩa hiện thực trong thơ ca của Tú Xương bằng nghệ thuật trào phúng với con mắt rất tinh, rất sâu, nhìn vào đâu là bắt chộp được cái điển hình nhất.

Chất trào phúng hoà vào vần thơ một cách tự nhiên, mang nhiều sắc điệu vừa bông đùa hóm hỉnh, vừa chua chát, xót xa. Năm mới chúc nhau là một trong những bài thơ đặc sắc, tiêu biểu cho khuynh hướng và nguồn mạch châm biếm trào phúng của nhà thơ Trần Tế Xương. Đó là những lời “chúc Tết” hết sức độc đáo dưới một hình thức cũng hết sức độc đáo: chúc mà thực ra là chửi, là châm hiếm.

Tuy là chửi mà vẫn thành thơ, và lại là thơ hay. Bài thơ là sự kết hợp hài hòa giữa các yếu tố hiện thực, trào phúng và châm biếm được truyền tải bằng thể thơ thất ngôn Đường luật, cách diễn đạt theo kiểu ngoa ngôn Tú Xương tỏ ra là một nghệ sĩ bậc thầy ở một cái Tâm lớn tràn đầy yêu thương, cảm thông vị tha, nhưng đầy thâm sâu, có mỉa mai, chua chát, nói như thơ hiện đại của Xuân Diệu “yêu và căm hay đợt sóng dâng trào”, có đau đớn, xót xa nhưng dường như được nuốt vào trong để nghĩ suy nghiền ngẫm.

Trang thơ khép lại mà tiếng chuông cảnh tỉnh, phê phán ấy, thái độ thẳng thắn ấy, xét đến cùng, bắt nguồn từ một khao khát nhân bản: làm sao để cho cuộc đời được tốt đẹp hơn, làm sao phải xóa sạch kiểu chúc Tết khác “giống người” mà chắc chắn, hơn một lần Tú Xương đã phải đau lòng chứng kiến.

Đọc thơ của Tú Xương, người ta thấy hiện lên rõ mồn một cái hiện thực oái oăm, hài hước của lũ người nhố nhăng trong cái xã hội tạp nham đủ thứ người, thứ chuyện, tưởng như đùa. Qua đó, người ta cũng thấy được cái cảnh cơ cực, khổ sở của nhân dân thời bấy giờ, phải chịu sống dưới sự chèn ép của bọn người ô hợp, tức lắm, ghét lắm, mà không thể làm gì được.

Tú Xương là người bản lĩnh, ông tuy bất đắc chí tại đường công danh nhưng thơ, văn của ông luôn đem lại một cái nhìn thật sâu sắc về hiện thực xã hội lúc đó, cũng phần nào xả được cái nỗi uất ức bị kìm kẹp dưới chế độ nửa phong kiến của nhân dân ta.

Những tiếng cười chế giễu như thứ vũ khí đâm thẳng vào mặt bọn cầm quyền ngu si, mà chúng tuy cay cú cũng chẳng thể làm gì được. Bài thơ mang lại cho bạn đọc một tình cảm hả hê, sung sướng, bõ hờn, bõ tức. Nó cũng gợi lên nhiều cảm hứng khiến người đọc dễ “nhại” và muốn “nhại” theo cái giọng điệu trào phúng châm biếm của ông mỗi khi gặp cảnh chướng tai gai mắt ở đời.

Vì vậy mà có người đã “bắt chước” làm thêm mấy câu thơ nối tiếp vào bài thơ trên, đọc lên nghe chẳng khác gì của chính nhà thơ, đây chính là bằng chứng hùng hồn về sức sống của bài thơ.

Bắt chước ai ta chúc mấy lời
Chúc cho khắp hết cả trên đời
Vua quan sĩ thứ người muôn nước
Sao được cho ra cái giống người.

