Thơ Hồ Chí Minh: Tác Giả, Tác Phẩm, Tuyển Tập Thơ Hay. Chia Sẽ Bạn Đọc Thông Tin Đầy Đủ Về Cuộc Đời Và Sự Nghiệp Sáng Tác Của Bác.
NỘI DUNG CHÍNH
Tiểu Sử Cuộc Đời Chủ Tịch Hồ Chí Minh
Chủ tịch Hồ Chí Minh là một nhà ái quốc chân chính, nhà cách mạng sáng suốt, vị lãnh tụ thiên tài. Cuộc đời của Bác gắn liền với sự nghiệp cách mạng của dân tộc. Bên cạnh đó Bác còn là một nhà văn, nhà thơ nổi tiếng. Dưới đây là phần tóm tắt tiểu sử cuộc đời chủ tịch Hồ Chí Minh, bạn có thể tham khảo:
Hồ Chí Minh (19.5.1890 – 2.9.1969) là vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc và cách mạng Việt Nam
Hồ Chí Minh có tên khai sinh là Nguyễn Sinh Cung. Quê ở làng Kim Liên, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An.
Gia đình: Thân phụ là cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc – một nhà Nho yêu nước có tư tưởng tiến bộ có ảnh hưởng lớn đến tư tưởng của Người. Thân mẫu của Người là bà Hoàng Thị Loan.
Với tình cảm yêu nước thương dân vô hạn, năm 1911 Người đã rời Tổ quốc đi sang phương Tây để tìm con đường giải phóng dân tộc.
Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng, Người đã sử dụng nhiều tên gọi khác nhau: Nguyễn Tất Thành, Văn Ba, Nguyễn Ái Quốc… Tên gọi “Hồ Chí Minh” được sử dụng lần đầu tiên trong hoàn cảnh: Ngày 13 tháng 8 năm 1942, khi Trung Quốc với danh nghĩa đại diện của cả Việt Minh và Hội Quốc tế Phản Xâm lược Việt Nam để tranh thủ sự ủng hộ của Trung Hoa Dân Quốc.
Về mặt tư tưởng chính trị, Hồ Chí Minh là một người theo chủ nghĩa Marx – Lenin. Người là lãnh đạo phong trào độc lập Việt Minh, tiến hành Cách mạng Tháng Tám năm 1945 và thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa sau cuộc tổng tuyển cử năm 1946.
Bác là Người sáng lập ra Đảng Cộng sản Việt Nam, từng là Thủ tướng Việt Nam Dân chủ Cộng hòa trong những năm 1945–1955, Chủ tịch nước từ năm 1951 đến khi qua đời.
Không chỉ là một nhà hoạt động cách mạng lỗi lạc, Hồ Chí Minh còn được biết đến với tư cách là một nhà văn nhà thơ lớn.
Hồ Chí Minh được UNESCO công nhận là Danh nhân văn hóa thế giới.
Hồ Chí Minh rời khỏi chính trường vào năm 1965 vì lý do sức khỏe. Ngày 2-9-1969, Người từ trần, hưởng thọ 79 tuổi.
=>Cuộc đời của Chủ tịch Hồ Chí Minh là một cuộc đời trong sáng cao đẹp của một người cộng sản vĩ đại, một anh hùng dân tộc kiệt xuất, một chiến sĩ quốc tế lỗi lạc, đã đấu tranh không mệt mỏi và hiến dâng cả đời mình vì Tổ quốc, vì nhân dân, vì lý tưởng.
Tổng quan những ý chính về sự nghiệp sáng tác thơ ca của Hồ Chí Minh:
Sinh thời, Bác Hồ không hề có ý định xây dựng cho mình một sự nghiệp văn chương và Người cũng không bao giờ tự nhận mình là nhà văn, nhà thơ hay nghệ sỹ mặc dù Bác rất yêu văn thơ và cũng rất đỗi tài hoa.
Trong hoàn cảnh lịch sử lúc bấy giờ, với lòng yêu nước cháy bỏng, Bác đã quyết tâm tìm đường giải phóng dân tộc và trên con đường hoạt động cách mạng đầy gian khổ ấy, Người nhận ra rằng, văn chương cũng có thể là vũ khí đấu tranh cách mạng. Vì vậy, Người đã dùng văn chương như một vũ khí để phục vụ cách mạng và đã trở thành nhà văn, nhà thơ lớn ngoài ý muốn của mình.
Bác luôn chú trọng tính chân thật và tính dân tộc của văn học. Khi cầm bút, Hồ Chí Minh bao giờ cũng xuất phát từ mục đích, đối tượng tiếp nhận để quyết định nội dung và hình thức của tác phẩm.
Theo Bác, văn chương là phải phản ánh chân thực cuộc sống và hiện thực cách mạng, noi gương người tốt việc tốt và lên án, phê bình cái xấu. Người cầm bút cần phải chú ý đến hình thức thể hiện, không viết quá cầu kì, xa lạ, quan trọng là hình thức và nội dung phải đảm bảo cả hai yếu tốt là hấp dẫn người đọc. Ngôn từ cần được chọn lọc kĩ càng, bảo đảm giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt.
Di sản văn học
Văn chính luận
Từ những thập niên đầu thế kỉ XX, các bài văn chính luận mang bút danh Nguyễn Ái Quốc viết bằng tiếng Pháp đăng trên các tờ báo: Người cùng khổ, Nhân đạo, Đời sống thợ thuyền… thể hiện tính chiến đấu mạnh mẽ.
Một số văn bản như Tuyên ngôn Độc lập, Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến… được viết trong giờ phút lịch sử của dân tộc
Truyện và kí hiện đại
Một số truyện kí viết bằng tiếng Pháp: Pa-ri (1922), Lời than vãn của bà Trưng Trắc (1922), Vi hành (1923)…
Những tác phẩm này đều nhằm tố cáo tội ác dã mạn, bản chất xảo trá của bọn thực dân phong kiến và tay sai…
Thơ ca
Tên tuổi của nhà thơ Hồ Chí Minh gắn với tập Ngục trung nhật kí (Nhật kí trong tù).
Ngoài ra, Người còn một số chùm thơ viết ở Việt Bắc (1941 – 1945): Tức cảnh Pác Bó, Thướng sơn, Đối nguyệt…
Có thể khẳng định rằng, sự nghiệp sáng tác văn thơ của Chủ tịch Hồ Chí Minh là di sản vô giá, có những tác động sâu sắc đến tư tưởng, tình cảm của mỗi con người Việt Nam. Những tác phẩm văn học của Người cũng có sự gắn bó mật thiết với sự nghiệp cách mạng, thể hiện tư tưởng, tâm hồn cao đẹp của một bậc vĩ nhân.
Văn thơ, dù chỉ là thể hiện phần nào phong cách, con người Bác nhưng đối với dân tộc Việt Nam, đó lại chính là kho tàng quý giá, chứa đựng giá trị truyền thống và hiện đại, không chỉ là kết tinh của dân tộc mà còn cả của nhân loại.
Bác nhận ra văn chương cũng chính là vũ khí đấu tranh cách mạng. Vì vậy, Bác đã dùng văn chương như một vũ khí để phục vụ cách mạng. Ở sự nghiệp sáng tác, Bác thành công ở ba thể loại: văn chính luận, truyện và kí, thơ ca. Cùng tìm hiểu về phong cách sáng tác của Bác thông qua ba thể loại đó nhé!
Quan điểm nghệ thuật của Bác rất đặc biệt. Bác cho rằng văn chương trong thời đại cách mạng phải coi quảng đại quần chúng là đối tượng phục vụ. Thế nên những câu chữ của Bác đều để phục vụ chiến đấu, phục vụ nhân dân, Người kêu gọi, vận động quần chúng tham gia cách mạng.