Mời bạn xem thêm🌷Mùa Lá Rụng Trong Vườn 🌷 phân tích đầy đủ nhất

Phân Tích Bài Thơ Năm Mới Chúc Nhau Dài

Nói đến Trần Tế Xương, người ta không thể không nghĩ tới ngòi bút châm biếm quyết liệt, dữ dội như những làn roi vun vút quất thăng vào mặt kẻ thù của ông. Sinh ra, lớn lên và được trực tiếp chứng kiến thời buổi nhiễu nhương, nhan nhản lũ người nhí nhố, ngang nhiên làm những việc bất chính ngay giữa thanh thiên bạch nhật.

Thế mà chẳng ai làm gì được. Dường như không kìm được nỗi căm uất và khinh ghét đến tột cùng. Tú Xương ném thẳng tiếng cười châm biếm chua cay vào lũ người nọ ngay vào dịp Tết đón xuân về bằng bài thơ nổi tiếng:

NĂM MỚI CHÚC NHAU

Lẳng lặng mà nghe nó chúc nhau

Chúc nhau trăm tuổi bạc đầu râu

 Phen này ông quyết đi buôn cối

Thiên hạ bao nhiêu đứa giã trầu.

Lẳng lặng mà nghe nó chúc sang

Đứa thì mua tước đứa mua quan

 Phen này ông quyết đi buôn lọng

Vừa chửi, vừa la cũng đắt hàng.

Nó lại mừng nhau cái sự giàu

Trăm nghìn vạn mở để vào đâu

Phen này ắt hẳn gà ăn bạc

Đồng rụng đồng rơi lọ phải cầu.

Nó lại mừng nhau sự lắm con

 Sinh năm đẻ bẩy được vuông tròn

Phố phường chật hẹp người đông đúc

Bồng bế nhau lên nó ở non.

(Văn 11, phần Văn học Việt Nam, NXB Giáo dục, 1991)

 Đối với người Việt Nam, mồi khi năm hết, Tết về, xuân đến là một dịp để người ta chúc cho nhau những điều tốt đẹp nhất. Năm mới chúc nhau vì thế đã trở thành một nét phong tục đẹp từ lâu đời của nhân dân ta. Cứ như nhan đề bài thơ thì phải hiểu là thế.

Nhưng đọc vào thì hoàn toàn không phải vậy. Nội dung bài thơ lại là những tiếng chửi, những lời chế giễu sâu cay. Tính chất châm biếm bật ra từ sự mâu thuẫn giữa nội dung và hình thức chúc nhau mà thực ra là để chửi, là để thể hiện sự khinh ghét. Hệt như cụ Tam Nguyên Yên Đổ khi hỏi thăm quan Tuần mất cướp.

Hỏi thăm mà thực ra là đè chế giễu, để thể hiện sự khinh bỉ và để cho bo lòng căm ghét. Nhà thơ đặt Vị Xuyên đã chế giễu bọn người hợm hĩnh ấy bằng việc “tường thuật” lại cho mọi người nghe những lời chúng chúc nhau:

Lẳng lặng mà nghe nó chúc nhau

 Chúc nhau trăm tuổi bạc đầu râu

Phen này ông quyết đi buôn cối

 Thiên hạ bao nhiêu đứa giã trầu.

Chúc nhau sống lâu trăm tuổi là một lời chúc đẹp. Nội dung lời chúc khổ  đầu là thế, nhưng dưới con mắt Tú Xương lại không phải thế. Ta nhận ra .say thái độ châm biếm của nhà thơ khi ông gọi những người chúc là “nó” là “đứa”. Câu thơ Chúc nhau trăm tuổi bạc đầu vốn là lời chúc trang trọng thành kính, thể mà ông chỉ thêm vào chữ râu (bạc đầu râu), câu thơ ấy ngay lập tức hóa thành lời chế nhạo.