Phong cách nghệ thuật cụ thể:
Văn chính luận: ngắn gọn, súc tích, lập luận chặt chẽ, lí lẽ đanh thép, bằng chứng thuyết phục, giàu tính luận chiến, kết hợp nhuần nhuyễn mạch luận lí với mạch cảm xúc, giọng điệu uyển chuyển.
Truyện và kí hiện đại, giàu tính chiến đấu, nghệ thuật trào phúng sắc bén, nhẹ nhàng, hóm hỉnh nhưng thâm thúy, sâu cay.
Thơ ca:
Thơ tuyên truyền cách mạng mộc mạc, giản dị, dễ nhớ, dễ thuộc; Thơ nghệ thuật kết hợp hài hòa giữa yếu tố cổ điển với yếu tố hiện đại, cô đọng, súc tích.
Thơ ca của Bác có sự kết hợp giữa cổ điển và hiện đại. Nét cổ điển thể hiện ở ngôn từ hàm súc, giàu sức gợi, nhân vật trữ tình thường có phong thái ung dung, đề tài thiên nhiên chấm phá, nhiều hình ảnh ước lệ, tượng trưng. Nét hiện đại thể hiện ở đề tài dân chủ gắn với chính trị, thời sự và cách mạng, chất lãng mạn bay bổng, giọng điệu thâm trầm.
=> Trong văn chính luận, truyện, kí hay thơ ca, phong cách nghệ thuật của Hồ Chí Minh hết sức phong phú, đa dạng mà thống nhất.
Mời bạn đọc cùng thưởng thức 15 bài thơ hay nhất của Hồ Chí Minh sau đây.
Tức Cảnh Pác Bó
Sáng ra bờ suối, tối vào hang, Cháo bẹ, rau măng vẫn sẵn sàng. Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng, Cuộc đời cách mạng thật là sang.
Thăm Lại Hang Pác Bó
Hai mươi năm trước ở hang này Đảng vạch con đường đánh Nhật, Tây Lãnh đạo toàn dân ra chiến đấu Non sông gấm vóc có ngày nay.
Giải Đi Sớm (Tảo Giải)
早解
一次雞啼夜未闌， 群星擁月上秋山。 征人已在征途上， 迎面秋風陣陣寒。
東方白色已成紅， 幽暗殘餘早一空。 暖氣包羅全宇宙， 行人詩興忽加濃。
Phiên âm:
Nhất thứ kê đề dạ vị lan, Quần tinh ủng nguyệt thướng thu san. Chinh nhân dĩ tại chinh đồ thượng, Nghênh diện thu phong trận trận hàn.
Đông phương bạch sắc dĩ thành hồng, U ám tàn dư tảo nhất không. Noãn khí bao la toàn vũ trụ, Hành nhân thi hứng hốt gia nồng.
Dịch thơ:
Gà gáy một lần đêm chửa tan, Chòm sao nâng nguyệt vượt lên ngàn; Người đi cất bước trên đường thẳm, Rát mặt, đêm thu, trận gió hàn.
Phương đông màu trắng chuyển sang hồng, Bóng tối đến tàn, quét sạch không; Hơi ấm bao la trùm vũ trụ, Người đi, thi hứng bỗng thêm nồng
Gửi Bộ Chính Trị
Thời giờ đi chóng tựa đưa thoi, Thấm thoắt xa nhà một tháng rồi. Nghìn dặm vui nghe tin thắng lợi, Một mình nằm tính việc xa xôi
Bài Thơ Cổ Động
Bảy mươi tư tuổi vẫn không già Cố gắng làm tròn nhiệm vụ ta Bao giờ Nam Bắc một nhà Dân giàu nước mạnh thì ta vui lòng.
Cảm Hứng
Kìa bãi cát, nọ rừng thông Nước nước, non non, khéo một vùng Đang đợi nàng thơ cùng bạn vẽ Đến chơi cảnh núi với tình sông Tay đàn, cặp sách, ông đầu bạc Hồ rượu, xâu nem, ả má hồng Được phép ngao du cùng tuế nguyệt Vì rằng kháng chiến đã thành công
Cảnh Khuya
Tiếng suối trong như tiếng hát xa, Trăng lồng cổ thụ, bóng lồng hoa. Cảnh khuya như vẽ, người chưa ngủ, Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.
Ngục trung vô tửu diệc vô hoa, Đối thử lương tiêu nại nhược hà? Nhân hướng song tiền khán minh nguyệt, Nguyệt tòng song khích khán thi gia.
Dịch thơ:
Trong tù không rượu cũng không hoa, Cảnh đẹp đêm nay, khó hững hờ! Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ.
Nguyên Tiêu (Rằm Tháng Giêng)
元宵
今夜元宵月正圓， 春江春水接春天。 煙波深處談軍事， 夜半歸來月滿船。
Phiên âm:
Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên, Xuân giang, xuân thuỷ tiếp xuân thiên. Yên ba thâm xứ đàm quân sự, Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền.
Dịch thơ:
Rằm xuân lồng lộng trăng soi Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân Giữa dòng bàn bạc việc quân Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền.
Cảnh Rừng Việt Bắc
Cảnh rừng Việt Bắc thật là hay, Vượn hót chim kêu suốt cả ngày, Khách đến thì mời ngô nếp nướng, Săn về thường chén thịt rừng quay, Non xanh, nước biếc tha hồ dạo, Rượu ngọt, chè tươi mặc sức say. Kháng chiến thành công ta trở lại, Trăng xưa, hạc cũ với xuân này.
Mộ (Chiều Tối)
暮
倦鳥歸林尋宿樹， 孤雲慢慢度天空。 山村少女磨包粟， 包粟磨完爐已烘。
Phiên âm:
Quyện điểu quy lâm tầm túc thụ, Cô vân mạn mạn độ thiên không. Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc, Bao túc ma hoàn lô dĩ hồng.
Dịch thơ:
Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ Chòm mây nhè nhẹ giữa tầng không Cô em xóm núi xay ngô tối Xay hết, lò than đã rực hồng.
Lai Tân
來賓
監房班長天天賭， 警長貪吞解犯錢。 縣長燒燈辨公事， 來賓依舊太平天。
Phiên âm:
Giam phòng Ban trưởng thiên thiên đổ, Cảnh trưởng tham thôn giải phạm tiền; Huyện trưởng thiêu đăng biện công sự, Lai Tân y cựu thái bình thiên.
Dịch thơ:
Ban trưởng nhà lao chuyên đánh bạc, Giải người, cảnh trưởng kiếm ăn quanh; Chong đèn, huyện trưởng làm công việc, Trời đất Lai Tân vẫn thái bình.
Không Ngủ Được
睡不著
一更二更又三更， 輾轉徘徊睡不成。 四五更時才合眼， 夢魂環繞五尖星。
Phiên âm:
Nhất canh… nhị canh… hựu tam canh, Triển chuyển, bồi hồi, thuỵ bất thành; Tứ, ngũ canh thì tài hợp nhãn, Mộng hồn hoàn nhiễu ngũ tiêm tinh.
Dịch thơ:
Một canh hai canh lại ba canh Trằn trọc băn khoăn giấc chẳng thành Canh bốn canh năm vừa chợp mắt Sao vàng năm cánh mộng hồn quanh.
Mới Ra Tù Học Leo Núi
新出獄學登山
雲擁重山山擁雲 江心如鏡淨無塵 徘徊獨步西峰岭 遙望南天憶故人
Phiên âm:
Vân ủng trùng sơn, sơn ủng vân, Giang tâm như kính, tịnh vô trần. Bồi hồi độc bộ Tây Phong lĩnh, Dao vọng Nam thiên ức cố nhân.
Dịch thơ:
Núi ấp ôm mây, mây ấp núi, Lòng sông gương sáng, bụi không mờ. Bồi hồi dạo bước Tây Phong lĩnh, Trông lại trời Nam, nhớ bạn xưa.