Thái độ châm biếm còn biểu lộ rõ hơn ở lời toan tính, dự định của nhà thơ “Phen này ông quyết đi buôn cối – Thiên hạ bao nhiêu dứa : “giã trầu”. Nào có hay ho, trang trọng, đẹp tốt gì một lũ bạc đẩu râu và răng không còn nữa. Răng không còn nên phải dùng cối giã trầu, vẫn là cái giọng điệu ấy, nhà thơ tiếp tục mỉa mai bọn trưởng giả học làm sang:

Lẳng lặng mà nghe nó chúc sang

Đứa thì mua tước, đứa mua quan

 Phen này ông quyết đi buôn lọng

Vừa chửi vừa la cũng đắt hàng.

 Ở bất kì thời kì lịch sử nào cũng vậy, khi xã hội đã trở nên mục ruồng, giai cấp thống trị sa đọa, thối nát… thì việc mua quan bán tước là chuyện hiển nhiên, không có gì khó hiểu. Thời Tú Xương là một thời như thế. Con người ta sống sao cho sang, cho đẹp là một ao ước, một khát khao lành mạnh.

Tuy nhiên làm nên cái sang, cái đẹp ấy đâu phải là do địa vị, hàm đố, đo tước, đo quan. Tước hay quan cũng chỉ là bề ngoài như quần áo vậy. Cái bề ngoài ấy chỉ trở nên có nghĩa khi bên trong con người có một tâm hồn và trí tuệ đẹp đẽ, lành mạnh. “Y phục phải xứng ky đức” là thế. Tú Xương căm uất cái thói trưởng giả học làm sang của bọn người nhố nhăng này.

Thì ra quan, tước của chúng chẳng qua là đo mua, đo bán, một thứ bộ dạng đi vay, đi mượn chứ nói gì đến những phẩm chất và tư cách bên trong. Cau thơ lặp lại mấy chữ “đứa thì mua tước, đứa mua quan” đã vẽ nên cảnh tượng nhốn nháo, đua đòi kệch cỡm của bọn vô học chốn quan trường.

Người đọc dường như cũng hả hê bõ tức khi ông hạ câu thơ “Vừa chửi vừa la cũng đắt hàng”. Sống lâu và sống sang là nội dung của hai lời chúc đầu. Nhưng qua hai lời chúc ấy lại thấy tất cả sự nhuếch nhác, bệ rạc của bọn người này. Đã thế nhà thơ còn bồi thêm cho chúng những cú đòn ê ẩm liên tiếp. Nếu như hai lời chúc đầu là chúc sống lâu và sống sang thì hai khổ thơ cuối cùng chúc nhau “cái sự giàu” và “sự lắm con”.

Nó lại mừng nhau cái sự giàu.

Trăm ngàn vạn mớ để vào đâu?

… Nó lại mừng nhau sự lắm con

   Sinh năm đề bảy được vuông tròn

Thái độ châm biếm của nhà thơ thể hiện ngay ở việc lặp lại các cụm từ “nó lại, “cái sự giàu” và “sự lắm con”. Cách diễn đạt theo kiểu ngoa ngôn như “trăm ngàn vạn mớ” “sinh năm đẻ bảy” cũng là nhằm thể hiện thái độ mỉa mai, giễu cợt về sự ô hợp, lộn xộn của lũ người hợm của.

Và cùng như hai khô thơ trên, cứ sau mỗi lời bọn chúng chúc nhau, Tú Xương lại nêu lời bình luận của chính mình. Qua những lời bình luận ấy mà nhà thư thể hiện rõ hơn thái độ và tình cảm của ông. Không hiểu sao đọc những lời dự đoán của nhà thơ về bọn đông con, lắm của, nào là “Phen này ắt hẳn gà ăn bạc – Đồng rụng đồng rơi lọ phải cầu” hoặc “Phố phường chật hẹp người đông đúc – Bồng bế nhau lên nó ở non”, người đọc chỉ thấy buồn cười về một hiện thực nhố nhăng, một hiện thực đậm màu hài hước.

 Năm mới chúc nhau là một trong những bài thơ đặc sắc, tiêu biểu cho khuynh hướng và nguồn mạch châm biếm trào phúng của nhà thơ Trần Tế Xương. Đó là những lời “chúc Tết” hết sức độc đáo dưới một hình thức cũng hết sức độc đáo: chúc mà thực ra là chửi, là châm hiếm.

Tuy là chửi mà vẫn thành thơ, và lại là thơ hay. Bài thơ mang lại cho bạn đọc một tình cảm hả hê, sung sướng, bõ hờn, bõ tức. Nó cũng gợi lên nhiều cảm hứng khiến người đọc dễ “nhại” và muốn “nhại” theo cái giọng điệu trào phúng châm biếm của ông mỗi khi gặp cảnh chướng tai gai mắt ở đời. Chẳng thế mà có người đã “bắt chước” làm thêm mấy câu thơ nối tiếp vào bài thơ trên, đọc lên nghe chẳng khác gì của chính nhà thơ:

Bắt chước ai ta chúc mấy lời

Chúc cho khắp hết cả trên đời

Vua quan sĩ thứ người muôn nước

Sao được cho ra cái giống người.

  Đấy chính là bằng chứng hùng hồn về sức sống của bài thơ.

Xem nội dung tác phẩm❤️️ Thuốc [Lỗ Tấn] ❤️️ Giá Trị Tác Phẩm, Nghệ Thuật 

Phân Tích Bài Thơ Năm Mới Chúc Nhau Nâng Cao

Như đã trở thành thông lệ, cứ mỗi dịp Tết đến, người ta lại dành cho nhau những lời chúc tốt đẹp. Họ chúc nhau sông lâu, khỏe mạnh, chúc phát tài, phát lộc, chúc sự no đủ, sang giàu… Lời chúc, vì thế, vừa là một mong ước, một nguyện cầu, vừa là một cách thức ứng xử mang tính văn hóa.

Ấy thế mà có một người, dường như có ý tách ra, đứng ngoài những lời chúc kia, lẳng lặng nghe rồi bình phẩm, đánh giá và giễu cợt. Người ấy là ông Tú đất Vị Hoàng. Câu chuyện Năm mới chúc nhau qua đôi mắt trào phúng bậc thầy Tú Xương đã hiện ra với tất cả sự khôi hài, nực cười và giả dối của nó.

Nhưng nói như thế không có nghĩa là Tú Xương “vơ đũa cả nắm”. Ông không hề và cũng không dám chê bai tục lệ chúc Tết đầu năm, ông chỉ chê bai, giễu cợt, một bọn người hãnh tiến, giàu có, hợm hĩnh và nhố nhăng. Đối tượng đả kích của ông Tú là chúng nó, một đối tượng vừa cụ thể, vừa bâng quơ theo kiểu ai “có tật giật mình”.

Thời đại Tú Xương sống là thời đại mà bao nhiêu thói rởm đời, bao nhiêu kiểu “học làm sang” đang diễn ra từng ngày. Khác với cụ Tam Nguyên “tựa gối ôm cần” câu cá, vịnh cảnh nơi đồng nội, Tú Xương sống ngay ở thị thành, những cảnh đổi thay kia cứ đập vào mắt ông, khiến ông không kìm nổi mình, ông chửi:

Chí cha chí chát khua giày dép,
Đen thủi đen chui cũng lượt là.

Rồi cũng trong một dịp năm mới khác, ông lại chứng kiến cảnh: “Khăn là bác nọ to tày rế – Váy lĩnh cô kia quét sạch hè”. Những bức vẽ trên đây, dù sao cũng mới là chuyện hình thức, là y phục bề ngoài còn trong bài thơ, Tú Xương vạch trần bản chất, “lí tưởng”, nội dung bên trong của những kẻ thị dân, quan lại ích kỉ, giả dối. Đầu tiên là cảnh chúc thọ:

Lặng lặng mà nghe nó chúc nhau
Chúc nhau trăm tuổi bạc đầu râu.