Dạ Lãnh (Đêm Lạnh)
夜冷
秋深無褥亦無氈， 縮脛弓腰不可眠。 月照庭蕉增冷氣， 窺窗北斗已橫天。
Phiên âm:
Thu thâm vô nhục diệc vô chiên, Súc hĩnh cung yêu bất khả miên. Nguyệt chiếu đình tiêu tăng lãnh khí, Khuy song Bắc Đẩu dĩ hoành thiên.
Dịch thơ:
Đêm thu không đệm cũng không chăn, Gối quắp, lưng còng, ngủ chẳng an; Khóm chuối trăng soi càng thấy lạnh, Nhòm song, Bắc Đẩu đã nằm ngang.
Tổng hợp những đánh giá, nhận định về Hồ Chí Minh của những nhân vật nổi tiếng, có tiếng nói.
Là một nhà lãnh đạo nổi tiếng ở Đông Nam Á, theo Clark D. Neher, Hồ Chí Minh đã kết hợp chủ nghĩa Marx-Lenin với chủ nghĩa dân tộc Việt Nam. Tư tưởng chủ đạo trong các cuộc đấu tranh của Hồ Chí Minh là kết hợp cách mạng giải phóng dân tộc với cách mạng vô sản.
Vua Thành Thái: “Cụ Hồ Chí Minh là một nhà ái quốc nhiệt thành và sáng suốt.”
Vua Thành Thái đã nói: “Tôi già rồi, tôi không có ý định trở lại cuộc đời chính trị. Vả lại cụ Hồ Chí Minh đã là người tiêu biểu của phong trào cách mạng của dân tộc Việt Nam.”
Vua Bảo Đại đã nói: “Nếu quả người cầm đầu Việt Minh là “Thánh Nguyễn Ái Quốc” thì tôi sẵn sàng thoái vị ngay”.
Cụ Phan Chu Trinh: Nguyễn Ái Quốc “như cây đương lộc, nghị lực có thừa, dày công học hành, lý thuyết tinh thông”.
Đồng chí Lê Duẩn, Bí thư Thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam nhận định: “Với tấm lòng yêu nước nồng nàn, Hồ Chủ tịch đã sớm đến với Chủ nghĩa Mác-Lênin, tìm thấy ở Chủ nghĩa Mác-Lênin ánh sáng soi đường cứu dân, cứu nước… Người là tượng trưng cho tinh hoa của dân tộc Việt Nam, cho ý chí kiên cường, bất khuất của nhân dân Việt Nam suốt bốn nghìn năm lịch sử”.
Nhà báo nổi tiếng người Xô Viết O.Mandenxtam đã đánh giá Nguyễn Ái Quốc là một người phương Đông lịch sự, là biểu hiện cho một nền văn hóa của tương lai: “Từ Nguyễn Ái Quốc tỏa ra một thứ văn hóa, không phải văn hóa châu Âu, mà có lẽ là một nền văn hóa của tương lai. Từ trong giọng nói đầm ấm, thanh cao của Người, chúng ta như nghe thấy ngày mai, như thấy viễn cảnh trời yên biển lặng của tình hữu ái bao la toàn thế giới mênh mang như nước đại dương”.
Lãnh tụ Cu Ba Fidel Castro đánh giá: “Cuộc đời Hồ Chí Minh là một tấm gương sáng chói, những phẩm chất cách mạng và nhân đạo cao cả nhất… Đồng chí Hồ Chí Minh thuộc lớp những người đặc biệt mà cái chết là mầm mống của sự sống đời đời bất diệt”.
Tiến sĩ sử học E.Cobelep, tác giả Đồng chí Hồ Chí Minh đánh giá: “Hồ Chí Minh là nhân tài sáng tạo – một nhà chính luận, nhà thơ, nhà văn”.
A.Vladimirovna – Đại học quốc gia Viễn Đông của Nga viết: “Hồ Chủ tịch – Hồ Chí Minh là hiện thân của dân tộc Việt Nam, người Việt Nam ở mọi lứa tuổi, không phân biệt tuổi tác đều gọi Người là Bác Hồ”.