Có lẽ những lời chúc tụng kia phải ồn ào, pha tạp lắm nên ông Tú mới “lặng lặng mà nghe” để xem họ chúc nhau những gì. Thực ra, với mọi người, mong ước được “bách niên giai lão” là một mong ước chính đáng. Song nói sống lâu đến “bạc dầu râu” theo kiểu nói Tú Xương thì câu thơ không còn giữ nguyên vẻ kính trọng mà đã ngả sang chiều mai mỉa.

Trong khi cuộc sống mọi người đang lầm than, cực khổ thế mà thật quá quắt, chúng lại mong muốn sống lâu để kéo dài kiếp sống ích kỉ của chúng. Từ mong ước kia của bọn người nhố nhăng, ông Tú nảy ra một sáng kiến:

Phen này ông quyết đi buôn cối
Thiên hạ bao nhiêu đứa giã trầu.

Xưng ông một cách trịch thượng, hạ những kẻ nhố nhăng xuống hàng đứa, nó, Tú Xương trực tiếp bộc lộ một cái nhìn khinh thị. Ngầm ẩn sau câu thơ là một cái nhếch mép sâu cay: những kẻ vô tích sự kia, hà cớ gì mà sống dai quá vậy? Sau chúc thọ lại đến màn chúc sang, chúc giàu:

Lặng lặng mà nghe nó chúc sang
Đứa thời mua tước, đứa mua quan.
…
Nó lại mừng nhau cái sự giàu
Trăm nghìn vạn mớ để vào đâu?

Ơ hay, quan tước phải do sự tu dưỡng gắng gỏi mới thành được, đằng này lại là một thứ hàng hóa được bày ra để mua bán ư? Đồng tiền trong thời đại Tú Xương quả đã ngự trên ngôi vị chúa tể, làm khuynh đảo xã hội. Cùng thời với Tú Xương, Nguyễn Khuyến cũng từng ngạc nhiên:

Có tiền việc ấy mà xong nhỉ
Đời trước làm quan cũng thế à?

Trước những kẻ lắm tiền, lắm mưu nhiều kế, không từ một thủ đoạn nào thì những người thực tài như ông Tú hỏng thi không được trọng dụng âu cũng là điều dễ hiểu. Cũng như lần trước, Tú Xương hình thành ngay một giải pháp:

Phen này ông quyết đi buôn lọng
Vừa bán vừa la cũng đắt hàng.

Trên là giễu, bây giờ là chửi: “Vừa bán vừa la” mà kết quả vẫn “đắt hàng”! Thế mới biết, Tú Xương hiểu tường tận loại người này. Đã bỏ tiền mua quan mua tước, lẽ nào chúng không mua nốt cái lọng để đủ bộ vênh vang. Dẫu có bị mắng, bị chửi thì chúng cũng có để ý gì. Bao nhiêu sự trơ tráo, vô liêm sỉ của chúng đã bị lột trần. Nhưng chưa đủ:

Nó lại mừng nhau cái sự giàu
Trăm, nghìn vạn mớ để vào đâu?

Thật trớ trêu, trong khi ông Tú cũng như bao người khác “chạy ăn từng bữa toát mồ hôi” lại phải chứng kiến cảnh “gà ăn bạc”, “đồng rụng đồng rơi” vương vãi khắp nơi. “Trăm nghìn vạn mớ” của chúng dứt khoát không phải do mồ hồi nước mắt lao động mà là do sự vơ vét, bóc lột của dân nghèo. Biện pháp nghệ thuật cường điệu, lối nói ngoa dụ đã vẽ ra được lòng tham vô đáy của lũ trọc phú trong thời đại bấy giờ. Tú Xương dành trọn khổ thơ thứ tư để nói cảnh chúc phúc:

Nó lại mừng nhau sự lắm con
Sinh năm đẻ bảy được vuông tròn.

“Nó lại chúc nhau” rồi “Nó lại mừng nhau” cứ như chúng muốn vơ tất cả cho đầy túi tham. Ao ước “sinh năm đẻ bảy” của chúng có gì khác hơn là sự “nhân giống” những cái xấu, cái ti tiện, tham lam, thật tai họa cho đời khi sự có mặt của chúng được hình thành theo cấp số nhân.

Hai câu thơ cuối bài “Phố phường chật hẹp người đông đúc – Bồng bê nhau lên nó ở non” có thể hiểu: ông Tú muốn chúng xéo đi cho rảnh mắt (vì chật hẹp quá rồi); cũng có thể hiểu, chúng lên ở non cho tiện kiếp sông bầy đàn… với lòng tham ấy, cách sống nhố nhăng ấy, bọn người này dường như đã đánh mất phần người, chỉ còn lại phần con nữa thôi. Mới hay tiếng cười của Tú Xương không chỉ “độc” mà còn “thâm” nữa.

Xuyên suốt bài thơ là cái nhìn mỉa mai của “ông” dành cho chúng “nó”. Không một chút e dè, kiêng nể, Tú Xương quất thẳng vào chúng những tiếng chửi “ác khẩu” và mạnh mẽ. Thực ra, về bài thơ này, có bản còn chép thêm một khổ như sau:

Bắt chước ai ta chúc mấy lời
Chúc cho khắp hết cả trên đời.
Vua, quan, sĩ, thứ người muôn nước,
Sao được cho ra cái giống người.

Cho dù đến nay nhiều học giả nhận xét rằng khổ thơ này là do người sau thêm vào thì vẫn phải thừa nhận ai đó đã rất tinh khi nhận ra ngầm ý của Tú Xương: “Sao được cho ra cái giống người”. Phải thôi, chủ nhân của những kiểu chúc tụng trên kia đâu có còn là người nữa. Không biết chừng, chúng sẽ lên non cùng khỉ lúc nào không hay.

Nói vậy thôi, ông Tú “miệng xà” nhưng “tâm phật”. Cũng giống như nhiều bài thơ khác “những lời kiêu bạc kia, những cái cười phá phách kia, những câu gây sự to tiếng chửi mắng kia cũng là sự chẳng đừng được của Tú Xương. Tình hình và thực chất thơ Tú Xương là bay nhẹ ở trên tất cả những cái đó kia” (Nguyễn Tuân). Châm biếm, giễu cợt, khinh ghét lối sống lố lăng kệch cỡm của những kẻ giàu sang, hãnh tiến đang nhắm mắt làm ngơ trước cảnh đời nô lệ, dân chúng lầm than, Tú Xương gióng một tiếng chuông cảnh tỉnh, phê phán.

Tiếng chuông ấy, thái độ thẳng thắn ấy, xét đến cùng, bắt nguồn từ một khao khát nhân bản: làm sao để cho cuộc đời được tốt đẹp hơn, làm sao phải xóa sạch kiểu chúc Tết khác “giống người” mà chắc chắn, hơn một lần Tú Xương đã phải đau lòng chứng kiến. 

Có thể bạn sẽ yêu thích nội dung 🌼Chiếc Thuyền Ngoài Xa🌼 Giá Trị Nội Dung Và Nghệ Thuật

Cảm Nhận Về Bài Thơ Năm Mới Chúc Nhau Ngắn

Bài thơ “Năm mới chúc nhau” của Trần Tế Xương là một bài thơ ngắn, gồm 4 câu chữ, nhưng lại chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc về tình yêu thương và hy vọng trong ngày đầu năm mới.

Bài thơ bắt đầu bằng câu chúc “Năm mới chúc nhau vạn sự như ý”, thể hiện sự mong muốn của tác giả rằng mọi điều tốt đẹp, mọi ước mơ và hy vọng của mỗi người đều trở thành hiện thực trong năm mới. Câu chúc này cũng thể hiện sự lạc quan và tính tích cực của tác giả đối với cuộc sống.

Tiếp theo, bài thơ nói về việc “Chúc nhau năm mới đủ tiền đầy nhà”, thể hiện mong muốn của mỗi người có đủ tài chính để đáp ứng nhu cầu cuộc sống và đảm bảo sự phát triển của gia đình. Điều này cũng thể hiện sự quan tâm và lo lắng của tác giả đối với cuộc sống vật chất của mỗi người.

Câu thơ tiếp theo “Chúc nhau năm mới đủ mọi gia đình”, tác giả mong muốn mỗi gia đình đều có hạnh phúc và sự đoàn kết. Điều này thể hiện sự quan tâm đến mối quan hệ gia đình và tình yêu thương giữa các thành viên trong gia đình.

Cuối cùng, bài thơ kết thúc bằng câu chúc “Chúc nhau năm mới đủ mọi điều tốt lành”, thể hiện sự mong muốn của tác giả rằng mọi điều tốt đẹp, mọi niềm vui và thành công đều đến với mỗi người trong năm mới. Điều này thể hiện sự lạc quan và hy vọng của tác giả đối với cuộc sống và tương lai.

Tổng quan, bài thơ “Năm mới chúc nhau” của Trần Tế Xương là một bài thơ ngắn nhưng chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc về tình yêu thương, hy vọng và lạc quan trong ngày đầu năm mới. Bài thơ thể hiện sự quan tâm và lo lắng của tác giả đối với cuộc sống và gia đình mỗi người.

Chia sẻ bạn 💕 Tràng Giang của Huy Cận 💕 Nội Dung, Nghệ Thuật, Phân Tích Bài Thơ 

Cảm Nhận Về Bài Thơ Năm Mới Chúc Nhau Chọn Lọc

Bài thơ “Năm mới chúc nhau” của Trần Tế Xương là một tác phẩm đặc sắc, mang trong mình nét châm biếm và trào phúng đặc trưng của nhà thơ. Bài thơ này không chỉ đơn thuần là một lời chúc mừng năm mới, mà còn là một cách để nhà thơ thể hiện sự căm phẫn và khinh ghét đối với một nhóm người nào đó.

Từ ngữ và hình ảnh trong bài thơ đã tạo nên một không khí châm biếm, chua cay. Nhà thơ ném thẳng tiếng cười châm biếm vào lũ người mà ông căm ghét, ngay trong dịp tết đón xuân về. Điều này cho thấy sự táo bạo và không sợ truyền đạt những suy nghĩ của mình.

Bài thơ “Năm mới chúc nhau” cũng thể hiện sự khéo léo của Trần Tế Xương trong việc sử dụng ngôn ngữ và hình ảnh. Dù là những lời chửi mà vẫn thành thơ, và lại là thơ hay. Điều này cho thấy tài năng và sự sáng tạo của nhà thơ trong việc biến những từ ngữ thô tục thành những câu thơ đẹp và sắc sảo.

Cảm nhận của tôi về bài thơ này là sự phê phán mạnh mẽ và sắc bén của Trần Tế Xương đối với một nhóm người nào đó. Tuy nhiên, cũng có thể cảm nhận được sự hài hước và sự thông minh trong cách ông biến những lời chửi thành những câu thơ độc đáo.

Bài thơ này gợi lên trong tôi sự suy ngẫm về sự đa dạng và phong phú của ngôn ngữ và nghệ thuật. Tóm lại, bài thơ “Năm mới chúc nhau” của Trần Tế Xương là một tác phẩm đặc sắc, mang trong mình sự châm biếm và trào phúng đặc trưng của nhà thơ. Bài thơ này không chỉ là một lời chúc mừng năm mới, mà còn là một cách để nhà thơ thể hiện sự căm phẫn và khinh ghét đối với một nhóm người nào đó.

Thohay.vn Tặng Bạn ❤️️ Bài Thơ Con Chuồn Chuồn Ớt ❤️️ Nội Dung, Hình Ảnh, Giáo Án